t.
MET VALSCHE PAPIEREN.
ÏWR SSEEÏ ES 0I18TREKES.
59e Jaargang.
Woensdag 8 Juni]1904.
No. 48.
Uitgever: B. FALKENA Mzn., Singel, Sneek.
Uit de Raadszaal.
FEUILLETON.
IX.
eenmaal tot
Dit blad verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
ABONNEMENTSPRIJS voor Sneek f 0,40 per 3 maanden,
franco per post f0,50.
Abonnementen worden te allen tijde aangenomen.
22
De brief luidde:
»Lief kind! Ik heb een langen brief voor je geschre-
»ven, maar dien heb ik onvoltooid laten liggen, toen
»ik in de .Morning Post* las, dat door een Duitsch
.schip te Sidney bericht is aangebracht van eenige
.Europeanen, die op een klein eiland nabij Nieuw-
.Zeeland leven; dat eiland ligt dicht bij de plek, waar
»de .King Richard* verongelukt is. Men gelooft dat
.die menschen schipbreukelingen van de .King Ri
chard zijn, die daar een toevluchtsoord hebben gevon-
»den en sedert die ramp verlangend naar hulp uit-
»zien. Verscheidene kustvaarders zijn dadelijk uit
.Sidney vertrokken, om het eenzame, bijna ontoe-
.gankelijke eiland te bereiken. O, lieve Jane, wat
.ontstelde ik door dat bericht! Het is immers moge-
»ljjk, dat je lieve papa of je onvergetelijke mama
.onder die geredden behoort. Als ik bedenk, dat je
papa een buitengewoon sterk man met ’n ijzeren gestel
»was dat hü een moedig zwemmer en een.bekwaam
.roeier was, dan begin ik met zekerheid op redding
»te hopen. Ik heb dadelijk per telegraaf een groote
»som gelds naar Sidney gezonden. Verdere tijdingen
.ontvangt ge per telegram. Vele hartelijke groeten
>aanje man!*
Toen Jane den brief gelezen had, begon zij, door haar
gevoel overmeesterd, luide te weenen.
brieven, die zij van u, dames, heeft ontvangen. Het
doet mij daarom leed, dat u dien stap gedaan hebt. Par
don, ik waag het niet u te berispenintegendeel, ik
vind het zeer natuurlijk, dat u zooveel belang stelt
in het proces Gray. Als ik iets niet kan goedkeuren,
dan is het de omstandigheid dat mijnheer Von Berg
haupt u heeft ingewijd in dat proces. Ik wil daarbij de
moeilijkheid van zijn positie niet ontkennen, want gjj,
dames, kwaamt tot hem om rekenschap te vragen van
een handelwijze, die u barbaarsch toescheen. Maar
ondanks alles zou ik dat liever verdragen hebben, dan
dat ik het proces-Gray had bekend gemaakt. Het be
lang, dat mqnheer von Berghaupt heeft om die zaak
geheim te houden, is zóó groot, dat hij daartoe al het
mogeljjke had moeten doen.«
.Wat, twijfelt go aan onze discretie?*
.Neen, waarde dames, ik zal nooit zoo onbeleefd
zijn om aan uwe discretie te twijfelen, maar ik had
wel gewenscht dat u een blik op de schaduwzijde
der menschelijke natuur bespaard was. De mogelijk
heid van een schandaal is grooter geworden, en dat
schandaal zou den dood van mijnheer Von Berghaupt
na zich slepen. De in dezen brief uitgesproken wensch
van de jonge vrouw in de tegenwoordigheid van haar
man te worden gebracht, geeft bewijs van de energie
dezer vrouw, die zeker geen reden heeft om een schan
daal te vermijden.*
.Laat Koert von Berghaupt dan met haar gaan spre
ken, dan kunnen zij het noodige met elkander afhande
len,* zei mevrouw Von Reidersdorf.
De advocaat scheen door deze woorden zeer ongerust
te worden.
