1
I
Binnenlandsch Nieuws.
De Oorlog in Zuid-Afrika.
Plaatselijk Nieuws.
i
De storm. Nabij Alkmaar is Woensdag de dekknecht
Jan Bouten, van het schip »Marianne«, over boord ge
slagen en verdronken.
te Scheveningen bereid is, op ’t gebied
kleeding-hygiène inlichtingen te geven,
dellen te toonen en raad te verschaffen
Tot onderwijzeres te Kloosterveen, gem.
Assen, werd benoemd onze vroegere stadge-
noote, mej. E. P. Groenhuizen, onderwijzeres
te Hijken.
De Rechtbank eischte tegen P. d. J., te
Nieuwezijl onder Oosthem, 14 dagen gevange
nisstraf, wegens mishandeling van zijn buur
man D. de J., stoffenverver aldaar.
Zaterdag j.l. is bij Komatipoort gevochten en vlucht
ten enkele Eng. soldaten over de Portugeesche gren
zen.
Sijtske, alhier, werd door de Rechtbank
tot 2 mnd. veroordeeld. Er werd geappelleerd
en mr. B. v. Loon verdedigde haar voor 't Hof,
dat S. tot f25 boete veroordeelde.
’t Eerste beteekent, dat Kitchener nu in geheel Z.-
Afrika de vrije hand heeftwe geen enkel vertrouw
baar bericht krijgenen alles gedaan is om mogelijke
invoer van wapens, enz. voorde Boeten te keeren.
Over 't tweede zou zeer veel te zeggen zijn, als men
alles precies wist. Terwijl vorige telegrammen be
richten van omsingelen en ontwijken en van een strijd
van Botha met Walther Kitchener bij de Pivaanbrug
(grens TransvaalNatal) bereidt een telegram van
gisteren Maandag jl. uit Dundee (Natal) aan de »Times«
gezonden, ons langzaam voor op de algeheele ont
snapping van Botha.
Zondag was Botha, naar ’t heet, door ’t binnenste
cordon heen en trok met de helft zijner mannen door
de Jiniën der Britten. Een officieel telegram zegt, dat
Botha de Pivaanbrug is overgetrokken en noordwaarts
trekt.
Een vreeselijke dood. Zondag is te Hedikhuizen
(N.-Br.) de behuizing van zekeren A. v. d. Griendt af
gebrand. Sedert werd deze persoon vermist. Toen
men Woensdagavond bezig was met het wegruimen
van het puin der woning, kwam het lijk van v. d.
Griendt te voorschijn. Het was bijna geheel verkoold.
Bij Houtkop pakten de Boeren een 7-ponder; ’t ka
non werd later weer door kolonel Hicks heroverd.
Scheepers’ commando heet uit elkaar geslagen door
de vervolging en Woensdag hoorden 53 rebellen »die
met Lotter’s commando waren gevangen genomen», te
Cradock het doodvonnis voorlezen, dat door Kitchener
in levenslangen dwangarbeid is veranderd.
Twee ministers hebben in Engeland hun hart ge
lucht.
De oorlogsminister Brodrick heeft gezegd, dat er
200.000 man en 450 kanonnen in Afrika en nog
100.000 man gereed staan in Engeland. Enz.
De geldminister Hicks Beach heeft verteld, dat ’t
toegestane geld op is.
In Friesland zijn thans 344 openbare en 134
bijzondere scholen.
De heer Obbema alhier, etaleert heden in
salon-forftiaat ’t portret van onzen hooggeachten
stadgenoot Meester Visser.
Wij twijfelen niet of de zeer gelijkende beel
tenis van den bijna 86-jarigen grijsaard, op
wien Sneek met recht trotsch is, zal met haar
keurige encadreering wel aftrek vinden.
Even als Mevrouw Bouman-de Lange
van
mo-
aan
allen, die daar lust voor gevoelen, zoo stelt zich
ook mej. W. Pelsma alhier, schrijfster van »’t
Beslist noodige voor het Handwerkonderwijs
in de Lagere School”, eiken Woensdagavond van
6 tot 8 uur, gratis disponibel, om de dames op de
Ter benoeming leeraar wiskunde a/d H.
B. school te Nijmegen zijn aanbevolen de hee-
ren Visscher, 1ste luit, artill. O. I. leger, gede
tacheerd bij de krijgsschool en dr. v. d. Feen,
leeraar gymnasium alhier.
