WW8- ES MIVBTffl'lEIJLU)
IM
I
VlHIll SM’Ek Eli M8TWES.
I i
Feesten in België.
DEDOODE MILLIONNAIR.
Woensdag 3 Mei 1905.
60e Jaargang.
Feuilleton.
Ko. 35.
Uitgever: B. FALKENA Mzn., Singel, Sneek.
Uit de Raadszaal.
I
HOOFDSTUK II.
■HOOFDSTUK III.
Dit blad verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
ABONNEMENTSPRIJS voor Sneek f 0,40 per 3 maanden,
franco per post f0,50.
Abonnementen worden te allen tijde aangenomen.
Eerst eeuwen na die scheiding, na
Verslag van het bestuur der Sneeker Ambachts
school, betreffende die inrichting, over 1904.
De Voorzitter stelt voor, de verslagen van de com-
missiën der stadsreiniging en van bijstand in het be
heer der plantsoenen in het officieel raads verslag op
te nemen en het verslag sub q, eerst heden in bezit
gekomen, voor eene volgende vergadering nog eens ter
visie te leggen. Spr. herinnert, naar aanleiding van het
adres sub^, dat door den gemeente-architect een ge
wijzigd bouwplan van het terrein aldaar is ingezonden.
Nadat door de commissie voor openbare werken rapport
is uitgebracht, kan op het adres eene beslissing worden
genomen. Over het adres sub o zal eerst het denk
beeld worden gevraagd van de commissie van toezicht
L. O. en van het hoofd van school no. 2. Het adres
sub n aan te houden tot de volgende vergadering en
te dier zake de zienswijze te vragen van den Directeur
Naar men weet, is thans te Luik een we
reldtentoonstelling geopend. In deze belang
rijke industriestad, de hoofdplaats van een der
groote Belgische mijndistricten, laten onze zui
delijke naburen aan de wereld zien, hoever ze
’t op gebied van industrie, mijnwezen, kunst,
enz. gebracht hebben; terwijl ook andere lan
den door belangrijke inzendingen vertegen
woordigd zijn.
Ook Nederland heeft zijn afdeeling en eenige
inzendingen zijn uit ons gewest.
Deze tentoonstelling wordt juist gehouden
ter gelegenheid van ’t 75-jarig bestaan van
België als onafhankelijk koninkrijk. Feesten
worden georganiseerd om dit feit te herden
ken.
Het is begrijpelijk, dat de Nederlanders nu
juist geen vreugde behoeven te toonen bij dit
Belgische feest Wij zijn vrienden van ’t ons
verwante volk en wenschen ’t alle goeds, ge
lijk de Belgen ook ons als vrienden beschou
wen, voorspoed toewenschen en zeer veel met
onze Koningin ophebben. Maar wij kun
nen toch niet vergeten, dat dit Belgische feest
ons er aan herinnert, dat nu reeds 75 jaren
de beide landen van elkander gescheiden zijn.
Dit blijven we altijd betreuren. Wat zouden
de Vereenigde Nederlanden een mooi rijk vor
men. Wel geen groote mogendheid; o neen,
volstrekt niet! Maar toch een belangrijke mo
gendheid. Samen zouden ze een bevolking
tellen van ruim 12 millioen inwoners, met een
groot en prachtig koloniaal bezit, dat meer dan
groot genoeg is, om al de energie van Neder
landers en Belgen een voldoend arbeidsveld te
geven. De Belgische industrie, die zich tegen
over die van Engeland, Duitschland, Amerika
en Frankrijk krachtig doet gelden, zoekt thans
afzetgebieden in den Congostaat, in China, en
verder over de geheele wereld; bij een vereeni-
ging met Nederland zouden de ondernemende
Belgen meer den blik naar ons rijk en groot
Oost-Indië richten. Op gebied van mijnwezen,
nijverheid, handel en koloniën zouden de ver
eenigde landen een macht vormen, die genoemd
mocht worden naast de grootste landen op dit
gebied en ook als groote mogendheid genoemd
mogen worden.
Op militair en staatkundig gebied zouden
de Vereenigde Nederlanden niet mee kunnen
Een jonkman van vier-en-twintig jaar wandelde in
de boschrijke omgeving van Freienwalde. Aan zijn
gelaat waste zien, dat het aan wind en zon was bloot-
4)
Als hij tusschen de boomen bleef, kon hij haar zien
hij kon daar blijven wachten totdat hij haar zag
aan het venster in den tuin. O, wat verlangde hij
haar eens te zien, nu hij besloten had Duitschland voor
altijd te verlaten.
Morgen zou hij maar dadelijk de reis naar Freienwalde
ondernemen.
