Pn&llBke ïerkooD m WHeii
TE SNEEK.
Binnenlandsch Nieuws.
Plaatselijk Nieuws.
De Oorlog in Zuid-Afrika.
Reclames.
Ri
beslissing is genomen in
Z. van den Bergh, tegen
Ongelukken. Te Grjjpskerk is de 60-jarige arbeider
Kingma ondereen aardappelwagen geraakt. De man
was onmiddellijk dood.
Door den storm en regen. Tijdens den hevigen storm
is Zondagnamiddag de schippersknecht J. Olivier even
buiten Driewegen (Zeel.) over boord geslagen en ver
dronken. Zijn lijk is later opgevischt.
In de Biesbosch zjjn polders ondergeloopen, waaruit
de bieten nog niet gehaald waren.
Marken liep weer gedeeltelijk onder.
Zondagavond was in 't Land van Altena een wind
hoos een kwartier lang bezig en ontwortelde vele hoo
rnen.
Te Luik was ’t meer dan bar. De boot op Maastricht
kon niet varen. Te Maastricht zijn boomen ontworteld
en schoorsteenen afgewaaid.
Het tjalkschip «Dankbaarheid», geladen met bieten,
zonk Zondagavond in de Zuiderzeein een jol moest
Sneek—IJlst—Bolsward—Harlingen heeft verklaard,
wordt een Commissie van 14 leden benoemd, nl. de
burgemeesters van Sneek, IJlst, Wymbritseradeel,
Bolsward, Wonseradeel en Harlingen en de heeren J.
Houwink en Alex. Brenninkmejjer te Sneek, J. H.
Kingma en C. W. Eisma te Bolsward, Hubert Jans
Co. en D. H. Fontein Hz. te Harlingen en W. H. S.
Carstens en Croles te IJlst.
Spoedig daarna werd deze eerste vergadering ge
sloten.
houden harddraverijen (prijs f200, 2e aanko
mende f50) werd de prijs behaald door «Sig-
Te Kessel is gisterenmorgen de landbouwer Oostbeek
treurig om het leven gekomen. Toen hij zjjn paard uit
de weide wilde halen, kreeg hij van het dier zulk een
hevigen trap dat hij onmiddellijk overleed.
In den nacht van Zaterdag op Zondag zijn drie
N oorsche zeelieden van het ss. «Luwstokken» aan de
Punt bij de Wijnhaven te Rotterdam in beschonken
toestand te water geloopen. Een hunner werd door
den beurtschipper op Arnhem met een roeiboot gered,
doch Martin Kirschfeld en August Berglund verdron
ken.
K
K
re
ei
fE
f
mali
Thoi
a.
een
b.
met
2.
Ade
3.
strai
G
4.
stra;
9.
Ker
M.
G
6,
H. 1
G
7.
in 1
G
651
8
stra
Smi
G
B
tari
keu
Bij Kon. besluit is aan mej. C. M. H. J.
Genten, hoofd eener o. 1. s. te Tiel een pensioen
van f 975 en aan mej. A. M. Schijfsma, onder
wijzeres aan die school, een pensioen van f 335
per jaar verleend.
Bij no. 3 der gisteren te Groningen ge-
Als ’t niet zoo’n ernstige zaak was, en vooral zoo’n
kwade zaak voor Engeland, ik geloof, de Engelsche
ministers zouden geregeld door zitten te lachen, dat zij
schudden, om ’t aldoor trachten van de Europeesche
pers, om de oplossing te vinden van de raadselachtige
telegrammen, die men wel zoo goed is, los te laten.
Want raadselachtig tracht men de jongste gebeurte
nissen in Zuidoost Transvaal en Natal te willen hou
den. Een paar weken is nu zeker de groote beweging
van Botha aan den gang en we krijgen geen zeker
nieuws.
Die 550 doode en gewonde Boeren is natuurlijk
een kafferleugen en een vrome Engelsche wensch.
Maar zeker blijkt te wezen, dat de Boerenaanval op
de forten Itala en Prospect werkelijk een Boerensuc
ces is; dat de Boeren niet naar ’t Noorden werden
teruggedreven, maar Zuidwaarts trokken, precies vol
gens plan dat de Eng. bezetting van Itala 21 dooden,
51 gewonden en 92 gevangenen verloor, benevens een
kanon en veel voorradendat generaal Hamilton te
laat kwam om Botha’s marsch te stuiten; dat de wagen
trein van Hamilton, 32 wagens vol levensmiddelen, in
handen der Boeren viel, op de 2 achterste, met mu
nitie geladen wagens na, die wisten te ontkomen dat
Hamilton getracht heeft deze onmisbare wagens met
hunne bespanning terug te krjjgen met onbekenden
uitslag (m. a. w. ’t lukte H. niet).
