II
MEI US- D 0HNHTUL»
1'0(111 SJIEEK D OJISÏREEEJ.
I.
1
"1
„HEKSENGÖDD.’
0
Herijk van malen en gewichten.
L
Uit Oost-Indië.
Woensdag 9 Mei 1900.
55e Jaargang.
Officieele Advertentie.
jffo. 37.
1
1
L
er.
l
Uitgevers: POUWELS FALKENA, tegenover’t Tramstation Sneek.
FEUILLETON.
I I
na-
a
en
en
en
en
en
en
en
en
en
en
ifF
I
COURAN
1
4
4
tL- 4
00
>er
DAGEN
ge-
EK,
er
1
Dit blad verschijnt WOENSDAGS en. ZATERDAGS.
ABONNEMENTSPRIJS voor Sneek f 0,40 per 3 maanden,
franco per post f 0,50.
Abonnementen worden te allen tijde aangenomen.
1—4
1—4
1-4
1-4
1-4
1-4
1-4
1—4
1-4
1-4
1—4
Maandag
2 Woensdag
4 Donderdag
6 Vrijdag
8 Zaterdag
10 Maandag
12 Woensdag
14 Donderdag
16 Vrijdag
18 Zaterdag
20 Maandag
looi
en
ran
of
9
10
11
12
14
16
17
18
19
21
2e
1 4
1-
t-
10—12
9—12
9-12
9—12
9—12
9-12
9—12
9—12
9—12
9—12
9—12
ui-
ms
ïks
al,
laf,
?’s-
len
1:
s-
i-,
d-
c.
t--
ie
it,
7 Mei
Roman van E. WERNER,
Schrijfster van «Aan het Altaar«, »Fata Morgana*,
«De Alpenfee* enz.
UREN
DATUMS voor na
midda g
o—
Uit een brief van den heer F. Prins, officier
op een der booten van de Koninklijke Packet-
vaart-Maatschappij in Oost-Indië, mochten wij
het volgende overnemen:
Omtrent de officieren van de stoomboot «Ge-
neraal Pel,* die op Nieuw-Guinea door de
woeste, menschenetende inbporlingen werden
geroofd, moet bericht ingewonnen zijn, dat ze
vermoord werden. Ten minste, de twee sche
pen, die te Soerabaya gereed lagen, om naar
N.-Guinea te varen, hebben orders ontvangen,
zoodat de expeditie niet doorgaat en de «Ser-
dang,« die er thans is, maar eenige kampongs
van de Papoea’s, de bewoners van N. Guinea,
in brand moet steken, ’t Is zeer jammer, dat
dit met zoo’n sisser afloopthet meest voor
de ouders der jongelui. De derde machinist
Leemans kreeg dit jaar verlof naar Holland,
en zou dan met twee andere broers, die zich
in Transvaal bevinden, thuis zijn; doch één
hunner wordt als in den strijd vermist opgegeven
en de andere is door de Engelschen krijgsge
vangen gemaakt. Dus alle drie zoons weg.
Deze reis hebben wij aan boord gehad de
equipage van den Australischen schoener «Ethel.*
Deze mannen hadden den kapitein, den vader
van den kapitein, de stuurlieden en nog twee
anderen op zee vermoord en waren van plan
er met schip en al van door te gaan naar Manilla.
Toen dit plan in duigen viel en ze Manilla
niet konden vinden, hebben ze een gat in het
schip geboord en hetzelve laten zinken, alle
kostbaarheden en het geld medenemende in
de reddingsbooten. Ze waren te Banda aange
komen en door twee andere opvarenden (Chi-
neezen) bij het gerecht aangegeven, zoodat
ze dadelijk te Banda in arrest werden genomen.
Ze hadden ook nog het plan gehad dezelfde
«Generaal Pel,* die we boven noemden, éven
op de reis af te loopen en uit te moorden;
doch dit was mislukt. Wij hebben de heeren
(zes in getal), zwaar geboeid aan hals en han
den, onder geleide van een inspecteur van
politie en vier agenten, die van Australië over
gekomen waren, naar Soerabaya gebracht.