Bij een wielerwedstrijd te Beetsterzwaag
werd de prijs f 10, gewonnen door den heer
Osinga alhier; de premie, f 5, door korporaal
Bouma van Leeuwarden.
Twee dingen van groote beteekenis zijn uit Z.-Afrika
te melden
I. Kaapstad (met de environs) en de andere haven
steden zijn in staat van beleg verklaard en
II. Louis Botha, die zou omsingeld zijn door
25000 Britten onder Lyttelton als hoofdgeneraal, is
bezig zich uit die teedere Eng. omhelsing los te ma
ken of is al los.
Te Amsterdam is de zaak der drie beschuldig
den inzake het maken en uitgeven van valsche bank
biljetten aanhangig.
Het Op. Min. eischte gisteren tegen Bruggink 5 jr.,
Hauwert 5 jr. en Rasker 31/, jr.
Het Op. Min. betreurde, dat het tegen den hoofd
persoon, den steendrukker Schlette, geen straf kon
eischen.
Dit maakte voor dien persoon een nieuw proces
noodig, maar ’t kon niet anders.
De dagenlange storm heeft in de Zuiderzee
minstens drie schepen doen vergaan en op de buiten
gronden van Vlieland zijn twee schepen, eenZweedscb
en een Noorsch vergaan. Gelukkig werd de beman
ning van beide schepen, na een nacht in doodsgevaar
te hebben verkeerd, gered. Enkele uren, nadat de
bemanning van ’t Noorsche schip gered was, sloeg
dit uit elkaar, zoodat spoedig overal hout dreef.
Een bootsknecht van de «Nijverheid II«
had Dinsdag ’t ongeluk, uit te glijden, toen hij
langs den trap naar ’t ruim zou afdalen. In zijn
val greep hij een der ijzeren liggers, waarop de
luiken van ’t ruim rusten en kreeg zoo’n ligger
op zich. Bloedend aan hoofd en oor werd hij
naar een woonschip gebracht en kon natuur
lijk de reis niet medemaken.
hoogte te brengen met de verbeterde vrou-
wenkleeding.
Hare modellen sluiten zich geheel aan bij
de bestaande kleeding en hebben bovendien dit
voor, dat ze zeer geschikt zijn voor ’t lager
onderwijs en voor zelfvervaardiging.
Als we nog in ’t midden brengen dat de
professoren Eijkman, Kouwer en Nijhof, hun
ne volle tevredenheid hebben betuigd met de
ideeën van mej. P., dan is dunkt ons, alle aan
beveling hier overbodig.
Ten slotte verzoekt mej. P. ons mee te dee-
len, dat ze gaarne genegen is bij familiën aan
huis te komen, natuurlijk tegen vergoeding van
eventueel te maken onkosten.
Majesteitsschennis. Voor de rechtbank te’s-Gra-
venhage verscheen gisteren een bekend colporteur,
die op de markt te Delft ergerlijke uitdrukkingen ge
bezigd had tegenover leden van het Vorstelijk Huis.
Bekl. ontkende het hem ten laste gelegde, be
werende eene staatkundige rede te hebben gehouden,
die hij aan de rechtbank overlegde.
Het O. M. vorderde 6 maanden gevangenisstraf,
meenende dat de ergerlijke en krenkende uitdrukkin
gen daarin verre overschrijden de grondwettige vrij
heid van het woord.
SNEEK. Zooals men weet, vertrekt de heer
R. v. d. Berg, hoofd van school 1 alhier naar
Arnhem, alwaar hij met ingang met 1 Nov. zijn
functie zal waarnemen.
Woensdagmorgen wachtte het vertrekkende
Nog altijd veesmokkelaars. Men schrijft uit Zuid-
dorpe aan de F lis». Crt.
Twee douanen te Selzaete vervolgden dezer dagen
een zestal veesmokkelaars, die vier koeien met zich
voerden. Geen uitkomst meer ziende, sprongen de
mannen in het kanaal en trokken de koeien mee te wa
ter, in de hoop aan genen kant van het kanaal aan de
handen der douanen te kunnen ontsnappen.
