Plaatselijk Nieuws.
Binnenlandse!} Nieuws.
M. C. N.
verkocht werd op
van ’t
-
van
(get.)
-
maar
van
Volgens de «Stanfries*, orgaan van den
Frieschen Wielrijdersbond, is het volgend adres
verzonden
des morgens in de twee boomen bij de kerk tentoon
gesteld No. 1 twee poppen, voorstellende het nieuwe
paar, en No. 2 de verlaten of teleurgestelde minnaar.
(’s Hert. Cl.)
Kindermoord. Te Dordrecht is een kinderhoofdje op-
gevischt. Bij nader onderzoek is gebleken, dat het af
komstig is van een kind van ongeveer drie maanden oud.
De »D. Ct.« zegt, dat men blijkbaar te doen heeft met
het hoofd van een pasgeboren kind, dat op gewelddadige
wijze van het lichaam is gescheiden en hoogstens een
dag of tien in het water heeft gelegen. Aan den hals is
een snede zichtbaar, terwijl het boven de slaap verwond
is.
later gedrukt werden
Die boekjes werden
een geheele- reeks
De heer H. Holtrop, te Joure, is benoemd
tot onderw. a/d Chr. school te Wolvega.
Bij Kon. besluit is benoemd tot notaris
te Terschelling, de heer K. van Terwisga,
vroeger wonende te Joure, laatst candidaat-
notaris te Veendam.
De heer F. Kuipers (Cooper) uit Chicago,
hellenvaurt, und jufferen hylick,« Amsterdam
1730. De heer Auke Postma, den Sneekers
welbekend, leverde over een vroegere uitgave
een bijdrage in het Tijdschrift voor Ned. Taai
en Letterkunde.
Over de volksboeken van genees- of natuur
kundigen aard, schreven wij in ons artikel over
»de Pest«, maar maakten geen melding van het
volgende uiterst zeldzame werkje, in onzen tijd
zoo van pas: «Het nieuw gepractiseert Arbeyts-
loon-boekje, seer dienstig voor koopluyden,
meesters en anderen, die eenige knechts om
dag-loon in haar dienst hebben.< Als reclame-
middel voegt de uitgever Johannes Loots,
boekverkooper en graadboogmakerin de Nieuwe
Brugsteeg, in de Jonge Lootsman, te Amster
dam er aan toe: Noyt voor desen so gesien.
Heel naaukeurig uitgereekent.
Geslaagd voor de acte als bewaarschool-
houderes te Rotterdam, onze stadgenoote mej.
H. M. Stilma.
SNEEK. De heer S. Huismans, cand. alhier,
heeft het beroep naar de Geref. Kerk te An-
jum aangenomen.
Den 1 Mei a.s. zal het 25 jaar geleden
zijn, dat Jan Ringnalda in dienst trad bij de
firma W. C. Risselada, banketbakkerij.
Aan het eind-examen van de Hoogere
Burgerscholen met vijfjarigen cursus in de
drie Noordelijke provinciën zullen deelnemen
88 candidatennl. van de H. Burgerschool te
Leeuwarden 35, te Groningen 30, te Sneek 11,
te Assen 7 en te Veendam 3 leerlingen en
bovendien nog 2 extranei.
Het mondeling examen zal worden afgeno
men te Sneek enden 15den Juli a.s. een aan
vang nemen.
In de Woensdag jl. alhier gehouden ver
gadering van liberale kiesvereenigingen en be
langstellenden in dit Tweede Kamerdistrict kon
men tot geen eindresultaat komen. Alle kies
vereenigingen, behalve Sneek, hadden de can-
didatuur van den heer mr. Alma, burgemeester
alhier, terwijl Sneek, wetende, dat mr. Alma
niet in aanmerking wenschte te komen, den
heer Van Diggelen had gecandideerd.
Bij gemis aan een centrale vergadering kon
men niet tot eenstemmigheid komen.
Bepaald werd om tegen 5 Meia.s. eene vergade
ring te houden van vrijzinnige kiezers in dit
district en een spreker (waarschijnlijk mr. Ph.
de Kanter) alsdan uit te noodigen, de kiezers
in te lichten over den toestand. In deze ver
gadering hoopt men dan tot eenstemmigheid
te komen.
Het drietal werd nu aangevuld met mr. C.
