o
MEEW8- Ea IIITOWBLAI)
IIWK H EU (IMEEES.
Het Vetmesten.
ÏTo.84.
Zaterdag 18 October 1801.
56e Jaargang
Op het laatste oogenblik.
Uitgever: B. FALKENA Mzn., Singel, Sneek.
FEUILLETON.
-
en
DERDE HOOFDSTUK.
VIERDE HOOFDSTUK.
Wordt vervolgd.
Hit blad verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
ABONNEMENTSPRIJS voor Sneek f 0,40 per 3 maanden,
franco per post f0,50.
Abonnementen worden te allen tijde aangenomen.
Roman van Henriette v. Meerheimb.
d.
e.
De beide vrienden leidden intusschen een heel ge-
noegelijk leventje te Sandhagen. Zij reden en jaagden.
Als Hi) mar zijn landerijen inspecteerde, werkte Kö-
nigseck aan zijne reisherinneringen, die hij dacht uit
te geven.
»Als ze mij, voor den drommel, niet spoedig aan
stellen, ga ik geheel onder de penvoerders, of laat mij
als reporter voor ’t een of ander blad aanwerven. Lang
geen slecht leventje-*
Hilmar begon te lachen. Hij wist van een kennis
bij het ministerie van oorlog, dat Königseck’s benoeming
bij het leger binnen kort volgen zou.
En dat deed hem inderdaad veel pleizier. Hoelang
die onrustige geest het daarbij zou uithouden, was ech
ter een andere vraag. Hoe graag hij hem persoonlijk
dan ook mocht, zoo zou ’t voor hem toch eene verrui
mende gedachte zijn, als Königseck spoedig uit de
nabijheid van Wesendorf verdween ter wille van
Baby. Een huwelijk met dezen man zou voor het
eenvoudige, onschuldige kind geen geluk zijn, en zoo
lang hij niet geheel aan haar ontrukt was, zou zij hem
zeker niet vergeten. Van Leo en Willy wist hij, dat
het er op Wesendorf treurig uitzag. Haar moeder had
Baby’s dagelijksche hoop en de daarop gevolgde teleur
stelling, toen uit Sandhagen geen bezoek kwam, haar
vragen en bidden niet langer kunnen verdragen. Zoo
voorzichtig mogelijk, deelde zij meê, dat zij, om Kö
nigseck’s aanzoek te voorkomen, hem een wenk gege
ven en verzocht had, niet meer te Wesendorf te komen.
Sedert vroeg Baby niet meerzij klaagde en jam
merde ook niet, maar haar bleek gezichtje, haar lieve,
treurige oogen deden haar moeder meer pijn, dan luide
klachten zouden hebben kunnen doen. Zij was zoo stil
en in zich zelve gekeerd, de arme kleinebijna niet
meer te herkennen. Elk voorstel over eenige afleiding,
ADVERTENTIëN 4 cent per regel. Bij abonnement van 500
regels 3 cent en van 1000 regels 21/, cent. Groote letters naar
plaatsruimte.
Daar de heer van Königseck nu niet meer naar We
sendorf gaan kon, bleven ook Hilmars bezoeken bij
zijn bloedverwanten achterwege.
Meermalen ontmoette hij Leo en Willy; maar ook
zij zochten hun neef thans zelden op. Het was voor
allen pijnlijk, Königseck te ontmoeten zonder hem te
kunnen uitnoodigen, zich eindelijk eens weder te We
sendorf te laten zien.
immers toch vermogend genoeg, hunne dochter eene
voldoende toelage te kunnen geven. Het inkomen als
ritmeester was al niet onaardig ieder voorspelde
hem buitendien een schitterende carrière, als hij maar
eerst weder was aangesteld. Dat moest natuurlijk
worden afgewacht,
Maar ofschoon zij zoo zich zelve gerust te stellen,
haar innerlijk waarschuwende stem te verdooven zocht,
op den bodem van haar hart bleef eene ijskoude, on
beschrijfelijke huivering achter, als zij zich Baby als
zijne vrouw voorstelde. Als zij aan eene oprechte
liefde van Königseck voor haar kind had kunnen ge-
looven, dan zou niets haar hebben kunnen afschrikken
om hare toestemming te geven maar dat kon zij
niet. Noch zijne warme liefdeblikken, noch het harts
tochtelijke lied, de teedere woordjes die hij Baby ze
ker wel zou hebben toegefluisterd, konden haar af
brengen van hare overtuiging, dat hij slechts een
vluchtig opwellende hartstocht voor het lieve kleine
schepsel gevoelde, en geen ware, innige toegenegen
heid.
