I
01
H
De Oorlog in Zuid-Afrika.
Plaatselijk Nieuws.
Burgerlijke Stand.
LE]
In
lijk
aan
Vad<
noen
hai
riv
genh
ik m
WYMBRITSERADEEL.
Van den 1 tot en met 7 Nov. 1901
GeborenSjoerd, zv. Pier van Netten en Marie
Rustious te Heeg Margaretha, dv. Ate Heijma en
Esther Johanna Tusch te IJsbrechtum Wiepkje,
dv. Kornelis Kramer en Catharina Wieten te Oudega
Klaaske, dv. Hendrik Schilstra en Fokeltje Althui-
sius Jan, zv. Jolie Landman en Janke Jellema, beiden
te Goënga Jantje, dv. Klaas Steenbeek en Afke
Veldhuis te Uitwellingerga.
OverledenFolkert Zandstra, 54 jr., laatst echtgen.
van Ljjsbeth Brouwer te Hommerts Jan Bekema, 75
jr., wed», van Grietje Straatsma te Woudsend
Christina Veldhuis, 3 weken te Oppenhuizen.
IJLST.
Van 1 tot 8 Nov. 1901.
OndertrouwdJohannes Philippus Ubbens 31 jr. en
Johanna Wielinga 27 jr.
Overleden: Jan Bakker 14 jr., zv Minne Bakker en
Trjjntje van der Horst.
De oorlog levert zoo weinig nieuws, dat we die
kleine wapenfeiten bij ’t overdenken van den jammer
in de kampen, maar overslaan. De Boeren hebben
de 2 kanonnen van Benson wel gepakt 1
eeuwigen slaap, terwijl vader v, d. Borgh on
der den kreet der wanhoop bij haar lijk neder-
valt.
den die ieder een bergplaats hadden. In een dier
bergplaatsen werden ruim 50 manden gevonden, ge
deeltelijk stukgetrapt en gedeeltelijk nog in goeden
staat. Laatstgenoemde zijn aan de eigenaars terug
gegeven. Het vuurtje stoken zal dus dit jaar minder
zijn dan in vorige jaren en wel door de groote brutaliteit
van de jeugd.
Gelukkig! Naar men verneemt is uit Engeland te
Groningen aanvrage gedaan om 50.000 H.L. haver te
leveren. Aan de aanvrage kon gelukkig niet voldaan
worden omdat die groote voorraad daar niet aanwe
zig was.
Li-Hung-Chang, de gladste van alle Chineezen, is
gestorven in den ouderdom van 78 jaren.
De pest. Behalve Glasgow is ook Liverpool (met
Londen de voornaamste Engelsche handelstad) door
de pest besmet verklaard.
Aanvaring. De nachtmailboot «Koningin Regentes*
der Maatschappij Zeeland (welke maatschappij twee
maal per dag van Vlissingen naar Engeland en terug
vaart) is gisteren nabij de Engelsche kust in aanvaring
geweest met ’t Engelsche oorlogsschip «Proserpine*. De
passagiers gingen over op ’t oorlogsschip.
Treinbotsingen. De personentrein, die te 5.20 van
Zwolle naar Groningen vertrekt, is Woensdagmorgen
nabij de goederenloods bij wachtpost B te Zwolle door
eene rangeermachine aangereden, zoodat de machine
geheel stuk is en een buffer kwijt raakte. Van den
personentrein zijn drie wagens verbrijzeld, twee goe
deren- en een bagage-wagen.
De materieele schade is aanzienlijk en de treinenloop
ondervond door het gebeurde aanmerkelijke vertraging;
zoo kwam o. a. de ochtendsneltrein van Groningen naar
Utrecht, te Zwolle met circa een uur vertraging binnen.
Het Groninger hoofdspoor geraakte versperd, waardoor
de treinen geloodst moesten worden. Met kracht werd
gewerkt om locomotief en voertuigen weder op het
spoor te brengen en den weg te herstellen. Persoon
lijke ongelukken hebben niet plaats gehad.
Ook is Woensdagmorgen bij het binnenkomen van
het station Zwolle de lokaaltrein van Hattumop den
eersten personentrein der Nederl. Centraal Sp. Mij.
Tan Utrecht geloopen. Een reiziger van den lokaal
trein, alsmede de treincontroleur L. werden licht ge
wond. Het materiaal werd slechts gering beschadigd.