C. Paehlig, alhier, zoodat ’t drietal voorloopige
candidaten dus bestaat uit de heeren mr. P. J.
van Diggelen. H. P. N. Halbertsma te ’s-Hage
en mr. C. C. Paehlig.
Aan
den Raad der Gemeente Sneek.
Geeft met eerbied te kennen
Het Hoofdbestuur van den Frieschen Wiel-
rijders-Bond, goedgekeurd bij Koninklijk Be
sluit van 8 Juni 1900, No. 42, gevestigd te
Leeuwarden
dat op verscheidene plaatsen in Uwe Ge
meente vooral in de nabijheid van glaswinkels,
steeds veel glas op de straat ligt
dat glas zeer nadeelig is voor de rijwielbanden;
dat bij genoemd Hoofdbestuur herhaaldelijk
klachten inkomen van wielrijders, die dat tot
hun nadeel ondervonden hebben
dat bij de brug in het Bolwerk, bij den
Oosterdijk, een opstap is van circa 15 cM.
dat deze opstap voor wielrijders, vooral bij
avond, zeer gevaarlijk is
dat bij genoemd Hoofdbestuur ook hierom
trent herhaaldelijk klachten inkomen
Redenen waarom genoemd Hoofdbestuur
zich tot Uw College wendt met het beleefd
maar dringend verzoek, wel te willen besluiten
tot het nemen van maatregelen,
le. ten opzichte van het verwijderen
het glas,
2e. ten opzichte van het verwijderen van
den voor wielrijders zoo hoogst gevaarlijken
opstap.
Hetwelk doende, enz.
Het Hoofdbestuur van den Frieschen
Wielrijders-Bond,
J. van der WERFF Jz., Voorz.
J. D. NOLET, Secretaris.
Leeuwarden, 19 April 1901.
komen, moet men, zegt Goddaeus, Uilenspie
gel niet aanrekenenhet zijn uitvloeisels van
den tijd, waarin hij leefde en waarin zulke
zaken niet zoo aanstootelijk waren.
Men is het er niet over eens, waar en wan
neer dit volksboek geschreven is; dat het in
1302, zooals in een oud exemplaar staat, ge
drukt zou zijn, is natuurlijk onmogelijk,
heel wel kan toen al een handschrift er
bestaan hebben.
Ook is de schrijver niet bekend. In een
oude uitgave zegt hij«door eenige personen
en vrienden aangezocht zijnde, om de lotge
vallen en potsen van Tijl Uilenspiegel te boek
te stellen, heb ik aan dit verlangen voldaan,
om de menschen wat op te vroolijken, om
treurigheid, ziekte, haat en nijd te doen ver
geten, niet om aan te sporen tot het kwade,
maar om het te doen vermijden. Ik wilde
hierdoor bewerken, dat men zich beter voor
listige menschen in acht kan nemen, want,
helaas, van ontrouw en boosheid is de wereld
vol.«
Uit de Duitsche uitgave schijnt te blijken,
zegt de heer van Driel, in den Almanak voor
Blijgeestigen, dat een Franciskaner Monnik
Thomas Murner den «Tijl Uilenspiegel* uit het
Nedersaksisch in het Hoogduitsch heeft over
gebracht.
Vooral in den tijd der Hervorming maak
ten de lotgevallen van Tijl veel opgang. In
1520 kocht Albrecht Dürer, de bekende gra
veur, te Brussel twee Uilenspiegels voor twee
stuivers. Dit kunnen wel geweest zijn twee
exemplaren van een afbeelding van Tijl, door
niemand minder dan Lucas van I.eyden ge
maakt.
Over de Latijnsche en Fransche vertalingen
willen wij hier niet spreken, wel over de Ne-
derlandsche. En dan komt zeker de volgende
in aanmerking. Historie van Thiil Uulenspie-
gel, van syn schalcke boeverijen, die hij bedre
ven heeft, seer ghenoechlyc met schoone figu
ren, Rotterdam 1612, in 12°.
Over die zoogenaamde volksboeken nog
een enkel woord. Het zijn die kleine, meestal
op grof papier gedrukte en met zeer oude
houtsneden versierde uitgaven. Wel eigen
aardig is, dat de vignetten zoo weinig voeling
houden met den tekst. De uitgevers, v. Pool
sum, Kannewet, Koene, enz. hadden wel wat
oude houtblokjes liggen, en de afdrukken
werden dan maar in ’t xvilde in het volksboekje
geplaatst, zoodat ze meestal niet illustreerden.
