Panama- gedachten. fe verborgen Bewijs. IMR SIM BS WMBJ. I I 1 Uitgever: B. FALKENA Mzn., Singel, Sneek. FEUILLETON. 'e or n- m 1- HOOFDSTUK VIL - iu Hit blad verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS. ABONNEMENTSPRIJS voor Sneek f 0,40 per 3 maanden, franco per post f0,50. Abonnementen worden te allen tijde aangenomen. «Maak sj deuren. 1- n- :n g naderbij tredende, terwijl G&rtner de lamp op de schrijf tafel zette en naar het venster snelde om de jaloesieën op te halen. Snoward haalde zijn sleutel uit den zak, opende de deur van de brandkast, vervolgens de binnendeur en zag met één oogopslag water ontbrak; de twee geld- nappen daar lagen ze op den vloer. En dan de portefeuille en de ijzeren casette. Zijn lederkleurig ge laat werd plotseling asohgrauw. Met een vlugheid, die men niet van hem zou verwacht hebben, bukte hij naar de voorwerpen op den grond, woelde in den hoop papieren en uitte half binnensmonds een zwaren vloek, toen hij niet vond wat hij zocht. «Het kistje de dief heeft het meegenomen,® liet hij zich halfluid ontvallen. Gartner kwam van het venster terug, nog geheel van streek door de gedane ontdekking. «Ik zal de politie halen, dan kan die dadelijk «Geen politie halen!« viel Snoward op gebiedenden toon in, hij had zijn koele bedaardheid reeds terugge kregen. «Maar dat isIs er dan niets gestolen?® «Een paar honderd mark; dat is een kleinigheid. Wat is mij daaraan gelegen?® GSrtner tikte met den vinger tegen het voorhoofd. «Ha, ik heb reeds verdenking op iemand. Herin nert ge u dien bedelaar, het was een neger, die zich bij u liet aandienen als kapitein Murle of zoo iets?® «Wat weet je van hem?« »Ik heb dien kerel den laatsten tijd dikwijls om het huis zien sluipen. Ik heb hem zelfs eenmaal in den tuin aangetroffen en toen hield hij zich zoo terzijde als of hij niet door mij wilde gezien worden. Ik wil mij laten hangen, als die schooier niet bij deze inbraak be trokken is.< «Hm, dat zou wel kunnen zijn,« zei Snoward pein zend, en zijn gelaat verhelderde een weinig. «Welnu, dan zouden wij dadelijk een spoor hebben. Het zou der politie dus niet moeilijk vallen «Neen, zeg ik! De politie moet buiten deze zaak blijven, en je moet er ook het diepste stilzwijgen over bewaren, zelfs tegenover mijn kantoorpersoneel. Ik wil niet, dat de inbraak bekend wordt. Het is voor mijn zaken niet goed, dat men overal daarover praat. Ruimde kamer liever op, dat men niets bemerkt. Wij zullen het vuurscherm voorloopig maar voor de brand kast zetten om het gat in den wand te bedekken, tot dat ik een nieuwe heb gekocht.® Snoward ging naar de deur, die toegang gaf tot de aangrenzende kantoorlokalen en schoof den grendel dicht. ik spoedig voort nu en sluit eerst de vleugel- i. Voorloopig ben ik voor niemand te spreken. Als je met opruimen gereed bent, baal je een metselaar, maar niet hier uit de buurt, en onder een passend voor wendsel laat je hem den doorgebroken muur weer dichtmetselen. Dat moet in stilte gebeuren. Wanneer je het zoo behandelt, dat mijn bankierszaak niet in opspraak komt, kun je op een goede belooning reke nen.® GArtner antwoordde niet, maar volgde vlug de be velen zijns meesters op. Hij begreep, dat de bankier gelijk had; voor zijn firma zou het nadeelig zijn, als het sensatie-makende nieuws van de inbraak overal werd rondverteld. En gelukkig was er geen belangrijk be drag gestolen, naar zijn meester verzekerde. Toen Snoward alleen was, doorzocht hij de brandkast nog eens van onder tot boven. De vakken, waarin de geheime boekhouding en andere gewichtige papieren lagen, waren onbeschadigd. Gelijk men weet, heeft de landengte van Panama zich door toedoen van de Vereenigde Staten los gescheurd van de republiek Co lumbia en daarmee heeft Columbia hare kost baarste provincie en enkele tientallen