l
Plaatselijk Nieuws.
Binnenlandsch Nieuws.
Synode der Ned. Herv. Kerk.
I
Overijsel,
uitgeloofd L
uitgeloofd
l
JOURE.
persoonlijken
meer
Nog een zware brand te Schiedam. Vermoedelijk is
’t in de groote distilleerderij »de Kraton®, dat vannacht
om 2 uur een zeer zware brand uitbrak. De geheele
omtrek en de spoorbaan zijn verlicht door de ontzaglijke
vuurzee, zegt de Telegraaf.
Amsterdam IVmoet opnieuw kiezen voor de Tweede
Kamer. Gisteren avond vergaderde »Vooruitgang.«
Candidaat werd gesteld minister Cremer met 51 stem
men 14 st. waren op den heer Heldt uitgebracht.
Het boycot-stelsel neemt in Frankrijk al groote
afmetingen aan. Zeer veel handelaren weigeren hun
artikelen uit Engeland te betrekken, zoolang de vrij
heid niet aan de Boeren teruggegeven is.
Onlangs meldde een Engelsch telegram, dat de
Vrijstaatsche regeering bij Reitz gevangen genomen
werd en President Steyn nog in zijn hemdsmouwen
ontkwam. Dezer dagen ontving nu de Ned. Z.-Afrik.
Vereeniging van E. K. een gift van f 25 met de bijvoe
ging: «Een nieuwe jas voor President Steyn. God
zegene hem
Omtrent de 4000 a 5000 man van generaal
Carrington, die door Rhodesia indertijd de Transvaal
moesten binnentrekken en nooit een gevecht hebben
geleverd, verneemt men, dat ze meest allen van ziekte
en gebrek zijn omgekomen en dat de overblijvend en hun
treurig bestaan in hospitalen hebben voortgesleept, tot
ze huiswaarts konden keeren.
gemeester van FranekerJ. Dirks, den tegen-
woordigen burgemeester en S. Wijbenga, ge-
meente-secretaris te Delden.
Volgens de «Daily Mail« is het internationaal
pro-Boer-comité voornemens de Nederlandsche regee
ring voor te stellen, 6600 vrouwen en kinderen van
Boeren uit de kampen naar Nederland te vervoeren,
waar zij zouden blijven tot het einde van den oorlog.
Hierop werd hem met veel moeite de revolver uit de
handen gewrongen en hij zelf gearresteerd. De toe
stand van het meisje is ernstig. De kogel moet de
long doorboord hebben.
Zekere C. S. uit Woensel, die met den bewusten E.
des namiddags was uitgeweest, moest het des avonds
op schandelijke en lage wijze ontgelden. Door ver
schillende personen werd hij uit eene herberg gehaald,
geslagen en geschopt, en verder door dezelfde personen
onder mishandelingen den weg opgebracht naar Eind
hoven.
S. bekwam daarbij 2 diepe wonden op en voor het
hoofd.
De daders zijn bekend.
Voorbeelden trekken! De Chineesche Regeering heeft
bij de Amerikaansche een eisch ingesteld, om schade
vergoeding tot een bedrag van 500.000 dollers wegens
mishandeling van Chineezen te Butte Montana in het
jaar 1886
Moordaanslag. Uit Geldrop wordt aan de «Noordbr.*
d.d. 15 Juli het volgende geschreven omtrent den daar
plaats gehad hebbenden moordaanslag
Gistermiddag omstreeks half acht had hier een bloe
dig opstootje plaats. Er waren namelijk een vijf- of
zestal vreemdelingen hier, die er niet rustig uitzagen
en waarvan een zekere E., uit Woensel, een revolver
bij zich had, waarmede hij de menschen trachtte bang
te maken met de bedreiging te uitenik zal je maar
doodschietenEn waarlijk, niemand had er erg in,
dat de revolver geladen was, vooraleer men hem eenige
schoten had hooren lossen.