Zoo wèl, dan vond de uitgever het noodig er
bij te zetten, dat de mooie figuren op den
tekst «accoordeerden*.
De inhoud van die volksboeken loopt zeer
uiteende Bijbel, de geschiedenis, de mytho
logie, enz., leverden bijdragen. Vooral popu
lair waren in vorige eeuwen ou'de sprookjes,
als van Floris en Blanchefleur, de Vier Heems
kinderen, de Zwanenridder, de Verduldige
Helena, die in de middeleeuwen op de kastee-
len voor burchtheeren en hun vrouwen wer
den voorgedragen en
voor de «k'eyne luiden*,
letterlijk stukgelezen, en
herdrukken kwam er.
De oude Fransche legende van Floire et
Blanceflor werd 1250 door Dirk van Asse
nede in Nederduitsche rijmen o ver gebracht, en
daaruit ontstond ons Volksboekje: Floris en
Blanchefleur, dewelke nadat se lange geschey-
den waren, ende veel perykelen geleeden
hadde noch tot den houwelycken staat qua
nten. «Seer plaisant ende vermaekelijk om te
leesen* voegt de uitgever er bij.
De geschiedenis van de Vier Heemskinde
ren kan men niet meer in 16e eeuwsche uit
gaven lezen, deze zijn verlezen. Een der oud
ste uitgaven is van 1752 »waar in verhaelt
wort alle vroome feyten van wapenen, die zij
bedreven hebben ten tijde van den grooten
Koning Karei.*
Uit de 16e eeuw dateert ook de volksuit
gave van den middeleeuwschen roman van den
Zwanenridder. Ook deze bestaat slechts nog
uit volgende eeuwen: Een schoone historie en
miraculeuze geschiedenisse van den Ridder
metter Zwanen. Die te Nimwege in Gelder
land te scheepe kwam, bij den geleyde van
een zwaen, uit den lande van Lilefoort.
Van een volksloek van Franschen oorsprong:
L’Historie de la belle Hélène de Constantinople,
nièce de Saint-Martin de Tours, verscheen
ook een Nederduitsche uitgave: Eene schoone
historie van de Verduldige Helena van Kon-
stantinopel, eens Koninghs dochter, die 27
jaren achter Lande doolde, in grooten armoe
de, broodt biddende. Ook dit verhaal was
volgens den Amsterdamschen uitgever Loots
man seer pleysant om te lesen, en met schoone
figuren versiert.
Hier mag ook' wel even melding gemaakt
worden van de »Historie van Slenner-Hincke,
ofte een kluchtige vertellinge van een West-
phaelschen Buren soons vojagie na Holland,
piet de graszwadi: Voorts van syn lantlaup,
Tot concierge aan de Hoogere Burger
school c. a. werd uit de 50 sollicitanten be
noemd met ingang van 1 Mei a.s., Gerben Zijl-
stra op een jaarwedde van f 400 benevens vrije
woning met vuur en licht.
Inhoud van het Friesche Tijdschrift »Sljucht en
Rjucht,« de 27ste April 1901
Gjin bern mear, J. v. d. Tol. Hwet in fleurich
sankje soms ütwirkje kin, B. It earste smoarch plak,
G. P. In krigel man, J. Gylstra. Blêdfolling, W. P.
Alles mei elkoar (mei plaetsjes), D. H. Z. Koartswyl.
Frage, B. H.
Generaal Kool, de hoogste officier van ons leger,
blijkt uitstekend met de Kamer om te kunnen gaan, bij
de verdediging der onder minister Eland half afgedane
leger wet. De Kamer, die voor Van Gilae’s 81/, mnd.
oefening stemde en daardoor minister Eland deed tuime
len, heeft aan minister Kool 2 X 7500 man (dus 7500
op 2 verschillende tijden) als blijvend gedeelte toege
staan. (Zooals reeds vroeger in de wet bepaald werd,
zal de jaarlijksche lichting van 11000 op 17500 worden
gebracht.)