millioe- nen guldens verloren, die door Amerika voor ’t graven van ’t Panama-kanaal zouden gege ven worden. Columbia is ziende blind geweest. Het wist, dat ’t niets beginnen kon tegen Jo nathan’s aanmatigingen’t wist, dat Amerikaan- sche troepen op den Isthmus geland waren om, zooals ’t heette, de Panama-spoorweg te gen de revolutionaire woelingen te bescher men; ’t kon op z’n vingers narekenen, hoe Jo nathan de eigenlijke leider en aanstoker der omwenteling was. En thans heeft zich de landengte tot repu bliek Van de Landengte geproclameerd; Uncle Sam erkende dadelijk deze nieuwe republiek en Europeesche grootmachten volgden met eveneens ’t kunstwerk van Amerikaansche ge slepenheid te erkennen. Nog was er een partij in de Vereenigde Staten, die zich tegen dit vreemde omwente len trachtte te verzetten; ’t waren de voor standers van 't Nicaragua-kanaal, met Pierpont Morgan aan ’t hoofd. Doch de publieke opinie was niet meer te veranderenhet groote Ame rikaansche publiek begreep de waarde van Roosevelt’s overwinning en bijna geen blad durfde meer tegen Panama op te komen. Nu zal natuurlijk 't kanaal met Amerikaan sche voortvarendheid worden gegraven. De kleine nieuwe republiek del Isthmo, vrij bij de gratie van broeder Jonathan, haast zich reeds aan den sterken beschermheer de gronden voor 't kanaal in eigendom aan te bieden met aan weerszijden een niet al te smalle strook lands; je moet voor zoo’n kanaal toch ook armslag hebben. Als de natuur dus onverwacht geen onover komelijke hinderpalen in den weg legt, komt ’t Panama-kanaal er. Wanneer men in z’n gedachten eens over weegt, welke ontzettende gevolgen deze schijn baar kleine Panama-omwenteling kan krijgen, staat men versteld. We zullen een paar overwegingen hier neer schrijven. Doch zeer beknopt; anders zouden we er meerdere artikelen aan moeten besteden. Laten we eerst opmerken, dat ’t Panama- «Het is dus slechts dat beetje geld en dat ver vloekte ding, datBah! De dief of de dieven zul len er wel voor oppassen het te gelde te maken; zij zullen bang zijn zichzelf te verraden. Hoogstens zul len zij het verkoopen, wanneer ze het in een onher- kenbaren toestand hebben gebracht en dan mag ik eigenlijk blij zijn dat ik het ding kwijt ben.* Met zijn gelaat in de gewone plooi nam hij plaats voor zijn schrijftafel en begon aan zjjn gewonen kan- toorarbeid. VERGADERING van de Kamer van Koophandel en Fabrieken te Sneek, op 10 November 1903. Aanwezig de h.h. P. Reinouts van Haga, Voorzitter, J. Smit Ez., A. L. Hansma, A. Dekker, S. Henstra, E. Priester en J. van Loon, Secretaris. De heer Nieveen afwezig met kennisgeving. Na opening van de vergadering worden de notulen der vorige gelezen en ongewijzigd vastgesteld. 2. Worden gelezen de uitgegane missives a en c. aan den heer Directeur van het post- en telegraafkantoor alhier b. aan den heer Directeur vau de Ned. Tramw.mjj.; d. aan den heer Dir. Generaal der posterijen te ’s-Hage, alle betrekking hebbende op de plaatsing van een brievenbus in de Wijde Noorderhorne; waarbu wordt medegedeeld, dat die plaatsing eerstdaags zal geschieden; e. een schrijven aan h.h. Gedeputeerde Staten van Friesland, om het artikel van de nieuwe politieveror dening, houdende bepalingen omtrent de breedte van de veilingen en wielbanden van handkarren enz., zooals het thans is geformuleerd, niet goed te keuren, als zeer in het nadeel en tot ongerief van handel en nij verheid en de neringdoenden in deze gemeente. 