.Voor zulk een stap moet ik bepaald waarschuwen,
aangezien mijnheer Von Berghaupt mij openhartig
heeft verklaard dat hü zich alleen zoo plotseling van
ADVERTENTIëN 4 cent per regel. Bij abonnement van 500
regels 3 cent en van 1000 regels 21/, cent. Groote letters naar
plaatsruimte.
zijn vrouw heeft teruggetrokken, omdat hij door haar
schoonheid, haar smeeken en tranen zou kunnen verge
ten, wat hij aan zijn eer verschuldigd is. De dochter
van James Gray behoort tot die gevaarlijke dames, in
wier nabijheid een man eer en plicht kan vergeten. Zij
zou hem dwingen aan haar voeten te knielen, al zijn
verplichtingen te vergeten en levenslang de echtgenoot
te blijven der dochter van den ter dood gebrachten
Gray.*
.Mijn God, maar hoe zou Koert Von Berghaupt dan
te redden zijn?*
«Toen ik bij mijnheer Von Wambold den wensch uit
sprak om u te leeren kennen, mevrouw, koesterde ik
reeds het voornemen u een goeden raad in deze zaak
te geven. Ik zeg een raad, omdat ik mijne medewer
king niet kan verleenen, daar dringende zaken mij naar
Londen roepen en ik daarenboven mjj niet geroepen ge
loof om mij te mengen in de aangelegenheden eener
familie, voor wie ik een vreemdeling ben. Mijn rela-
tiën tot mijn cliënt James Gray waren niet van dien
aard, dat daaruit verplichtingen jegens zijne dochter
voortvloeien; bovendien is zij gehuwd, hoewel ik dat
huwelijk bepaald als een misdaad beschouw. Mijnheer
Von Berghaupt is echter mijn vriend geworden daar
ben ik trotsch op en jegens zijn vrienden heeft men
plichten te vervullen.*
De dames groepeerden zich in een kring rondom
mijnheer Morris en wachtten vol belangstelling op zijn
raadgevingen.
.Uit den brief, dien ge dezen avond ontvangen hebt,
mevrouw, blijkt duidelijk dat de vrouw van mijnheer
Von Berghaupt niet van plan is in een vrijwillige
scheiding toe te stemmen. Ik houd het dan ook voor
nutteloos, verder bjj haar daarop aan te dringen. Nu
zou ik aanraden, de ionere vrouw on de eene of andere
VERGADERING van den Gemeenteraad
van Sneek, op Zaterdag, den 4 Juni 1904,
’s namiddags te 6‘/2 uur.
Tegenwoordig zijn 14 ledenafwezig met kennis
geving de heer Dokkum.
Voorzitter de heer mr. D. Alma, Burgemeester.
Secretaris de heer Jac. van der Laan.
Punten van behandeling:
1. Resumtie der Notulen.
De notulen der op 22 April jl. gehouden vergade
ring worden, na lezing door den Secretaris, onveran
derd goedgekeurd.
2. Mededeeling van ingekomen stukken enz.
De Secretaris doet mededeeling van
a. Eene resolutie van hh. Ged. Staten, waarbij af
wijzend wordt beschikt op de reclame van R. Pieper te
Wormerveer, tegen zijn aanslag in den Hoofdel. Om
slag dezer gemeente over 1903
b. Een idem, houdende eveneens afwijzende beschik
king op de reclame van Marijke Simons, wed. G. A.
Visser
c. Een idem, met afwijzende beschikking op de recla
me van Obbe Jelles Bouma
d. Een idem, met afwijzende beschikking op de
reclame van J. Jongsma
e. Een idem, houdende mededeeling van een voor-
loopige beslissing door Z. Ex. den Min. van Binnenl.
Zaken, inzake de begeving der academische Buma-
beurzen
f. Een idem, houdende goedkeuring van het raads
besluit tot afstand van grond in koop aan A. Bos
g. Een idem, houdende goedkeuring van het raads
besluit tot onderhandsche verhuring van grond aan J.
v. d. Feer Pzn.
h. Een idem, waarbij de beslissing wordt verdaagd
op het raadsbesluit tot afstand in koop en in gebruik-
geving van gemeentegrond aan heeren voogden van
het Old Burger Weeshuis;
Een idem houdende goedkeuring van het sub h
bedoelde raadsbesluit
j. Proces-verbaal van de gehouden kasverificatie bij
den gemeente-ontvanger
k. Idem alsvoren van de gehouden kasverificatie bij
den directeur-boekhouder der Gasfabriek
l. Schrijven van het Bestuur der Sneeker Ambachts
school, houdende toezending van het jaarverslag over
1903;
m. Idem van de Gezondheidscommissie te Sneek,
houdende toezending barer begrooting voor 1905
n. Adres van G. de Wilde en andere bewoners der
Woudvaartbuurten, Jachthaven en begin Koopmans-
gracht, verzoekende aldaar straatverlichting te willen
aanbrengen.