De heer Kool influenceerde zoozeer op ’t denken
der Kamerleden, dat de heer Troelstra durfde spreken
van «politiek bedrog* en van «overdonderen
Ontsporing. De trein van 6.12 uit Gronaingen is
gisterenavond op den wissel Korpswolde ontspoord. Een
extra-trein van Nieuweschans moest de reizigers op
halen. Er zijn geen ongelukken gebeurd.
Naar het U. D. verneemt, zal'de heer Bastert
zich bij de a.s. verkiezingen voor de Tweede Kamer
niet meer beschikbaar stellen.
Staking te, Ensehedé. Aan de gehuwden onder de
stakende schilders'is nitgekeerd f 6.en f 0.50 voor
elk kind en aan de ongehuwden f 5.voor deze week.
Woensdag heeft een der stakers den arbeid hervat.
Steeds door zijn stakende collega’s achtervolgd riep
hij de hulp der politie in, die hem geleidde.
Brand. Door onbekende oorzaak is Woensdagnacht
te St. Willebrord de hoeve van den landbouwer J. Cor-
nessen met schuur tot den grond afgebrand. Het vuur
greep zoo fel om zich heen, dat weldra het nevenstaand
huis mede een prooi der vlammen werdniets kon
gered worden, alles is verzekerd.
De heer De Waal, Nederlandsch consul-generaal
te Kaapstad, is gisteren te ’s-Gravenhage aangekomen
en heeft zijn opwachting gemaakt bij den minister van
Büitenlandsche Zaken en voorts een onderhoud gehad
met den voorzitter en secretaris van het Hoofdcomité
van het Roode Kruis.
Sedert 1 Jan. jl. zijn in ons land 24 weerbaar-
heidsvereenigingen opgericht, waarvan twee in Fries
land, n.l. «Hertog Hendrik,* te Leeuwarden en «Hertog
Hendrik*, te Rauwerd.
Woensdagmiddag is te Demen door onbekende
oorzaak de kapitale hofstede van den landbouwer H.
Heek tot den grond afgebrand. Een paard, 3 koeien en
eenige varkens kwamen in de vlammen om; alles is
verzekerd.
Aanvaring. Tegen den kapitein Mijssema, gezag
voerder en stuurman der stoomboot «Verschure I« werd
gisteren één jaar gevangenisstraf geëischt, als beschul
digd van ’t aanvaren der te Ouderkerk in den Amstel
liggende tjalk van schipper .Texer in den nacht van
20 Dec. 1900, waardoor vier personen verdronken.
De Eerste Kamer heeft de nooddrankwet, waar
bij de uitvoering der gevolgen van de vergunningswet,
die met Mei 1901 zouden moeten beginnen, een paar
jaar uitgesteld wordt, (alleen ’t overdragen van ’t ver-
- gunningsrecht aan een ander mag na 1 Mei a.s. niet
meer; speciale toestemming van burg, en weth. kan
alleen hierin helpen,) met 31 tegen 5 stemmen aan
genomen.
Moord? Men meldt uit Den Haag:
De man, die zich in hechtenis bevond verdacht be
trokken te zijn in het overlijden van den persoon
alhier, wiens lijk dezer dagen gerechtelijk werd ge
schouwd op last der justitie, is op vrije voeten gesteld.
Een ander persoon, verdacht van mishandeling van den
bedoelden man, wordt opgespoord.
Niet altyd is de liefde enz. Niet altijd is de liefde
bestendig van duur, dit bleek te Someren van een
paartje, dat ongeveer 14 jaren geëngageerd was en op
het punt stond met Pinksteren a.s. lief en leed voor
goed met elkaar te deelen, doch het aanstaande bruidje
zag daarvan af, om haar hart aan een ander te schenken.
Volgens oud gebruik werd er flink getafeld en waren
Dinsdag jl. slachtte de slager T. G. alhier
een varken, dat door onzen veearts, den heer
W. van Staa, wegens buikvliesontsteking
werd afgekeurd.
De slager verzocht, om geen opzien te ver
wekken, ’t afgekeurde ’s avonds onder politie-
geleide naar de aschbelt te mogen brengen.
Den volgenden morgen vernam de heer C.
v. P., dat er geen politieagent was gehaald om
’t corpus delicti ter bestemder plaatse te be
zorgen. Een onderzoek werd ingesteld en ja
wel, ’t zwijntje was verdwenen. Op de vraag,
waar zich ’t onteigend voorwerp bevond, luidde
’t leuke antwoord, dat ’t gestolen was.
