t)
s
1,
JIBIJWS- Bi IBTOBiTBLAD
^ek.
r a VOOR SiBEï Ei «ISïMBJ.
Seo probaat aUdêL
I
I
Woensda? 28 ITovembor 1806.
It.
75
00
35
00
61o Jaargang.
95.
Uitgever: B. FALKENA Mzn., Singel, Sneek.
i
De belangrijkste Handelsproducten
De Thee.
Feuilleton.
1
Dit blad verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
ABONNEMENTSPRIJS voor Sneek f 0,40 per 3 maanden,
franco per post f0,50.
Abonnementen worden te allen tijde aangenomen.
i
1880
KG.
over laatstgenoemde tijdruimte, nl.
mill, tot ongeveer 59 mill. K.G.
ADVERTENTIëN 4 cent per regel. Bij abonnee-
unen^c1 ÖUO
regels 3 cent en van 1OOO regels 21/, cent. Groote ^bddec_aar
plaatsruimte.
van een hooge geldboete. Of ’t nu meW
deweten van den bouwmeester ging of ni^
niet bekend geworden, maar op zekeren m
gen ontwaarden de Parijzenaars met ontzasi™
groote letters Van Houten’s cacao is de
op den toren. 1
’t Spreekt van zelf, dat de Hollandsche fir
ma daarover een proces werd aangedaan,
waarbij een geldboete van 10.000 francs werd
opgelegd, ’t Is ook begrijpelijk, dat ’t verloop
van dit proces in alle groote bladen der we
reld werd opgenomen, wat natuurlijk voor de
firma Van Houten een prachtige reclame was.
Er wordt niet bij verteld, of de architect ook
een faveurtje kreeg, maar ’t wil ons voorko
men, dat hem wel een busje echte van Hou
tens zal zijn toegezonden als blijk van erken
telijkheid.
Het gebruik van cacao werd door de Span
jaarden bij hun komst in Mexico reeds aange
troffen; in een deel van dit land werden de
cacaoboonen als munt gebruikt, even als in
Nicaragua. In Zuid-Europa was het drinken
van cacao reeds in het midden der 17e eeuw in
zwang, in het midden en het Noorden drong
het eerst een paar eeuwen later door.
Zooals we straks reed» opmerkten, neemt"
’t gebruik van cacao meer en meer toe. De
theobromine, dat een bestanddeel uitmaakt
van de caCao, heeft de eigenschap, dat het
de urine-uitscheiding bevordert. Daarop be
rust de verfrisschende werking van de cacao.
De cacaoboonen bevatten verder nog verschil
lende belangrijke hoeveelheden der verschillen
de voedingsstoffen, ’t Vet, dat we reeds noem
den, de cacaoboter maakt 28 proc, er van uit;
er is 21 proc. eiwit in en 31 proc. koolhydraten.
Een eigenaardigheid van de cacaoboter is, dat
ze gemakkelijk verteerbaar is; de afgescheiden
boter wordt voornamelijk tot het vervaardigen
van zeep gebruikt.
Wordt de cacao met melk bereid, dan wordt
de voedingswaarde van den aldus verkregen
drank aanmerkelijk vergroot; met suiker ver
mengd levert ze de chocolade, die, mits zuiver
bereid, een uitstekend voedingsmiddel is, vooral
op groote tochten en bij vermoeiende sport zeer
aan te bevelen. (Wordt vervolgd.)
haren man om den hals en hield niet op hem te bedan
ken. Ze zong van den morgen tot den avond en nog-
nooit was hare woning haar zoo mooi geweest als nu.
Helaas konden de echtelieden niet lang in hun
nieuwgeschapen paradijs samen verblijven. De heer
Beek moest veertien dagen voor zaken op reis en
zijne vrouw moest hij tusschen de schatten barer
nieuwe meubeltjes alleen achterlaten. Mevrouw Beek
verveelde zich in dit alleenzijn en deze verveling’
bracht haar op het idee, dat het salonkastje daar, waar
het stond, te weinig licht had en dat de kopergravure
beter in de ontvangkamer dan in de woonkamer paste.
Ze overlegde niet lang en gaf zoo spoedig mogelijk
uitvoering aan deze gedachte.
Eerst moest de groote salonkast verplaatst worden.
Dat was geen klein karweitje, maar wat doet men niet,
als een oude hartstocht weer boven komt
Ze had nieuwe dienstmeisjes gekregen en daar geen
van beiden de zucht tot verandering van hare mees
teres kende, doch beiden meenden dat dit voor de
eerste maal gebeurde, hielpen ze dapper mee. Ze
trokken en trokken en hadden weldra de zware kast
van den wand gerukt, maar toen ontsnapte aan Elize’s
lippen een kreet van ontzetting. De oppervlakte van
den wand achter de kast was in ’t geheel niet be
hangen en een Wit vlak vertoonde zich aan haar
verbaasden blik.
Toen de eerste schrik voorbij was, liep mevrouw
Beek naar de sofa, schoof die eigenhandig van den
wand, waarbij de verschillende vazen en kleine snuis
terijen die op de étagère stonden, naar beneden vielen.
Wat ze vermoed had, bleek waarheid te zijn ook
hier vertoonde zich een kaal wit vlak. Waar ze het
ook probeerde, overal herhaalde zich hetzelfde, alleen
onder anderen vorm, zelfs de schilderijen aan den wand
bedekten kale wandvlakten.
Zooiets had zij nog nooit beleefdHaar man kreeg
zulk een kwaden brief, als hij zelf niet had gedroomd.
Hij antwoordde goedig plagend, maar tusschen de
regels was toch te lezen, dat hij zijn wil zou door
zetten en toen hij weer thuis kwam hield hij woord ook.