Toen werd er jacht op gemaakt om hem onschadelijk
te maken, wat echter met een hevige vechtpartij ge
paard ging. Eindelijk vluchtte hij het huis binnen bij
G. v. d. B. en loste een schot op iemand der vervolgers,
met het ongelukkig gevolg, dat hij een meisje van
twintig jaren, een zekere C. v. Z., in de zijde trof. Ook
heeft een jongetje van v. D. een schampschot in het
beentje gekregen.
Donderdag werd na vergelijkend examen,
tot klerk ter Secretarie alhier door Burg, en
Weth. benoemd de heer G. Vonk, thans klerk
aan de Secretarie der gemeente Wymbritsera-
deel.
De alphabetische voordracht uit de 22 solli
citanten bestond uit de heeren B. Meindersma
te Koudum, G. Vonk te Sneek en U. Wieringa
te Rauwerd.
Overschie (bij Rotterdam) wordt bekend om zijn
groote branden. Men herinnert zich nog de groote kerk
brand. Gisterenavond 8 uur woedde weder een zware
brand in den nieuwgebouwden houtzaagmolen op de
houtwerf »Oranje-Nassau« (eig. J. P. Helmer te Rot
terdam.) Door onvoldoend bluschmateriaal werd alles
vernield en de belendende houtmolen nauwelijks ge
spaard. Te middernacht was de brand nog niet ge-
bluscht.
Zaterdag had de molen proefgedraaid en was thans
nog niet in gebruik.
De heer G. Stastra, hoofd eener school
te Hommerts, is benoemd tot hoofd der school
te Laag Soeren, gem. Rheden.
stellig wel voor voldoende verlichting zorgdragen de
Nijezijl behoort echter aan de stad Bolsward, zoodat
hierover geene beschikking genomen zal kunnen wor
den.
De heer Hokwerda verwacht wel, dat het bestuur
de weg goed zal verlichten.
Nadat over deze zaak nog het woord is gevoerd
door de heeren Wesselius, Feenstra, Hokwerda en de
Voorzitter wordt besloten eerst eens af te wachten
hoedanig de verlichting zal worden.
Ter behandeling van punt XIII, Reclames tegen het
primitief kohier H. O. gaat de vergadering in besloten
zitting over.
Hierna sluiting.
IJLST, 18 Juli 1901. Bij de heden alhier
gehouden herstemming ter verkiezing van een
lid van den Gemeenteraad, waren van de 158
geldige stemmen 81 uitgebracht op den heer
S. van der Goot, terwijl de heer C. Nauta 77
stemmen verkreeg.
Benoemd is dus het aftredend lid, de heer
S. van der Goot.
Woensdag 17 Juli werd de 86e vergadering der Sy
node geopend door Ds. E. B. Gunning, pred. te Oost-
hem, als president van jaren, met eene toespraak naar
aanleiding van Joh. 15: 5Z>: »Want zonder Mij kunt gij
niets doen”.
In deze zitting was de Heer Siegers, ouderling
te Vlissingen, afwezig. Tegenwoordig waren de H.H.
Predikanten Dr. van der Flier van ’s-Gravenhage, Ro-
meijn van Arnhem, van Dis van Silvolde; Schuurman
van Hauwert, van Lelyveld van Goes, Dr. Bronsveld
van Utrecht, Gunning van Oosthem, Leenmans van
Harlingen, Breunesse van Raalte, Bruins van Sappe-
meer, van Meurs van Breda, Heersprink van Eelde en
Chavannes van Leiden en de H.H. ouderlingen de
Jong van Sliedrecht, Visscher van Wieringerwaard, Dr.
Hulsebos van Utrecht, Jansen van Dalfsen en Schor-
tinghuis van Winschoten. In het Moderamen werden
benoemd, Dr. van der Flier tot president, Dr. Brons
veld tot vice-president en tot secundus van dezen, eerst
Ds. Chavannes van Leiden, en, daar deze bedankte,
Ds. Heersprink van Eelde. Besloten werd dat elke
zitting met gebed zal worden geopend en eiken Maan
dag morgen bovendien een gedeelte zal worden gele
zen uit de H. Schrift.
