1
L
Binnenlandsch Nieuws.
Plaatselijk Nieuws.
wel
gi
1
Einde eener staking. De schilders te Enschedé, die
Dit zijn dus allen behoedmiddelen tegen
ongelukken, tegen scheepsrampen.
hc
lai
te
ov
dc
di
Sij'
Lo
rek
me
tot
de<
ge'
An
Ae
L.
de
Ne
Al
tw
Sij
in
is;
br
br
S
s]
I
s'
V
n
d
P
o
b
n
t
v
e
r
c
I
5
1
I
1
1
V
ff
Z
Men schrijft ons uit Amsterdam
Donderdag 16 Mei (Hemelvaartsdag) heeft de wel
bekende uitspanning Het Tolhuis, gelegen aan de
overzijde van het Y, met een welgeslaagd Matinée
Musicale de zomercampagne geopend.
Evenals vorige jaren worden de concerten, die Don
derdags- en Zondagsavonds plaats vinden, uitgevoerd
door de staf muziek van het 7e Regiment Infanterie,
onder de uitstekende leiding van den heer Joh. Zaag-
mans.
De tuin en zaal zijn opnieuw gerestaureerd en heb
ben de eigenaren kosten noch m >eite gespaard om hen,
die enkele uren in het Tolhuis wenschen door te bren
gen, die zoo aangenaam mogelijk te maken.
Wij kunnen onzen lezers te Amsterdam en hen, die
dezen zomer de hoofdstad denken te bezoeken, een
tochtje naar het Tolhuis dan ook gerustelijk aanbevelen.
Even voorbij Sloterdijk, tusschen Amsterdam en
Haarlem, wierp zich Zondag een man voor den trein.
De machinist remde uit alle macht en kon nog juist bij
tijds de trein tot stilstand brengen. Toen ’t treinper
soneel den man van de rails wilde verwijderen, dreig
de hij met een mes; met veel moeite maakte men hem
dat afhandig, ’t Bleek een ontvluchte krankzinnige te
zijn. Men nam hem mee naar Haarlem en leverde
hem daar aan de politie over.
Nu krijgen we nog de hulpmiddelen, noodig,
als er werkelijk schipbreuk geleden wordt, om
menschenlevens te redden.
Op ’t schip treft men, behalve waardeloos
hout en touw, al naar de grootte van het vaar
tuig één of meer booten aan, om ’t zinkende
schip te ontvluchten.
(Tusschen haakjes gezegd, is ’t jammer, dat
niet streng dezen regel gehandhaafd wordt
Altijd genoeg booten, om ieder menschenleven
te kunnen rédden. Men ziet toch over de Zui
derzee dikwijls stoombooten varen met een
paarhonderd menschen aan boord en b.v. niet
meer dan twee roeibooten op ’t dek of aan de
davids.)
Maar laten we over die booten, die bij schip
breuk de menschen moeten redden niet spreken;
niet uitweiden over de paniek, die soms alle
redding onmogelijk maakt, over ’t stukslaan
der bootjes, voor ze in zee neergelaten zijn,
over ’t ontbreken van den tijd, om proviand
in die ranke vaartuigen te bergen, over ’t
dagen lang hopeloos ronddobberen op de ein-
delooze zee, over de kans om door voorbij
varende schepen te worden opgemerkt, en over
nog veel meer. Ieder heeft daarover
lijdensgeschiedenissen gelezen.
Nog kunnen we melden, dat op vele schepen
gordels van kurk of met lucht gevulde getah-
pertsja-buizen aanwezig zijn, op de oceaan-
stoomers, mailbooten en marineschepen aan
wezig moeten zijn in voldoenden getale.
Verder konden we nog uitweiden over de
kustwacht, die dag en nacht de kusten bewaakt,
terwijl de lichttorens en reddingsstations tele
grafisch of telefonisch met nabijgelegen rijks
telegraaf kantoren verbonden zijn.
We konden spreken over de reddingsbooten,
door roeiers, die hun leven wagen om andere
levens te redden, voortbewogen, over nu
komende stoomreddingsbooten.
