t)
1G.
i
NIEUWS- EJ ADVERTEST1EBL.W
ÏMI1 MEE EJ (UlSÏHEkEI
J
De Gelukzoekers.
E
R WW,
XTo.11.
Woensdag 6 Februari 1901.
56e Jaargang.
M. Nicolaas MOLENAAR,
Architect te Den Haag (Holland).
i
A
4
1
Uitgever: B. FALKENA Mzn., Suupmarkt, Sneek.
AR-
on-
t. D.
Uit de Raadszaal.
8
FEUILLETON.
l
4:
J
Dit blad verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
ABONNEMENTSPRIJS voor Sneek f0,40 per 3 maanden,
franco per post f0,50.
Abonnementen worden te allen tijde aangenomen.
t
De vreemde architecten.
Roman van Doha Dunckeb.
haar kuischen mond drukten; zij werd zijn verloof
de, zonder dat zij op dit oogenblik iets anders gevoeld
had als een willeloozen, raadselachtigen angst.
De sidderende schuwheid, die hij sedert lang niet
van meisjeslippen geproefd had, deed zijn hartstocht
voor dit mooie schepsel tot waanzin stijgen. Maar hjj
paste er wel op, het baar te laten blijken. Hij had zich
deze verloofde met moeite genoeg veroverd. Zjj moest
voorzichtig behandeld worden. Zijn onstuimig bloed,
dat hem reeds zoo menig slechte poets in zijn leven
gespeeld had, werd hier door hem met ijzeren wil bin
nen de perken teruggebracht. Dat hij zoo spoedig
weder een kalmen toon, een gepaste houding vond, gaf
ook haar de kalmte en het zelfvertrouwen terug, ja zij
had iets van haar harmonische opgewektheid terugge
kregen, toen zij thans met Eberstein haar vaders werk
kamer binnentrad. De directeur gebruikte niet veel
woorden meer. Zij wisten immers beide, hoe hij dacht.
Hij sloot zijn dochter in de armen, drukte Eberstein de
hand en zei eenvoudig:
♦Houd haar in eere, zij is het waard.«
Daarop kuste hij zijn kind een traan van de wangen
en lei zwijgend haar hand in dien van den baron.
Op Paaschzondagavond kwam Eberstein op Linden-
haus aan. Vroolijke feestdagen volgden. Mevrouw
Haland was, zooals de directeur vooruit wist
voor het feit gesteld: met alles tevreden en gelukkig,
omdat zij haar dochter gelukkig geloofde.
De kleine Eva bekeek met haar groote verstandige
oogen haar toekomstigen zwager, die als een verschijning
uit een sprookje in hunne bepaald eenvoudige en stille
omgeving getreden was. Eberstein alhoewel niet
van kinderen houdende liet zich de dweepende ver-
eering van het meisje zonder bedenking welgevallen,
AR
1 tot
vatte
vaar-
twer-
it.
een
zing,
eeke- f
k op
i be-
van St. Igna-
een
1
Onder bovenstaanden titel bevat »L’ency-
clopédie contemporaine illustrée,* algemeene
wekelijksche revue van wetenschappen, kunsten
en nijverheid, aan het hoofd van zijn nummer
van 25 Januari jl. een opstel, dat wij hier
vertaald weergeven. Een goed gelijkend por
tret van den eminenten architect, door een
lijst omgeven, is tevens opgenomen.
De vertaling is als volgt:
Voor hen, die de artistieke balans van onze
laatste Wereldtentoonstelling willen opmaken,
past het, aan de vreemde architecten, die er
zoo schoon aan deelnamen, de verplichte cijns
der bewondering te brengen. Onder degenen,
die zich met den meesten luister deden ken
nen, door de tentoonstelling van plans of ont
werpen van een hooge kunstwaarde, moet men
noemen de heer N. Molenaar, van Den Haag,
aan wien zijn vaderland eene reeks merk
waardige monumenten verschuldigd is, zeer ge
prezen door al de kunstenaars, die Nederland
doorreizen.
De heer N. Molenaar over wien een on
zer correspondenten ons gedetailleerde bijzon
derheden schrijft is geboren te Sneek (Ne
derland) in 1850. Van 1869 tot 1878 volgde
hij de lessen van den beroemden architect P.
J. H. Cuypers; vervolgens werd hij in 1878
benoemd tot architect aan het ministerie van
Binnenlandsche Zaken, afdeeling Kunsten en
Wetenschappen, waarvan de heer Victor de
Stuers het hoofd was. Hij bekleedde die be
trekking tot in 1887, het jaar, waarin hij als
particulier architect begon te werken.