De overige tijd besteedde men aan de aanvulling
der toch reeds lijvige Agenda en aan de uitloting van
twee Synodi Contractae.
De heer J. P. Engelman, in de voor-
jaarszitting der Provinciale Staten gekozen tot
lid van Gedeputeerde Staten van ons gewest,
is op verzoek eervol ontslagen als burgemees
ter van Schoterland.
Dr. Kuyper vertoefde Woensdag in Den Haag in
’t «Hotel des Indes®, alwaar hij een onderhoud had met
het R. K. Kamerlid mr. Travaglino.
Gisteren (Donderdag) morgen had dr. Kuyper een
onderhoud met dr. Schaepman, daartoe eveneens in
«Hotel des Indes* afgestapt.
De leden der 2e Kamer, behoorende tot de katho
lieke club, waren gisterenmiddag te 2 uur weer in
in een vergadering in de residentie samengekomen.
De bekende Engelsche Boerenvriend William
Stead schrijft in een nieuw artikel, dat er thans een
mooie gelegenheid voor de kleine staten is om tus-
schenbeide te komen. Het nieuwe Nederlandsche mi
nisterie zou, volgens hem, zich wel eens met onweer
staanbare kracht gedrongen kunnen gevoelen om te
protesteeren tegen de barbaarsche wijze, waarop de
Engelschen oorlog voeren.
Ongeluk. Op de werf der Kon. Maatsch. «De Schel
de® te Vlissingen is gisterenmorgen een 13-jarige na-
geljongen in een gat gevallen in het in aanbouw zijnd
stoomschip «Goentoer®. De jongen werd met gespleten
hoofd opgenomen en was op de plaats doodgebleven.
Goochelen. Bij een bakker in de gemeente Kollumer-
land kwam de vrouw van een schipper om inkoopen
te doen. Zij deed het gekochte in een grooten trommel,
die zij in haar boezelaar droeg. Toen zij betalen zoude,
bemerkte zij, dat zij haar beurs vergeten had.
Om geen wantrouwen te verwekken, greep zij de
trommel en zette die achter de toonbank neder, waarop
zij vertrok, zeggende tot den bakker dat zij met een
halfuur terug zou komen om te betalen en dan de
trommel met het gekochte mee zou nemen. Zij kwam
echter niet terug en nu ontdekte de bakker, dat de trom
mel geen bodem had. De oplichtster had de gekochte
waren door de trommel in den boezelaar laten zakken,
zonder dat de bakker zulks bemerkt had.
SNEEK. Benoemd tot onderwijzeres aan
de Industrieschool te Arnhem mej. H. Zeil
maker, onderwijzeres in de nuttige handwer
ken aan school no. 2 alhier.
De familie van onzen vroegeren
plaatsgenoot de heer H. de Vries, oud-onder-
wijzer aan de school op ’t Zand, ontving van
hem via Mafeking, een schrijven uit zijn woon
plaats Kwaggafontein, in de buurt van ’t
stadje Zeerust, dat, gelijk men weet, nog al
tijd een middelpunt van schermutselingen en
grootere of kleinere gevechten tusschen Boeren
en Engelschen is.
Het schrijven is meer van
aard, ook al om de censuur.
De heer de Vries schrijft; „ik ben nog da
gelijks aan ’t schoolhouden, hoewel de verdien
sten in den laatsten tijd maar gering zijn. Toch
heeft het ons aan ’t noodige nog niet ontbro
ken.
