De stemming en herstemming.
VOOll SJiEEk EJ OlSTREkES.
MEfflS- Ef AIIVEETESTIEBLAD
DE DOODE MILLIOMAIE.
60e Jaargang.
Woensdag 21 Juni 1605.
:No. 49.
Aankondiging van Stemuren in Fabrieken en Werkplaats en.
Uitgever: B. FALKENA Mzn., Singel, Sneek.
Officieele Advertentien.
Feuilleton.
Proces-Verbaal Stemming.
-0-
HOOFDSTUK XIII.
i
BEKENDMAKING.
Herstemming voor de Tweede Kamer
der Staten-Generaal.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Sneek,
Gelet op de eerste zinsnede van art. 98 der Kieswet;
Brengen ter algemeene kennis
dat is aangeplakt en ter Secretarie der gemeente
voor een ieder ter inzage nedergelegd, afschrift van het
proces-verbaal van de zitting van het Hoofdstembureau,
waarbij is vastgesteld de uitslag der op 16 Juni jl.
plaats gehad hebbende stemming ter benoeming van
een lid der Tweede Kamer van de Staten-Generaal.
Sneek, den 17 Juni 1905.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ALMA, Burgemeester.
JAC. van dek LAAN, Secretaris.
De BURGEMEESTER der gemeente Sneek brengt
ter openbare kennis, dat op Woensdag, 28 Juni e. k.,
van des voormiddags acht tot des namiddags vijf uur,
zitting zal worden gehouden voor het le stemdistrict
(Hoofdstembureau) in het gebouw der Maatschappij
»Amicitia< op Leeuwenburg en voor het 2e stemdistriot
in de 2e gemeenteschool aan de Kloosterstraat alhier,
tot het stemmen ter benoeming van een lid van de
Tweede Kamer der Staten-Generaal.
De daarvoor gestelde candidaten, in alphabetische
volgorde, zijn
NIEMEIJER Dr. C. J.
OKMA Mr. H.
Voorts brengt hij onder de aandacht artikel 128 van
het Wetboek van Strafrecht, luidende
»Hij die opzettelijk zich voor een ander uitgevende,
aan eene krachtens wettelijk vooi schrift uitgeschreven
verkiezing deelneemt, wordt gestraft met gevangenis
straf van ten hoogste een jaar.«
Sneek, den 17 Juni 1905.
De Burgemeester voornoemd,
ALMA.
ADVERTENTIëN 4 cent per regel. Bij abonnement van 500
regels 3 cent en van 1000 regels 27» cent. Groote letters naar
plaatsruimte.
Maurits Geiger haalt een fraai gouden horloge te
voorschijn; hij is de eenige in de straat, die zulk een
voorwerp ongestraft kan dragen.
Het is al bijna halftien. De »prins« is anders toch
precies op tijd. Zou je niet beter doen met heen te gaan
en te kijken of hij thuis is.
Neen, ik heb last gekregen hem hier te wach
ten. Als ik bij hem had moeten komen, zou hij het me
gisteren wel gezegd hebben. Ik wed, dat hij komen
Kalmuck bracht zijne woorden niet ten einde, want
juist stapte de »prins« binnen, knikte den kastelein toe,
bestelde een glas bier en liet het oog over de aanwe
zige gasten gaan. Tevreden dat er onder hen niemand
was die hen opzettelijk zou beluisteren, wendde hij zich
tot den kastelein met de woorden:
Een mooie avond, hé? Hoe gaan de zaken?
Heel stil, antwoordde Geiger, terwijl hij het glas
bier voor zijn gast nederzette.
Op je gezondheid, Geiger.
Daarbij knikte de »prins« hem toe, en na een stevi-
gen dronk zeide hij zacht tot Kalmuck:
Alles is gereed.
Voor dezen nacht?
Ja, je gaat mee naar mijn woning; het is beter,
dat wij hier niet langer toeven.
Daarbij gaf hij Geiger een wenk. Deze kwam nader
bij en leunde over de toonbank. De laatste gasten wa
ren intusschen vertrokken.
Wij zullen dezen nacht ons geluk beproeven,
zeide de »prins«. Het is geen gemakkelijk werk; wan
neer niet alles gunstig is wacht ik liever een of twee
nachten. Ik weet precies, waar de juweelen zijn, in
stikdonkeren nacht weet ik ze te vinden; maar die jon
ge melkbaard komt in den laatsten tijd voortdurend
later thuis dan gewoonlijk en wij moeten wachten tot-
Dat weet ik wel. Anders zou ik ook niet bij je
gekomen zijn, want je bent geen millionnair. De siera
den moeten zoo spoedig mogelijk naar het buitenland,
ik wil ze niet in mijn huis hebben.