Namens het kerkbestuur der Ned. Herv.
gemeente alhier, heeft een deurwaarder het
bestuur dezer gemeente gesommeerd om aan
bedoeld kerkbestuur de vrije beschikking te
geven over een kamer in het Armhuis. In een
vroegere raadszitting werd, nadat mr. C. C.
Paehlig betoogd had, dat kerkvoogden op het
geheele gebruik van zoo’n kamer van oudsher
recht hebben, afwijzend op een desbetreffend
verzoek beschikt.
de schipper H. Gringhuis, gedomicilieerd te Wilder-
vank, zich met zijn vrouw en een 8-jarig zoontje in
haast redden. Ze werden later door de sleepboot
«Tromp* opgenomen en te Edam aan wal gezet.
Te Zwolle moest gisterenavond de nachtboot bljjven
liggen.
Ook Barnum en Baily hebben schade. Donder
dag beurden ze te Tilburg op één dag (2 voorstellin
gen) nog f35.000. Maar Zaterdagavond te Arnhem
ging de zware regen door ’t niet waterdichte doek;
zeer onaangenaam voor de bezoekers. Zondag was ’t
terrein in een moeras herschapen; de Zondagavondvoor-
stelling ging niet door en de lui, die reeds kaartjes had
den, kregen hun geld terug. De talrijke vreemdelin
gen kregen niets te zien.
Ook te Maastricht ging de voorstelling gisteren niet
door om ’t weeke terrein.
Zaterdagmiddag twee uur, bij ruw weer en holle
zee, was de «Heerenveen* (van de HollandFriesland
en) reeds dicht bij Lemmer, toen men in zuidelijke
richting een schip zag met de noodvlag in top. Na
overleg met de passagiers zette de kapitein koers naar
het vaartuig om hulp te bieden. Bij ’t schip gekomen,
deelde de schipper mede, dat kort te voren de knecht
over boord geslagen en verdronken was. Daar reeds
door de opvarenden van een Drker botter hulp werd
verleend, behoefde de boot geen hulp te geven en
kwam te ruim 3 uur te Lemmer aan.
frida* van H. K. Glas te Loppersum, de premie
door «Prinses Charlotte*, van H. Wiersma te
Bozum.
De Dooven Hooren. Het nummer 27
van de „Geïllustreerde Wereld,” 626,
Chiswick High Road, London, W., deelt de be
schrijving mede van eene Wonderbare Gene
zing van doofheid en gebrom in de ooren door
heeling, welke ten huize gedaan kan worden
en onfeilbaar geneest. Dat nummer zal koste
loos opgezonden worden als men zijn adres aan
geeft aan den uitgever van bovengenoemd
Tijdschrift.
Hogerhuisxaak. Het Volksblad verneemt, dat door
de Haagsche rechtbank een beslissing is genomen in
zake de klacht van mr.
Ringia ingediend.
De Rechtbank heeft den rechtsingang geweigerd,
op grond dat bij de voorloopige informatie van den
rechter-commissaris geen voldoende aanwijzingen te
gen den verdachte zijn gebleken.
Negen schoolmeisjes te Maraisburg (Kaapkolo
nie) zongen, toen de Boeren die open plaats innamen.
Tot straf werden ze tot een^maand gevangenisstraf
veroordeeldTwee, die reeds 8 dagen gebromd had
den, maar niet gezongen hadden, werden losgelaten.
In Amerika heeft iemand een zesmaater zeil
schip, lang 118 M., laten bouwen. De zes masten
zjjn samen 209 M. lang en dragen 3200 M’ zeil.
Branden.^Een geweldige brand brak Zaterdagavond
half elf in de chocoladefabriek van Rademaker, te Sche-
veningen, uit. Twee stoomspuiten, 10 slangen op de
waterleiding en 2 handspuiten kampten tegen ’t ge
weldige vuur, ’t Woei hard. Omstreeks middernacht
stonden zeven vertrekken in brand en stortte de
groote stoommachine omlaag. Omstreeks 4 uur kon
den de stoomspuiten inrukken.
Met ’t oog op St. Nicolaas, Kerstmis, enz. was een
zeer groote hoeveelheid chocolade en cacao aanwezig.
Een brandweerman en een persoon van de vrijwil
lige Scheveningsche brandweer werden licht gewond.