Hieruit valt af te leiden, dat de Engelschq
De crisis. Aangaande de ministerieele crisis meldt
een speciale correspondent van het «Vaderland* uit
Amsterdam
Van andere zijde kan ik echter met zekerheid mee
deden, dat de heer Kuyper voortdurend confereert en
in overleg is met de heeren Lohman en Mackay. Men
verwacht dan ook, dat beiden in het Minlsterie-Kuyper
een plaats zullen krijgen, maar dit kan ik toch nog
slechts onder reserve meedeelen. Wordt dit bevestigd,
dan zou dit voor den Kabinetsformateur een groote
overwinning zijn, want eenige weken geleden zal de
heer Lohman zelf nog niet aan demogelijkheid hebben
gedacht, dat hij ooit zou zijn over te halen om zitting
te nemen in een Kabinet, waarvan de heer Kuyper for
mateur en premier zal zijn.
Welke portefeuille de heer Kuyper voor zichzelf zal
bestemmen moet nog nader blijken, maar naar alle
waarschijnlijkheid zal men hem zien optreden als Mi
nister van Waterstaat, Handel en Nijverheid. Dat dit
departement voor den kabinetsformateur met het oog
op diens capaciteiten het meest geschikt is, zal nie
mand beweren, maar het plan om een negende ministe
rieel departement in te stellen, schijnt niet opgegeven.
Dat negende ministerie zou dan worden een Ministe
rie van Arbeid of wel van Arbeid en Nijverheid, en
zoodra men daarmede gereed is, zou de heer Kuyper
«Waterstaat en Verkeersmiddelen* aan een ander
overdragen en zelf minister van «Arbeid* worden.
De samenstelling van een Kabinet is door H. M. de
Koningin, naar het Haagsche Dagbl., uit de beste bron
verneemt inderdaad sedert eenigen tijd aan dr. A.
Kuyper opgedragen.
Ofschoon nog niet voor alle portefeuilles titularissen
zich hebben bereid verklaard, kan het Haagsche Dag
blad toch verzekeren, dat over het regeeringsprogram
eenstemmigheid is verkregen, zoodat de formateur reeds
een eind is gevorderd in zijn samenstelling, maar dat
op dezen oogenblik de portefeuille van Oorlog het
meest bezwaar geeft, al heeft dr. Kuyper reeds ge
neigdheid aan den dag gelegd om voor die portefeuille
minder op staatskundige kleur dan wel op militaire
bekwaamheid acht te geven.
Gisteravond heeft dr. Kuyper een langdurige con
ferentie gehouden met de heeren mr. de Savornin Loh
man en dr. Schaepman, leden van de Tweede Kamer.
fennen is reeds eene overeenkomst getroffen door
ruiling van grond, zoodat, indien de gemeente in
stemt met een meer oostelijke richting der bestaande
weg er wel geen verdere bezwaren zullen bestaan,
daar de nieuwe weg ten genoege van het gemeente
bestuur en den gemeente-architect zal worden ge
maakt. Het oude gedeelte weg zal echter aan den
publieken dienst moeten worden onttrokken, zoodra
het nieuwe gedeelte gereed is en de gemeente het in
onderhoud en beheer overneemt.
Het rapport van den gemeente-architect luidt om
toestemming tot deze verlegging van weg te verlee-
nendoch onder voorwaarden o.a.. dat de hoogte der
nieuwe weg gelijk wordt aan de bestaande, de breedte
moet 6 Meter zijn, met eene glooiing aan de sloot
van l1/, op 1, de wallen moeten worden opgezet met
stapelzoden de bevloering met puin moet 2.50 Meter
breed zijn, en verder moet de weg volgens eenige
verdere voorschriften gemaakt worden, enz.
De heer Hokwerda merkt op, dat in het rapport
wordt gesproken van slooten, terwijl maar een sloot
langs den bestaanden weg loopt, aan de andere kant
is een stek geplaatsthet zal toch de bedoeling zijn
dat dit met het nieuwe gedeelte weg ook aldus weer
wordt ingericht.
De Voorzitter en de heer Gerbrandij zeggen, dat
deze opmerking zeer terecht ishierop zal worden
gelet, evenwel wenst ht het Dagel. Bestuur nog aan
de voor waarden toe te voegen, dat het onderhoud van
den nieuwen weg, bij mogelijke verzakking, blijft bij
het bestuur der op te richten fabriek.