De Voorzitter rectificeert, dat de reclame tegen den
hoofdelijken omslag, van den heer R. Pieper, genoemd
onder a, niet ontvankelijk is verklaardop de andere 3
is afwjjzend beschikt.
De Voorzitter stelt voor
aan de raming van ontvangsten en uitgaven voor
1905 van de Gezondheidscommissie, de aandacht te
wjjden bij de behandeling van de gemeente-begrooting
voor 1905
Daar de grond is gelegen op den hoek van een ge-
procteerde straat, zal de ophooging, bestrating en rio
leering aldaar meer kosten en wenschen B. en W. den
prijs te bepalen op f 4,— per cA., waarvan te rekenen
f 2,50 voor den grond en f 1,50 voor ophooging, rio-
leering en bestrating en verder op voorwaarden waarop
de overige gronden aldaar zijn verkochten tevens dat
de zijgevel van het te bouwen perceel volgens een
vooraf door B. en W. goed te keuren plan moet worden
gemaakt. De bestrating zal aldaar ter breedte van 5
meter moeten worden aangelegd, waarvan later 4 me
ter aan de gemeente moet worden overgedragen zonder
daarvoor iets in rekening te kunnen brengen en 1 me
ter als trottoir door adressant moet worden onderhou
den.
Binnen een jaar moet het bouwplan aan de goed
keuring van Burg, en Weth. zijn onderworpen.
Na eenige toelichting van den Voorzitter, zegt de
heer Schijfsma, dat destijds aan Rondema terrein werd
afgestaan tegen f 2,—, wat toen nog al duur werd
gevonden en in vergelijking met de terreinen aan de
Kloosterstraat acht spr. den hier voorgestelden prijs
verbazend hoog. Nu het aangevraagd perceel op een
hoek ligt, vindt spr. ’t niet billijk de meerdere kosten
voor ophoogen, rioleering en bestrating adressant op
te leggen. Spr. stelt daarom voor, den prijs op f 2,50
per cA. te stellen, waarvan f 1,voor rioleering en be
strating en f 1,50 voor den grond.
De Voorzitter antwoordt, dat de mogelijkheid niet
is uitgesloten, dat dit nog eens een gunstig hoekje
wordt; men moet hier ook rekening houden met de
meerdere kosten voor bestrating en rioleering.
De heer Blok ondersteunt het voorstel van den heer
Schijfsma.
Na nog eenige toelichting van den heer Fennema,
voorzitter der commissie voor gemeente-eigendommen,
wordt het amendement van de heeren Schijfsma-Blok
in stemming gebracht en verworpen met 11 tegen 3
stemmen. Vóór stemden de heeren Schijfsma, Veen
en Blok.
Het voorstel van B. en W. wordt hierop met algemee
ns stemmen aangenomen.
5. Adres van C. Verhoeff en A. Bos, om gemeen
tegrond aan de Kloosterstraat in koop te bekomen.
Adressanten wenschen tusschen hunne perceelen, een
gesticht en nog een te stichten gebouw, een steeg te
maken en daartoe ieder 8 cA. gemeentegrond in koop te
ontvangen.
B. en W. stellen voor aan het verzoek te voldoen,
daar ook uit een hygiënisch oogpunt een dergelijke
steeg wenschelijk is, en aan ieder der adressanten
af te staan een strook grond ter lengte van 16 meter
en ter breedte van meter, onder voorwaarden, dat
voor dezen grond als koopsom wordt berekend f 4,
per M’, waarvan te berekenen f 2,50 voor den grond en
f 1,50 voor bestrating enz. en ter afsluiting van den
weg een net, naar binnen opendraaiend hek, ten genoe
gen van B en W. wordt gemaakt.
Tevens stellen B. en W. voor den aan den adressant
Bos verkochten 140,8 M’ grond aldaar 1 meter verder
noordwestwaarts, naar den spoorweg, te bepalen.
Zonder discussie en hoofdelijke stemming wordt con
form besloten.
6. Wijziging in het Reglement van de H. B. school.
De commissie van Toezicht voor het Middelbaar
de mededeeling onder e, betreffende de begeving
der academische Bumabeurzen, voor notificatie aan .te
nemen
het adres sub n, van de Wilde e. a., over aan te
brengen gasverlichting, te stellen in handen van de
gascommissie ter behandeling en afdoening.