De Echo de Paris verneemt, dat dr. Heymans
te Mentone een villa heeft gehuurd, bestemd als win
terverblijf voor president Kruger.
Maandagavond vergaderde de ijsclub
«Friso* in het café Haanstra. Uit ’t verslag van
den waarnemenden penningmeester bleek dat
de ontvangsten over ’t afgeloopen jaar hadden
bedragen 676 gld. 1% cent, de uitgaven 641
gld. 47y, cent; batig saldo alzoo 34 gld. 54
cent. Het getal leden bedraagt 301. Tot be
stuurslid, in plaats van den heer U. Noordenbos,
die bedankt had, werd gekozen de heer K.
van der Veenherkozen werden de heeren K.
Walstra en S. Roorda; zoodat met de heeren
P. van Terwisga en P. Schenkius het bestuur
weer voltallig is.
Een veedrijver, die Dinsdag de markt
alhier had bezocht, vertrok 's avonds per tram
en ging als liefhebber van trissche lucht op het
balcon van den eersten wagon staan. De con
ducteur had juist de kaarten gecontroleerd en
men naderde IJsbrechtum, toen men opeens
den veedrijver miste. Dadelijk werd gestopt
en een onderzoek ingesteld met ’t gevolg, dat
men al spoedig hoorde roepen, ’t Geluid kwam
uit de sloot, waarin de veedrijver, terwijl de
tram volle vaart had, was terechtgekomen.
Wonder boven wonder was hij geheel onge
deerd. Alleen wat geschrokken en, natuurlijk,
wat nat aan den buitenkant.
Er was gisteren weer wat te zien en
’t trof juist tegen één uur, een tijd, waarop
velen in den omtrek van ’t Hoogend de klok
afwachten om weer den arbeid te beginnen.
De onwillige schutter P. P., die weigerde
te schutteren en zelfs niet eens opkwam bij
den laatsten brand, zou aangepakt worden.
Boete op boete was geloopen en ’t was een
heele som geworden.
De deurwaarder van den schuttersraad, v. d.
Werf, stond in vol ornaat gereed, geassisteerd
door den heer commissaris van politie en een
paar agenten. Men vervoegde zich achter de
Prinsengracht, aan de woning, waar P. verbleef;
maar P., geen groote ambitie schijnende te
hebben om met den sterken arm van ’t schut-
tersgerecht, hier dus van v. d. W., kennis te
maken, verwijderde zich achter uit ’t huis en had
reeds een heele voorsprong op zijn achtervol
gers, toen deze bemerkten, dat hij den kant
van de Woudvaart uitging.
En nu begon de eigenlijke jacht. P. liep
langs de Woudvaart en zette zich over bij de
«ijzeren helling*, de dienaars van den H. Her
mandad namen denzelfden koers. En nu ging
’t verder. P. voorop, met flinken voorsprong,
door landen en over slooten, telkens met hoed-
gewuif de mannen van de wet aansporende
om hem toch in te halen.
Eindelijk kwam P. bij ’t voormalig tolhuis op
de Lemsterweg terecht en behoefde nu niet zoo
ver meer te loopen, om buiten de klokslag van
Sneek en dus, voorloopig althans, buiten ver
volging te zijn.
Natuurlijk hadden velen reeds spoedig de
juiste richting der operatie gesnapt en ontbrak
’t op den Lemsterweg niet aan oordeelvellingen,
uitroepen, enz.
Spoedig dadrna was ’t gevalletje afgeloopen.
Politie naar huis, v. d. W. naar huis en de
toeschouwers aan ’t werk.
Dinsdagmiddag 4 uur, na afloop der vee
markt, voelde een der marktbezoekers zich nog
gedrongen een ander dito met een soort riem
te tuchtigen; waardoor weer de politie ’t tot
haar plicht rekende, hem even van de veemarkt
te verwijderen.
Blijkens advertentie in ons blad van he
den, zal de jaarlijksche collecte van de oud
strijders van 1830/31 in de volgende week ge
houden worden.
Mogen velen zich geroepen gevoelen iets
bij te dragen ten bate der hoogbejaarden, die,
zeventig jaren geleden, hun leven voor de eer
des lands hebben veil gehad.
Het water is laag, zeer laag voor den
tijd van ’t jaar. Nog maar even boven Friesch
Zomerpeil.
