O
VOOR SINK Ell 0HSTKEIE1
81EUWS- H AllfflMTlBLlO
Haarlems Omshêkëü.
r
(fa
K,
De Gelukzoekers.
I
hr
XT o. 45.
Woensdag 5 Juni 1901.
55e Jaargang.
e
Uitgever: B. FALKENA Mzn., Singel, Sneek.
Officieele Advertentiën.
BEKENDMAKING.
BEKENDMAKING.
r.
BEKENDMAKING.
P-
BEKENDMAKING.
FEUILLETON.
<er,
4
4
i
ar
N
Wordt vervolgd.
t
riem.
Dit blad verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
ABONNEMENTSPRIJS voor Sneek f 0,40 per 3 maanden,
franco per post f0,50.
Abonnementen worden te allen tijde aangenomen.
Roman van Doha Dunckib.
s'
eble-
laam
sngt,
;hee-
ïrs is
van
EM-
H.H.
i op
izen,
ook,
men
e fa-
zijn
IER
ADVERTENTIëN 4 cent per regel. Bij abonnement van 500
regels 3 cent en van 1000 regels 21/, cent. Groote letters naar
plaatsruimte.
Een plotseling vermoeden overviel haar. Als Meta
rich eens zoo ver vergeten had, dezen armen man
Neen, neen, dat was ónmogelijk, en bitter voegde zjj
er bij«Zij heeft wel andere hulpbronnen waaruit zij
putten kan.”
En opnieuw begon zij Walter Grund te ondervragen.
Of hij die mooie betrekking niet gekregen had, waar
over hjj hen voor jaar en dag gesproken had
Walter schudde ontkennend het hoofd.
»Neen, een jongere collega heeft haar gekregen.”
Toen Klara iets zei over die onbillijkheid, zeide hij
droefgeestig, dat het bepaald zijn eigen schuld was
hij had er zich niet meer om bekommerd, alles laten
loopen.
Klara bracht hem onder ’t oog, hoe verkeerd dat
was, hoe onverantwoordelijk jegens zich zelf.
Hij schudde maar altijd het hoofd. Hij kon niet
anders, hij kon er niets tegen doen. En toen kwam
hij weder op Meta en was niet meer van haar af te
brengen. Hij was haar eenmaal in ’t voorjaar, ’t was
in Mei geweest, in de Friedrichstraat tegen gekomen.
Onmiddellijk daarop was hij hier in deSteinmetzerstraat
geweestde juffrouw, die toenmaals voor haar papa de
nuishouding waarnam, had hem gezegd, dat juffrouw
Klara naar Thüringen was. Dat had hem een steek
gegeven, want hij vreesde toenmaals, dat Meta een
groot ongeluk boven ’t hoofd hing en hij had Klara
willen verzoeken, te helpen. En met wat meer samen
hang ging hij daarop voort:
«Bleek, verslagen, met rood geschreide oogen vloog
zij door de straten, zoodat ik nauwelijks achter haar
kon blijven. Pas aan een eenzame plek van de scheeps
timmerwerf bleef zij staan. Ik bezwoer haar, mij te
zeggen of ik haar helpen kon. Zij stond daar in ’t
water te kijken en dan weer naar mij, als had zij mij
De BURGEMEESTER der gemeente Sneek, brengt
ter algemeene kennis, dat afschriften zijn aangeplakt
van de bij hem ingeleverde opgaven van candidaten
voor de stemming van een lid van de Tweede Kamer
der Staten Generaal in het kiesdistrict Sneek, op Vrij
dag 14 Juni e.k., alsmede van het procesverbaal be
doeld bij artikel 132 der Kieswet.
Bedoelde opgaven en procesverbaal zijn mede ter
Secretarie dezer gemeente voor een ieder ter inzage
nedergelegd, waarvan afschriften tegen betaling der
kosten verkrijgbaar zijn.
Sneek, den 5 Juni 1901.