O, Mariemijn goede vrouw Liesbeth, mijn
kind 1 Nog eens, nog een enkele maal moet ik jelui
zien, nog een laatste maal wil ik je lief gelaat aan
schouwen, voordat ik in de Nieuwe Wereld een nieuw
leven begin.
En in den geest zag hij vrouw en kind, zooals zij
in zjjne herinnering voortleefden, hem toelachen.
Een zucht van verlichting ontsnapte hem, zijne trek
ken werden zachter, zijne oogen schitterden vroolijk
hij had een nieuw besluit genomen.
Uit de bloemenvaas, die voor hem op tafel stond,
nam hij een witte anjelier en stak die in zjjn knoops
gat.
komen. Duitschland bijv, heeft bijna negen
maal zooveel oppervlakte als Nederland en
België te zamen en bijna vijf maal zooveel in
woners.
Doch ’t heeft niet zoo mogen zijn. Nu reeds
75 jaren scheiden ons volkomen van de Belgen
en zoo’n tijd van verwijdering is niet gemak
kelijk te overbruggen. Bovendien waren we
slechts 15 jaren met hen vereenigd en die ver-
eeniging bewerkte juist de scheiding. En voor
de regeering van Willem I waren de Zuidelijke
zoo langen tijd van de Noordelijke broeders
gescheiden. Alleen onder de hertogen van
Bourgondië waren ze grootendeels, onder
keizer Karel V geheel vereenigd. Doch de tijd
der Reformatie en den strijd tegen Spanje
bracht scheiding; men kreeg een Calvinistisch
Noorden, terwijl het Zuiden Katholiek bleef
en die beide deelen scheidden zich volkomen
van elkaar.
den val van Napoleon, kreeg het Europeesch
Congres, te Weenen druk vergaderende en
nog veel drukker feestvierende, het in den zin,
de Nederlanden te vereenigen. En dat wel om
meer dan ééne reden. Vooreerst gold op dit
congres de stelregel, dat ieder die tegen Na
poleon gevochten had, beloond, dat de vrienden
van Frankrijk gestraft moesten worden. Voor
straf moest de Deensche koning Noorwegen
aan Zweden afstaan. De Nederlanders hadden
dapper meegedaan bij Waterloo en bovendien
moest ons vorstenhuis schadeloos worden ge
steld voor ’t verlies van bezittingen in Duitsch
land. Verder wilde men een krachtigen staat
stichten, die in ’t Noorden een dam kon vor
men voor een mogelijke nieuwe uitbarsting van
Fransche revolutievlammen.
Doch vooral de Nederlanders hebben toen
deze vereeniging met België niet goed begre
pen. Zij beschouwden ze als eene vermeer
dering van ’t Nederlandsch grondgebied, in
plaats van eene vereeniging van twee gelijk
waardige landen. De Belgen voelden ’t, dat
zij, die veel talrijker waren dan de Nederlan
ders, als veroverden beschouwd werden. Reeds
dadelijk werd de grondwet, in Noord-Nederland
aangenomen, in Zuid-Nederland verworpen.
Voeg hierbij de autonome wijze van regeeren,
die Willem I er op nahield, ’t verschil in gods
dienst en in taal, de vervreemding, door de
eeuwen ontstaan en ge kunt u voorstellen, dat
juist toen de Fransche taal terrein won.
Na de scheiding verdween langzamerhand
j
de voornaamste gezelschappen gezongen. In den begin
ne trad ik op als dameskomiek, maar spoedig bemerkte
ik dat men mij liever als heer zag optreden. En mijn
broer ik heb u meermalen over mijn broer gespro
ken, den beroemden commissaris van de geheime po
litie was er mee in zijn schik dat ik de vrouwenrok
ken aflegde, en mijn Jenny ook. Doch onverschillig of
ik optreed als dame of als heer, ik breng mijne Jenny,
een leerling van de Koninklijke Muziekschool, niet op
plaatsen, die men met den naam ^tingeltangel* vereert
en waar men mij als coupletzanger kent.
Aha, ik begrijp het al, mejuffrouw Jenny van de
Koninklijke Muziekschool ziet met verachting neer op
rondtrekken de kunstenaars.
O neen, mijnheer Heyl, dat moet gij niet denken.
Mijne Jenny ziet niet op mij neer, maar ik zie tot haar
op. Ik houd het oog gevestigd op hare toekomst. Bin
nenkort zal zij in het openbaar op proef zingen en de
professoren hebben buitengewoon hooge verwachtingen
van haar. Het zou haar kunnen benadeelen wanneer ik
met haar samen gezien werd door lieden, die mij goed
kennen.
Ja, ja, Schmelzer, ik begrijp u, sprak de jonk
man lachend. En waar is de toekomstige primadonna?