Hoe bleek en teer Baby er uitzag 1 Dagelijks wer
den de kringen onder de blauwe oogen, waarin zij steeds
een stil verwijt meende te lezen, dieper, het gezichtje
schraler. Geen wonder, zij at immers bijna niets, on
danks alle aandrang.
i '1
-oQo-
Friesland is altijd bekend geweest om zijn
puik rundvee, gelijk het ook steeds den naam
had van beste boter op te leveren.
Toch heeft de geschiedenis der laatste tien
tallen jaren duidelijk bewezen dat men niet op
zijn lauweren moet gaan rusten, niet maar
Gods water over Gods akker moet laten loopen.
Heeft Friesland best vee, Holland en enkele
andere deelen van ons land mogen met even
veel recht op het hunne wijzen.
En gaan we buiten ons vaderland, dan bogen
de rijke Vlaamsche landouwen op even prach
tig, even zwaar vee. Wenden we onze oogen
naar Engeland, dan vinden we ook daar uit
muntende fokkerijen; uitstekende vetweiderijen
bv. om de Washbaai, waar evenals in Northu-
merland (Durham) de zwaarste runderen wor
den aangetroffen. Ja, we mogen zeggen, dat
in Engeland vroeger en beter het streven be
stond het rundvee te veredelen.
Wat de boter betreft, we weten al te goed,
hoe door verstandiger boterbereiding de Deen
ons reeds jaren lang heeft overvleugeld en de
Deensche boter op de Engelsche markt steeds
aanmerkelijk hooger genoteerd staat. Gelukkig
is men, vooral in ons gewest, er thans reeds
flink op uit, de Deenen na te volgen in hunne
boterproductie en bestaat er kans, dat, als
er zooveel mogelijk voor gezorgd wordt, knoeie
rijen tegen te gaan ons product weer even
hooge prijzen zal bedingen als de Deensche.
Wat de veeteelt aangaat, daar valt nog veel
te verbeteren. Wel werkt reeds lang met gun
stig gevolg het Rundveestamboek en poogt
de Maatschappij van Landbouw steeds meer
èn landbouw èn veeteelt te verbeteren; maar
nog valt er veel te verbeteren, nog is ’t ver
trouwen in ’t Rundveestamboek niet algemeen
genoeg.
in acht genomen worden. Dikwijls voederen
in kleine rantsoenen is beter dan' zeldzaam
met groote.
vetmaken op stal in den engeren zin vet
mesten genoemd en het vetmaken in de
weide; het vetweiden.
Bij de vetmesterij is het eerste punt van
overweging de vraagWat kost het voeder;
hoeveel vleesch en vet kan onder gunstige om
standigheden daardoor worden voortgebracht
Bij de vetmesterij komt het er echter vooral
op aan om zoodanige dieren daarvoor uit te
kiezen, wier eigenschappen doen vermoeden,
dat zij in den kortsten tijd en op de volkomen-
ste wijze het voeder in vleesch en vet veran
deren zullen. Hierin bestaat vooral bij ons vee
de grootste kunst der vetweiders, omdat in het
algemeen zoowel rundvee als schapen en var
kens geen overdreven neiging tot vleesch- en
vetvorming bezitten, in welk opzicht ze door
de veredelde Engelsche rassen ver overtroffen
worden. Zie eens die pronkjuweelen uit de
Engelsche streken, die wij zoo pas noemden,
wat prachtige, (voor een rund altijd) edele
vormen.
De vetmesterij geeft dan ook bij ons dik
wijls geen of weinig voordeel, terwijl ze in
Engeland als eene voordeelige zaak beschouwd
wordt.
Als algemeene eigenschappen men lette
er op, dat we overal slechts een algemeenen
blik op slaan, die ter vetmesting geschikte
dieren behooren te bezitten, kan men de vol
gende punten beschouwen:
a. een krachtig, vroolijk,
voorkomen;
b. middelmatige grootte;
c. goed ontwikkelden, afgeronden lichaams
bouw met fijn beendergestel; (zie die echte
Engelsche beesten eens!)
korte beenen en fijnen kop
wijden buik
zachte en fijne huid
goede tanden
jeugdige leeftijd en volkomen gezondheid.
voe-
8-)
Den volgenden morgen, terwijl de vrienden aan de
ontbijttafel zaten, kwam een rijknecht uit Wesendorf
met een brief voor den heer van Königseck.
»Van mijne tante?* vroegHilmar gespannen.