Toen wij onderweg Makasser aandeden,
hadden de booswichten verzocht, daar opge
hangen te worden; doch de inspecteur wilde
ze maar liever naar Australië medenemen, om
het daar te laten doen. Hij vertelde, dat alles
ADVERTENTIéN 4 cent per regel. Bij abonnement van 500
regels 3 cent en van 1000 regels 2’/a cent. Groote letters naar
plaatsruimte.
-•>_4é_j4v i.j
32
«Zijt gij alleen hier gekomen om mij dat te zeggen?*
vroeg Raimar, die zijn kalmte bewaarde.
«Neen, maar ik beschouwde ’t als nuttig, dat wij
elkaar eerst eens onder vier oogen spraken alvorens
daarbuiten voor de geheele wereld samen in botsing
te komen. Gij zult mij, hoop ik, dit recht toekennen.
Wij zijn immers oude vijanden
«Dat zijn wij
«Duster zake! Wat bedoelt gij eigenlijk met dezen
aanval? Wilt gij mij wellicht ten val brengen? Dat
zou toch een wel wat stoute onderneming zijn. Ik
zou u dat niet aanraden.*
Ernst leunde met over elkaar geslagen armen tegen
zijn schrijftafel, de oogen vast op zijn tegenpartij ge
vestigd en zijn antwoord klonk met verpletterende
kalmte
«Ik wil een systeem doen vallen, welks leider en
vertegenwoordiger gij zijt; dat reeds zoo velen onge
lukkig gemaakt heeft, ofschoon zij ’t dan ook nog niet
weten, want de oogen zullen hen te laat opengaan.
Uwe schijnbaar zoo soliede en reusachtige ondernemin
gen, die uw naam overal verbreid hebben, zijn op
stuifzand gebouwd. Zij worden alleen gestut en staande
reeds voor het vertrek van de «Ethel* uit
West-Australië was afgesproken en koersen
en alles hun reeds was opgegeven.
dat alle maten en gewichten aan den herijk zijn on
derworpen
dat de voorwerpen behoorlijk schoon en droog moe
ten worden aangeboden
dat de onjuiste gewichten kunnen worden gejusteerd
tegen dadelijke betaling, volgens bij Koninklijk besluit
van 16 October 1869 (Staatsblad no. 160), vastgesteld
tarief
dat de verificatie van gewichten beneden het gram
uitsluitend aan het ijkkantoor te Leeuwarden plaats
heeft
dat belanghebbenden behooren toe te zien, dat hunne
maten en gewichten na den herijk van de vereischte
merken voorzien zijn en dat blijven tot aan den eerst-
volgenden herijk, en
dat het ijkkantoor te Leeuwarden, aan de Oosterkade,
voor het publiek geopend is eiken Dinsdag en Vrijdag
van negen tot één uur.
Smeek, den 17 April 1900.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ALMA, Burgemeester.
JAC. van der LAAN, Secretaris.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Smeek,
brengen ter kennis van de belanghebbenden dat in
dit jaar voor den herijk der maten en gewichten, in
deze gemeente zal worden gevaceerd in het voorma
lig Telegraafkantoor, in orde als volgt
Voor de
BELANGHEBBEN
DEN UIT
Verkoopers van
maten en
wichten
Wijk 1
3
5
7
9
11
13
15
17
19
zegt, dat, als men hem morgen ontvanger maakte, hij
evenzoo zou handelen.
De heer PijttersenMaar de grondrente is afgelost.
De VoorzitterEr viel niet af te lossen. Geen
eigendom valt hier te koopen, alleen een discours
moet met ’t Nut worden uitgelokt, om tot een ge-
wenscht resultaat te komen.
De heer Paehlig kan zich geheel vereenigen met het
advies van Burg, en Weth. Er blijkt hier eene ver
gissing te zijn geweest, en daarom wil spreker de we-
derzijdsche schuld maar tegen elkander uitstrijken.
De Voorzitter kan zich daarmee niet vereenigen.