Op de reddingsstations zijn, behalve de red
dingsbooten, velerhande zaken aanwezig: ge
neesmiddelen, kleeren en andere dingen, voor
de geredden van dadelijk nut; vuurpijltoestellen,
waaruit raketten of vuurpijlen, waaraan een
dunne lijn, worden afgeschoten over ’t gestrande
schip heen. Ook kogels worden met ’t zelfde
doel uit mortieren geschoten.
Gelukt ’t schot, valt de dunne lijn over ’t
schip, dan kan de schipbreukeling dien aanhalen
en den daaraan verbonden dikkere lijn, ver
volgens een tros met reddingsboei naar ’t schip
toehalen en zich misschien daarlangs met levens
gevaar redden.
den onderwezen in de hulpschool (voormalige telegraaf
kantoor).
De Voorz. deelt mede, dat bestek enteekening klaar
zijn en aan den Districts-Schoolopziener kunnen wor
den toegezonden. Burgemeester en Wethouders heb
ben in deze zaak spoed betracht.
Voorts was nog ingekomen een schrijven van het
medelid van dezen Raad, den heer T. Dokkum, houden
de een voorstel tot het heffen eener andere percentage
voorden H. Omslag, dan het aangeboden concept. Be
sloten wordt dit schrijven bij punt 16 te behandelen.
Na afloop der agenda (van punt 20) vraagt de heer
R. S. H. Visser verlof een vraag te richten over eene
verordening op het Parkbezoek. Met toestemming der
vergadering wordt het gevraagde verlof verleend.
De heerPijttersen zegt, dat hij bij de ingekomen stuk
ken niet heeft gezien een stuk, inhoudende, dat de
jaarwedde van den Commissaris van Politie met f 200,
is verhoogd. Wel heeft spr. van die verhooging in de
courant gelezen.
De Voorzitter antwoordt hierop, dat hierover geen
stuk ingekomen ia.
III. Beslissing op adres van mr. H. Okma ter be-
koming van gemeentegrond.
In de vorige vergadering staakten de stemmen over
dit punt. Zooals bekend mag worden verondersteld
stellen B. en W. voor het verzoek van adressant geheel
af te wijzen, daar de overblijvende grond voor de Ge
meente weinig waarde heeft en het ongewenscht is
daar terrein te verkoopen met het oog op de perceelen
van de Gemeente ten N. en W. daarvan gelegen. Na
eenige discussie wordt het voorstel van B. en W. in
stemming gebracht en met 9 tegen 5 stemmen aan
genomen, waardoor afwijzend op het verzoek is be
schikt.
Voor stemden de heeren: D. Gorter, mr. Paehlig, de
Vries, Kingma, dr. Risselada, Veen, Fennema, Camp-
huis en Beekhuis; tegen de heeren: Wielenga, Visser,
Pijttersen, ter Gate en Dokkum.
IV. Verzoek van R. Paehlig, om afstand van ge
meentegrond c. a.
Adressant, door aankoop eigenaar geworden van de
vroegere Pastorie der Ned. Herv. kerk, op de Markt
straat, wil dat gebouw amoveeren en daar ter plaatse
2 hoerenhuizen stichten en vraagt daartoe in koop van
de gemeente een strookje grond van het Waagterrein,
naast zijn erf gelegen.
Burgemeester en Wethouders stellen voor aan adres
sant in koop af te staan ongeveer 12*/, Ma gemeente
grond tegen f 5,den M’. Adressant is echter gehou
den aan de Oostzijde een blinden muur te maken,
waarin eene achterdeur mag, doch geen ramen.
Voor het gebruik tot wederopzegging der regenbak
van de Waag, gedeeltelijk en met de hals der bak in de
afgestane grond gelegen, moet jaarlijks f 10,en
f 1,retributie ten kantore van den Gemeente-Ont-
vanger worden betaald.
Het afbreken van den luifel en pijlers komen ten
koste van adressant, die zich verder naar de voorschrif
ten van B. en W. heeft te gedragen.