De Burgemeester voornoemd,
ALMA.
De BURGEMEESTER der gemeente Sneek, brengt
ter algemeene kennis, dat afschriften zijn aangeplakt
van de bij hem ingeleverde opgaven van candidaten
voor de stemming van vijf leden van de Provinciale
Staten van Friesland in het kiesdistrict Sneek, op Maan
dag 10 Juni e.k., alsmede van het procesverbaal be
doeld bij artikel 8 der Provinciale Wet.
Bedoelde opgaven en procesverbaal zijn mede ter
Secretarie dezer gemeente voor een ieder ter inzage
nedergelegd, waarvan afschriften tegen betaling der
kosten verkrijgbaar zijn.
Sneek, den 5 Juni 1901.
De Burgemeester voornoemd,
ALMA.
nooit eerder gezien. Een vreeselijke angst overmees
terde mij. Ik greep hare hand, deze was ijskoud en
stijf. Ik schudde haar bij den arm, en toea ontwaakte
zij eindelijk en stiet mij weg.
•Wat wilt gij? Ga, ga weg schreeuwde zij heftig.
>Ik heb niets met jou te maken, met niemand meer;
ga weg en bekommer je niet om mij
Toen sloop ik weg; wat kon ik anders doen, en hield
mij veel langer dan een uur onder een koetspoort ver
borgen, tot zij eindelijk bij ’t water weg was. Daarop
volgde ik haar en zag haar weenende en snikkende haar
woning binnengaan. Dagen lang heb ik haar zoo gade
geslagen en bewaakt. Er moest zeker iets verschrik
kelijks met haar gebeurd zjjn.«
Klara was erg bewogen. »En verder vroeg zij zacht.
»Dat ging zoo een heele poos. En vervolgens tot
het midden van den zomer toe juist het tegendeel.
Terwijl zij weken lang in bijna slordige kleeding had
rondgedwaald, voor ieder haar huis gesloten hield en
altijd alleen geweest was, begon zij plotseling weder
het vroegere dolle leven, zoo mogelijk nog doller als
vóór dien tijd. Zij gaf feesten en ging naar feesten,
ach, ik weet niet of men haar meer moet beklagen
om het leven dat zij thans leidt, of meer om dat wat
zij in eenzaamheid en tranen doorbracht
De trouwe man verborg zijn gezicht in de handen en
kreunde luid.
Een poosje zaten beiden zwijgend tegenover elkaar.
Toen vroeg Klara«En speelt zjj in ’t geheel niet
meer
Hij schudde ’t hoofd. Tranen stonden hem in de oogen.
Klara had de handen ineengeslagen en keek trooste
loos voor zich neer.
>Gij moet helpen, gij moet.»
wordt verricht in fabrieken of werkplaatsen, verplicht
te zorgen, dat in het arbeidslokaal, en zoo er meerdere
arbeidslokalen zijn, in het grootste of wel in meer dan
één arbeidslokaal, gedurende twee werkdagen vóór
en op den tot stemming bepaalden tijd op eene zichtbare
wjjze is opgehangen een® door hem of van hunnent
wege onderteekende lijst, de uren, in het voorgaand
artikel bedoeld, vermeldende, voor elk afzonderlijk of
groepsgewijze of voor allen gezamenlijk.
Overtreding van de bovengenoemde artikelen der
Kieswet wordt gestraft met hechtenis van ten hoog
ste 14 dagen of geldboete van ten hoogste f75.
Sneek, den 5 Juni 1901.
De Burgemeester voornoemd,
ALMA.
Aankondiging van stemuren in fa
brieken en werkplaatsen.