’t Nut had den weg indertijd naar ’t hypotheekkan-
toor kunnen inslaan, om, voor en aleer ’t zich in het
ongestoord bezit achtte van bewusten grond, daar te
vernemen, dat erfpacht niet is af te koopen.
De heer Fennema kan zich niet begrijpen, hoe men
de grondpacht over 12 jaren wil kwijtschelden.
De heer Paehlig stelt voor op ’t adres van ’t Nut af
wijzend te beschikken zonder finantieele besprekingen
Aangezien niemand ’t voorstel ondersteunt, komt ’t
besluit van ’t D. B. in stemming, dat met 7 tegen 6
stemmen wordt aangenomen.
Tegen deh.h. Veen, D. Gorter, Beekhuis, Paehlig,
Hier stond hij echter tegenover een even sterke tegen
partij, die geen voetbreed voor hem uit den weg ging.
Ook deze richtte zich thans in zijn volle lengte op, en
ook in diè oogen vlamde een dreigende en verplette
rende gloed, toen hij op' kouden, vasten toon ant
woordde
«En ik heet Ernst Raimar!»
Ronald beet zich op de lippen, ’t Scheen wel dat
hij toch niet gevat geweest was op zoo’n brutaliteit,
waarmeê die «notaris van Heilsberg* het waagde zich
met hèm op één lijn te plaatsen! Maar toen vloog
een onheilspellend lachje over zijn gelaat en lang
zaam, met scherpen nadruk herhaalde hij
«Raimar ja welMaar die naam zal u toch wel
hinderlijk zijn in het openbaar. Persoonlijk zijt gij
wel is waar niet verantwoordelijk, maar ik vrees, dat
men u desniettemin het recht niet zal toestaan in
dergelijke zaken het ideaal standpunt in te nemen en
u als zedemeester op te werpen.*
De slag bleef zonder uitwerking; Ernst vertrok
het gezicht niet eens omhij bleef dood kalm.
«Dat wil zeggen, dat gij uw aanhang en de pers,
die onder uw invloed staat, tegen mij wilt ophitsen
en hun het wachtwoord geven, mij juist van dien kant
zonder verschooning aan te vallen? Gij wilt mij de
wapens uit de hand slaan, door de wereld duidelijk te
maken, dat ik hoegenaamd geen recht meer heb een
wapen te voeren
»Wat ik doen zal, is mijne zaak!*
«Volkomen juist, maar wat ik dan doe Felix
Ronald, ’t is niet de eerste maal dat wij elkaar zoo
aantreffen. Zoo stonden wij reeds eenmaal voor tien
jaren tegenover elkaar en de woorden, die toen vielen,
hebt gij evenmin vergeten als ik.«
Wordt vervolgd.
a. op ’t verzoek afwijzend te beschikken;
b. aan adressant terug te betalen de som van
f 428,80, met een tegenrekening van f 257,28, zijnde
’t zuivere bedrag, dat door ’t Departement moet wor
den gestort voor erfpacht vanaf 1889 tot en. met 1900.
De heer D. Gorter is er beslist voor, dat de Ge
meente aan adressant een billijke rente van die f 428,80
vergoedt.
De Voorzitter licht in den breede toe, dat het voor
stel van ’t Dagel. Best, de eenige weg is, om op zui
ver terrein te komen.
Hier is grondrente afgekocht, die geen grondrente
was. ZEd. Achtb. vermoedt, dat ’t Departement de
gymnastiekschool aan anderen wil overdragen, om
daarna een nieuwe school te stichten, waardoor het
noodig is, eerst in ’t wettelijk bezit te komen van be
doelden grond.
Nooit kan hier echter sprake zijn van afkoopen:
erfpacht is niet aflosbaar, zoodat titel van eigendom
langs dezen weg nimmer kan worden verschaft.
Nogmaals: ’t Departement dient met een nieuw ver
zoek bij den Raad te komen, om de zaak in het reine
te brengen.
De heer Beekhuis oordeelt, dat men dat twintig-
voud niet had mogen ontvangen. Buitendien’t geld
is feitelijk betaald en daarom vindt ook hij ’t niet bil
lijk, dat er geen rente van wordt betaald.
