g
De Russische euveldaad.
Het va^sche Testament
SIKUWS- EN A1IVERTESTIEBLAU
ÏWIl Wik t\ MSTRiffl.
Zaterdag 29 October 1904.
No. 87.
59e Jaargang.
I
Uitgever: B. FALKENA Mzn., Singel, Sneek.
FEUILLETON.
50.
X
ps,
en,
jer
De
len
dan de gekkenstreek uitgehaald hebben.
30.
rdt
le
Id,
in,
ACHTSTE HOOFDSTUK.
ie
g-
i-
je werk.» Dit zeg-
K
JS.
Bewerkt door AMO.
an
te
50
an
le
ie
3-
a-
e-
3-
Dit blad verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
ABONNEMENTSPRIJS voor Sneek f 0,40 per 3 maanden,
franco per post f0,50.
Abonnementen worden te allen tijde aangenomen.
Eefje was weer alleen en weer zwierven haar droo-
merige blikken in het rond, van het een naar het an
der zonder ergens een rustpunt te vinden.
NEGENDE HOOFDSTUK.
im
en
a,
d,
de:
di-
it-
tg.
fe
et
k,
as
ene
De
nu
lde
ran
ing
4
ird
ran
iet
vr.
L-
jld
ite
en
vr.
as,
3
re
z.
0.
•r.
y-
lis
ize
vy
en
lat
R,
u-
es
ir-
1-
u-
2
3.
n
g
t-
ij
NEE
IURANT.
ir-
f v'
Nu is de Russische admiraal dus aan wal
geweest, en nog was er gisteren (Donderdag)
te St. Petersburg geen rapport van hem. Men
zag (gisteren) in Russische regeeringskringen
ongeduldig naar zijn rapport uit.
Men verwacht, dat Roschdestwenski zelf
niet bij ’t schieten geweest is en daardoor geen
rapport kan uitbrengen. De Russ. vloot toch
voer in twee eskaders, ’t Tweede eskader zou
Maandagmorgen brachten de ochtendbladen
ons de eerste telegrammen over ’tgeen er in
den nacht van Vrijdag 21 op Zaterdag 22
October midden in de Noordzee gebeurd is.
In ons blad van Dinsdag noemden wij ’t
een ontzettend incident en sedert zijn er van
Russische zijde geen ophelderingen gekomen,
zoodat men alleszins gerechtigd schijnt, hier
van een Russische euveldaad te spreken.
Een ontzettend incident bleef ’t altijd
Vreedzaam waren in bedoelden nacht Engel-
sche visschers uit Huil op de hoogte van de
Doggersbank, midden in de Noordzee, bezig,
hun moeitevol bedrijf uit te oefenen, toen zij
in den nachtelijken nevel de reusachtige vor
men van vreemde oorlogsschepen meenden te
onderscheiden. Plotseling werd de geheele
visschersvloot zoo fel mogelijk door de zoek
lichten der Russische oorlogsschepen besche
nen, zoodat alles te onderscheiden was. De
Russen moeten toen seinen gegeven hebben
en daarna begon de beschieting. De visschers
dachten eerst aan los kruit en een visscher-
man stak in ’t felle zoeklicht een paar groote
visschen in de hoogte, om te laten zien, dat
men op de visschersvloot met ’t uitoefe
nen van zijn beroep bezig was. Maar neen,
al te spoedig deden de nijvere menschen de
droevige ervaring op, dat ’t met ’t schieten
ernst was, dat er met scherp geschoten werd.
Twee man werden gedood, verscheidene ge
wond, één vaartuig zonk en o. a. kwam een
ander vaartuig te Huil terug, dat op achttien
plaatsen geraakt was.
Veronderstel nu, dat de Russische vloot
voogd of degene, die de verantwoordelijkheid
draagt voor dit buitensporig optreden, ver
onderstel nu eens, dat deze zoo spoedig mo
gelijk in de naastbijzijnde Engelsche ofFran-
sche haven autentieke berichten had gezon
den, die behoorlijk den misgreep verklaarden,
dan nog gegeven de bekende antipathie
tusschen Engelschen en Russen dan nog
mocht men hier spreken van een ontzettend
incident, dat de oorzaak kon zijn van een
reuzenstrijd, zooals op de wereld nog niet ge
zien is.
Maar neen, er komt geen Russische ophel
dering. Wel komen er Russische schepen bij
een Fransche haven, maar niet om verklaring
te geven of excuses te maken, die onmiddel
lijk naar Engeland konden worden overge
seind.
