IIWK 81M BS OKTMM. MEIWS- BS JIITOESTBLID mtofgo Bewijs 1 I .3 Woensdag 4 November 1803. 58e Jaargang. LNo. 88. Uitgever: B. FALKENA Mzn., Singel, Sneek. Officieele Advertentie. FEUILLETON. Leekepraat over hooge politiek. L l Hit blad verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS. ABONNEMENTSPRIJS voor Sneek f 0,40 per 3 maanden, franco per post f0,50. Abonnementen worden te allen tijde aangenomen. 1 BEKENDMAKING. BURGEMEESTER en WETHOUDERS der gemeente Sneek, brengen ter openbare kennis de volgende KENNISGEVING. De COMMISSARIS der KONINGIN in de provincie Friesland, Gelet op het besluit van Gedeputeerde Staten dier provincie, van 22 October jl. no. 68, le afdeeling J., alsmede op art. 11 der wet van 13 Juni 1857 (Staats blad no. 87) Brengt ter kennis van belanghebbenden dat de jacht in deze provincie, voor zoover betreft het jachtbedrijf op patrijzen, zal worden gesloten op Za terdag 14 November 1903, met zonsondergang. En zal deze op de gebruikelijke wijze worden afge- kondigd en aangeplakt. Leeuwarden, 26 October 1903. (get.) VAN HARINXMA THOESLOOTEN. Sneek, den 29 October 1903. Burgemeester en Wethouders voornoemd, ALMA, Burgemeester. JAC. van der LAAN, Secretaris. I 1 Voor iemand, die zich dagelijks op de hoogte of de laagte der hooge politiek, van de staatkunde der mogendheden tracht te houden, blijft altijd de vraag bestaan: Hoe is ’t moge lijk, dat sommige zaken zoo kunnen loopen? Hoe kunnen groote vijanden zoo gemakke lijk eikaars vrienden worden? Hoe zijn som mige verbonden mogelijk? Er worden wel eens vriendschapsbetrekkin gen aangeknoopt, die heel verklaarbaar zijn. Bijvoorbeeld, Denemarken werd voor 40 jaren door Pruisen en Oostenrijk aangevallen en be roofd van Sleeswijk-Holstein. Veertig jaren lang hield Denemarken zich van Pruisen ver wijderd en eerst thans, nu in Duitschland de kleinzoon regeert van den veroveraar van Sleeswijk-Holstein, eerst thans is officieel de vriendschap tusschen ’t groote Duitschland en ’t kleine Denemarken hersteld. Dit is begrij- ADVERTENTIëN 4 cent per regel. Bij abonnement van 500 regels 3 cent en van 1000 regels 2% cent. Groote letters naar plaatsruimte. lende opdrachten, die hem al verder in den onpeilbaren afgrond meesleurden, en hij zag geen uitkomst meer. Hij gaf schitterende feesten, zonder daarzelf genot van te hebben; bij het opsieren van zijn nieuw gebouwd paleis wedijverde hij met de prachtigste ge bouwen van den ouden adel en toch had hij nergens een plekje, waar hij een enkel uur zonder zorg kon doorbrengen. Hij had een loge in alle schouwburgen; hij kocht schilderstukken en beeldhouwwerken, maar voor de kunst en de kunstenaars gevoelde hij sinds lang geen belangstelling meer. Aan de jonge studenten keer de hij een jaargeld uit, zooals velen zijner gelijken de den, op zijn kosten liet hij een jonge geleerde we tenschappelijke reizen ondernemen, en hij had nauwelijks tijd om behoorlijk acht te slaan op de opvoeding van zijn jongsten zoon. En nu was hij aan den rand van den afgrond gekomen, hij moest alles inspannen om op dien rand in evenwicht te blijven, want terug kon hij niet, en nu kwam er nog bij, dat hij zijn kinderen van zich had vervreemd. Zijn zoon jaagde genoegens na, die zeer aan bedenking on derhevig waren, en zag zijn vader half als een mars kramer over den schouder aan. Ellerich kon hem niet eens aanraden zijn inkomen beter te besturen, want het vermogen, dat de kinderen van hun moeder hadden geërfd, was ook in ondernemingen gestoken; de rente- uitkeeringen werden voortdurend grooter, ze schenen onuitputtelijk, door valsche en gemeene kunstgre pen, waaraan Ellerich met tegenzin moest meedoen. Als hij zich er tegen verzette en geen deelhebber wil- c e blijven, ja, als hij zijn eigen zoon waarschuwde dan stortte hij in den afgrond, op welks rand hij nog met