Heel goed, prins! Breng mij morgen vroeg alles
maar hier, dan betaal ik u daarvoor zooveel als nie
mand anders doen zal en later nog de helft van wat het
meer heeft opgebracht.
En zorg jeer voor, dat alles dadelijk weggezon
den wordt, nog voor de diefstal wordt bekend gemaakt?
Ik zal zorgen, dat alles binnen zes uren tijds
over de grenzen is. De man, die den buit wegbrengt,
zal vooraf nog de edelgesteenten uit hunne kassen ne
men.
Best! Reken er echter niet vast op, dat wij mor
gen of overmorgen den buit brengen. Ik zal beproeven
om dezen nacht mijn slag te slaan, maar ik wil niet
door overhaasting in gevaar komen. Kom, Kalmuck,
laat ons heengaan; wij moeten voor onze werktuigen
gaan zorgen. Alleen het binnenkomen is moeilijk. De
brandkast staat in de leeskamer; daarin liggen de ju
weelen altijd opgesloten, als de gravin ze niet draagt.
En van die brandkast hebben wij den sleutel,
zei Kalmuck lachend. Het is grappig, hoe die in je be
zit is gekomen.
Hoe ben je aan dien sleutel gekomen, prins?
dat hij eerst in huis is. Het zou zeer onaangenaam
wezen, als hij ons overviel.
Zijt ge er zeker van, dat die voorwerpen er zijn.
Geheel zeker. De oude dame heeft hare sieraden
altijd in huis, wanneer zij in de stad is. Dat weet ik
van haar huisknecht Mossel.
Die is sedert twee jaar niet meer in haar dienst,
merkte de kastelein op.
Maar hij heeft nog vrijage met een van de dienst
meisjes. Ik zeg je: alles is in orde. De sieraden zijn
aanwezig, wij hebben slechts te zorgen, dat zij in onze
handen komen. Ik heb een volle maand tijd genomen
om dit zaakje voor te bereiden teneinde geen fouten
te begaan. Ik zou er al lang mee klaar geweest zijn,
als die melkbaard niet zoo telkens op een ander uur
in den nacht thuis kwam. En kwam hij niet altijd in
een rijtuig, dan zou ik hem een flinken slag op het
hoofd geven, zijn huissleutel nemen en naar binnen
gaan, alsof ik daar woonde. Dat is echter een beetje
gevaarlijk. Als het rijtuig weggaat is hij reeds in huis.
Je hebt mij echter gezegd, dat hij altijd een
beetje boven zijn theewater is als hij thuiskomt; men
zou hem dus gemakkelijk kunnen overmeesteren, zei
Kalmuck.
Daaraan heb ik ook al gedacht als ik hem eens
in dien toestand aantrof, in een rijtuig stopte en naar
het ziekenhuis liet brengen, terwijl wij dan onze kans
konden waarnemen. Maar wij zouden daarbij nog ie
mand noodig hebben, dien wij kunnen vertrouwen. Ik
had daarvoor het oog geslagen op Heinz Werling, maar
die weigerde ronduit.
Zou je dan niet kunnen beproeven met den een
of ander, dien je in het tuchthuis hebt leeren kennen?
vroeg de kastelein.
De »prins« schudde het hoofd.
onder de aandacht van de daarbij belanghebbenden,
de navolgende artikelen der Kieswet, als
Kieswet Art. 57. Personen, bij wie en bestuurders
van bijzondere ondernemingen en instellingen, waarbij
mannen, die den leeftijd van vijf en twintig jaren heb
ben bereikt, in dienstbetrekking zijn, zijn, voor zoover
niet bij algemeener. maatregel van bestuur vrijstelling
is verleend, verplicht te zorgen dat ieder van dezen
die bevoegd is tot de keuze mede te werken, gedurende
ten minste twee achtereenvolgende uren tusschen acht
uren des voormiddags en vijf uren des namiddags daartoe
gelegenheid vinde.
Met betrekking tot bovenstaand wetsartikel is bij
Koninklijk Besluit van 24 Mei 1901 (Staatsblad no. 109)
het volgende bepaald:
Art. 1. Vrijstelling wordt verleend aan de in art. 57
der Kieswet bedoelde personen en bestuurders van
bijzondere instellingen en ondernemingen ten aanzien
van bij hen in dienstbetrekking zijnde personen, welke
uithoofde van die dienstbetrekking op den dag der stem
ming tusschen dein vermeld artikel genoemde tijdstippen
niet gedurende twee achtereenvolgende uren vertoeven
in de gemeente, op welker kiezerslijst zij voorkomen.