Dit voorstel wordt met algemeene stemmen (de
heer Hokwerda hield zich als lid van het bestuur der
op te richten fabriek buiten stemming), aangenomen.
VIII. Betaling van een pretentie uit den post voor
onvoorziene uitgaven.
De Voorzitter zegt, dat tengevolge van het in kaart
brengen van eventueel op te richten waterschappen
door den heer Kiezebrink, aan dezen eene som van
f 17.60 uit den post voor onvoorziene uitgaven zal
moeten worden betaald.
Zonder discussie en hoofdelijke stemming wordt
conform besloten en zal goedkeuring van dit besluit
bij hh. Ged. Staten worden aangevraagd.
IX. Verzoek van den heer Pollema, om eervol
ontslag als lid der commissie tot wering van school
verzuim en als boekhouder der Armvoogdij te Nijland.
Adressant verzoekt, wegens zijne benoeming tot
lid van Ged. Staten van Friesland, met ingang van
10 Juli eervol ontslag als boekhouder bij de alge
meene Armvoogdij te Nijland en als lid der commis
sie tot wering van schoolverzuim in de gemeente
Wymbritseradeel, terwijl hij mede zijnen hartelijken
dank betuigt voor het vertrouwen, gedurende een
reeks van jaren genoten.
Burg, en Weth. stellen voor het gevraagde ontslag
eervol te verleenen, onder dankbetuiging voor de aan
de gemeente bewezen diensten.
Zonder discussie en hoofdelijke stemming wordt
conform besloten.
X. Benoeming van een lid der Commissie tot we
ring van schoolverzuim.
Tengevolge van ovengenoemd eervol ontslag moet
thans een nieuw lid worden gekozen.
De door Burg, en Weth. opgemaakte voordracht
bestaat uit
1. H. de Vries, Hoofd der School te Oppenhui
zen en
2. D. Volkerts, Hoofd der School te Scharnegoutum.
Uit de gehouden stemming blijkt, dat de heer De
Vries is benoemd met 10 stemmen, terwijl 3 stem
men waren uitgebracht op den heer Volkerts.
XI. Idem tot benoeming van een Boekhouder bij
de Armvoogdij te Nijland.
Door heeren Armvoogden aldaar worden aanbevo
len de heeren Douwe Reitsma en Klaas Feenstra,
terwijl de daaraan door Burg, en Weth., volgens de
verordening, toe te voegen aanbeveling bestaat uit de
heeren Matten Hiemstra en IJke de Boer.
Uit de gehouden stemming blijkt dat de heer Reit
sma is benoemd met 11 stemmen, terwijl op de hee
ren de Boer en Feenstra ieder 1 stem werd uitge
bracht.
XII. Adres Tj. Hofman om tijdsverlenging voor den
bouw van de school te Wolsum.
Adressant, Tj. Hofman te Sloten, aannemer voor de
verbouwing van de o. 1. school te Wolsum, verzoekt
wegens gebrek aan werkkracht, 14 dagen tijdsverlen
ging voor de oplevering van de door hem aangeno
men schoolverbouwing te Wolsum; terwijl hij aan
biedt de kosten door den langeren bouw voortvloeien
de nl. voor het gebruiken van het kerkgebouw als
school aldaar, voor zijne rekening te nemen.
De Voorzitter zegt, dat adressant bij hem is geko
men met de mededeeling, dat hij bijna geen werk
krachten kon krijgen en daardoor wellicht niet bij
machte was, de school te Wolsum op tijd op te leve
ren. Spr. heeft hem evenwel naar den Raad verwe
zen, daar deze adressant van de eventueel op te loo-
pen boete, f 5.voor iederen dag, dat de oplevering
nog niet beeft plaats gehad, kan vrijstellen.
De heer Feenstra vraagt, wanneer de oplevering
moet plaats hebbenwaarop de Voorzitter antwoordt
dat dien datum op 1 Aug. werd bepaald.