Ongelukkigerwijze waren hun touwen niet lang
genoeg, om op deze plaats, waar het kanaal van Ter
Neuzen naar Gent reeds verbreed is, met succes de
koeien aan den overkant op het droge te brengen. De
smokkelaars moesten twee der koeien loslaten, die
daarna terugzwommen naar den kant, waar de douanen
stonden. Twee smokkelaars, die niet voldoende zwem
men konden, hadden zich aan den staart dezer koeien
vastgehouden en moesten nu, wilden ze niet in handen
der douanen vallen, den staart loslaten.
Op het punt van te verdrinken, werden ze nog bij
tijds door hun makkers, die met 2 koeien aan den over
kant gearriveerd waren, gered; 2 koeien vielen direct
in handen der douanen, terwijl de andere twee den vol
genden dag te Gent in beslag genomen zijn. Daar de
smokkelaars bekend zijn, is van een en ander proces
verbaal opgemaakt.
Het drietal voor den Hoogen Raad. Terwijl al de
bladen van beteekenis kolommen wijden aan de be
spreking der formeering van ’t drietal -voor een lid
van den Hoogen Raad, en zelfs enkele Duitsche bladen
er een hartig woordje over meenen te moeten zeggen,
was een verbetering der keuze door de Tweede Kamer
noodig.
Zooals men weet, had de Hooge Raad een 6-tal op
gemaakt, maar werden na tal van stemmingen als
no. 1 en 2 door de 2e Kamer twee heeren daar buiten
gekozen, nl. de heeren O. Q. van Swinderen (a. r.)
te Groningen, en Sassen (r. k.) te Breda. Als derde
op ’t 3-tal werd mr. Baud, van’t 6-tal, gekozen, maar
-er waren minder dan 51 stemmen uitgebracht.
Toen de Tweede Kamer nu eergister opnieuw
vergaderde, erkende Voorzitter Mackay de verkeerde
stemming, meldde dat ’t 3-tal nog niet aan H. M. de
Koningin was voorgedragen; waardoor dus alleen een
stemming van no. 3 noodig was. Met 48 tegen 26
stemmen (samen dus voldoende) werd mr. Baud ge
kozen.
Thans meldt de N. R. Ct.dat jhr. van Sw. niet
voor de betrekking in aanmerking wenscht te komen.
Een geschenk aan de Koningin. Kapitein Verséle-
wel de Witt Hamer te St. Helena heeft,'volgens »de
Midd. Ct.» onlangs aan het Middelburgsche Dames
comité, namens zijne mede-krijgsgevangenen een door
den heer L. J. van den Merwe vervaardigden dames-
wandelstok gezonden, met verzoek dien aan te bieden
aan H. M. de Koningin. De fraai gevormde stok is
donker gepolijst; van lichter kleur is de knop, die
gevormd woidt door twee saamgevouwen handen; op
de eene hand staat gegraveerd Z. A. R., op de an
dere O. V. S. Aan het boveneinde van den stok is
met vergulde lettertjes ingesneden «Koningin Wilhel
mina Nederland L. J. v. d. Merwe, K. G. V.
Deadwoodkamp, St. Helena 1901.
H. M. de Koningin heeft het geschenk aanvaard.
Gisteren werd President Kruger 76 jaren oud. 1
Tot 2e luitenant bij de infanterie is be
noemd de sergeant O. P. Bennewitz.
Maandag jl. werd de nieuwe ambachts
school te Harlingen geopend; de inspecteur
van middelb. onderwijs, de heer H. J. de
Groot, was tegenwoordig. Maandag a.s. begin
nen de lessen met 35 leerlingen, nl. 16 tim
merlieden, 13 smeden en 6 schilders.
Tegen Vial, beklaagd van doodslag op den hu
zaar P. Seyfferts te Amersfoort, gepleegd in den
nacht van 16 op 17 Juni jl.wordt 15 jr. geëischt.
Met de Engelschen hebben van oudsher velen
niet opgehad. Jan Pietersz. Koen, de stichter van
Batavia, heeft meermalen krachtig tegen hen gewaar
schuwd. Hij noemde hen »een onverdraaglijke natie.»
Beste vrienden van onze visschers zijn zij ook niet.
Koolemans Beynen, die met de visschers op de Noord
zee heeft gevaren, vertelt er van in zijn heerlijk boek,
door Charles Boissevain bewerkt.
De Hollandsche visschers verhaalt hij zijn
in het visschen met de beug den Engelschen de baas.
Misschien is dit wel de oorzaak, dat zij zoo dikwerf
van de veel talrijker Engelschen te lijden hebben.