inspanning van alle krachten wilde staande blij ven. Een schrille dissonant, die op het klavier werd aan- HOOFDSTUK V. 20) Vervolg. T De zaken hadden zulk een gunstigen loop, dat zijn stoutste verwachtingen overtroffen werden. Het goud scheen hem in golven toe te stroomen. Doch alle gel den, die hem toevloeiden, moesten opnieuw in zaken worden gestoken. Dat eischte het verwenschte krediet wezen, waarop het geheele stelsel berustte. Zijn dage lijks toenemende rel&tiën vorderden echter een even redige toeneming van kosten. Wegens het verkeer met de geldvorsten was hij verplicht zijn huis op gast vrijen voet in te richten. En zoo was de weelde van zijn huis voor hem een Nessuskleed geworden, dat hij niet kon afleggen zon der het vleesch van zijn lichaam mede af te scheuren, wat in dit geval beteekende: hij kon die weelde niet verminderen, of hij liep gevaar, dat men hem min der kredietwaardig zou achten en dit zou, aan zijn ve lerlei »zaken« nadeel doen. En die zaken kon hij niet verminderen in aantal, hij moest telkens nieuwe ver plichtingen aangaan om aan oude verplichtingen te kun nen voldoen. Hij aam geld op, wanneer hij dit noodig had, hij had de hand in alle mogelijke ondernemingen, zijn hoofd was vervuld met berekeningen. Door zijn optreden als volbloed aristocraat aan de spits der geadelde beurs mannen, verkreeg hij eerebetrekkingen en verschil- I geslagen, herinnerde Ellerich aan het oogenblik van heden. Ach ja Elvira! Die klaagde nog over ver veling in haar leven, terwijl voor haar vader elk oogen blik een hel van pijnlijke aandoening beduidde. En zij zij was het nu, die hem te hulp kon komen! Langen tijd had hij niet goed nagedacht over haar toe komst en nu maar neen, zij zou den Amerikaan stellig niet nemen; het was krankzinning daar een oogen blik aan te denken. Ellerich stond langzaam op. Ja, wat was dat ook geweest, dat hem een uur geleden in het gesprek met Snoward zoo tegen den borst had gestuit? Op dit oogenblik was die opwelling van trotschheid, of, beter gezegd, die uiting van zijn beter ik, geheel verdwenen. Nu hij twijfelde hij moest wel twijfelen of El vira het aanzoek van den Amerikaan zou aannemen; nu geveelde hij eerst recht, hoe hij haakte naar zulk eene oplossing van al de moeilijkheden, waartegen hij te kampen had. Intusschen ging Elvira voort met haar raadselachtige stemming in tonen uit te drukken. Snoward boog zich een weinig over heur prachtig haar, dat als in gouden golven haar voorhoofd kroonde. «Leer met de wereld spelen, zooals ge dit klavier bespeelt, en ge zult niet langer te klagen hebben over onbevredigdheid,* zeide hij zacht. Het zelfvertrouwen, dat in zijn stem lag, stelde haar gerust. Met een glimlach, die hem moest aanspo ren tot voortgaan, knikte zij langzaam, doch zij hield niet op met spelen. Zij luisterde gaarne naar hem; reeds eenmaal had zij ondervonden, dat de ronde woorden, waarmee hij zijn levensbeschouwing uitdrukte, voor haar verwarde gedachtenloop een welkom houvast waren. En Snoward sprak verder. Hij had zoo zijn eigen verbroederen. En in het democratische Frankrijk, waar ’t geheele volk den Brit eeni- ge jaren lang conspueerde, zooveel het ver mocht, weet de regeering een soort entente met Engeland te bewerken. En waarom? Krijgt Frankrijk de vrije hand in Marokko, gelijk Italië in Tripolis? Wat krijgt Albion daarvoor in ruil We kijken wel eens met angst naar ons heerlijk Insulinde. Daar zijn zooveel kusten, waar kapers kunnen komen! Zou Engeland den Franschman en den Ita liaan er tusschen gekregen hebben, zooals ’t Portugal tot Britsch lakei vernederde Dit gelooven we niet; eerder zou men zeg gen, dat Frankrijk en Italië, als ze samenwer ken, een vrij krachtige positie innemen. En hoe daardoor thans de temperatuur ge worden is, die de Russisch-Fransche termo- meter aanwijst? Hoe is thans de positie van Duitschland, dat «alleen God vreest en niemand anders?