De heer D. Gorter was er voor de regenbak in koop
af te staan. Ook de heeren Beekhuis en Pijttersen wa
ren zulks van meening. Een amendement van eerst
genoemde op het voorstel van het Dag. Best, werd met
groote meerderheid verworpen. Zonder hoofdelijke
stemming werd daarna het voorstel van B. en W. aan
genomen. De heer Kingma motiveerde zijn stem ter
wijl de heer mr. Paehlig, wegens bloedverwantschap,
zich van stemming onthield.
V. Adres van H. van der Zee, om ontheffing eener
bepaling der bouwverordening.
Het verzoek van adressant behelst, om aan de 2de
Oosterkade een werkplaats, gedeeltelijk van hout te
mogen bouwen. Zonder discussie en hoofdelijke stem
ming wordt het verzoek aan adressant toegestaan en
corform het voorstel van B. en W. besloten.
VI. Alsvoren van Mej. LangeraapSimons, om ont
heffing van een bepaling der bouwverordening.
Adressante wil achter hare woning eene kamer in
richten voor verhuring. Met het oog op brand vooral
is het ongewenscht het verzoek toe te staan, ook zijn
in het adres de maten niet juist opgegeven.
De heer mr. Paehlig vraagt of het brandgevaar zoo
erg is, daai er nog al ruimte tusschen beide perceelen is.
De Voorz. zegt dat bij brand, de bewoners daarach
ter reddeloos verloren zouden zjjn.
Tegen bijtrekking om het zelf te bewonen was geen
bezwaar.
Zonder hoofdelijke stemming werd conform het voor
stel van het Dag. Bestuur besloten en het verroek
afgewezen.
Slot volgend nommer.
hebben alle een draailic ht, te onderkennen door
’t aantal schitteringen in de halve minuut. Als
voorbeeld geven we Terschellingerbank, waar
in elke vijf seconden één witte schittering van
2 sec. duur gevolgd wordt door een verduiste
ring van 3 seconden. De schepen liggen niet
hoog en ’t licht is doorgaans niet verder dan
tot 3 a 3 '/a uur afstand te zien. Bij elke
schittering wordt het licht van 3 of 4 lampen
door een spiegel in ééne richting geworpen.
Voor brandstof gebruikt men petroleum. Op
bijna alle is eene stoommisthoorn of sirene aan
boord. De bemanning is meer op ’t schip dan
aan den wal en telt 18 personen, waarvan
steeds 12 aan boord moeten zijn.
B. Grooter is ’t aantal lichttorens, hoogé
ijzeren of steenen gebouwen, nabij de zee op
’t vaste land, of sommige eilanden opgericht
enkele verheffen zich tot bijna 60 Meter bo
ven volzee en zijn dan wel 6 uur ver zicht
baar. Lichttorens zijn o. a. op Borkum, Schier
monnikoog (2), Ameland, Terschelling, (Bran-
daris geheeten), Vlieland, Eierland, Kijkduin,
Egmond (2), IJmuiden (2), Scheveningen, Hoek
van Holland, Schouwen, Westkapelle (2). De
vroegere naam vuurtoren is thans minder ge
past, omdat geen vuur meer gebrand wordt,
’t Laatste vuur, op Schokland, verdween in
1861. Boven in den toren is het lichttoestel
door glazen, lenzen en spiegels wordt het
licht der zich door oppersing zelf voedende
petroleumlamp, veel versterkt en in bepaalde
richting zichtbaar.
C. Verder heeft men nog een aantal klei
nere lichten, zooals bakens, geleidelichten, ha
venlichten en lichtboeien. Bakens (kapen) zijn
stellagés, zoo mogeLjk geplaatst op een hoog
punt van het terrein, opgetrokken van hout
of ook steen en houtdaarop wordt bij duis
ternis een licht ontstoken. Geleidelichten zijn
middelmatig hoog geplaatste kustlichten, die
bijzonder dienen om den koers door het zee
gat en het vaarwater naar of van de haven
aan te geven. Havtnlichten verlichten den
nauwen toegang tot de eigenlijke haven.