Wel maakt de Russische gezant te Washing
ton de zaak er niet beter op, door te verkla
ren, dat de vertrekkende admiraal van ’t
Oostzee-eskader een besliste order mee heeft
gekregen om alles wat op zee ontmoet wordt,
op schotsafstand te houden. Dit is tegenover
de talrijke neutrale schepen, die noodzakelij
kerwijze in ’t vaarwater der vrij talrijke Rus
sische vloot moeten geraken, een onmogelijk
vol te houden order. En dan nog geen
enkele neutrale staat, geen enkel onzijdig
vaartuig, mailstoomer of visschersschuit, was
met die order in kennis gesteld, om er reke
ning mee te kunnen houden.
Alsof dit al niet vreemd genoeg is, kwam
Dinsdagmorgen ook nog ’t bericht, dat de
Russische vloot na ’t beschieten der visschers
ook nog een kruiser achterliet, die tot Zater
dagmorgen 6 uur in de nabijheid bleef, zon
der ’t zinkende visschersvaartuig bij te staan.
Dit was natuurlijk meer dan voldoende, om
in Engeland de gemoederen tot op ’t uiter
ste te verhitten.
Had de Britsche regeering zijn kalmte niet
bewaard, en slechts met een half gesloten oor
geluisterd naar de Engelsche pers en naar de
volksuitingen, dan was de oorlog tusschen
Brit en Rus, tusschen Luipaard en Beer reeds
een feit geweest.
Van Russische zijde is officieel bekend ge
maakt, dat men officiéél niets van de zaak
wist en, o ja, nog iets, maar niet officieel werd
bekend: De Russen wisten, dat de Japansche
agenten overal, vooral in Zweden waren bezig
geweest, om zich klaar te maken voor ’t ver
trek van de Oostzee-vloot, om deze door mij
nen en vermomde torpedobooten te beschadi
gen of, zoo mogelijk te vernielen.
Nog wordt er bij bekend, dat admiraal
Roschdestwensky zeer zenuwachtig is en door
zijn gejaagdheid overal vermomde Japanners
op zee ziet. Maar wat doet zoo’n zenuwlijder
op zoo’n post van gewicht, aan ’t hoofd eener
krachtige vloot? Waarom daarvoor geen be
zadigd en vertrouwd admiraal genomen?
Zooals we zeiden, is er, terwijl we dit schrij
ven, nog niets bekend, dat de Russische
daad verontschuldigt, zoodat we meenen niet
te sterk te spreken met dit «ontzettend inci
dent* beslist «een Russische euveldaad* te
ADVERTENTIëN 4 cent per regel. Bij abonnement van 500
regels 3 cent en van 1000 regels 21/, cent. Groote letters naar
plaatsruimte.
z'
et
ze
Weinige oogenblikken later werd Eefje in haar droo-
merijen gestoord door een stem, die haar eerst vreemd
in de ooren klonk, maar die haar in het volgende
oogenblik zoo bekend voorkwam, alsof ze die reeds dik
wijls gehoord had.
Haar wangen werden gloeiend rood, toen de deur
open ging en de man op den drempel stond, aan wien
zij dezen morgen reeds meermalen gedacht had. Ach
ter hem kwam de oude aan.
«Ga binnen, mijnheer von Thurnfels, ga binnen,*
vervolgde de oude met haar gewone drukte in spreken
en gebaren. «Zeer vriendelijk van u, mijnheer von
Thurnfels, dat u ons niet vergeten heeft. Eefje zal ook
wel blij zijn, dat ze onzen redder van gisterenavond
terugziet, niet waar Eefje
Maar Eefje was nog niet genoeg van haar verras
sing bekomen, om te kunnen antwoorden. Slechts
weinige oogenblikken geleden dacht zij nog aan den
man, die daar voor haar stond en vroeg ze zich af of
zij hem nog wel ooit in haar leven zou terugzien. En
daar stond nu die edele persoonlijkheid voor haar en
zij moest de oogen neerslaan voor den blik uit zijn don
kere oogen.
«Mejuffrouw,begon hij, «ik moet u zoowel als uw
mama verschooning vragen, dat ik het gewaagd heb u
een bezoek te brengen. Maar natuurlijk wike ik gaar
ne vernemen, of het ongeval van gisteren geen schade
lijke gevolgen voor de dames heaft gehad.*
Wordt vervolgd.
12).
«Wel, wanneer zou dit geweest zjjn?« antwoordde
de jonkman na Eefje goeden morgen gewenscht te
hebben. »lk geloof, dat het over twaalven was.*
»Ja, over twaalven. Denk je dat ik niet gehoord
heb hoe je sluipende de trap bent opgegaan? Twee
uur was het, twee uur!«
»Nu twee uur, dan was het toch over twaal
ven,* merkte de jonkman lachend op.