* Zou Engelands streven geweest zijn, den Duitscher te isoleeren Hoe moet men verklaren, dat juist Duitsch land zich als den beschermheer van Turkije op werpt Wat zal daarvoor de belooning zijn Een vraag van béteekenis is Waar en wan neer zullen we de grens zien van de arrogan tie van Noord-Amerika Zal daartegenover gesteld worden een alli antie van Europeesche vastelandsstaten Zoo zouden we kunnen blijven doorvragen. En dan blijven we nog steeds op politiek, staatkundig gebied. Daarna konden we vra gen op godsdienstig gebied en taalgebied, op oeconomisch en nijverheidsgebied, op ja, waar is de grens BUITENLAND. De nalatenschap van Koningin Draga. Het Neue Wiener Tageblatt meldt, dat de heer Bolitowits, een Bel- grado’sch advocaat en vertrouwde van wijlen Koning Alexander, Maandag jl. in naam der erfgenamen van Koningin Draga twee deposito’s heeft opgevraagd, wel ke de Koningin indertijd bij de Oostenrijksche Spaar bank en de Union Bank te Weenen gestort had, ten bedrage van 153000 kronen. De heer Bolitowits zal deze sommen overdragen aan het Hof van Erfenisza ken te Belgrado, hetwelk ze aan de zusters der Konin gin zal uitkeeren. Wie wil keizer worden? Een gansch keizerrijk te koop! Volgens de »Matin« zal in November de geheele Sandwich-archipel te koop geboden worden, negen ei landen. De prijs is niet meer dan 2500 francs. manier om het rusteloos streven van het menschelijk bestaan te beschilderen. Voor hem waren de men- schen slechts cijfers, die men op de eene of andere ma nier moest weten te groepeeren om er voordeel uit te trekken. Elvira begreep de redenen van zijn hande len niet, en de gevolgen evenmin maar zij bewon derde toch de kracht, die in zijn redeneeringen school, en zij voelde zich gevleid, dat hij voor haar zijn handelwijze ontvouwde. Hij sprak en zij gaf hem in tonen hare goedkeuring te kennen; het was alsof hij een wonderlijk recitatief voordroeg, waarbij zij hem op het klavier begeleidde. Allengs begon hij vertrouwe lijker te spreken. Elvira’s aandacht verminderde; haar geest zweefde in de verte en half droomend dwaalden hare vingers over de toetsen en volgden daarbij haar verstrooide verbeelding. Zij vergaf, waar zij was en wie daar achter haar stond en met zijn kalme rede neeringen haar zenuwen in slaap suste. Plotseling bleven haar handen rusten, en er ging een verlammende trilling door hare leden. Wat was dat? Bliksemsnel trachtte haar verstand de laatste woorden te grijpen, die zij had gehoord ze schenen nog in de lucht te zweven en haar verstand snelde ze na om ze te kunnen vatten Hij had gezegd, dat zij, Elvira, de voortreffelijkste levensgezellin voor hem zou zijn, die hij slechts kon begeeren, en toenwaar lijk «Wordt mijn vrouw Nu zweeg hij. Hij wachtte zeker op haar antwoord. En zij durfde niet omkijken. Doch die stilte was haar onverdraaglijk. Krachtig sloeg zij op het klavier aan dat waren de dissonanten, die den baron uit zijn onaangename overpeinzingen opschrikten. Nog niet geheel op streek stond zij op. Snoward bleef een weinig voorovergebogen staan met een effen gelaat, alsof hij slechts gestoord was in een alledaagsch pelijk. Doch nu ’t volgende: Even na den Deen- schen krijg werd Oostenrijk door Pruisen en Italië aangevallen. Dit gebeurde in 1866. En in 1870 kon Frankrijk met geen moge lijkheid Oostenrijksche of Zuidduitsche hulp erlangen. En niet lang daarna wist Bismarck’s genie den Driebond tot stand te brengen, waarbij Oostenrijk en Italië zich met Duitschland ver bonden. Duitschland had de hegemonie in dezen Driebond en Oostenrijk en Italië volg den den sterken Duitscher. Oostenrijk vereenigde zich dus met Duitsch land, dat ’t Donau-rijk pas vernederd had, dat de aloude familie der Habsburgers van de he gemonie van