Zij zit in den tuin van de restauratie van Micha.
Zij houdt niet veel van wandelen en ik verlangde naar
wat beweging. Ge weet ik ben een vriend van de vrije
natuur, daarom maakte ik een wandeling in het Bosch.
En daaraan heb ik alzoo de ontmoeting te dan
ken, die in mij zooveel herinneringen doet opleven.
Ik heb u al in geen twee jaar gezien. Neemt
ge geen deel meer aan de wedrennen
Neen, ik was er ongelukkig mee en gaf het op.
Ik betaalde mijne schulden en ging naar Afrika.
En zjjt ge als millionnair teruggekeerd
ADVERTENTIëN 4 cent per regel. Bij abonnement van 500
regels 3 cent en van 1000 regels 21/, cent. Groote letters naar
plaatsruimte.
de vijandschap tusschen de beide landen en
vooral de Vlamingen richtten den blik vriend
schappelijk naar ’t Noorden, naar de taalver
wante broeders. In Noord-Nederland zochten
zij steun voor hun taal tegen Waalsche taal-
verdrukking.
Laten we verzuchten: ’t Heeft niet mogen
zijn, de Vereeniging der Nederlanden.
Denk echter niet, dat Vlaamsch België met
zoo groote ambitie ’t feest der 75 jarige schei
ding viert. De Walen zijn er meer prat op.
Dat nu juist niet. Zelf keerde ik niet terug
als millionnair, maar wel als secretaris van een mil
lionnair.
Een Amerikaansche millionnair Is het iemand,
die voornemen heeft om renpaarden te houden
Dat geloof ik niet. Volgens hetgeen ik van hem
heb vernomen, heeft mijnheer James Walter zulke lief
hebberijen niet. Een vriend gaf mij een aanbevelings
brief aan hem mee naar Johannesburg. Daar vernam
ik, dat hij van plan was naar Duitschland te gaan en
een secretaris zocht, die hier met land en lieden ver
trouwd was. Ik bood mij aan en viel in zijn smaak
daarom nam hij mij tegen een schitterend salaris in
zijn dienst.
Dus zijt ge nu bij hem
Gerhard Heyl schudde het hoofd.
Ik ben hier met een dag verlof om een bezoek
te brengen aan een getrouwde zuster, die hier woont.
Mijnheer Walter komt eerst over eenige dagen te Ber
lijn en zal mij bericht zenden zoodra hij mijne diensten
noodig heeft.
Hij laat zeker wel een prachtige villa bouwen,
niet waar Dat doen die lui allemaal.
Neen, voorloopig heeft hij een woning gehuurd
inde Diergaardestraat, daar moet ik mij bij hem aan-
melden.
Mooi, dan hoop ik u te Berlijn nog eens weer te
zien, antwoordde Schmelzer. Ge waart altijd vriende
lijk en vrijgevig jegens mij. Ge hebt menigen daalder
in mijn hoed laten vallen.
Nu, Schmelzer, evenals vroeger hoop ik
Gerhard Heyl stak duim en wijsvinger in zijn vestzak
om eenig geld te voorschijn te halen.
O neen, dank u, mijnheer Heyl, sprak de komiek
af werend, deze week ben ik een particulier persoon, ziet
VERGADERING van den Gemeenteraad
van Sneek, op Vrijdag, den 28 April 1905,
des namiddags ten 6*/, uur.
Tegenwoordig zijn eerst 13, na de installatie van den
heer Boerrigter 14 leden; afwezig de heer A. Veen Ezn.
Voorzitter de heer mr. D. ALMA, Burgemeester.
Secretaris de heer JAC. van eer LAAN.
Punten van behandeling
1. Installatie v/d heer B. J. Boerrigter als raadslid.
Na aflegging der vereischte eeden, leidt de Voorzit
ter met een kort woord den heer Boerrigter bij deze
vergadering in. Moge deze het Nederlanderschap niet
door geboorte maar door naturalisatie deelachtig zijn
geworden, zijn liefde en belangstelling in ons land en
de plaats zijner inwoning zijn er niet minder om. Voort
durend toch heeft hij de belangen dezer plaats bevor
derd. Daarvan zijn o. a. zijne werkzaamheden in de
commissiën van L. O. en M. O. en in het bestuur der
Ambachtsschool het bewijs. Door deze gegeven blij
ken van belangstelling hoopt spr. dat van den heer
Boerrigter kracht moge uitgaan in deze vergadering en
zijne wetenschappelijke opleiding moge vruchtbaar ge
maakt worden voor de oplossing van zoo menig vraag
stuk betreffende de volksgezondheid.