De Voorzitter antwoordt spreker, dat, als men dat
geld had afgevraagd, dan was ’t wat anders, ’t is hier
echter ten onrechte gestort.
De heer Pijttersen vindt ook, dat men dat geld niet
had mogen aannemen.
De Voorzitter licht toe dat een gemeenteontvanger
daartoe volkomen gerechtigd is. Er bestaat hoegenaamd
geen lijst, waarvoor ’t is, of wat ’t is, niet anders dan
grondrente, de rubriek ontbreekt.
De heer Pijttersen meent, dat op de lijst staat erf
pacht, maar geen grondrente.
De Voorzitter verklaart, dat er staat grondrente enz.
De beer Pijttersen blijft van meening dat men dit
geld niet had mogen ontvangen, waarop de Voorzitter
deren echter worden slechts door vrees weerhouden,
en nü. is de betoovering gewekenthans zullen zij
spreken.*
«Daar zij zoo’n voortreffelijken advocaat vinden, die
hen de woorden in den mond legt misschien
Dergelijke menschen laten zich maar al te graag op-
zweepen tegen dengene die hun jarenlang werk en
brood gegeven heeft. En gij maakt u immers met
voorliefde advocaat van de «onderdrukten*. Gij hebt
daarmeê indertijd reeds sensatie gemaakt bij uw eerste
optreden in het groote strike-proceswelnu, thans
kunt gij uwe redenaarsgaven voor uw eigen zaak aan
wenden. Ik zal natuurlijk een aanklacht wegens las
ter indienen dat hebt gij toch zeker wel verwacht?*
«Zeker, dat heb ik zelfs bedoeld. Een strijd als de
onze kan slechts in de volste openbaarheid uitge
vochten worden.*
Ronald ging plotseling vlak voor hem staan en mat
hem verachtelijk van het hoofd tot de voeten.
«Meent gij soms dat ik bang voor u ben?*
«Ja, gij zijt bang voor mij anders waart gij niet
hier!* zei Raimar, hem met gelijken blik beantwoorden
de. «Gij zoudt graag willen weten, in hoever ik op
de hoogte ben en wat ik misschien nog verzwijg.
Bespaar u die moeite; met een tegenstander als gij is
men op zijn hoede.*
«Daar heeft men gelijk aan. Met mij is ’t niet zoo
gemakkelijk vechten ik heet Felix Ronald!*
Hij richtte zich in zijn volle lengte dreigend op,
maar in die woorden lag méér als de gewone trots
van den parvenu. Daaruit sprak het volle krachtige
zelfbewustzijn, de onwrikbare energie, die den man er
bovenop gebracht en groot gemaakt had. Hij stond
daar, als had hij inderdaad de macht, alles, wat zich
tegen hem aankantte, in het stof te vertreden.
VERGADERING van den Gemeenteraad
van Sneek, op Zaterdag, den 5 Mei 1900, des
namiddags ten 6'/» uur.
Afwezig met kennisgeving de hh. Joh. Gorter en H.
S. de Vries.
Voorzitter de heer mr. D. Alma, Burgemeester.
Punten van behandeling:
1. Resumtie der notulen.
Na lezing worden deze onveranderd goedgekeurd.
2. Mededeeling van ingekomen stukken:
a. Resolutie van Gedeputeerde Staten, houdende
goedkeuring van betaling eener post uit het fonds voor
Onvoorziene uitgaven;
b. alsvoren, houdende goedkeuring van eene wijzi
ging der gem.-begrooting, dienst 1899
c. een schrijven van Burg, en Weth., geleidende
’t verslag over 'den toestand der gemeente over het
jaar 1899,
d. id. van Ged. Staten, houdende goedkeuring van
’t verhuren van 3 vertrekken in de voormalige meisjes
school aan G. v. d. Zijl
e. Procesverbaal van kasopneming bij den ge
meente-ontvanger;
f. een schrijven van mej. T. Dikland, dat haar tante,
mej. T. Dikland, stadsverloskundige, is overleden.