De fabriek heefteen schade van een paar ton geleden.
De 100 werklui zitten nu een heelen tijd zonder
werk, doordat ook de machine stuk is gegaan.
Zaterdagnacht zjjn te Wildervank twee huizen to
taal uitgebrand. De brand ontstond bij schoenmaker
Vogel en tastte daarna de modezaak van Pronk aan.
De familie Pronk redde zich]met;moeite. Alles ver
zekerd.
Zaterdagnacht ontstond te Beverwijk een hevige
brand in de bollenschuur en ’t woonhuis van de firma
Veldthuysen en Van Santen. Schade aanzienlijk. Er
moet alleen reeds voor f 100.000 aan bollen verbrand
zijn. Alles verzekerd.
Te Zuidbroek, aan den weg naar Sappemeer, is
Zondagavond op een onverklaarbare wijze brand ont
staan in de confectiezaak van den heer H. van Brug
gen.
De brand sloeg over naar het groote meubelmaga-
zijn van den heer Jonker, dat mede geheel afbrandde.
Verzekering dekt de schade.
SNEEK. Zaterdag 28 Sept. 11. werd op ’t Stadhuis
te Bolsward eene vergadering gehouden, uitgeschreven
door de heeren C. J. v. d. Veen, burgemeester van
Bolsward en W. H. S. Carstens te IJlst, ten doel heb
bende bespreking der verbetering van ’t vaarwater
Sneek—IJlstBolsward—Harlingen. Een 15-tal hee
ren, meest handelaars of fabrikanten waren bijeen, n.l.
de heeren mr. C. C. Paehlig, K. Plantinga, J. Houwink
Gz., firma D. van der Werf Gz., Hubert Jans Co.,
Fontein Tjallingii, H. Schievink, C. W. Eisma, P. J.
Lunter, J. L. de Vries, J. H. Kingma, H. Pollema, W.
Carstens, C. J. v. d. Veen en mr. J. Schokking; vele
anderen hadden zich laten excuseeren wegens bezig
heden en van een drietal heeren waren brieven van
adhaesie ingekomen.
De heer v. d. Veen opende de vergadering, sprak over
’t moeilijke en kostbare der gewenschte verbetering en
vond daarom, dat volhouden noodig is. In 1898 reeds
richtte de Raad van Bolsward een gemotiveerd adres
aan Ged. Staten en wees er op, hoe de geheele West
hoek van Friesland beroofd is van een goed vaarwater.
Immers èn de vaart BolswardHarlingen, èn Bols
ward—NjjezjjlIJlstSneek én die naar ’t Heeger-
meer zjjn alle vaarwaters in onderhoud bij de Provincie
en vallen onder de rubriek C., waarop verboden is
met stoombooten te varen zonder vergunning van Ged.
Staten, of in strijd met de bijzondere voorwaarden aan
de verleende vergunning verbonden. Op de vaarten
BolswardHarlingen en Bolsward—Nijezijl mag alleen
gevaren worden met booten, hoogstens lang 14 M.,
breed 2,50 M. en diep 1 M.op de vaart Sneek
IJlst—Nijega zijn de hoogste afmetingen: lang 20 M.
breed 3,40 M.diep 1,20 M.
De maximum snelheid HarlingenBolsward is 6 KM.
per uur en 4 KM. in de bebouwde kom, als de zon op
is; en van zonsondergang tot zonsopgang resp. 4 KM.
en 3 KM. De snelheid op de andere vaart is resp.
8 KM. en 5 KM. per uur.
Voeg bjj die kleine afmetingen, te klein voor den
handel, de vele bruggen en ’t vele slik, waar men door
moet, dan begrijpt ieder, dat verbetering geen ijdele
klank is.
Bolsward en Sneek, vooruitstrevende plaatsen, ver
langen naar een goede verbinding met Harlingen; de
hout-, koren- en steenhandel breidt zich uit te Bols
ward, IJlst en Sneek, de aanvoer te Harlingen wordt
steeds grooter.
Deskundigen kunnen verder nog uitmaken, van hoe
veel belang een betere waterweg SneekBolsward
Harlingen voor de afstrooming is.