Het is natuurlijk onmogelijk om zelfs bij helder
weer het uiteinde der beug te zien, en nu gebeurt het
meermalen, dat naijverige Engelschen de jongen ste
len en de lijnen met de daaraan zittende visch binnen
boord halen en weg doen drijven.
Schelden en met steenen gooien is een vaste aar
digheid der ruwe Engelschen, en, wanneer onze vis
schers door aanhoudende Oostenwinden gedwongen
worden te Grimsby binnen te loopen en aldaar hun
visch te verkoopen, worden zij niet alleen aan den wal,
maar zelfs bij hunne schepen «gemolesteerd,» gelijk
onze visschers zeggen, die een even innigen haat tegen
»de gemeene Engelschen» voelen, alsof wij nog in de
dagen van Tromp en De Ruyter leefden.
Zeker is het, dat zelfs de stilzwjjgendste Pernisser
visscher welsprekend wordt, zoodra hij gaat uitweiden
over de mishandelingen, die hij van de Engelschen te
lijden heeft.
Onder de vele visschersverhalen trof Koolemans
Beijnen bijzonder het volgende
Een Pernisser visscher moest het te Grimsby aan
zien hoe een nieuwe tros van zijn schipper moedwillig
zou doorgekapt worden.
Een dertigtal Engelschen poogde dit te doen, eu hij
alléén, met den rechter arm gekwetst in een draagband,
stond er bij om den tros te bewaken. Al sarrende gin
gen de Engelschen te werk, tot op eens Hojel zoo
heette de Pernisser bleek van woede, met de linker
hand drie of vier Engelschen op zijde stoot, den arm
op den tros legt en den met een bijl toeschietenden En-
gelschman toeroept»Kap dan maar eerst mijn arm af,
jou Engelsche smeerlap!»
Onbeschaafd en ruw zijn vele Engelsche visschers,
wier hebzucht weergaloos ismaar zij weten, als alle
echte Engelschen, moed te huldigen, pluck te waardee-
ren. Hartelijk begonnen zij allen den Hollander toe te
juichen; zij gaven drie cheers voor den gehaten mede
dinger, die hun de visch voor den neus wegving, en zij
lieten den nieuwen tros van zijn schipper verder onge
moeid.
Naar de »Kath. School» verneemt, zal de Leer
plichtwet gewijzigd worden. Daartoe zal een commissie
worden gevormd, bestaande uit een inspecteur, twee
distriets-schoolopzienersen vier arrondissements-school-
opzieners, ten einde de noodige wijzigingen te over
wegen.
Zondagsrust Onlangs hebben de slagers
knechts zich tot de patroons gewend om gedu
rende 8 mnd. van het jaar des Zondags geheel
en de andere 4 mnd. na ’s middags 12 uur
te sluiten.
Dinsdag had alhier in de herberg het
«Muntjehuis» de finale veiling plaats van een
greidplaats onder Goënga. De perceelen 1 tot
en met 9, te zamen uitmakende de boerenhui-
zinge en ongeveer 63X 368/4 are greidland,
werden in koop toegewezen aan Tjerk de Boer
onder Burgwerd voor de som van f 46.740.30;
perceel 10, groot 25 are, aan H. Bonnema te
Sneek voor f 335 en perceel 11, groot 7.3 X
363/4 are, aan P. Span te Scharnegoutum voor
f 3168.20, zoodat voornoemde sate en landen,
groot 71'/4 X 363/4 are totaal heeft opgebracht
de som van f 50.243.50.
hoofd eene buitengewone verrassing. De leer
lingen zijner school vereerden hem, als blijk
van waardeering en erkentelijkheid, een fraai
eikenhouten schrijfbureau met passende in
scriptie.
Wel een bewijs, dat de leerlingen hun mees
ter hoogachten en de school een uitstekend
hoofd verliest.
Moge de grijze voortrekker, die zich wel «multatu-
lie” (veel geleden) mocht noemen, nog eens en spoe
dig de vrede en de vrijheid van zijn volk als President
in Pretoria beleven.
De schippersknecht Reinhart K. van
IJsbrechtum, die zich 2 guldens en 2 kwartjes
toeëigende, welke behoorden aan T. de Vr.
alhier, is veroordeeld tot 3 mnd. gevangenisstr.