In de Schoterlandsche Compagnonsvaart is
’t boezemwater zóó laag, dat de deuren der
sluizen van den polder onder Aengwirden,
die ’t polderwater in verbinding kunnen stel
len met of afsluiting van die vaart, nog open
staan.
Ouden van dagen zeggen, dat dit nog nooit
om dezen tijd van ’t jaar gebeurd is.
Maandagmiddag was te Sloten een vrouw,
moeder van een talrijk gezin, aan ’t spoelen
van de wasch. Zij geraakte daarbij in ’t diepe
scheepsvaarwater. Toen dit werd opgemerkt,
was zij reeds zinkende, doch een paar ferme
mannen wisten haar nog te redden.
Door de deelhebbers der op te richten
coöperatieve boterfabriek te Woudsend, is uit
een zevental sollicitanten benoemd tot architect
de heer Swarts te Heerenveen.
Terwijl geheel de wereld verontwaardigd is over
’t uitmoorden der Boerenvrouwen, -kinderen en -grijs
aards in de kampenterwijl steeds meer de oogen
der menschen opengaan en den omvang van dezen
gruwel bespeurenterwijl Engelsche onderzoekers
alleen komen in kampen, waar de bestuurders weken
te voren gewaarschuwd werden; terwijl dus onjuiste
gegevens met opzet verzameld wordenterwijl echter
de brutale cijfers niet weg te cijferen zijn en een
vermoorden van een jong volk in weinig tijds aan
duiden terwijl dit gebeurt, durft de Engelsche mi
nister van oorlog, Brodrick, in een brief zeggen, dat
de groote sterfte ’t gevolg is van oorzaken, die onaf
scheidelijk zijn van den oorlog. Vele personen zijn
•lecht gevoed en gekleed, als zij in de kampen ko
men en dus niet tegen ziekten bestand. Al ’t moge
lijke wordt gedaan, (luister goed! niet om die stum
pers stiekum te vermoordenom den toestand in de
kampen te verbeteren. Maar ’t is niet mogelijk om
ontberingen te voorkomen, zoolang een klein aantal
wanhopige mannen geen middelen ontzien om ’t land
onbewoonbaar te maken.
Deze laatste leugen is natuurlijk een omzetting van
deze waarheidAls wij, Engelschen, de kampen naar
den zeekant brachten, zouden de Boeren niets meer
hoeven te sparen, geen treinen, die de kampen van
vivres moeten voorzien, geen gevecht, waarbij Engel
schen zich achter vrouwen verschuilen, dan zouden
zjj geheel baas zijn. Daarom zijn die kampen er en
nergens anders voor.
WONSERADEEL.
Van 30 Oct. tot en met 5 Nov. 1901.
GeborenRein, zv Willem van der Zee en Evertje
Wiersma te Witmarsum Pietertje, dv Marten van
Straten en Battje Lafleur te Kimswerd Gerlofke, dv
Melle van Dijk en Sjoukje Galema te Schettens
Sjoerd, zv Sijbolt Bergsma en Willemina Roelsma te
Pingjum.
Gehuwd: Harmen Wallinga 47 jr. te Witmarsum en
Akke van de Witte 45 jr. te Cornwerd.
OverledenTietje Gerlofsma 13 jr. te Arum Ytje
Folkertsma 75 jr., echtgen. van Wieger van der Heide
te Ferwoude (overl. te Ferwerd) Ytje van Kalsbeek
1 jr. en 11 mnd. te Gaast Romke Nieuwland 67 jr.r
echtgen. van Jantje Anema te Witmarsum Wijnzen
van der Schaaf 66 jr. te Witmarsum (ongehuwd).
’t Gaat, schrijft men uit Doniawerstal,
den boer goed in de laatste jaren. Jammer dat
verhuurder en huurder om ’t langste eind trek
ken en zoodoende de pachtsommen in de
hoogte gaan. Zoo moet een plaats onder St.
Nicolaasga, die ongeveer f 1600 huur deed,
thans weer ingehuurd zijn voor f 2400.
Gisteren werd te St. Nicolaasga de eerste
veemarkt gehouden. Er waren 40 beesten en
de handelaars hoofdzakelijk uit den omtrek.
Alle begin is moeilijk en de markt had
een paar weken eerder moeten zijn.
IJLST. Bij de Woensdag alhier gehouden
stemming ter verkiezing van twee notabelen bij
de Ned. Herv. gem., is met op één na alge-
meene stemmen gekozen de heer S. O. de
Vries, terwijl herstemming moet plaats hebben
tusschen de heeren A. Postma en R. W. de
Jong.