De BURGEMEESTER der gemeente Sneek;
Gelet op de op Maandag 10 Juni e.k. te houden stem
ming ter benoeming van vijf leden van de Provinci
ale Staten van Friesland in het Kiesdistrict Sneek,
brengt onder de aandacht van de daarbij belangheb
benden, de navolgende artikelen der Kieswet, als:
Kieswet Art. 57. Personen, bij wie en bestuurders
van bijzondere ondernemingen en instellingen, waarbij
mannen, die den leeftijd van vjjf en twintig jaren heb
ben bereikt, in dienstbetrekking zjjn, zjjn, voor zoover
niet bij algemeenen maatregel van bestuur vrijstelling
is verleend, verplicht te zorgen, dat ieder van dezen,
die bevoegd is tot de keuze mede te werken, gedu
rende ten minste twee achtereenvolgende uren tusschen
acht uren des voormiddags en vijf uren des namiddags
daartoe gelegenheid vinde.
Kieswet Art. 58. Personen en bestuurders, in het
voorgaande artikel bedoeld, zjjn, voor zoover arbeid
Aankondiging van stemuren in fa
brieken 'en werkplaatsen.
De BURGEMEESTER der gemeente Sneek;
Gelet op de op Vrijdag 14 Juni e.k. te houden
stemming ter benoeming van een lid van de Tweede
Kamer der Staten Generaal in het Kiesdistrict Sneek,
brengt onder de aandacht van de daarbij belangheb
benden, de navolgende artikelen der Kieswet, als
Kieswet Art, 57. Personen, bij wie en bestuurders
van bijzondere ondernemingen en instellingen, waarbij
mannen, die den leeftijd van vijf en twintig jaren heb
ben bereikt, in dienstbetrekking zijn, zijn, voor zoover
niet bij algemeenen maatregel van bestuur vrijstelling
is verleend, verplicht te zorgen, dat ieder van dezen,
die bevoegd is tot de keuze mede te werken, geduren
de ten minste twee achtereenvolgende uren tusschen
acht uren des voormiddags en vijf uren des namiddags
daartoe gelegenheid vinde.
Kieswet Art. 58. Personen en bestuurders, in het
voorgaande artikel bedoeld, zijn, voor zoover arbeid
wordt verricht in fabrieken of werkplaatsen verplicht
te zorgen, dat in het arbeidslokaal, en zoo er meerdere
arbeidslokalen zijn, in het grootste of wel in meer dan
één arbeidslokaal, gedurende twee werkdagen vóór en
op den tot stemming bepaalden tijd op eene zichtbare
wijze is opgehangen eene door hem of van hunnent
wege onderteekende lijst, de uren, in het voorgaand
artikel bedoeld, vermeldende, voor elk afzonderlijk of
groepsgewijze of voor allen gezamenlijk.
Overtreding van de bovengenoemde artikelen der
Kieswet wordt gestraft met hechtenis van ten hoogste
14 dagen of geldboete van ten hoogste f 75.
Sneek, den 5 Juni 1901.
De Burgemeester voornoemd,
ALMA.
De winter ging eentonig, zonder bijzondere gebeur
tenissen voorbij.
Van Lindenhaus kwamen allerlei kleine zorgen. De
kleine Eva was sterk opgeschoten en haar moeder maakte
zich ongerust over het bleekzuchtige, magere kind. De
dokter had voer den zomer de zeelucht voorgeschreven.
een tweeden vierkanten toren. L'e nog- staande
muur tusschen de beide torens was een der
muren van de geheel verdwenen groote zaal.
De sporen van de hoofdtrap zijn daarop nog
te herkennen evenals de schoorsteenen en de
ovens van de keukens. Tegenover de poort
lag een vleugel met hoektoren, welks grond
slagen nog over zijn. De beide andere zijden
van het plein, nevens het terras, waar de put
nog te vinden is, werden ingesloten door een
muur met bogen, meteen ronden toren op den
hoek. Ook de poort van den voorburcht is
nog goed.
Deze ruïne behoort aan den Staat en is
gratis te bezichtigen. Deze ruïne is gerestau
reerd, ze is dus eene gerestaureerde ruïne, hoe
vreemd deze beide woorden ook naast elkaar
schijnen te passen. De tinnen van den hoofd
toren, vanwaar men een prachtig uitzicht heeft,
zijn gerestaureerd en met leuningen voorzien.