Bij het krieken van den dag Woensdagmorgen
sloeg de tjalk »3 Gebroeders*, schipper Van der Vlies,
beladen met hooi en op reis naar Friesland, in de Zui
derzee bij Volendam door een rukwind op zijde, zoodat
het vaartuig spoedig vo] water liep.
De schipper, diens zoon en diens knecht konden zich
met moeite in de boot redden en werden later door een
voorbijkomende boot opgenomen. Schip en lading
waren verzekerd.
Gevaarlijke logé'». Sedert een paar weken zijn te
Purmarend opgestald in een ijzeren kooi 5 leeuwen,
waarmede de kermissen worden bezocht. Een jong-
mensch uit Alkmaar verzorgde in den laatsten tijd
deze dieren. Toen hij Woensdagnacht een der leeuwen
wilde streelen, greep het dier zijn arm, en binnen enkele
oogenblikken was de ongelukkige een groot deel van
zijn arm kwijt. Hij is in het gasthuis opgenomen, zijn
toestand is niet zonder gevaar.
Ruim 400 ingezetenen van St. Nicolaasga
en omliggende dorpen hebben zich tot den
Raad van Doniawerstal gewend met het ver
zoek het gemeentehuis van Langweer naar
St. Nicolaasga te verplaatsen, dat meer in ’t
centrum der gemeente en aan de tramlijn
JoureLemmer ligt.
Een commissie van drie raadsleden zal ad
vies aan den Raad uitbrengen.
Wegens ’t vernielen van 4 glasruiten in
de woning van C. v. d. B.r weduwe v. d. W.
alhier, op 21 Aug., ’s avonds 12 uur, werd
Woensdag tegen J. B., oud 21 jr., bij verstek
7 dg. geëischt.
Verkiezing Harlingen. Gisteren is in ’t
district Harlingen tot lid der Tweede Kamer
gekozen de heer dr. Schokking (chr. nationaal)
met 2973 stemmen.
Uitgebracht werden 5071 stemmen; volstrekte
meerderheid 2536 st. De heer mr. de Kanter
had 1245, de heer Zeilmaker 853 st.
(Men herinnert zich de niet-geldigverklaring
van de eerste verkiezing van den heer Schok
king, omdat de burgemeester van Harlingen
de naam van den heer Zeilmaker niet op de
lijst der candidaten had gebracht.)
WOUDSEND. In den tuin van ’t hoofd der
O. L. Sch. alhier is Donderdag een pompoen afge
nomen, die 95 halve K.G. weegt. De omtrek
der vrucht is 1.70 M., de lengte van den hoofd
stengel ongeveer 14 M. Een reusachtige plant,
maar stellig 't wonderlijkst is nog, dat de
vrucht den 11 Aug. 1.1. nog een bloem was.
WORKUM. Voor onze haven, met zijn
voor de schipperij zoo hoogst lastige »bank«,
is thans een plan van verbetering ontworpen,
dat werkelijk afdoende schijnt
De bestaande dam zal namelijk verlengd wor
den met 120 M., terwijl een nieuwe dam ge
projecteerd is ter lengte van 480 M.
De kosten van uitvoering worden geraamd
op anderhalve ton.
TJERKGAAST. Een vreeselijk ongeval
had alhier Woensdagmorgen plaats.
Een aanvallig knaapje van ongeveer vijf
jaren, ontsnapte een wijle aan het wakend oog
der moeder en werd enkele oogenblikken later
levenloos gevonden in een sloot langs den
kant van het huis.
Alle aangewende pogingen om zoo mogelijk
de levensgeesten nog wat op te wekken, bleven
helaas vruchteloos.
Wat voor de diepbedroefde ouders deze dag
nog smartelijker maakt is, dat ze voor een
vijftal maanden een ander kind ook grafwaarts
moesten dragen.
Wat een oorlogsschip aan steenkool kost. Ons land
heeft slechts kleine oorlogsschepen; in ’t buitenland
zijn ze er vau 3 X zooveel tonnenmaat. Toch kost
zoo’n schip, dat vlug vaart en dus krachtige machines
heeft, veel aan kolen.
Verleden jaar was de Gelderland op weg naar Indië
en voor alle uitgaven was gezorgd. Toen 't schip in
de Roode Zee was, kwam ’t bevel, om President Kruger
van Lorenzo Marquez naar Marseille te brengen en
daarna weer de reis naar Indië voort te zetten.
Dit extra-uitstapje kostte 127 duizend gld. extra aan
steenkolen.
i
i
I
i