Spr. wenscht den heer Boerrigter hartelijk geluk met
zijne benoeming en verzoekt hem de presentielijst te
teekenen, zoodat alsnu 14 leden tegenwoordig zijn.
2. Resumtie der Notulen.
Na lezing door den Secretaris worden de notulen
der op 31 Maart 1.1. gehouden vergadering, onveran
derd vastgesteld.
3. Mededeeling van ingekomen stukken enz.
a. Eene Resolutie van Ged. Staten, goedkeurende
het primitief kohier van belasting op de honden, dienst
1905;
b. Een idem, houdende goedkeuring van de wijzi
ging der gemeentebegrooting voor 1905, tengevolge de
tijdelijke geldleening;
c. een idem, goedkeurende eene betaling uit den
post voor onvoorziene uitgaven, dienst 1905;
d. Een idem, waarbij wordt goedgekeurd het primi
tief kohier van Hoofdelijken Omslag, dienst 1905;
e. Een idem, geleidende het Kon. besluit, waarbij
de verordening, regelende het heffen van vergunnings
recht voor de uitoefening van den Kleinhandelin sterken
drank, wordt goedgekeurd;
f. Een idem, goedkeurende de Bouwverordening, tot
uitvoering der Woningwet;
g. Verslag over 1904 der commissie van bijstand
in het beheer der plantsoenen;
h. Missive van B. en W., geleidende het verslag
van den toestand dezer gemeente over 1904;
i. Verslag der Commissie voor de Gemeentereini-
ging over 1904;
j. Een schrijven van Dr. fl. Offerhaus Ezn., dat hij
zijne benoeming tot leeraar aan het Gymnasium aan
neemt;
k. Dankbetuiging van A. de Vries, voor de aan hem
verleende gratificatie;
l. Adres van M. W. Verwer, verzoekende een deur
te mogen maken met uitgang op gemeenteterrein naar
de zijde der ijsbaan;
m. Idem van het Noord- Nederl. Spoorweg-comité,
verzoekende een renteloos voorschot voor den aanleg
eener spoorlijn Groningen—DrachtenLeeuwarden,
met een zijtak naar Bozum;
n. Idem van de firma N. J. Lankhorst Zoon, ver
zoekende verlaging van gasprijs voor motorgebruik;
o. Idem van K. Groeneveld en 3 anderen, verzoe
kende, tegen vergoeding, gebruik van localiteiten in
school no 2, ten behoeve van een Handelscursus;
p. Idem van T. Zandstra e. a., verzoekende verwij
ding van de Looxmastraat, tegenover het Stadsmaga
zijn;
1-
gesteld geweest in verre landen, waar de zomer meer
warme dagen brengt dan in Duitschland het geval is.
De jonkman werd vergezeld door een kleinen, dikken
heer van middelbaren leeftijd, die een kort geknipten
baard droeg.
Ik kan maar niet bekomen van de verrassing, u
hier aan te treffen, Schmelzer, sprak de jonkman. Ik
meende mijn oogen niet te kunnen vertrouwen. Eerst
kon ik bijna niet gelooven, dat gij het zijt, want nu
draagt ge een baard.
Dien laat ik ook alleen groeien, als ik met verlof
ben en op mijn gemak leef. Laat me nu eens wat zeg
gen. Mijne dochter Jenny is leerlinge van de Konink
lijke Muziekschool ze heeft een prachtige stem, dat
verzeker ik u, mooier stem is er bijna niet te vinden,
maar zij heeft zich wat overspannen. Zij heeft zoo ijve
rig gestudeerd, dat mijne vrouw op zekeren dag tot
mij zei»Hoor eens, Karei, onze Jenny heeft behoefte
aan wat ontspanning, zij heeft verandering van lucht
noodig. Zou je niet eens hier of daar met haar kunnen
heengaan - Aanvankelijk wilde Jenny daarvan niets
hooren. «Ach neen, vader*, zei ze, »er scheelt me niets.
Het zal wel spoedig beter zijn.* Maar mijne vrouw
drong er op aan, toen heb ik een poosje verlof gevraagd.
Nu zijn wij hier mijne Jenny en ik en logeeren
heerlijk in Freienwalde.
Zoo ik zou meenen, dat een badplaats met een
schouwburg en een paar café’s-chantant u beter zou
gepast hebben.
Karel Schmelzer keek den jonkman aan met een
smartelijke uitdrukking op het gelaat.
Naar zulke plaatsen ga ik niet met mijne doch
ter, daar weet ieder, wie ik ben, daar kent men mg
als coupletzanger, antwoordde hij. Doch overigens heb
ik veel steun van de hoogere kringen; ik heb reeds in
I
I
1
:’4|i
OUWE