midden-Europa beroofd had en Weenen van zijn rang als eerste Duitsche land verlaagde. Oostenrijk verbond zich met Italië, dat ten zijnen koste groot was geworden. En vijf en twintig jaren duurde reeds dit verbond, zonder dat de oneenigheid tusschen de beide volke ren verdwenen of zelfs maar verzacht is. In 1877’78, toen Bulgarije, Oost-Roemelië en een deel van Servië, Montenegro en Grie kenland nog zuchtten onder ’t Turksche wan bestuur, hielp Rusland met een machtig leger de Balkan-christenen tegen de Turken. Na ontzettende moeielijkheden en heldhaftigen te genstand overwonnen en zware verliezen aan goed en bloed geleden te hebben, naderden de Russen de Turksche hoofdstad. Doch toen was Leiden in last. De Engel- schen kwamen met hun vloot en brachten heel Europa in rep en roer. Wel werd tusschen Rusland en Turkije een vredesverdrag geslo ten, doch Engeland en Bismarck wisten te Ber lijn een Europeesch congres bijeen te roepen en daarop werden Rusland’s voordeelige ge volgen van de overwinning bijna tot nul herleid. Engeland nam voor de moeite nog even het schoone eiland Cyprus. Men vreesde toen, dat Rusland te machtig zou worden en vreest dit nog. Daarom moet Constantinopel in Turksche handen blijven. En van daar, dat nu nog de ellendige toestan den bestaan in Macedonië. Enkele jaren later, in 1882, toen ’tSuez-ka- naal reeds flink door ’t internationaal verkeer gebruikt werd, had Engeland de driestheid met zijn vloot de stad Alexandrië, de haven van Egypte, te bombardeeren. De Khedive van Egypte moest goedkeuren, dat Engeland den voogd over hem begon te spelen en thans kan men Egypte met de landen aan ’t Suez-kanaal een Engelsche bezitting noemen. Waarom werd dit niet door de andere groot machten gekeerd? Waarom kwam er toen geen Berlijnsch congres bijeen, om te zeggen: Kijk eens, John Bull, met dat bombardeeren heb je werk verricht, uwer waardig; maar zie je, als Egypte onder Europeesche controle moet staan, dan moeten we allemaal wat mee te zeggen hebben en niet gij alleen. Dit en ’t tegen Duitsche kolonisatie zijn, noemen we een der fouten van den grooten Bismarck. Vrees om ’t status quo aan den Balkan te verbreken maakte, dat men den kleinen Griek, die zijn stambroeder op Creta wilde helpen, door den wreeden Turk liet verpletteren. Duitsche officieren waren in ’t Turksche leger. Terwijl het kleine volk der Boeren in den heldenstrijd van 1880’81 tegen Engeland de sympathie der geheele wereld stormenderhand veroverd had, liet die wereld toe, dat de Brit ten de beide Boerenrepublieken gingen ver nietigen, ’tgeen hun na een onwaardigen strijd met hunne honderdduizenden krijgers slechts- na een worsteling van bijna duizend dagen ge- 1 lukte. Waarom eischte vereenigd Europaniet, dat Engeland terugtrad? Waarom kwam Europa niet tusschenbeide, toen, in den Spaansch-Amerikaanschen oorlog, broeder Jonathan den armen, doch trotschen hidalgo te lijf ging en hem beroofde van het nog rijke overschot zijner eens zoo reusachtige bezittingen? Was ’t omdat Engeland zijn Ame- rikaansche sympathieën deed blijken? Omdat de Spanjaarden een doode natie vormen, ge lijk Chamberlain ’t eens zoo liefdevol uitdrukte? Wij kunnen zoo met vragen doorgaan. De entente tusschen Rusland en Frankrijk is vrij begrijpelijk. Frankrijk geraakte aan de hand van een machtig bondgenoot uit zijn ver nederend isolement, al moest de coquette Ma rianne daarbij ook zich engageeren met den groven Russischen beer. Dat Frankrijk en Italië eindelijk hunne on derlinge relaties voelen en begrijpen, is zeer duidelijk. Doch hoe rijmt men 't volgende: In ’t bijna autocratische Duitschland is ’t den keizer niet mogen gelukken, tegen den bekenden Duit- schen volksgeest in, zich met Engeland te f- 'I I

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Sneeker Nieuwsblad nl | 1903 | | pagina 1