JOURE. Onze kastmakersnijverheid breidt
zich uit. Werd vroeger alleen vuren werk
gemaakt, in den laatsten tijd verwerkt men aan
enkele werkplaatsen ook al vrij wat pitch pine
(Amerikaansch greenen- en eikenhout).
K. de Vrij kreeg dezer dagen in opdracht
75 kasten van pitch pine te maken voor ’t
Sanatorium te Hellendoorn.
SNEEK. Blijkens achterstaande advertentie
zal door ’t Hollandsch Tooneelgezelschap op
gevoerd worden het prachtige tooneelspel
«Kleine Willem* van Eva Westenberg.
Op verschillende plaatsen in Holland en in
’t Zuiden van ons land werd dit stuk met ’t
meeste succes vertoond.
Mej. Tilly Lus treedt op als Kleine Willem
en neemt ieder voor zich in door haar stem,
haar natuurlijk doen als een echte jongen.
Dat de andere rollen goed gespeeld worden,
daarvoor zijn de namen der vertolkers borg.
De korte inhoud van ’t stuk is als volgt
Willem treedt op en vindt zijn moeder met
een oom in gesprek over zijn toekomst. Nadat
de moeder weer alleen is, komt de rijke heer
Van der Borgh deze, die zijn aangetrouwde
nicht is, bezoeken; hij heeft anders weinig met
haar op om haar mindere afkomst, maar ver
zoekt haar, namens zijn zieke dochter Anna,
met haar Willem bij hem te komen inwonen.
De moeder vreest verkeerde invloeden in
de opvoeding haars zoons en weigert. De
oom ziet in deze weigering, trots van den arme
om van den rijke iets te willen aanvaarden
en zegt, dat nu geen verzoening meer moge
lijk is.
’t Tweede bedrijf speelt in een zaal ten
huize van v. d. Borgh. Juist is de zieke doch
ter Anna jarig, Willem is, op verzoek der
zieke, met zijn oom dr. von Vlos, aanwezig,
zonder dat vader v. d. Borgh ’t weet, quasi
om zijn muzikale talenten ten toon te spreiden.
Een prachtig tooneeltje is ’t nu volgend ge
sprek tusschen de zieke en Willem en later
tusschen v. d. Borgh en Willem, die zich lang
zamerhand bekend maakt en zijne moeder ver
dedigt tegen beleedigende uitdrukkingen van
v. d. B.
’t Derde bedrijf speelt weer ten huize van
v. d. B. Uit een gesprek van v. d. B. met
een verpleegster merken we, dat de zieke Anna
’t niet lang meer zal maken en als Anna even
later wordt binnengebracht, is dit wel te zien.
De zieke wil nicht Marie en haar zoontje Wil
lem zien; v. d. B. wil hier niet van weten, te
meer daar hij meent, dat de overleden echtge
noot van Marie, Frans v. d. Borgh, ook door
zijn dochter was bemind. Anna doet de be
kentenis, dat dit een vergissing is, maar dat zij
den broer van Frans, dat zij Arend, op wien
kleine Willem zoo gelijkt en die in Australië
stierf, heeft liefgehad. De vader erkent zijn
dwaling en als nu Willem met zijn aardig ge
snap komt, verdwijnt de oneenigheid,
Willem zingt de afgetobde zieke in den
De fabriek zal vermoedelijk gebouwd wor
den tusschen de Welle en den grindweg op
200 M. afstand van de brug over de Ee.
De gemeenteraad te Engwirden heeft
met 6 tegen 4 stemmen verworpen een voor
stel van een der leden, om van gemeentewege
alle schoolkinderen gedurende het wintersei
zoen van schoolpantoffels te voorzien.
Een jongeling van Tijnje (Opsterland)
in Duitschland vertoevende, kreeg aldaar een
ongeluk, zoodat hij ongeveer een jaar in een
«krankenhaus» verpleegd werd.
Toen hij dit, eenigen tijd geleden, kon ver
laten, werd hij terstond in hechtenis genomen,
beschuldigd van Majesteitschennis.
Thans heeft de familie bericht ontvangen dat
hij is vrijgesproken en binnenkort naar hier
denkt terug te keeren.