Königseck zei ironisch lachende: »Mama hijscht de
alarmvlagDe kleine heeft ’s avonds zeker geschreid
Haastig vloog hij de regels door en schoof Hilmar
den brief toe. »Zij weet niet, of gij haar boodschap
zult overbrengen, en daarom verzoekt zij zelf, dat ik
voorloopig niet meer komen zal uiteenloopende
grondstellingen en levensbeschouwingen later we
der een welkome gast en zoo voort. Arme vrouw
Die brief bezegelt uw lol! Nu wordt zij zeker mijn
schoonmoeder.*
een reisje of iets dergelijks, wees zij af met een smee-
kend«Och, mamaatje, laat mij hierZij zat urenlang
op de plek, waar zij op dien laatsten avond met Kö
nigseck gezeten had, terwijl de anderen tennis speel
den; of wel zij stond aan het venster, van waar zij
den weg, die naar Sandhagen voerde, onderscheiden
kon.
Hare steeds zwakke gezondheid leed zichtbaar on
der het verlangen dat haar verteerde. Haar kopje
begon te hangen als een verwelkte bloem, die zonne
schijn en regen moet ontberen.
Haar moeder kon’t bijna niet meer aanzien. Om
weer een vroolijk lachje te hooren van dat bleeke, zwij
gende mondje, zou zij alles wel hebben willen geven en
opofferen, zelfs Königseck om een bezoek smeeken.
Maar wat zou zoo’n kort bezoek helpen Daarna zou
de toestand immers weer dezelfde zijn.
Zij begon zich zelfverwijten te maken over voor
barigheid en vooringenomenheid. Een man, die door
haar Baby, haar lief onschuldig kind bemind werd,
kou immers niet slecht zijn. Hoevele verontschuldi
gingen waren niet voor hem aan te voerenHet voor
beeld van zijn vader, de weelde waarin hij was
groot gebracht, dat waren in elk geval verzachtende
omstandigheden, welke zij zeker niet genoeg overwogen
had. Moederliefde en toegenegenheid van familieleden
had hij nooit gekend Wie weet, welken gunstigen in
vloed zulks op dezen door het leven verwenden en toch
het beste ontberenden man had kunnen uitoefenen.
En hoe vaak reeds waren luchtig levende mannen
de soliedste echtgenooten geworden. De liefde eener
bekoorlijke vrouw, eene gezellige huiselijkheid zijn de
beste banden.
Mocht hij dan ook zijn geld verkwist en waarschijn
lijk er nog schulden bijgemaakt hebben, zoo waren zij
c.
d.
v. ’t A., aangaande eene op te richten ambachtschool
e. aan de Mij. tot Expl. v. S. S. omtrent wijziging
van treinenloop van Leeuwarden naar Overijsel, ten
behoeve van het vervoer van marktproducten uit Sneek;
f. aan den Minister v. W. H. en N. betreffende her
ziening va n de wett. bepalingen omtrent handels vennoot -
schappen.
3.
Worden gelezen en behandeld de volgende ingeko
men stukken
a. eene mededeeling van de Mij. tot Expl. v. S. S.,
dat de treinenloop van Leeuwarden naar Overijsel
reeds in verlangden zin is gewijzigd. Wordt voor
notificatie aangenomen.
b. eene missive van de Kamer te Tilburg, begelei
dende een adres aan den Minister v. W. H. en N.,
waarin wordt gevraagd verhooging van het maximum
gewicht van de postpakketten van 5 KG. tot 6 KG.,
met het oog op de emballage, die allicht het veel ge
bruikt gewicht van 5 KG. netto doet overschreden,
vooral bij koloniale waren, verfwaren, comestibles, ijzer
waren, chocolade, biscuits, enz.
Nadat de Voorzitter, de heer P- van Haga, heeft te
kennen gegeven niet voor ondersteuning te zijn, daar
er buiten den postpakketdienst genoeg gelegenheid is
voor goedkoop vervoer en de Staat reeds genoeg con
curreert, verklaren de heeren Henstra en Nieveen zich
er voor, vooral met het oog op ’t vervoer naar plaatsen,
niet gemakkelijk te bereiken, waardoor verhooging van
vracht ontstaat. Laatstgenoemde spreker zou hooger
willen gaan dan 6 KG. b.v. tot 10 KG.
Na verdere discussie wordt bij stemming besloten
het adres wel te ondersteunen.
4
Door den Voorzitter wordt gerapporteerd, dat naar
aanleiding van het schrijven van het Departement
Sneek van de Mij. tot N. v, ’t A. over de ambachtschool
mondelinge mededeelingen zijn ontvangen. Hieruit
ontstaat eene breede discussie over de licht- en scha
duwzijde van ambachtscholen, getoetst aan de erva-
Velen onzer lezers zal ’t zeker niet onaan
genaam zijn, indien we ter afwisseling eens
onze gedachten uiteenzetten omtrent het onder
werp «Vetmesten*.