De heer Pollema, lid van Ged. St. spreekt als belang
stellende: Reeds in 1898 kwam bij Prov. St. een adres
in om verbetering van ’t water BolswardOosthem tot
2 M. beneden zomerpeil. In 1893 deed de vereeniging
«Nijverheid», aanvrage. De kosten waren geraamd op
f 50,000. Later hooide «Nijverheid», dat de haven
van Workum in beter conditie was gebracht, trok
haar adres in en vroeg verdieping van Bolsward—
Workum tot op 2 M. Z. P. (kosten f 100,000.) Is
nu de betere verbinding over Workum vervallen, vraagt
spr. En de heer v. d. Veen zegt ja en betoogt, dat
allereerst noodig is de door de heeren gewenschte
verbetering SneekBolswardHarlingen.
Reeds is de vaart SneekLemmer gebracht van
1,70 tot op 2,00— Z.P. Ook is reeds toegelaten, dat
stoombooten 1ste klas mogen doorvaren naar IJlst.
Als nu een adres van deze vergadering bij Prov.
St. inkomt, zal ’t van belang zjjn, een staat er bjj te
voegen van de hoegrootheid van Bolswards handel, in
cjjfers uitgedrukt, iets wat de heer Eisma vindt, dat
moeilijk juist te doen is.
Nadat de heeren Carstens, Houwink en Lunter nog
gesproken hebben en de heer Pollema belangrijke in
lichtingen omtrent de afstrooming van water gegeven
heeft en men zich algemeen voor de verbetering van
S. A., alhier, werd op 26 Aug. door de
Rechtbank te Leeuwarden veroordeeld tot 2
mnd. gevangenisstraf, omdat zij van iemand,
die onder 't zelfde dak woont, drie maal 1 gld.
had gestolen, terwijl ze toch een man heeft,
die 9'/i gld. per week verdient. Ze ging appèl
aanteekenen bij ’t Hof en geeft nu als reden
van diefstal op, dat ze met de bovenburen, die
als jongelui alles zoo netjes hadden, wilde
wedijveren.
De advocaat-generaal vraagt weer 2 mnd.,
terwijl de verdediger, mr. B. van Loon, cle
mentie bepleit.
De Telegraaf schrijft:
Het toeval heeft gewild, dat wij dezer da
gen kennis maakten met een boeien-koning of
een prins onder de uitbrekers, zooals men hem
noemen wil en met een uitvinding, die voor de
heeren inbrekers een teleurstelling zal wezen.
De eer van deze uitvinding komt toe aan
den heer E. M. Jaarsma, den bekenden fabri
kant van haarden en kachels en brandkasten.
Deze toonde ons in zijn huis, Heerengracht 507
A, een pantserkamer, een kamer met ijzeren
vloer en ijzeren wanden, een kamer zooals zeker
alle bankiers en millionairs in hun woning of
kantoor zullen laten inrichten.
Het eigenaardige van deze kamer is, dat zij
thermiet-vrij is.
Thermiet is een stof, door een deskundige van
de fabriek van Krupp te Essen uitgevonden, waar
mede men stalen platen week kan maken, zoo-
dat zij gemakkelijk doorboord kunnen worden.
Ook de inbrekers zijn al met die stof bekend
en brengen die in toepassing als zij zich den
inhoud van een brandkast willen toeëigenen.
De heer Jaarsma nu heeft in de wanden van
deze pantserkamer een vulling aangebracht van
een door hem gevonden stof, anti-thermiet, zoo-
dat de inbrekers vruchteloos hun thermiet daar
op zouden aanwenden. Daarom is deze kamer
thermiet-vrij.
Ongetwijfeld zullen nu de tegenwoordig in
gebruik zijnde brandkasten wel spoedig in de
rommelkamer of antiquiteiten-musea opgebor
gen en vervangen worden door brandkasten
met een vulling van anti-Thermiet in de wan
den.
In zijn modelmagazijn van haarden en kachels
op een der etages van zijn groot huis toonde de
heer Jaarsma ons als iets nieuws, een paar prach
tige haarden, style Louis XV waarvan de mantel-
plaat en de toog van aluminium zijn vervaar
digd. Aluminium bezit het voordeel, dat het
steeds blank blijft, niet roest of oxydeert, en
zich beter dan staal laat polijsten, waardoor de
fijne, teêre ornamentiek in verguld met koper
die bij de Louis XV en Louis XVI past, beter
uitkomt.
Ook andere producten uit de fabriek te Sneek
van den heer Jaarsma zijn de bezichtiging waard.
In de Zaterdag gehouden raadsvergade
ring werd o. a. aan den heer B. de Jongh, com
mies ter secretarie, op zijn verzoek met ingang
van 1 Jan. a.s. eene jaarlijksche personeele toe
lage verleend van f 900, gelijkstaande met
zijn tegenwoordig tractement. Deze waardige
ambtenaar, thans 89 jaren oud, diende eene
reeks van 58 jaren deze gemeente met de
meeste nauwgezetheid en plichtsbetrachting.