3. Worden gelezen de ingekomen stukken a, b en crespectievelijk van den heer Directeur van het post- en telegraafkantoor; van de Commissie uit de Kamer in zaken van post en telegraphie, en van den heer Directeur van de N. T. Mij, alle betrek king hebbende op de plaatsing van de brievenbus in de Noorderhorne; d. een voorstel van een der leden, om een adres aan Gedep. Staten te zenden, tegen het bepaalde in de nieuwe politieverordening, aangaande de breedte van velgen van handkarren enz., waarvan het gevolg is geweest het onder 2e genoemd adres. Medegedeeld wordt, dat ook van particuliere zijde tegen die bepaling wordt geageerd; e. van de Kamer te Bergen-Op-Zoom, verzoekende eenige inlichtingen omtrent de termijnen van lossing van waggons met of zonder rijkssluiting. De Com- kanaal, evenals het Suez-kanaal, ontworpen is door den genialen Franschman Ferdinand de Lesseps. Gelijk het Suez-kanaal maakt, dat men, om in Oost-Azië te komen, de reis om Atrika uitwint, zoo zal ’t Panama-kanaal be werken, dat men geheel Zuid-Amerika niet meer om behoeft te stoomen. We zullen hier geen opgave doen van de verkortingen in reisduur, die verschillende stoomvaartverbindin- gen daardoor erlangen. Doch opmerken wil len we, dat de geheele Westkust, zoowel van Noord- als van Zuid-Amerika nu veel beter voor den handel met de groote verbruiks- en productielanden gelegen zal zijn. Die West kust, een reusachtige lengte met een prachtig kustgebied, zal zich begrijpelijkerwijze enorm ontwikkelen. Wel is ’t gebied, dat van uit de Westkust beheerscht wordt, vooral in Zuid- Amerika niet zeer diep, omdat de Andes-keten met zijn hooge bergkam vrij dicht die kust nadert, doch dit vrij smalle kustland is niet ’t minste deel van Amerika en wint ’t in Zuid- Amerika van de Oostkust door betere volks ontwikkeling, door beter cultuur, meerdere mijnwerken, enz. Van de staten van Zuid- Amerika is Chili lange jaren de flinkste ge weest. Doch ook de Westkust van de Vereenigde Staten met de belangrijke haven San Francisco aan ’t hoofd, zal zich zeker, nog sneller dan nu, ontwikkelen. Van deze ontwikkeling kan men den om vang echter slechts gissen, niet bepalen. Wanneer men echter vraagt, welke staat ’t meest belang heeft bij den aanleg van ’t Pa nama-kanaal, dan zijn dit ongetwijfeld de Ver eenigde Staten van Noord-Amerika. Vooral de overzeesche verbinding tusschen de Oost en de Westkust van dit groote rijk zal ontzet tend korter worden. Wat deze staten hierbij winnen op commercieel gebied, is groot, doch van niet minder beteekenis is, dat de deelen van de Amerikaansche oorlogsvloot, die thans ge heel van elkaar gescheiden in den Atlantischen en den Stillen Oceaan aanwezig zijn, door het Panama-kanaal spoedig bij elkaar kunnen ko men. In den Spaansch-Amerikaanschen oorlog maakte ’t sterke oorlogsschip der Unie, de Ore gon, de lange reis om Zuid-Amerika, om de vloot, die tegen de Spanjaarden op Cuba ope reerde, te versterken. Zoo’n reis kan door ’t nieuwe kanaal met een paar weken verkort worden; en dat beteekent in een oorlog veel. Van zeer veel belang is ook dit’t Panama- kanaal met strooken lands aan weerszijden van meer dan een uur breed, wordt bezit der Unie. Deze kan, als ’t wil, dit kanaal van sterke for ten voorzien en de doorvaart weigeren aan een eVentueelen vijand. Doch ook dit: We zien in ’t Panama-kanaal een machts- en een toekomstige gebiedsuit breiding van ’t Angelsaksisch. Een Franschman groef ’t Suez-kanaal; En geland maakte zich meester van Egypte, door welks gebied dit kanaal loopt. Die Franschman begon ook het Panama- kanaal en de reusachtige Panama-zwendel ontnam hem zijn eer, maakte duizenden men- schen arm en ’t werk werd gestaakt. En thans onderneemt de andere helft van het Angelsak sisch menschdom de verdere doorgraving en neemt reeds bij voorbaat ’t kanaal in bezit. Het Suez-kanaal staat nog onder internatio naal toezichtdoch als ’t moet, is Engeland er het eerst bij, om dit kanaal voor zich al leen open te houden. Het Panama-kanaal komt echter geheel in handen van Uncle Sam en geen Europeesche grootmacht zal ’t wagen, daar iets aan te willen veranderen. Verbazend