«Wat? Steek je er den draak nog mee?* ging de
oude voort. «Kan je den tijd niet beter besteden dan
met in een koffiehuis te zitten?*
«Heilige goedheid!» riep de jonkman uit met een
blik naar Eefje, die in stilte zat te lachen. «Moeder
is slecht geluimd; als je geen goed woordje voor me
doet, krijg ik vandaag niemendal te eten. En we heb
ben juist mijn lievelingskostje: schapenbout
«Eigenlijk verdien je het ook, dat je honger lijdt,*
voer de oude voort. «Is dat een leven voor een flin-
ken jongen man van jouw leeftijd? Zoo den tijd met
lanterfanten door te brengen! Je lijkt volstrekt niet op
je vader
«Maar toch ben ik een kind van mijn vader schert
ste de jonkman.
«Ja, spot maar. Je vader 1 Dat was een ijverig man!
Van acht tot twaalf uur op het kantoor, dan kwam hij
thuis voor het middageten. Om twee uur zat hij weer
aan den lessenaar. En als hij ’s avonds thuis kwam,
trok hij zijn huisjasje en zijn pantoffels aan en na de
avondboterham las hij me uit de courant voor. En om
tien uur lag de brave man onder de wol.*
«Hoe oud was hij, toen u met hem trouwde, moe
der vroeg de jonkman.
«Wel twee en veertig jaar, maar hij was nog ferm.
Hij had altijd fatsoenlijk geleefd en hij begreep, dat
een mensch niet enkel voor zijn pleizier in de wereld is.«
«Kom moeder, wacht u dan eens tot ik ook twee en
veertig jaar ben. Wat zal ik dan ook een brave ziel zijn
Maar nu ben ik zes en twintig jaar oud, het zou zonde
wezen, als ik het leven niet wilde genieten. Als ik
later mijn ambt en waardigheid moet ophouden, heb
ik nog tijd genoeg om het hoofd te laten hangen.*
«Juist, maar daar denk je niet aan, datje moet zor
gen ambt en waardigheid te krijgen. Dat geeft me
juist de meeste zorg. Dan zou dat lanterfanten wel
ophouden
«Maar moeder, ik heb immers een betrekking. Ben
ik dan niet bij een voornaam heer geplaatst om het
voorkomende schrijfwerk te verrichten?*
«LarieHoe kan je dan tijd hebben om den hee-
len dag in koffiehuizen door te brengen soms tot laat
in den nacht?»
«Wie weetMisschien behoort dat wel bij mijn be
trekking,* mompelde de jonkman zacht.
«Een mooie betrekking,* bromde de oude.
«Kom, moeder, nu heeft u hem genoeg beknord,*
mengde Eefje zich nu in het gesprek. «In den grond
is hij toch goed, wij moeten hem wat toegeven.*
«Nu neem jij ook nog de partij voor hem op,«
bromde de oude.
«Je bent een engel, Eefje
«Maar een beetje lichtzinnig ben je wel, Karel 1 Je
mag de woorden van moeder wel ter harte nemen.*
«Dat doe ik ook, Eefje, dat doe ik ook Later zal
het je misschien nog spijten als ik zoo’n «brave Hen
drik» geworden ben als moeder wenscht. Ik zal met
de dikke Kee hierover trouwen en dan ga ik kruide
nier spelen in het winkeltje, dat zij geërfd heeft. Dan
ga ik ’s moreens naar de vroegmis, help den ganschen
dag de klanten aan meel, petroleum enz. en ’s avonds
lees ik mijn vrouw het «Nieuwsblad* voor. Maar wat
zal jij je dan vervelenMenigmaal zal je dan nog
zeggen: het was toch wel een prettige tijd, toen Karei
nog thuis was en altijd wat nieuws wist te vertellen
als hij uit de stad kwam. Zeg, is ’t niet zoo
«Och, ja,« mompelde de oude, wier gelaat intusschen
weer opgehelderd was.
«Wel nu, moeder, knor dan niet langer en zorg dat
we van middag eens lekker eten. Vandaag geef ik
bier bij het maal, ik heb gisteren mijn tractement
ontvangen, dus wij zullen eens royaal zijn. Dag moe
der, dag Eefje Adieu
«Zorg dat je precies op tijd aan tafel komt, hoor
riep zijn moeder hem na, toen hij op den drempel stond.
«Precies één uurantwoordde hij en trok de deur
dicht.