Lichtboeien komen steeds meer bij de kust-
verlichting in gebruik, de grootste, met 10 NI8
inhoud, buitengaats, de kleine van 5 a 6 M*
binnengaats. Ze bestaan uit drie hoofddeelen:
den gashouder, den regulateur en de lantaarn;
de twee eerste staan door een buis met el
kaar in verbinding. Aan die buis onder den
regulateur is eene vulklep, welke dient, om de
boei met vetgas te vullen uit een reservoir,
waarmee de buis gemeenschap heeft. Dat
reservoir heeft voor 4 mnd. lichtstof; de vul
ling der boei geschiedt onder een spanning
van 10 atmosferen. De regulateur regelt werk
tuigelijk den gasdruk, noodig voor de lantaarn,
zoodat het licht steeds gelijkmatig voortbrandt.
De lantaarn is van buiten gesloten door gebo
gen glasruiten, voorzien van kruislings over
elkaar liggende metalen banden. Een lens en
6 prismatische ringen vangen ’t licht op en
met^behulp van een verzilverden kegelvormi-
gen reflector werpen zij den lichtbundel uit
tot op ruim l1/a uur afstand. De lichtboeien
steken slechts 3 a .B1/^ Meter boven zee uit.
Nu komt nog de betonning. In de grootere
en kleinere vaarwaters wijzen een aantal drij
vende, aan ankers of zware steenen bevestig
de spitse, kegelvormige en stompe tonnen den
zeeman of schipper den te volgen weg. Die
verschillend gevormde tonnen zijn ook nog
verschillend rood of zwart gekleurd.
Men begrijpt, dat dit is voor de herkenning
en onderscheiding, dus om dezelfde redenen,
waarom ook de lichttorens verschillend licht
ebben. Natuurlijk zijn deze tonnen alleen
overdag van nut. Uitstekende orienteerings-
middelen zijn ook de torens, dicht bij de kust,
’s Nachts heeft de schipper binnen onze zee
gaten niet veel anders dan de peilstok tot zijn
dienst.
In weinig gebruikte vaarwaters, bv. op vele
gedeelten der Wadden, vaart de schipper bij
ingestoken boompjes of takken langs.
Tijdens mist of dik weer zijn de sirenes en
de misthoorns van groot belang.
Een verbetering, vooral in de laatste jaren
meer aangebracht, zijn de stormsignalenHooge
masten, waaraan zwarte bollen, kegels en vlag
gen des daags, en roode lantaarns des nachts
waarschuwen voor kwaad weer en de vermoe
delijke windr.chting aanwijzen. De schipper
moet natuurlijk de verschillende seinen kennen.
Zoo beduidt
1 zwarte bol: Er dreigt storm.
1 zwarte kegelEr dreigt storm uit ’t Westen.
2 zwarte kegelsEr dreigt storm uit het
Oosten.
1 zwarte vlagDe wind zal gedurende den
storm ruimen.
2 zwarte vlaggenDe wind zal gedurende
den storm krimpen.
1 roode lantaarn Er dreigt storm, enz.
SNEEK. De minister van binn. zaken heeft
bepaald, dat 't eerste gedeelte van ’t eind
examen aan ’t Gymnasium alhier zal gehouden
worden op 1, 2 en 3 Juli. Als gecommitteer
den, te wier overstaan dit zal geschieden, zijn
aangewezendr. A. H. G. P. van den Es, buiten
gewoon hoogleeraar te Amsterdam, dr. B,
zes weken staakten, zijn gisteren weer begonnen te
werken. Het uurloon is van 16 op 18 cent gekomen.
Te ’s-Hage is men bezig een oud spreekwoord
onwaar te maken. De wandelpier trok Zondag met ’t
concert zeer veel volk, ’t Was er zeer levendig,
’t Spreekwoord«Zoo dood als een pier«, kunnen ze daar
nu veranderen in»Zoo levendig als de Pier.«
Zondag is bij ’t station Eisteen huzaar, belast met
het vervoer van dienstpaarden van Rotterdam naar
Arnhem, achterover uit den bagagewagen gevallen.