is in Noord-Amerika de ontwik keling van de Unie en daarmee van ’t Angel saksisch. Toen de Unie nog zwak was, voor honderd jaren, werd ’t groote Missisippi-gebied van Frankrijk gekocht en daaruit was spoedig het Fransch als taal verdwenen. Later werd ’t »Verre Westen® van Mexico afgenomen. Talrijke namen van landen, ri vieren, steden, enz. getuigen nog, dat dit «Verre Westen* geheel Spaansch was in taal en zeden. En thans is ’t Angelsaksisch de overheer- schende taal. Ten Noorden van de Unie ligt ’t reusachtige Canada, dat voor de kleine helft Fransch, voor de groote helft Engelsch spreekt. Met de in vasie van land- en mijnbouwers uit de Unie zal echter ’t Fransch 't eens moeten afleggen tegen ’t Engelsch. In Midden-Amerika heeft men als flinke staat de republiek Mexico; Engeland bezit er een klein kustland, doch verder zijn er een aantal kleine republiekjes, die van revolutie meenen te moeten bestaan. Deze republiekjes zullen thans, spoediger dan anders, de aan dacht van Uncle Sam trekken, die zeker meer malen de gelegenheid zal aanvatten, om zijn HOOFDSTUK VI. 25) Vervolg. Naderhand beschouwde Snoward het als een goede ingeving, dat hij dien Maandag vroeg reeds bij de ope ning van het kantoor aanwezig was en nog vóór den bediende het kabinet binnen trad. Hij wilde geen oogen- blik verzuimen om de zaken af te doen, die hij Zater dagavond had uitgesteld wegens zijn verloving. Nau welijks was hij over den drempel, of hij bemerkte, dat de stoelen niet op hun gewone plaats stonden. Toen hij naar de schrijftafel ging, viel hij bijna over de stuk ken ijzer, die uit de brandkast gezaagd waren. Hij riep om licht, zeer ontevreden, dat de bediende hem niet dadelijk daarmee gevolgd was. De deurwachter verscheen met de lamp van de schrijftafel in de hand; de man was geheel verbluft. »Neem me niet kwalijk mijnheer stotterde hij, «maar ik heb daar zoo juist gezien ik weet niet wat dat te beteekenen heeftik denk aan inbraak. De muur beneden bij de wenteltrap is doorgebro ken en mijnheer waarachtig zie eens hier!« Hij liet ’t licht der lamp op de brandkast vallen het uitgezaagde gat liet geen twijfel meer over om trent hetgeen hier gebeurd was. «Inbraak waarachtig!« riep de Amerikaan, vlug Panama-gebied wat uit te breiden. De kleine republiekjes van Centraal-Amerika zullen of ge heel aan de Unie komen, of onder dezer in vloed. Ook de staten van Zuid-Amerika, allen Spaansch-Portugeesch, zullen meer moeite heb ben, om zich den bemoeizieken Jonathan van den hals te schuiven. De groote mogendheden van Europa hebben eerst de Monroe-leer (Amerika voor de Ame rikanen, d. w. z. voor de Unie) genegeerd; later zich er niet tegen verzet. Thans is het zoover gekomen, dat geen Europeesche macht die leer meer kan overslaan. Schwerdtner vernam de verloving van Elvira eerst na verloop van eenige dagen uit den mond van zjjn leerling, nadat het bediendenpersoneel er reeds lang kennis van droeg. «Hebt ge al vernomen, dat mijn zuster verloofd is«, vroeg Robert hem. Schwerdtner zette groote oogen op. «Met wien?« «Ik ken den man niet: papa zegt, dat ik dezer dagen aan hem zal worden voorgesteld. Het moet een Amerikaan wezen, zijn naam is Snoward. Vindt ge hem mooi?« Schwerdtner sprong op, alsof hij door een adder gebe ten was. «Is datwaar?« bracht hij stotterend uit. «Papa zegt het. Maar wat scheelt u? Kent ge mis schien mijn aanstaanden zwager?* «Uw zwager? Wel, het is goed, dat ge mij er aan herinnert, datik geen afkeurend oordeel over uwe nieuwe familiebetrekking mag uitspreken.® (Wordt vervolgd). er ADVERTENTIëN 4 cent per regel. Bij abonnement van 500 regels 3 cent en van 1000 regels 21/, cent. Groote letters naar plaatsruimte. 1e ie is

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Sneeker Nieuwsblad nl | 1903 | | pagina 1