De Voorzitter zegt, dat er voor de vacature, ont
staan door ’t overlijden van mej. Trijntje Dikland, reeds
ten oproeping is geschied
verder, dat ’t verslag over den toestand der Ge
meente reeds ter perse is.
Bij de beschouwing over de gasfabriek in dat ver
slag blijkt ’t, dat Burg, en Weth. aan den Directeur
de vraag hebben gesteld, welke de gevolgen zouden
kunnen zijn, als de voorloopige toestand bestendigd
wordt, opdat bij tijds de gedragslijn is aangegeven, die
men te volgen heeft bij de toekomstige verbouwing.
De niet gememoreerde ingekomen stukken worden
wijders voor kennisgeving aangenomen.
3. Rekening van ’t O. B. Weeshuis over 1899.
In ontvangst en uitgaaf bedraagt deze f 73745,40.
Voordeelig saldo f 20124,675.
Zonder hoofdelijke stemming goedgekeurd.
4. Rekening van de Armvoogdij over 1899.
In ontvangst en uitgaaf bedraagt deze f 17928,19.
Zonder hoofdelijke stemming goedgekeurd.
5. Adres van ’t Departement Sneek der Mij. tot
Nut van ’t Algemeen, inzake titel van eigendom.
Adressant vraagt overdrage van een perceel grond
in de Wijnkanstraat, groot ruim 2 A. waarop thans
’t gymnastieklokaal is gebouwd en waarvoor men reeds
in 1888 ’t 20voud van de jaarlijksche grondrente heeft
betaald, zijnde een bedrag van f 428,80.
De Voorzitter zegt, dat ’t hier de bedoeling is de
vrije beschikking over genoemden grond te hebben. Ten
onrechte is hier sprake van grondrente; men heeft
hier te doen met erfpachtrecht. Om een zuivere ver
houding te krijgen adviseerden Burg, en Weth.:
gehouden door het blinde geloof der menigte in uwe
machtsteenen in goud te kunnen verandereneen
geloof, dat u weer altijd nieuwe bronnen opent, als
de oude al lang zijn opgedroogd. Wankelt het een
maal, dan stort het geheele gebouw inéén, dan moet
het inéenstorten dat weet gijzelf het best!*
«Werkelijk?* vroeg Ronald met een spottenden scha
terlach. «Wilt gij, heer notaris van Heilsberg, mij
lessen geven in finantieele aangelegenheden? Waar
hebt gij dan toch uwe studies daaromtrent gemaakt
«Die heb ik te Steinfeld gemaakt, dat toch dicht
genoeg bij ons ligt,* zei Raimar, zonder zich door dien
groven spot uit het veld te laten slaan. »’t Was het
eerste uwer groote scheppingen en zal ook ’t eerst
aan ’t noodlot vervallen. Gij hebt dat echter niet wil
len afwachten en u trachten te dekken door een maat
schappij op aandeelen maar dat zou nu wel eens
niet meer mogelijk kunnen zijn.*
«Gij bedoelt door uw pamfletzei Ronald. «Gij hebt
inderdaad mijn Steinfeld als een soort moordhol ge
schilderd, waar de grootste schanddaden gepleegd wor
den en het bankroet voor de deur staat; het bewijs
zijt gij natuurlijk schuldig gebleven. Heer notaris, gij
maakt u belachelijk met dergelijke onhoudbare bewe
ringen De Steinfelder werken zijn voor iedereen toe
gankelijk er zijn daar duizende van werklieden en
honderde beambten. Gij werpt mij wei is waar voor
de voeten, dat ik hen blind en gevoelloos zou gemaakt
hebben door mijne «betoovering*. Wij leven echter
niet meer in een sprookjeswereld.*
«Neen, wij leven in een heel andere wereld, maar
de too verwoorden zijn gebleven, zij heeten tegenwoor
dig alleen maarvrees en medeplichtigheid. Ik geloof
’t graag, dat uwe hoofdbeambten zwijgenzij zullen
zichzelf niet graag aan het mes overleveren; alle an-