Het vetmesten heeft voor den boer ten doel
om zelf geteelde of gekochte voedingsstoffen
met voordeel, door bemiddeling van het rund
vee, in geld om te zetten. Met betrekking tot
de handelwijze hierbij onderscheidt men het
S-
h.
Te jonge dieren betalen doorgaans het
den niet genoeg; nog minder doen dit al te oude,
die dan daarenboven nog een taai, hard vleesch
leveren. De veredelde Engelsche rassen onder
scheiden zich vooral in dit opzicht, doordat zij
reeds op zeer jeugdigen leeftijd ter vetmesting
geschikt zijn.
Hetgeen het vetweiden minder voordeelig
maakt, bestaat in de volgende punten
a. dat het vee door de aanhoudende be-
maar bedaard
weging veel meer onderhoudsvoeder verteert
dan stilstaande op stal;
b. dat het daardoor veel voeder vertrapt en
bederft, vooral in den herfst;
o. dat men nagenoeg verplicht is een zeker
aantal vetweiders bij elkaar te houden, daar
vetweiders en melkvee in dezelfde weide zich
minder goed verdragen;
d. dat men in het voorjaar koopen en in
’t najaar verkoopen moet, hoe ook de prijzen
staan
e. dat men geheel van ’t weer afhankelijk is;
f. dat de vetgroei in ’t algemeen te lang
zaam gaat.
Het vetweiden is meer te beschouwen als
een liefhebberij, het vetmesten op stal als een
beroepszaak, omdat men al de omstandigheden
daarbij beter in zijn macht heeft.
Zal de stalmesterij echter wezenlijk voordeel
geven, dan moet alles er naar ingericht zijn
naar vaste beginselen gedreven worden.
1 lierbij komt ’t volgende in aanmerking
De stal moet warm zijn, zonder overdrijving,
maar zoo, dat de warmte 1416° Celsius be
draagt; koude zoowel als overmatige warmte
werken den vetgroei tegen.
In en om den stal moet de meest mogelijke
stilte heerschen. De stal moet niet sterk ver
licht, ofschoon ook niet geheel donker zijn.
De dieren moeten zorgvuldig gestrooid en zacht
zinnig behandeld worden.
Met betrekking tot de voeding ’t volgende.
Hoe sneller men de mesting volbrengt, des
te beter betaalt zich het voeder. De onder
vinding heeft geleerd, dat de dieren in den
eersten tijd van het vetmesten veel meer toe
nemen dan tegen het einde er van; daarom
geeft een te lang voortgezet mesten schade.
Tot het mesten moet men zich van het krach
tigste voeder bedienen en maar altijd daarbij in
’t oog houden, dat er een behoorlijke verhou
ding tusschen de eiwit- en vetstoffen bestaat.
De mestdieren moeten steeds volop voeder
krijgen en om dit gemakkelijk verteerbaar te
maken, moet men het snijden, breken, malen,
pletten, broeien, enz.
Zout is onontbeerlijk, want het wekt den eet
lust op en bevordert de spijsvertering.
Het is nuttig om gedurende het mesten nu
en dan van voeder te veranderen, daarbij steeds
tot de meersmakelijke en voedzame overgaande.
De voedertijden moeten dagelijks nauwkeurig
VERGADERING van de Kamer v. Kooph.
en Fabrieken te Sneek, den 15 October 1901.
Aanwezig de h. h. P. Reinouts van Haga, Voorzitter,
J. Smit Ez., S. Henstra, A. Dekker, W. Nieveen, E.
Priester en J. van Loon, Secretaris. Afwezig met ken
nisgeving de heer A. L. Hansma, wegens ongesteld
heid.
Na opening der vergadering worden de notulen der
vorige gelezen en gearresteerd.
2.
Worden gelezen de uitgegane missives
a. bericht aan firma Zeijlemaker en Zn. alhier, be
treffende invoerrecht op klompen;
b. aan den heer P. de Jong Pz. alhier, betreff. het
amoveeren van het Klein-Klooster en bestrating van
een gedeelte Zuidend
aan den Raad der gem. Sneek, aangaande idem
aan het Bestuur v/h Dept. Sneek der Mij. tot R
aan de Mij. tot Expl. v. S. S. omtrent wijziging
-
ziening va n de wett. bepalingen omtrent handels vennoot -
3
1
L
.«■■.■Mi - - -
OURANT.
VO nvuvou oLuvavuvovuvvx
i
behoeve van het vervoer van marktproducten uit Sneek;