De gebouwen, tot heden door de zorgen of
onder de directie van den heer Molenaar ge
bouwd, zijn zeer talrijk. Wij zullen ons slechts
met de voornaamsten bezig houden.
Allereerst brengen wij in herinnering de
katholieke kerk met pastorie te Vleuten, die,
gelegen niet ver van den spoorweg Utrecht
Gouda, de oogen van al de reizigers treffen
door hun harmonieus geheel en het wondervol
samenpassen met het omringende landschap.
De kerk is gebouwd in den gothischen stijl
en bezit drie schepen en een transept. Een
groot deel van den uit klinkers gebouwden
zooals hij zich buitendien met zijne aangeboren en door
zijn beroep op ’t subtielst ontwikkelde buigzaamheid in
alles schikte en thuis gevoelde. Binnen weinige dagen
had hij zich tot den held van Lindenhaus gemaakt.
Van den staljongen af tot de toekomstige schoonmama
toe, werd hij door allen aangebeden. Dat van alle huis-
genooten juist zijn verloofde de meest kalme en objec
tieve bleef, krenkte zijn ijdelheid meer als hij zich
zelf wel wilde bekennen. Maar hij troostte zich er meê,
dat zij in het huwelijk wel veranderen en meê zou
doen aan den eeredienst waaraan hij voor zijn persoon
gewoon was, als hij maar eerst met zijne geheele
persoonlijkheid daarvoor kon optreden.
Martha zelf deed alsof zij er niets van merkte, dat hij
haar warmer, zich meer gevende, om ’t met een dras
tisch woord uit te drukken, «blind verliefd* gewenscht
had. Hij was de voorkomenste, zorgvuldigste verloofde,
die men zich denken kon, en Martha vermoedde niet, i
dat zij argeloos onophoudelijk zijn hartstochtelijk ge
voel zoowel als zjjn ijdelheid krenkte.
Wat haar zelve betrof geloofde zij volkomen tevreden
en gelukkig te zijn. Zij zag hare ouders en haar ver
loofde opgewekt en vroohjk, zich-zelf omgeven van
liefde en teederheid; glad en effen lag de toekomst
voor haar. Door haar was Eberstein van zijn afhellend
pad weer op de effen baan gebrachtzij had wat
haar steeds als het hoogste geluk was voorgekomen
een man gevonden, die haar en slechts hair alleen
noodig had. Alle dagen, elk uur hoorde zij die verzeke
ring van Ebersteins lippen; ja, zij kon tevreden,
kon gelukkig zijn.
Maar wat was ’t dan toch, wat haar ’s nachts zoo
vaak deed opschrikken uit haar onrustigen slaap? Wat
beteekende die vreemde, namelooze angst, die haar
deed rillen en huiveren; die pijnlijke hartklopping,
26
Voor de eerste maal sedert dat gedrukte afscheid in
den tuin van Bellevue stonden zij alleen tegenover el
kaar. Het hart klopte Martha tot in de keel. Zij
voelde, dat zjj bleek was tot in de lippen. Zóo dus zag
het oogenblik er uit, waarin haar lot beslist, waarin zjj
zich wegschenken zou voor het geheele leven. Alle
bedaardheid, alhaar stil, gelukbeloovend zelfvertrouwen
was als met een tooverslag van haar geweken. Radeloos
en bevende stond zij daar.
Was dit het ware, was ’t hèt geluk?
Als zware hamerslagen door een onzichtbare hand
toegebracht schenen die woorden haar tegen de slapen
te dreunen. En te midden dier slagen hoorde zij zijn
stem, die van het eerste oogenblik af iets wonderlijk
begoochelende voor haar gehad had zag zij zijne oogen
niet meer met denzelfden wanhopigen, maar met deu-
zelfden liefde vragenden hartstocht op zich gevestigd,
zooals ze haar van ’t begin af half hadden aangetrok
ken, half in verwarring gebrachtvoelde zij zijn war
me, met snellen polsslag kloppende hand op hare kou
de, krampachtig ineengeslagen handen, en een macht,
waarvan zij zich geen rekenschap geven kon, dreef haai
willeloos voort. Zij brak zijne hartstochtelijke liefdes
verklaringen niet afzij maakte zich niet los uit zijne
omhelzing zjj duldde het, dat zijne lippen zich op
en rust verspreiden, welke voor eene kerk zeer
geëigend zijn. Wat van dit gebouw juist een
kunstwerk maakt, is de afwezigheid van elk
gezocht effect, de eenvoud van het plan, waar
uit alle pretenties weggelaten zijn. De details
der gevels, een verscheidenheid van natuur
lijke steenen en klinkers, zijn even volmaakt.