Tot waagmeester op eene jaarwedde van
f 150, werd voor den tijd van één jaar be
noemd Geert de Wit.
Inzake de concessie-aanvraag van een plaat
selijk telephoonnet werden B. en W. gemachtigd
bij den minister van W., H. en Nijverheid
daartoe de noodige stappen te doen, om later
te dier zake met nadere voorstellen te komen.
Maandag 7 Oei. jl. Finaal, door
Notaris J. M. GOSLINGS te Sheer.
Gecontinueerde verkoop.
1. Een Heerenhuis met Plaats c. a.aan de noord
zijde van het Kleinzand te Sneek, in gebruik bij mej.
S. Nijdam.
Gekocht door den heer A. Brenninkmejjer voor
f 3889,—.
2. Een Pakhuis met 2 zolders en Erf, ten noorden
van en aan het vorige perceel, hebbende vrije uit
gang naar den Oosterdijk; in huur bij den heer H. Ter-
wisscha van Scheltinga.
Gekocht door den heer A. H. Terwisscha van Schel
tinga voor f 2793,
Maandag 7 Oct. Provisioneel, door
Notaris H. FENNEMA te Sheer.
1. Eene Zeilmakerij en Taanderij, met Woonhuis,
Winkelen Werkplaats, Taanhok,Taanpolle, Jachthuis
enz., te zamen volgens kadaster groot 7 are, 57 centi
are; aan de Stadsgracht, le Oosterkade, buiten de Voor-
In de vorige week ving de visscher
Jonkmans in den Langstaarterpoel een hoogst
zeldzame visch, een Gallischen edelkarper,
die ruim een kilo zwaar, bijna 4,5 dM. lang
en 16,5 cM. breed was. Men heeft ’t prach
tige dier weer de vrijheid geschonken.
Bij de verkiezing van 8 gemachtigden
in ’t kiescollege der Ned. Herv. Gemeente al
hier, werden uitgebracht 412 geldige stem
men.
Daarvan verkregen de heeren J. Aukema
250, J. Bergmans 253, B. J. Boerrigter 245,
J. Camphuis 250, K. de Jong 250, P. Kabel
245, H. Vrolijk 246 en P. v. d. Zijl 246, al
len candidaten der modernen; H. Bouma 148,
J. O. Bouma 155, R. F. Brouwer 152, H. B.
Nauta 150, J. Poppinga 152, S. Potma 151,
R. Sijperda 154 en W. Vierdag 148; zoodat
de candidaten der eerstgenoemde partij weer
herkozen zijn.
Gisteren vergaderde te Leeuwarden het
Friesch Genootschap van geschied-, oudheid-
en taalkunde onder presidium van mr. W. J.
v. Welderen baron Rengers. Het getal leden
was bij ’t eind des jaars 453; er werden 50
heeren en 2 dames tot gewone leden van ’t
Genootschap benoemd o. a. de heeren P. Flie-
ringa te Scharnegoutum, N. A. C. Hinlopen, post
directeur te Leeuwarden, mr. P. S. Poelstra te
Heeg, H. v. Staa, districts veearts te Leeuwar
den, H. Pollema te Nijland, ’t Kamerlid A. S.
Talma en dr. Schokking.
Een deel van ’t Heidelberg-vrouwenlaager
is onlangs door de Engelschen afgesneden en
in hun handen gevallen. De Engelschen heb
ben die vrouwen en kinderen opgegeven als
krijgsgevangenen, een deel van ’t laager ge
noemd en ’t laager hebben zij genoemd ’t kamp
van ’t commando. Zij hebben de families toen
op wagens vervoerd naar Volksrust. Onder
weg werden zij telkens aangevallen door de
Boeren, de mannen en vaders dier vrouwen
en kinderen, vier dagen lang. Telkens als de
mannen een aanval deden, sprongen de En
gelschen op en tusschen de wagens en schoten
tusschen de vrouwen en kinderen door op de
Boeren, zoodat deze 't eindelijk hebben opgege
ven. Zooals de Engelschen dat noemen, met
groot verlies teruggedreven
Onze mannen zijn vol moed en de toestand
van de Engelschen wordt hachelijk. Van meer
dan een hunner generaals is 't nu reeds zeker,
dat zij Engeland nooit zullen terugzien.
4
1
i
VI
a
Ba
mi
■rin
Ah
Hs
3;
■d
c
G'
G
G
G
G
lil