Reeds bij voorbaat kan Spr. mededeelen dat grooten-
deels aan het verzoek zal worden voldaan reeds zijn
eenige voorbereidende werkzaamheden, als het leggen
van wijdere buizen langs de Prinsengracht en het ma
ken van een zinker in de Woudvaartsbrug, gedaan.
Zoodra men nu de beschikking heeft over de terreinen
aan de Woud vaart, kan aan het verzoek worden voldaan.
De heer Beekhuis merkt op, dat die buizen en zin
kers reeds maanden geleden zijn gelegd.
Adressanten wachten nu niet alleen reeds lang op
straatverlichting doch ook op gas voor particulier ge
bruik waarom dit alles zoo lang moet duren, kan spr.
niet inzien.
De Voorzitter antwoordt, dat zoolang de gemeente
de straten en wallen aan de Woudvaart niet heeft kun
nen overnemen, men geen straatverlichting op particu
lier terrein kan aanbrengenonlangs nog is besloten
dat de toestand daar, o. a. de wal, moest verbeterd
worden. Zoodra dus aan de wenschen van den Raad
en het Dagel. Bestuur is voldaan, wordt de gasleiding
gelegd.
De heer Beekhuis is van meening dat de onschul
dige bewoners niet de dupe mogen worden der bou
wers.
De Voorzitter herinnert, dat hiervan geen sprake kan
zijn, daar de woningen nog niet eens geheel volgens de
verordening zijn goedgekeurd. Spr. stelt voor te be
sluiten als door hem is voorgesteld en verder de niet
gememoreerde ingekomen stukken voor kennisgeving
aan te nemen.
Zonder hoofdelijke stemming wordt conform besloten.
3. Adres van M. Blindeman, ter bekoming in huur
van een gedeelte Aschland.
Adressant verzoekt, onder overlegging van schetstee-
keningen, een plekje grond van het Aschland, ter
grootte van 12 cA., in huur te mogen ontvangen om
daarop eene bewaarplaats voor beenderen te mogen stich
ten.
Met het oog op de volksgezondheid en de bepalingen
der Hinderwet komt ’t B. en W. wenschelijk voor aan
het verzoek te voldoen en adressant het gevraagd ge
deelte in huur af te staan onder voorwaarden, dat de
juiste plek door de commissie voor de gemeentereini-
ging wordt aangewezen, de jaarlijksche huur op f 12,
wordt bepaald en beide partijen het recht hebben de
huurovereenkomst 3 mnd. van te voren op te zeggen.
Zonder discussie en hoofdelijke stemming wordt
conform besloten.
4. Adres van K. Baanstra, om hem in koep af te
staan een perceel Bouwterrein aan do Looxmastraat.
Adressant, kantoorbediende alhier, verzoekt, on
der overlegging van schetsteekeningen, hem in koop
af te staan een perceel bouwterrein aan de noordzijde
van de Looxmastraat, ten einde daarop een burgerwo
ning te bouwen.
Burg, en Weth. stellen voor aan het verzoek te vol
doen en aan adressant af te staan 120 cA. gemeente
grond gelegen aan de Looxmastraat, aan de westzijde
van het aan win. den heer Rondema verkocht terrein.
Den avond van dien zelfden dag is mijnheer Morris
in het receptiesalon bij mevrouw Von Reidersdorf. Hij
zit midden in het salon, met zijn witten cylinderhoed
op de knie, en ziet er eerwaardiger uit dan ooit. In
het gezelschap zijn verscheidene vriendinnen van de
gastvrouw, die, evenals zij zelve, zeer met Jane waren
ingenomen, doch die zich nu met ontsteltenis van haar
afgekeerd hebben. De advocaat was naar Mainz geko
men om mijnheer Von Wambold een bezoek te brengen,
en deze laatste had hem bij mevrouw Von Reidersdorf
geïntroduceerd. Jane’s antwoord was intusschen door
de gastvrouw ontvangen en veroorzaakte een waren
storm van verontwaardiging bij de aanwezige dames.
Het was niet meer dan natuurlijk, dat het antwoord
zeer spoedig in handen van den advocaat kwam. Hij
las het even en gaf het toen weder aan de gastvrouw
terug met de woorden:
»In zekeren zin moet ik het levendig betreuren,
dat mevrouw von Berghaupt nu het masker laat val
len en openlijk bekent dat zij geweten heeft op welke
wijze James Gray zijn leven eindigde. Dat zij daar
trotsch op is en hem een held noemt is merkwaardig
in een dame, die als mevrouw von Berghaupt haar
eer moest ophouden. Van een anderen kant gezien,
vindt men er de verwantschap van bloed in terug.