Natuurlijk liet men zich met dat kluitje niet
in ’t riet sturen. Onze politie ging aan ’t snuf
felen en kwam al gauw te weten, dat men
’s nachts het zaakje in een kar over Hom-
merts, langs de Schatting naar Oudega had
vervoerd. Vandaar werd de reis met den eer
sten trein naar Workum ondernomen en aldaar
geprobeerd ’t afgekeurd vleesch aan den man
te brengen.
De burgemeester van Workum had inmid
dels een telegram uit Sneek ontvangen over
’t binnengesmokkelde in zijne gemeente; waarna
deze het publiek waarschuwde, van bewust
vleesch niet te koopen.
Nadat eenige kilo’s waren
de rest beslag gelegd.
Donderdagmorgen is de man van ’t varken
naar Leeuwarden opgezonden, doch de O. v. J.
heeft geen termen gevonden, hem te houden
tenminste kort daarna keerde hij weer in de
gemeente terug.
Woensdag voormiddag zijn de laatste
wagens van den trein, die te 10 uur 57 te Leeu
warden aankomt, bij het binnenkomen
Leeuwarder emplacement ontspoord. Het twee
de klasse rijtuig maakte eerst een zwenking en
kantelde daarna; de volgende wagen ontspoor
de maar smoorde in ’t zand.
Drie reizigers werden gekwetst; vijf ande
ren kregen lichte blessures. Mevr. P. Visser,
wed. Leempoel van der Brug van Lemmer,
werd ernstig aan de rechter lichaamshelft ge
kwetst en tevens gekneusd. Zij werd in ’t bu
reau van den stations-chef verbonden en naar
't Stads-Ziekenhuis gebracht. Ofschoon vol
gens een bericht van gisteren haar toestand
nog veel zorg blijft eischen, was die toestand
vrij bevredigend.
De beide andere gewonden, de heeren H.
Pijttersen en L. Hertzberger alhier, konden na
verbonden te zijn, des Woensdags nog naar
Sneek terugkeeren.
De heer P. had een vrij ernstige hoofdwon
de. De heer H. werd op verschillende plaat
sen, aan hand, voet en hoofd gewond en zal
vooreerst de praktijk niet kunnen waarnemen.
In hoeverre de wisselstand of de blokwach-
ter schuld aan ’t ongeluk heeft, zal nog moeten
worden uitgemaakt.
Hoewel ’t ongeluk ernstig genoeg is, zal zeker
ieder in Sneek er zich over verheugen, dat ’t
nog zoo is afgeloopen.
Te Leeuwarden slaagden voor ’t onder
wijzersexamen Dinsdag jl. de heeren H. J.
Glastra van Loon, K. Roosjen, en B. Wild
schut, allen te Ijlst en J. van de Valk te Loën-
ga, en Woensdag de heer S. Walda, te Schar-
negoutum.
Tot onderwijzer te Amsterdam aan de
school le klas no. 68 werd benoemd de heer
J. Hemsing, te Sloten.
Op de Maandag jl. te Goënga (Nieuw
Tolhuis) gehouden districtskeuring werden 11
twenter- en 23 enterstieren aangeboden.
Twenterstieren
»Zola« vanT. J. de Wolf te Irnsum en «Dirk
II* van A. T. Rijpkema te Ijlst, kregen een
onderhoudspremie, ieder van f100. «HansFol-
kerts« van E. M. de Boer te Sijbrandaburen,
«Hercules® van J. S. v. d. Woude te Deersum
en «Marssumer* van J. T. de Wolf te Rauwerd,
verkregen ieder eene eervolle vermelding.
Enterstieren
»Klaas« van O. R. Sijbrandy te Rauwerd,
«De Wet« van B. H. de Jong te Goënga, «Si
mon* van K. IJ. Veilenga te Tirns en «de
Fries* van J. L. Wijtsma te Gauw, verwierven
ieder eene onderhoudspremie van f75.
«Mooie Ozinga« van E. M. de Boer te Sij
brandaburen verkreeg eene eervolle vermelding.
T. H., uit Jutrijp. werd wegens huisvre
debreuk (in de herberg der wed. Tolsma) ver
oordeeld tot 7 dg. gevangenisstraf.
t
I