Art. 2. Vrijstelling als omschreven in het voorgaand
artikel wordt voorts verleend aan geneeskundigen en
apothekers ten aanzien van bij hen in dienstbetrekking
zijnde personen alsmede aan personen en bestuurders
van bijzondere instellingen en ondernemingen ten aan
zien van bij hen in dienstbetrekking zijnde ziekenver
plegers.
Kieswet Art. 58. Personen en bestuurders, in het
voorgaande artikel bedoeld, zijn, voor zoover arbeid
wordt verricht in fabrieken of werkplaatsen verplicht
te zorgen, dat in het arbeidslokaal, eir zoo er meerdere
arbeidslokalen zijn, in het grootste of wel in meer dan
een arbeidslokaal, gedurende twee werkdagen voor en
op den tot stemming bepaalden tijd op eene zichtbare
wijze is opgehangen eene door hem of van hunnentwege
onderteekende lijst, de uren, in het voorgaand artikel
bedoeld, vermeldende, voor elk afzonderlijk of groeps
gewijze of voor allen gezamenlijk.
Overtreding van de bovengenoemde artikelen der
Kieswet wordt gestraft met hechtenis van ten hoogste
14 dagen of geldboete van ten hoogste f 75.
Sneek, den 17 Juni 1905.
De Burgemeester voornoemd,
ALMA.
fractie-Staalman met den val van dezen eeni-
gen vertegenwoordiger en dan ging Gorinchem
verloren. De eerste plaats werd gewonnen door de
vrijz.-democraten, de laatste door de unie-libe-
ralen.
De anti-rev. hadden, buiten Staalman, 22
leden in de Kamer. Hoeveel zullen er daarvan
terugkeeren? Dertien plaatsen zijn opnieuw
bezet. Ook is op Sneek(?), Kampen en Sliedrecht
te rekenen. Dit wordt dus vast(?) zestien. Maar
Amsterdam VII, Enkhuizen en Gouda zijn on
zeker, terwijl Zierikzee nog onzekerder is.
Verder schijnt Amsterdam IX zeker verloren,
is den Haag I uiterst gevaarlijk. Kans heb
ben de anti-rev. in Amsterdam VIII, Dordrecht,
Leiden en Utrecht II. De andere plaatsen
van herstemming zullen hun wel geheel geen
kans geven.
De Friesch chr.-hist. dr. Schokking bezette
terstond weder zijn Harlinger zetel en ds. An-
kerman maakt een heel klein beetje kans op
Franeker, in welk district hij in herstemming
is met den heer Tak, hoofdredacteur van »Het
Volk<; de heer Lieftinck, een der veteranen,
die zoo lang dit district vertegenwoordigde,
kwam niet eens in herstemming.
De chr.-hist. kunnen tevreden zijn. In de
oude Kamer bezetten ze negen zetels en daar
van werden terstond op nieuw bezet Apeldoorn,
Bodegraven, Dokkum, Goes, Katwijk, Schie
dam en Zwolle; dus zeven plaatsen. Dr. De
Visser krijgt nog een harden dobber in Am
sterdam II.
Kampen is bezig, gelijk we reeds zeiden,
anti-rev. te worden.
Geringe kans heeft deze partij in Den Haag
II, waar dr. De Visser in herstemming is met
den aftredenden heer mr. Dolk, unie-liberaal.
Eenige kans heeft dr. De Visser nog in Rotter
dam II tegenover den aftredenden heer De
Klerk, unie-liberaal; ook heeft mr. Von Weiler
eenige kans in Utrecht I tegenover den aftre
denden oud-liberalen heer Van Karnebeek.
De Unie-liberalen veroverden Gorinchem op
de a. r. en verloren Franeker. De vrijz. dem.
wonnen Den Helder.
Verder kunnen liberalen en vrijz. dem. de
herstemmingen zeer hoopvol tegemoet gaan.
Daar is winst te behalen. De unie-lib. die 17
zetels in de oude Kamer hadden, verkregen
nu reeds Amsterdam I, Amsterdam IV, Brielle,
Emmen, Gorinchem, Hoorn, Meppel, Rotter
dam III en maken verder op vele plaatsen
BEKENDMAKING.
De BURGEMEESTER der gemeente Sneek.
Gelet op de op Woensdag, 28 Juni e.k. te houden her
stemming ter benoeming van een lid der
Tweede Kamer van de Staten-Generaal, brengt
Geen van allen die geschikt is voor zulk werk.
Het is een gevaarlijke onderneming; daarvoor is een
handig, geslepen man noodig.
Nu, ik kan je wel zeggen, als je het plan ten
uitvoer brengt, zal ik zorgen die sieraden voor hoogen
prijs aan den man te brengen. Daar het echter fami-
liesieraden zijn, die men hier kent, wordt het een dure
zaak, want ik moet ze naar het buitenland laten bren
gen.