De toren is zooals zij moet zijn, majestueus en in
drukwekkend, vierkant en krachtig, zonder
overladen te zijn met noodelooze verbrokke
lingen of kleine details, zooals dat bij zeer
vele andere kerktorens is Dit monument
heeft, in één woord, uitstekende verhoudingen
en verraadt bij zijn ontwerper eene verhevene
smaak en eene volmaakte kennis van harmo
nie en proportie.
Nog andere kerken zijn volgens de plannen
van den heer Molenaar gebouwd. Het zijn
De kerk van de Onbevlekte Ontvangenis
’s-Hage, gebouwd in romaansch-gotischen stijl,
met twee groote torens, transept en drie sche
pen. Het middenschip en het transept zijn
omringd met galerijen, die een zeer mooi ef
fect maken. Het is de grootste en belang
rijkste kerk, in de laatste jaren te ’s-Hage ge
bouwd;
De kerk van den H. Bonaventura te Woer
den; in vroeg gothischen stijl met drie sche
pen en een transept. Het middenschip steunt
met zijne gemetselde gewelven op bogen. De
toren be-vindt zich op den hoek van het ge
bouw. De kerk is vooral te zien van den
kant der spoorlijn UtrechtGouda en zijn ge
zicht maakt een gunstigen indruk op den rei
ziger
De St. Willebrordus-kerk te Oude-Pekela,
geheel van klinkers in vroeg-gothischen stijl,
volkomen harmonieerende met het landschap;
De R. K. kerk te Rijswijk bij Den Haag,
in vroeg-gothischen stijl met drie schepen en
een transept.
Te ’s-Hage is de heer Molenaar nog de ar
chitect geweest van de school en de gestich
ten der H. Maagd, die zijn gebouwd in een
der nieuwe stadswijken. Men kan een dui
zendtal jonge meisjes (extern) in de school
herbergen. De stijl der gebouwen is de Hol-
landsche renaissancede kapel is in gothischen
stijl.
Te Nijmegen heeft hij gebouwd hel College
der H. Canisius. Dit gebouw, ingericht voor
het onderwijs van 250 interne en 150 externe
leerlingen, beantwoordt volkomen aan de eischen
ADVERTENTIëN 4 cent per regel. Bij abonnement van 500
regels 3 cent en van 1000 regels 27, cent. Groote letters naar
plaatsruimte.
die haar lichaam deed ineenkrimpen
Haar helder hoofd wierp die sombere schrik-aanjagen-
de gewaarwordingen telkens weer vene van zich,
maar zij wilden haar toch niet geheel verlaten.
Alvorens Eberstein met haar vader naar Berlijn
terugkeerde, zou de dag van het huwelijk bepaald
worden. Martha verzette er zich tegen. Maar toen haar
vader Lodewijk gelijk gaf; toen ook hij, die het altijd
zoo goed met haar gemeend had en wiens wil
heden nog voor haar als hoogste wet gold, als zijn
meening te kennen gaf, dat in hun geval een lange
verloving geen zin had, dat het integendeel ’t beste was,
zoo spoedig mogelijk hun eigen huishouding op te zet
ten, teneinde tot rust en geregelde werkzaamheid te
komen, gaf zij zich gewonnen. Paaschzondag was op
den een en twintigsten April gevallen. Den vijfden
Juni zou de trouwdag zijn.
Gedurende den nacht, nadat deze beslissing gevallen
was, deed Martha geeru oog toe. Rillende van koü,
met bevende leden en vast op elkaar gedrukte lippen
lag z(j daar slapeloos te staren in het ondoordringbaar
duister van den nacht.
Zóó duister, d-or geen enkelen lichtstraal verhelderd,
kwam haar toekomstig leven haar voor.
Den volgenden morgen keek zij weer helder uit de
oogen.
Het nachtspook was verdwenen voor de helderheid
van den dag en moest ook vergeten zijn.
Wordt vervolgd.
VERGADERING van den Gemeente
raad van Wymbrxtseradeel op Zaterdag
den 2 Februari 1901, des voormiddags te
IO1/, uur.
Tegenwoordig zijn 12 leden.
Afwezig met kennisgeving de heeren Nauta, Oppe-
dijk en Reyenga.
Voorzitter de heer M. H. Tromp, Burgemeester.
Secretaris de heer J. Poppinga.