In den laatsten tijd zijn de grachten verdiept
en is’t puin opgeruimd. Verschillende voorwer
pen zijn in de grachten gevonden; o.a. wijn
kannen, wijnglazen, hertshorens, dolken, pijl
spitsen en steenen kogels. Men hoopt door jaar-
lijkschen aanbouw het geheel in zijn vroeger
uiterhjk te herstellen en zoo voor volgende
geslachten de herinnering aan den Middeleeuw-
schen burcht te bewaren.
Het kasteel Brederode werd in 1573 door
de Spanjaarden verwoest en bleef sedert als
een bouwval liggen.
Behalve de ruïne is één der grootste aan
trekkelijkheden van »Velzerend«, de prachtige
hooge duintop achter den tuin van het logement
van dien naam. Een zandpad leidt tusschen
houtgewas naar boven, naar een der schoonste
panorama’s over het wilde duinlandschap op de
zee, IJmuiden, Beverwijk, Zandvoort en langs
de schilderachtige hellingen op Velzerend, Bre
derode, Haarlem, de boschrijke streek aan den
duinvoet, de weiden, waardoor het Spaarne
zich slingert, tot waar in de verte Amsterdam
is te onderscheiden. De duintop heet de Blauwe
Trappen, een naam, waarvan de oorsprong
slecht te raden isheel geëigend is die naam
niet. Deze heuvel ligt achter «Meer en Berg,»
het bekende groote krankzinnigen-gesticht, en
biedt ook heerlijke vergezichten aan.
Van het «Velzerend» begeven we ons over
de duinen naar Bloemendaal. Wel kost het ons
menigen zweetdruppel; maar de frissche wind
geeft na enkele ©ogenblikken van rust nieuwe
60
Had zij zelve niet nog voor eenige oogenblikken alles
ver van zich gewezen wat maar eenigszins op toeval
geleek, niet getracht zich weder terug te vinden in
de overtuiging, dat de mensch uit eigen krachten en
vermogen zich zjjn lot schept en dat hij daarvoor ver
antwoordelijk moet worden gesteld, zullen niet alle
orde en zeden worden opgeheven en zal er geen onont
warbare chaos ontstaan, saamgesteld uit schuld en
teugelloosheid, waarvoor niemand de verantwoorde
lijkheid dragen wil.
Neen, Ernst had gelijk. Uit eigen overtuiging moest
Klara tot hem terugkeeren. Zij moest ’t met zich
zelve.eens geworden zijn, alvorens datgeen, wat deze bei
den hun geluk noemden, duurzaamheid kon hebben.
Zij wilde niet voor toeval spelen, niet de windvlaag
zijn die de menschen tot elkander drjjft, niet den
naasten vrijen weg openen om hen, die elkaar pas gevon
den hadden, willekeurig weder van elkaar te rukken.
Zeelucht kon mevrouw Haland echter niet verdragen.
Wie zou met het kind gaan, om het te verzorgen
zooals ’t verzorgd moest worden
Martha troostte de kleine vrouw. Er zou wel een
weg en middel op te vinden zjjner was immers nog
tijd genoeg.
Haar vader zag Martha weinig. Hij ging dezen win
ter geheel op in den strjjd voor zjjn partij. Van eiken
vrijen dag maakte hij gebruik om naar Lindenhaus,
naar zjjn klein overspannen vrouwtje te gaan.
Het meeste was Ernst bij Martha. Zij hadden be
paalde avonden voor zijn komst vastgesteld, opdat elke
ontmoeting met Klara vermeden werd.
Klara zslf kwam betrekkeljjk zelden. Sedert zij we
der te Berlijn was, sedert Meta haar weder nader ge
komen was, scheen volgens haar gevoelen ook tusschen
haar en Martha een scheidsmuur opgericht te zijn.