Zwaar gewond werd hij opgenomen. De ontboden ge
neesheer gaf geen hoop op ’t behoud van zijn leven.
Ontvoering van schoolkinderen. Men meldt van
gisteren
Heden had een poging tot ontvoering van twee
schoolkinderen te Velp bij Arnhem plaats.
De Duitscher Feldtmann, wiens vrouw te Geeste-
munde woont hij heeft haar verlaten met mede
neming van zijn twee zoontjes, woont daar samen
met de weduwe K.
Hij heeft vroeger te Groningen gewoond, toen te
Arnhem en daarna zich te Velp gevestigd.
Zijn vrouw heeft de kinderen laten opsporen.
Vanmorgen zijn een paar Duitschers per rijtuig naar
Velp gereden. Een hunner was de scheepskapitein
Becker. Zij hebben de kinderen op hun weg naar school
aangesproken en hun allerlei moois beloofd wanneer zij
meegingen, doch de jongens weigerden.
De Duitschers bleven aandringen, zeggende: »nu zul
len wij je weder spoedig naar je moeder brengen», doch
niets hielp, de kinderen bleven weigeren. Daarna zijn
zij zonder vorm van proces door een confrater van ge
noemden Becker opgepakt en in het rijtuig gedragen.
Op het geschreeuw der jongens kwamen er menschen
bij te pas. De politie nam Becker in hechtenis, terwijl
een andere Duitscher op het station gearresteerd werd-
Mishandeling. Zondag heeft de veldwachter te 01-
denzaal gearresteerd zekeren G. uit Amsterdam, een
Rus van geboorte, tijdelijk verblijf houdende bij den
slaapsteehouder Levisson te Oldenzaal en verdacht van
mishandeling met doodelijk gevolg van het 9-jarig
zoontje van genoemden L.
Uit Kaapstad: Een stadsrattenvanger.
«Wel, wat gevangen vannacht?»
«Ja, een dikke,* zei de man, een tenger Engelschman,
een refugee van Johannesburg «daar brandt ze, ik heb
ze met petroleum overgoten en nu brandt ze lekker.*
»Ken je zien of die rat de pest had?*
«Neen, maar ik snij elke rat den staart af en die staar
ten worden door de dokters onderzocht. Ik heb 4
staarten, daar liggen ze!*
«Is het aanraken der ratten niet gevaarlijk?*
»Ik raak ze niet aan, zelfs den staart niet. Enkelen
dragen handschoenen, ik kan het wel zonder.*
»Wat voor lokaas gebruik je
»In ’t geheel geen lokaas. Ze zijn veel te slim; als
je aas gebruikt, vang je niets. Ik zet mijn klem eenvou
dig voor dat gat daar in den muur; het gat is te klein
voor een kat en net even groot genoeg voor een lang
staart.*
>Krijg je nu 15 cent voor elke rat?*
«Neen, ik ben vast aangesteld stadsrattenvanger. Ik
heb mijn vast daggeld.*
»Heb je hier bij ons huis al veel ratten gevangen?*
«Drie, maar ik geloof dat ze geen van drieën de ziekte
hadden. De ratten zijn thans zeer schuw; ’t is maar
moeilijk om ze te vangen
De Protsstmeeting in het Paleis voor Volksvlijt, op
touw gezet door het dagblad De Telegraaf en gisteren
avond gehouden, is een succes geweest. Duizenden
waren in de groote zaal van ’t Paleis bijeen. Er waren
ongeveer dezelfde sprekers als in de door ’t zelfde blad
voor eenige weken op touw gezette meeting in Frascati.
Een muziekcorps en een zanggezelschap waren aanwe
zig, om afwisseling te geven. Gedrukte protest-moties
werden door jonge dames in de geheele zaal verspreid,
terwijl ’t muziekcorps met een Sousa-marsch de verga
ring opende. Mr. Verkouteren sprak de aanwezige dui
zenden toe en stelt voor telegrammen te zenden aan
President Kruger en consul-generaal dr. Hendrik Mul
ler. Daarna spraken de heeren Janson (van Dull-
stroom,) en Duplessis, (een Kapenaar,) en wekten meer
malen groote geestdrift en donderend applaus. Toen
bood de heer W. F. Andriessen, hoofdredakteur der «Te
legraaf” de adressen met de meer dan 104 duizend hand-
teekeningen aan onder ’t houden eener toepasselijke rede.