Zij billijkt de bloedige daden van haar vaderzij
noemt hem een held
»Wat een vrouwriep de barones uit.
De dames geraakten in een druk gesprek, waarbij
de noodige uitioepen van afschuw en verontwaardi
ging niet ontbrakenmijnheer Morris wachtte gedul
dig tot de storm voorbij was en zeide toen
»Het is duidelijk, dat mevrouw Von Berghaupt niet
zoo gemakkelijk haar man de vrijheid zal teruggeven,
nu zii eenmaal tot tegenstand is genrikkeld door de
Onderwijs stelt voor, art. 17 van het Reglement bo
vengenoemd, betreffende toelating, te wijzigen en alleen
het toelatings-examen te houden in Juli, zoodat het 2de
toelatings-examen vervalt. Ook kunnen nog in Sep
tember leerlingen worden aangenomen in overleg met
de commissie van Toezicht en den directeur.
De Voorzitter zegt, dat hierop het schriftelijk advies
is ingewonnen van den heer Inspecteur van het M. O.,
die tegen deze wijziging geen bezwaar maakt, daar ook
elders gelijke regeling wordt aangetroffen.
Spr. licht nog toe dat deze wijziging in ’t belang der
inrichting zal zijn; ’t doel is, om hierdoor te voorkomen
dat door te groote aanvoer anders parallelklassen nood
zakelijk zouden zijn.
Zonder discussie en hoofdeljjke stemming wordt tot
deze wijziging besloten en zal daarop de goedkeuring
worden aangevraagd van den Minister van Binnenl. Za
ken.
Op een desbetreffende vraag van den heer dr. Bouma,
antwoordt de Voorzitter, dat deze wijziging met Juli
in werking treedt.
7Adres van Tjerkstra Co., inzake verhoogd voet
pad enz. voor nieuw te stichten gebouw.
Adressanten verzoeken, ten behoeve van het door hen
te stichten gebouw, hoek Kleine Kerkstraat en Kruize-
broederstraat: a. een omloopend trottoir te mogen aan
leggen; b. een balcon boven de publieke straat te mo
gen maken; c. een bestaande zinkput te verande
ren en een te maken wan niet 40 cM., zooals de
bouwverordening voorschrijft, maar20 cM. breedte
mogen maken.
Burg, en Weth. stellen voor, de verzoeken a en b
tot wederopzegging toe te staan, onder voorwaarde dat
voor ieder jaarlijks f 1,vergoeding ten kantore van
den gemeente-ontvanger moet worden gestort en de
gemeente het recht heeft, aan het nieuw te stichten ge
bouw een of meer lantaarns aan te brengen voor
straatverlichting en het trottoir ten genoegen van het
Dagel. Bestuur wordt gemaakt. Het verzoek sub c
wenschen Burg, en Weth. eveneens toe te staan, onder
voorwaarde dat de zinkput op kosten van adr. door de
gemeente in orde wordt gemaakt.
De Voorz. zegt, dat ’t hier bijna eenzelfde verzoek
betreft als destijds van de heeren Gebr. Bervoets. Waar
adressanten zooveel verbeteringen aanbrengen, meende
men hen wat ter wille te moeten zijn met de wan,
door de breedte daarvan op 20 cM. te bepalen, hoewel
men het oorspronkelijk meer met den gemeente-op-
zichter eens was, om die breedte op 30 cM. te bepa
len.
De heer Beekhuis kan met het laatste gedeelte van
dit voorstel niet meegaan; wanneer de wan 40 cM.
breed is, gelijk de bouwverordening voorschrijft, kan
men zich er gemakkelijk in bewegen en deze schoonhou
den doch bij 20 cM. gaat dit niet. Houdt men hieraan
niet de hand, dan zal dit later tot moeielijkheden aan
leiding geven.
De Voorzitter stemt toe, dat de verordening 40 cM.
voorschrijftdoch waar zulke belangrijke verbetering
plaats heeft en adressanten, om eene behoorlijke rooi-
ing te krijgen, ook terrein moeten verliezen, wilde
men hen met de wan eenigszins ter wille zijn, te
meer omdat deze zoo wordt gemaakt, dat vereischte
reiniging kan plaats hebben.
De heer Beekhuis meent, dat door de stichting van een
■Mi
raws- ej mffiwiBLio
RCOURANT