18)
Maurits Geiger drijft de zaak alleen. Heeft hij druk
bezoek, dan helpt ook zijne vrouw, een stil, bleek, ma
ger schepsel. Geiger is niet zoo dom, dat hij een kell-
ner of buffetjuffrouw in dienst neemt
Voor zijne klanten zou dat niet erg aangenaam zijn
en voor hem nog al lastig, want onder zijne klanten
zijn veel gauwdieven en misdadigers, met welke heeren
Geiger nu en dan besprekingen houdt in een kleine
achterkamer en daartoe is hij altijd bereid, wanneer
iemand sieraden, zilveren voorwerpen of andere dingen
van waarde van de hand wil doen.
In den kelder van Geiger liggen verscheidene wijn
vaten, die echter geen drop bevatten om dorstigen te
laven.
Dezen avond stond de eigenaar van »Het Rad der
Fortuin» in hemdsmouwen tegen de toonbank te leunen
en staarde peinzend naar de groote wolken rook, die
hij uit een fraaie meerschuimen pijp opzoog, en vervol
gens uitblies. Telkens als de deur openging, draaide
hij snel het hoofd om, alsof hij iemand verwachtte. Toen
de herberg langzamerhand leeg was geworden, trad hij toe
opeen man van middelbaren leeftijd, in werkman skiel en
met een hooge pet op, die juist zijn glas bier uitdronk.
Om hoe laat zou je hem hier aantrefien, Kal
muck? vraagt de kastelein zacht.
Om negen uur, klinkt het zacht terug.
Warm was de dag van Vrijdag j.l. De na
tuur liet zich niet onbetuigd en zorgde voor een
zoele temperatuur En daarbij waren ook de
massa’s belangstellenden warm gestemd. Eerst
was men in afwachting over: hoe druk zullen
ze bij ons stemmen. Toen wachtte men met
belangstelling het resultaat van de eigen
stembus en dat van de andere bussen uit ’t
district. En daarna kwamen de telegrammen.
Welk een belangstelling! Massa’s herstem
mingen brachten gejuich aan alle kanten. Een
gekozen candidaat deed enkel partij gejuich
opstijgen.
Tot laat in den avond ging ’t zoo door; de
ambitie steeds wassende. Zelfs al hoorde men
de gekozene van een muurvast district aflezen,
dan was er nog volle geestdrift en niet alleen
bij hen, die van die muurvastheid geen weet
hadden. Neen, men moest daarmee getuigen
van zijn Tweede-Kamerambitie.
Al spoedig kwam ’t bericht van Den Hel
der. De heer Staalman, die ook in Sneek de
candidaat der christen-democraten was, die op
meerdere plaatsen door deze partij gesteld
was, die bijna een dozijn jaren Kamerlid voor
Den Helder was, kwam niet eens in herstem
ming, neen, de heer C. V. Gerritsen, de be
kende vrijzinnig-democraat, bleek dadelijk zijn
zetel veroverd te hebben. Ook kwam al gauw
de uitslag van Gorinchem, ’t district van den
heer Seret. Deze had bedankt vooreen nieu
we candidatuur en dit bleek een verlies voor
de anti-revolutionairen te zijn; de oud-minister
mr. Pierson, van de unie-liberalen, werd zijn op
volger.
De Katholieke partij had voor zich reden
tot juichen. AI hare verwachtingen toch wer
den dadelijk vervuld; drie en twintig harer
leden werden dadelijk gekozen en onder deze
ook de heer Passtoors voor Beverwijk, dat
juist geen heel vast district was, maar thans
aan dezen député een ferme meerderheid bezorg
de. Ook Hontenisse leverde dadelijk eene
meerderheid voor Fruytier. Verder gaven
Grave en Zevenbergen, twee muurvaste dis
tricten, herstemmingen tusschen katholieken
onderling. Enschedé bracht ’t resultaat, dat
men voorspellen kon; in dit district met zijn
14,396 kiezers, vereenigde de r.k. Engels 6201
stemmen op zich tegen 4118 op den aftreden
den heer Van Kol en 3020 op den liberaal.
Zoo was de verhouding ook voorheen en ’t
resultaat zal in de volgende week ook wel zijn
als in 1901.
Ook in Amsterdam, Hoorn en Leeuwarden
hadden de r. k. candidaten, doch de kans voor
dezen was toch nihil. Deze partij behoudt
dus hare 25 Kamerleden.
Minder gelukkig waren de anti-revol. Voor
eerst verdween tot veler teleurstelling de
Dit blad verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
ABONNEMENTSPRIJS voor Sneek f 0,40 per 3 maanden,
franco per post f0,50.
Abonnementen worden te allen tijde aangenomen.
COURANT.