Punten van behandeling:
1. Resumtie der notulen van de vergadering van
den 29 December 1900.
De notulen van evengenoemde vergadering worden
na lezing door den Secretaris, onveranderd vastgesteld.
2. Mededeeling van ingekomen stukken enz.
Door den Secretaris worden de volgende ingekomen
stukken medegedeeld
a. Besluit van h.h. Ged. Staten, dd.3 Jan. jl., hou
dende goedkeuring van het raadsbesluit van 29 Dec.
jl., tot af- en overschrijving van posten der begroeting
dienst 1900
b. Alsvoren, houdende goedkeuring van het raads
besluit van 29 Dec. jl., tot onderhandsche verhuring
der zuidelijke voorkamer van het gemeentehuis aan
den heer Mr. H. N. Wouda, Gemeente-ontvanger van
Sneek
van modern comfort en hygiëne, geheel opge
vat zijnde op elegante en artistieke wijze.
Eindelijk moet men onder de laatste wer
ken van den heer Molenaar noemen drie hui
zen te Duinoord, ’s-Hage, Het plan van die
gebouwen, dat werd aangeboden in een prijs
vraag voor gevels, ontving den eersten prijs
van 2000 gulden en kreeg de volgende ver
melding in het rapport der jury
»Door zijne uitgestrektheid en belangrijkheid
zoowel als door zijne artistieke opvatting over
treft dit plan verre al de andere, ons ter
derzoek aangeboden plannen.*
Dit is overigens niet de eenige belooning,
aan den eminenten architect toegekend. In
1891 verkreeg hij eene zilveren medaille van
de Vereeniging ter bevordering van de bouw
kunst en in 1900 moest de jury onzer Wereld
tentoonstelling hem eene zilveren medaille toe
staan, eene rechtmatige wijding van zijn kunst
vol deel in de Hollandsche afdeeling.
voorgevel is bedekt met geëmailleerde steenen,
hetgeen, onder de stralen der schoone Hol
landsche zon, eene prachtige kleur aan het
gebouw geeft. Het stadhuis van Noordwijk
mag ook genoemd worden. Het is gebouwd
in den stijl der Hollandsche renaissance en
staat op den hoek van twee straten midden
in het dorp. Twee leeuwen, die den voorge
vel beheerschen, vertoonen de wapens der pro
vincie Zuid-Holland en der gemeente Noord
wijk. Lager onder de vensters, zijn de wa
pens aangebracht der oude burgemeesters en
die van den stichter van het gebouw.
De Katholieke kerk te Zwolle, gewijd aan
Sint Michael, is gebouwd door den heer Mo
lenaar in den gothischen stijl en in den trant
der oude middeleeuwsche »hallekerken,« waar
van zekere typen nog bestaan in Beieren.
Tegen een toren, op den hoek van twee stra
ten staande ziet men het monumentaal stand
beeld van St. Michael, den draak vernietigende en
in de Kerk vindt men het gedenkteeken van
den beroemden Thomas a Kempis deze
beide zijn meesterstukken van den beeldhou
wer Mengelberg.
Noemen wij nog onder de werken van den
eminenten architect, waarvan wij de voorstel
ling op onze Wereldtentoonstelling hebben
gezien
Het buiten, genaamd »De Cloese* te Lochem,
eigendom van den heer C. J. Sickesz, direc-
teur-generaal van landbouw een huis in mo
dernen stijl, omgeven door een heerlijk park.
De R. K. Kerk van St. Ignatius te Rotterdam,
gebouwd in den romaansch-gothischen stijl,
met drie beuken, een groot en een klein
transept.
De R. K. kerk met pastorie
tius te Nijmegen, in gothischen stijl, met
middenschip ter breedte van 12 Meter.
Maar de belangrijkste werken van den heer
N. Molenaar zijn voorzeker: de R. K. kerk
van O. L. Vrouw van Goeden Raad en het
geestelijk instituut te Den Haag, beide gebouwd
dicht bij het Haagsche bosch en het paleis, waar
de vredesconferentie gehouden werd. W at de
kerk betreft, ziehier, wat een der medewer
kers van de TV. Rolt. Crt in Maart 1898 schreef:
Hoewel deze Kerk niets buitengewoons
heeft op ’t eerste gezicht, kan men niet nala
ten getroffen te zijn door hare soberheid, hare
eenvoudigheid van uitvoering, hare wonder
volle verhoudingen, die eene waardige kalmte
k
4
4
5
j
-•-45
-
-
-
VS
O U RA NT.
r
p