Hierna sprak onze vroegere gewestgenoot, nu Trans-
vaalseh burger, de heer Boersma, gevolgd door de Afri-
kaanders Coetzee en Rovers. Tusschen de redevoerin
gen werden natuurlijk de volksliederen gezongen.
Na deze sprekers lichtte de heer Verkouteren de
protest-motie toe, die met geestdriftig ópstaan van de
geheele vergadering werd goedgekeurd.
Onder ’t zingen van het «Wilhelmus” ging de ver
gadering uiteen.
VERGADERING van den Gemeenteraad
van Sneek, op Zaterdag 18 Mei 1901, des
namiddags ten 6 ure.
Voorz. de Burgemeester Mr. D. Alma.
Tegenwoordig 14 leden.
I. De notulen der vorige Vergadering worden ge
lezen en goedgekeurd.
II. Wordt mededeeling gedaan van de volgende
ingekomen stukken
a. Resolutie van Ged. Staten, houdende bericht,
dat te zijner tijd tegen het aanbrengen van een uit
gaafpost van subsidie voor den aanleg der Stoomtram-
lijn Stavoren via Balk naar Sneek, bij hun college geen
bezwaar zal bestaan:
b. Alsvoren houdende goedkeuring van het raads
besluit tot het plaatsen van een regenbak in publie-
ken gemeentegrond aan de Diaconie der Ned. Herv.
Gemeente
c. Alsvoren tot het verleenen van vergunning tot
het maken van een houten stap of opslag in den
Trekweg bij Leeuwarden aan de Coöperatieve Vereeni-
ging tot aankoop van Landbouwbenoodigdheden aldaar
d. Bericht van Mr. D. Alma, dat hij zijne benoe
ming tot lid van den gemeenteraad aanneemt
e. Alsvoren van de Diaconie der Ned. Herv. Ge
meente, dat zij de voorwaarden voor het maken van
een regenbak in publieken gemeentegrond aanneemt
f. Alsvoren van S. van der Horst, dat hij zijne be
noeming tot opzichter der Gemeente-reiniging aan
neemt
g. Schrijven van Burgemeester en Wethouders, aan
biedende het verslag van den toestand der Gemeente
over 1900
h. Alsvoren van den Majoor-Commandant van het
1ste Bataljon van het 1ste Reg. Infanterie te Leeuwar
den, houdende aanneming der voorwaarden voor het
gebruik der Gemeentelijke schietbaan door het Rijk;
i. Alsvoren der Coöperatieve Vereeniging tot aan
koop van Landbouwbenoodigdheden te Leeuwarden,
waarbjj zij aanneemt de voorwaarden voor het maken
van een opslag in den Trekweg bij Leeuwarden
Alsvoren van het Bestuur van het Nieuwe Stads
Weeshuis te Leeuwarden waarbij het bericht dat het
de voorwaarden voor het gebruik van den Trekweg
niet accepteert
k. Alsvoren van de Douairière Wasklewitz van
Schiffgaarde namens het Nederl. Comité van de Intern.
Unie inzake den oorlogün Z.-Afrika om steun bij de door
het Comité opgenomen taak
De Voorz. deeltmede.dat het verslag van den toe
stand der gemeente na het verlaten der pers aan de
leden zal worden toegezonden.
Op het verzoek sub. k, werd onder applaus besloten
adhaesie te betuigen.
De niet gememoreerde stukken werden voor notificatie
aangenomen.
Na de visie der stukken was nog ingekomen
Een schrijven van de Commissie van Toezicht op
het Lager Onderwijs, waarbij deze op spoed aandringt
tot stichting der nieuwe lokalen aan school No. 2,
hoofd de heer J. Bergmans. Bij de jongste toelating
was er voor 22 kinderen geen plaats, die tijdelijk wor-
L
i
WC
o]
zi