Dadelijk na haar terugkomst uit Thüringen was Wal
ter Grund bij haar gekomen. De arme goede man
was nauweljjks meer te herkennen geweest. Bleek,
slapeloos, innerlijk door verdriet verteerd, zoo zag hij
er uit. Ook zjjn kleeding had den indruk gegeven van
verval en veronachtzaming. Klara vroeg hem, of hij
door ’t een of ander in nood geraakt was.
Hij mompelde half onverstaanbaar van een som
geld, die hjj opgenomen had en waardoor hij eenigszins
in verlegenheid geraakt was. En vervolgens, alsof
hjj een hem niet toebehoorend geheim verraden had,
was hij plotseling vuurrood geworden, had alles weder
teruggenomen en was over Meta begonnen te spreken,
waarom hij immers alleen hier gekomen was. Maar
Klara had hem niet losgelaten.
Hoe het met dat geld zat Zjj, als zjjn oudste
vriendin had er zeker wel recht op, het te weten.
Maar zjj kon geen woord meer uit hem krijgen.
We komen eenigszins met dit opstel als
mosterd na den maaltijd, zal menig lezer zeg
gen, die alleen denkt aan den heerlijken tijd,
als de bloembollen in bloei zijn.
Dan zijn Haarlems omstreken heerlijk mooi,
’t is waar; maar op andere tijden is ’t er ook
nog prachtig en al schrijvende of lezende
zijn we toch aan geen tijd gebonden.
We kunnen vanuit Haarlem verschillende
wegen uitgaan en daar we toch één moeten
kiezen, gaan we met trein of tram tot Sant
poort, (ten Noorden van H.niet te verwarren
met Zandvoort, dat ten Westen van H. en
aan zee ligt). Dit Santpoort valt ons van af
’t station niet erg op. We laten ’t ook maar
links liggen en wandelen in de richting der
duinen, tot we bij den weg een groot bord be
merken, waarop «Velzerend» staat geschilderd.
Wij volgen de richting, door den handwijzer
aangewezen en komen al spoedig bij een uit-
spanningsplaats «Velzerend» genaamd. Jh de
onmiddellijke nabijheid hiervan ligt één der
prachtigste en merkwaardigste bouwvallen van
geheel Nederland, ’t Is de ruïne van het kasteel
Brederode.
leder goed ingericht kasteel bestond vroeger
uit drie gedeelten, nl. den buitenhof, den voor
hof en den binnenhof, alle drie door een gracht
omringd. In dep voorhof waren de stallen
voor de paarden, de hokken voor de honden
en ’t pluimgedierte en de dienstbodenkamers.
De bedienden van den laagsten rang huisden
in den buitenhof. In den binnenhof stond de
burcht, het verblijf van den burchtheer en zijn
gezin. Van dien burcht zijn bij de ruïne van
Brederode nog enkele deelen in stand geble
ven, brokken muur van meer dan een halven
meter dikte en een stuk van een toren. Als
die muren spreken konden, zouden ze ons veel
vertellen. Ze zouden ons verhalen van feest
gelagen, waarbij de wildezwijnskop de tafel
sierde, de wijnkroes lustig rondging en het
feestgezang weerklonk door de zalen, maar ook
van rustiger en edeler vermaken, wanneer de
rondreizende zanger zijne strijdzangen en minne
liederen voordroeg. Zij zouden spreken van ban
ge tijden, waarin het kasteel krachtig aangeval
len, maar tevens met leeuwenmoed verdedigd
werd. Van dit kasteel Brederode, blijkens
den bouwtrant uit ’t midden der 13e eeuw
dagteekenende, zijn belangrijke overblijfselen
bewaard. Het voornaamste is de zware, vier
kante hoofdtoren, welks muurwerk met de beide
trappen nog nagenoeg in zijn geheel gebleven
is. Daarnaast vindt men den boog der hoofd
poort, door een smal terras verbonden aan
4
,<7