De heer Gerbrandij heeft er niet zoozeer bezwaar
tegen adressant het gevraagde toe te staan, doch ziet
er meer eene behendige manier in, om de boete te
ontkomen. Gewoonlijk wordt kwijtschelding van be-
loopen boete gevraagd en in den regel verleend, na
dat het werk is opgeleverd.
De heer Feenstra ziet er, daar de oplevering nog in
de zomermaanden plaats vind, geen bezwaar in het
adres toestemmend te beantwoorden.
Zonder hoofdelijke stemming wordt thans besloten
het gevraagde uitstel te verleenen.
De heer Wesselius richt thans, naar aanleiding van
het behandelde bij punt 7, nog de vraag tot B. en W.
of nog de voorwaarde kan worden gesteld dat het be
stuur der op te richten zuivelfabriek te Nijezijl steeds
voor voldoende verlichting van den weg aldaar zorg
drage.
Binnenkort toch, in den herfst en den winter is het
vroeg donker en met het rijden der melkwagens wordt
de passage niet veiliger, buitendien is de verlichting
op Nijezijl zeer slecht. Daar de op te richten fabriek
electrisch verlicht zal worden, zou misschien in over
leg met het bestuur op Nijezijl een of meer electrische
booglampen geplaatst kunnen worden, hetgeen zoowel
de scheepvaart als de passage van den weg ten goede
zou komen.
De Voorzitter acht de gemaakte opmerking zeer te
recht, doch z. i. zal het bestuur der op te richten fabriek
Bij den Raad van State werd o. a. door
Staatsraad mr. Moltzer, rapport uitgebracht in
zake het beroep van den Commissaris der
Koningin in Friesland tegen de besluiten van
Ged. Staten voor zoover daarbij de Rijksbij-
drage is bepaald ten behoeve van de bijzon- l
dere lagere scholen te Franeker van de ver
eeniging «Een-cents-schoolpenning;* te Har
lingen van de Ger. Kerk aldaar; te Blauw
huis van de R. K. gemeente aldaar en te
Jutrijp van de Vereeniging «School met den
Bijbel* aldaar.
De Kon. beslissingen volgen later.
Er is een overeenkomst gesloten tus
schen het Rijk en twee veerschippers te Nes
(Ameland), voor het gebruik van een rijks-
motorboot voor den veerdienst Ameland
Holwerd. De boot moet 15 November a. s.
gereed zijn.
Voor de groote jaarlijksche kaatspartij
te Franeker (de 48ste), aldaar te houden op
Woensdag 31 Juli e. k., zijn door de perma
nente Commissie de volgende prijzen uitge
loofd. Koningsprijs: de zilveren bal, geschon
ken door den Commissaris der Koningin in
Friesland, mr. B. Ph. van Harinxma thoe
Slooten.
Ie Prijs negen gouden Willems, uitgeloofd
door de commissie, benevens drie zilveren
medailles, van den heer P. Lijcklama a Nije-
holt, Commissaris der Koningin in
oud-burgemeester van Franeker.
2e Prijs: Zes gouden Willems,
door de familie Van Eysinga.
3e PrijsDrie gouden Willems,
door de commissie.
Voorts zijn kleinere geldprijzen uitgeloofd
door mr. A. Ferf, te ’s-Gravenhage, oud-bur-
JU TRIJP—HOMMERTS, 16 Juli. Voor
ons hier iets zeldzaamsde brandklok klepte,
de brandspuit trok uit, er was brand. Bij den
landbouwer H. Huitema stond een groot blok
hooi, nog van ’t vorige jaar, in brand. Omdat
het vlak naast het huis stond, was er reden
om ongerust te zijn. Gelukkig was de wind
niet sterk en in gunstige richting. Met ver
eende krachten mocht het dan ook gelukken
den brand te blusschen en het middengedeelte
te behouden. Oorzaak van den brand niet
met zekerheid bekend.
luifel 1
1