«Men kan niet lang boos op hem zijn,* mompelde de
oude.
«Omdat hij een goede inborst heeft,* meende Eefje.
«Mettertijd zal hij wel ernstig worden.*
«Ja, jong volk trekt altijd partij voor mekaar. Kom,
ik moet naar de keuken
«Zal ik u helpen, moeder?*
«Dank je kindBlijf maar aan
gende ging de oude naar de keuken.
noemen.
Zoo’n admiraal met zoo’n vloot moest stil
in een Russische haven blijven, waarin geen
ander vaartuig werd toegelaten; die haven
moest dan van alle zijden door Russische sol
daten en schepen bewaakt worden, om toch
vooral alle Japansche spoken te verdrijven.
Volgens telegrammen van Donderdagmor
gen is het Oostzee-eskader te Vigo (Spanje).
De havencommandant ging aan boord van
het admiraalschip om ’t inladen te verbieden.
Toch gingen Duitsche schepen langszij van
de pantserschepen. Nogmaals een verbod van
den havencommandant.
De Russ. admiraal bracht een bezoek aan
den gouverneur der stad en gaf na herhaal
den aandrang zijn woord van eer, dat hij
geen kolen zou innemen in de Spaansche wa
teren; hij vroeg slechts machtiging om in
ieder schip 400 ton kolen in te nemen, ten
einde Tanger te kunnen bereiken.
Die kolenschepen gingen naar Tanger (Ma
rokko) en twee bleven bij de oorlogsschepen.
De Russ. consul vond de bemanning zeer
zenuwachtig; zij bespieden de vaartuigen, die
in de haven heen en weer varen en schijnen
gereed tot den strijd.
Volgens een ander telegram was toen het
Eng. Kanaaleskader te Gibraltar gereed, zee
te kiezen, terwijl 2 slagschepen en een kruiser
buiten de haven de wacht houden. Ook het
Middellandsche zee-eslcader wordt te Gibral
tar verwacht.
Drie Eng. slagschepen en 3 kruisers te
Gibraltar kregen last heden ochtend zee te
kiezen; deze schepen moeten de bewegingen
van de Russ. vloot nagaan. (Men verwacht,
dat de Russ. slagschepen om de Kaap en de
andere schepen door ’t Suez-kanaal zullen
varen.)
De geheele Eng. torpedo-vloot te Gibraltar
is gereed.
Toch verwacht men geen oorlog. Een per
soonlijk bericht van den Czaar aan Koning
Edward, naar ’t heet op aanraden van invloed
rijke Britten verzonden, schijnt iets kalmee-
rend gewerkt te hebben. Doch de kalmte is
nog niet teruggekeerd.
Te Portsmouth, de groote Eng. oorlogsha-
ven, heerscht groote drukte, te Gibraltar wordt
ook ’s nachts gewerkt.
Een telegram uit Newhaven te Huil bracht
nieuwe sensatie; ’t vertelde, dat een man als
eenig overgeblevene van een trawler was
aangekomen; later bleek dit onjuist.
Ook volgens een rede van een Engelsche
minister vraagt Engeland volkomen veront
schuldiging en geheele schadeloosstelling, be
nevens voldoenden waarborg voor niet-her-
haling. Deze minister sprak de hoop uit.op
een goede oplossing van ’t conflict.
Nog een paar kleine aanhalingen
Een Eng. blad spreekt spottend van «de
eerste overwinning, die de Russ. vloot sedert
’t begin van den oorlog behaald heeft.*
Eng. bladen noemden Woensdag de aanval
op de visschers een wel overlegde daad* en
vinden ’t telegram van den Czaar onvoldoende.
Het officieel Russisch blad houdt een in
zameling voor de Hull’sche slachtoffers en
schrijft ’t ongeluk toe aan de onmogelijke
wijze, waarop de Japanners oorlog voeren.
In elk geval zal Rusland elke billijke schade
vergoeding geven. Doch de wereld moet het
optreden der Japanners «het Nipponisme* in
den ban doen.
Engeland scheen ’t plan gehad te hebben
een gezamenlijk optreden der mogendheden
tegen Russische buitensporigheden te bewer
ken doch Amerika had geen trek.
In een viertal Europeesche hoofdsteden ver
schenen bladen, die ’t gedrag der Russen
vergoelijkten (Omgekocht door Rusland, heet
men die.)
Een bewijs van de zenuwachtige drift van
den Russ. admiraal: Te Reval kwam een
Russ. Officier iets te laat aan boord; de ad
miraal ontving hem met pistoolschoten.
r'
e
d
.n
-ir
ip-