Dinsdagavond vergaderde in «Amicitia*
de ijsvereeniging «Sneek*. Inkomsten in ’t af
geloopen jaar f 640, uitgaven f 438, batig sal
do f 202. Na delging der resteerende schuld
ad f 186 (ontstaan door aanleg kunstijsbaan),
bedraagt ’t saldo nog f 16. ’t Aantal leden is
150. Tot bestuurslid werd gekozen de heer
P. Gorter en er werd besloten een ijsfeest te
houden, waarvoor een commissie werd benoemd,
bestaande uit de heeren R. Regenbogen, L.
v. d. Feer en F. Pijttersen Az., die niet alleen
’t bestuur moet bijstaan, maar ook zal trachten
een waarborgfonds te verkrijgen, om ’t feest
mogelijk te maken.
Indertijd meldden we, hoe schipper Fok-
kema, met een kielboot van den heer Schen
kius terugkomende met een drietal heeren,
van de hardzeilerij, door ’t stoppen eener stoom
boot met den kop in den wal raakte (in ’t
Zomerrak), hoe een schipper, wien door F.
toegeroepen werd, de zeilen te strijken, woest
op de kielboot aanvoer, deze beschadigde en
den 71-jarigen F. mishandelde, nadat hij op de
kielboot was overgesprongen. F. wilde zich
nog met een koffieketel verdedigen maar kreeg
weer slagen in den nek. De oude schipper
heeft er 4 weken pijn van gehad.
Beklaagde Pieter de J. van Oudehaske was
niet verschenen.
Do Officier sprak er Woensdag voor de
Rechtbank schande over, dat geen der heeren
op de kielboot den ouden schipper te hulp
kwam en vorderde tegen Pieter 1 mnd.
In den nacht van 19 op 20 Aug. (’t
was kermis) waren bij den caféhouder Osinga
in de «Gouden Leeuw* alhier, nog eenige be
zoekers, toen één uur, de 48-jarige A. E,
binnen kwam. Juist verzocht nu de caféhou
der de heeren te vertrekken en ieder ging. E.
was een weinig aangeschoten en daardoor wat
erg oploopend. Tenminste, buiten gekomen,
schiet hij even later achter een kraam weg en
steekt den heer J. H. de B. met een mes in
den onderkant van den linkerbovenarm. De
wond vereischte geneeskundige hulp.
Woensdag voor de Rechtbank weet beklaag
de geen reden voor zijn misdrijf op te geven;
hij meent trouwens ook niets te hebben ge
daan.
De Officier eischt 6 weken.
Het Hof te Leeuwarden bevestigde het
vonnis en de eisch van het openbaar ministerie
en veroordeelde B. P., alhier, tot 3 mnd. ge
vangenisstraf.
Jelle M., een schippersknecht van bui
ten, had in Sept, te Dronrijp al f 5 verduisterd;
daardoor buiten betrekking, was hij op 2 Oct.
alhier en haalde bij den heer H. v. d. Zee
10 M. staaldraad op naam van een Groninger
schipper. Deze vertelde later, dat Jelle vroe
ger een poos bij hem diende, maar op 2 Oct.
niet. Het staaldraad werd door Jelle voor 75
cent verkocht en ’t geld omgezet in sterke
drank. J. is nog slechts 34 jr., heeft geen
gunstig verleden, is zonder pensioen wegge
zonden als Indisch soldaat, onderging wegens
insubordinatie 3 mnd., voor diefstal reeds 6
mnd. Reden waarom Woensdag voor de
Rechtbank te Leeuwarden 6 mnd. tegen hem
geeischt werd.
Overal kan men de strooibiljetten le
zen, waarin het Nationaal Arbeids-Secretari-
aat in Nederland opwekt tot steun van den
boycot der Engelsche schepen. Naar we reeds
meermalen schreven zal deze boycot, als hij
gelukt en doorgaat, op 1 Januari a. s. beginnen,
indien de Britten dan nog geen vrede in Zuid-
Afrika gesloten hebben.
Te Leeuwarden is een comité opgericht om
den boycot der Engelschen te steunen, ’t Be
stuur bestaat uit de heeren: mr. J. Verwer
voorz., IJ. W. Tijsma, vice-voorz., G. W. Mel
chers. seer., Z. Middelkoop, vice-secr. en M.
Frantzen, penningmeester.
Zooals men ziet, zijn in dit bestuur zeer ver
schillende politieke richtingen vertegenwoor
digd.
I