Ditmaal was het ernstig gemeend. De witte vlak
ken bleven waar ze waren en mevrouw Else moest,
hoe ongaarne ook, met hare meubels vrede sluiten en
tevreden zijn dat zij in haar behaaglijk rustig tehuis
vermengd worden. Om zorgvuldig de lucht
af te sluiten wordt de thee met den grootsten
zorg verpakt; de theekisten worden van binnen
bekleed met theelood, een alliage van tin en
lood, en bovendien aan de buitenzijde geheel
met papier overplakt.
De landen, die tegenwoordig vooral thee
uitvoeren, zijn China, Japan, Britsch-Indië,
Ceylon en Java. In Voor-Indië, waar de aan
planting, evenals op Java, omstreeks 1830 be
gon, is de theecultuur verbazend uitgebreid;
de uitvoer uit China is daarentegen afgenomen.
Bedroeg deze in 1880 ruim 138 mill. K.G.,
in 1901 was hij gedaald tot ruim 72 millioen,
daarentegen nam de uitvoer van Voor-Indië van
tot 1899 toe van 21 tot ruim 72 mill.
Nog sterker toename vertoont Ceylon
van 0.1
Voor Java,
waar de belangrijkste theeplantages liggen in
de Preanger-regentschappen, is de productie
eveneens toegenomen, n.l. van bijna 5 mill.
K.G. in 1895 tot ruim 6,5 mill. K.G. in 1900.
De landen, waar het theeverbruik per hoofd
het grootst is, zijn Engeland en Rusland, res
pectievelijk 2,72 en 2,41 K.G. per jaar; in ons
land, dat de vierde plaats inneemt, bedraagt
dit 0,364 K.G. Welke afmetingen de theehan
del in onzen tijd heeft aangenomen, kan o. a.
hieruit blijken, dat de bekende thee-firma
Lipton in Engeland meermalen per week
50.000 pond sterling of f 600.000 aan invoer
rechten betaalt.
Waren de koffie en thee oorspronkelijk af
komstig uit de Oude Wereld, ook de Nieuwe
heeft ons bekend gemaakt met een paar voort
brengselen van dezelfde groep, nl. de Paraguay-
thee en de cacao.
De eerste is het blad van een heester, die
in het wild voorkomt in Paraguay, in de Zuide
lijke gewesten van Brazilië, in Uruguay en
naar het westen tot in de Boliviaansche Andes.
Aan deze plant wordt weinig zorg besteed;
de stengels en bladeren worden afgesneden,
boven een vuur gedroogd, waardoor ze eenigs-
zins naar rook smaken, en daarna fijn geslagen.
Meestal wordt er een aftreksel van gemaakt
met kokend water in een potje, dat maté ge
noemd wordt, vanwaar ook de naam yerba
of vier weken hare geheele woning anders in te rich
ten. Het was niet voldoende dat de sofa en de piano
ruilden van plaats, of de boekenkast met de schrijftafel
«verstoppertje» speelden, het waren zelfs de kamers,
of beter hare bestemming, die naar de pijpen der huis
vrouw moesten dansen en van plaats verwisselen. N u
eens deed de eetkamer dienst als slaapkamer, dan weer
als salon.
Soms was de kinderkamer beneden aan den eenen
kant van de lange reeks van kamers, dan in het mid
den en weldra weer aan het uiterste einde.
Jammer dat de keuken zoo ingericht was dat zjj al
leen als zoodanig kon worden gebruikt, anders had de
jonge vrouw de keuken stellig veranderd in een be
hagelijke salon.
Een der grootste zorgen van den heer Beck was,
dat hij nooit den weg in zijn eigen huis kon vinden.
Wanneer hij den eenen morgen de woonkamer verliet
in de overtuiging dat hij ze 's avonds door dezelfde
deur weer zou binnengaan, dan zag hij, dat hij zich
geheel had vergist, want hij kwam terecht in de kinder
kamer.
Dat hij zijne vrouw zachte verwijten maakte, spreekt
vanzelf, maar hij was een stil, beminnenswaardig man en
zijne vrouw was niet zoo maar dadelijk uit het veld
geslagen, zoodat zijne verwijten op haar nu juist geen
diepen indruk maakten.
Slechts een enkele maal gevoelde mijnheer werkelijk
grooten lust aan deze gril zijner vrouw een einde te
maken, maar er kwam iets tusschen en toen bleef ’t er
bij. En dat was maar goed ook, want toen hij kalmer
was geworden, viel hem een plan in, dat naar hij
dacht, zekerder naar het doel zou leiden dan alle ver
maningen.
De heer Beck was van een kleine reis voor zaken
teruggekeerd en had een vriend uit zijn jeugd meege
bracht, dien hij toevallig op reis had ontmoet en nu
was meegekomen om Beck’s vrouw te begroeten.
Toen zij in zijn woning waren gearriveerd, stelde
hij zijn vriend voor eerst in de ontvangkamer te gaan
en even wat uit te rusten, terwjjl mijnheer Beek zijn
vrouw op het bezoek zou voorbereiden. Maar toen hij
de deur van het vertrek, dat dienst deed als ontvang
kamer, naderde, hoorde hij een ongewoon lawaai en
de deur openende, zagen zjj de kinderen druk stoeien,
rX
Met dezen naam duidt men aan het aftrek
sel van de gedroogde bladeren van verschillen
de plantensoorten; in den regel echter van die
van een heestergewas, dat oorspronkelijk waar
schijnlijk thuis behoorde in het landschap As
sam (in Bengalen), maar reeds sedert overou-
den tijd wordt aangeplant in China. Ook de
naam is afkomstig uit de taal van een der
Chineesche gewesten (To-kien, tegenover het
eiland Formosa), waar men ze in het bizonder
aantreft. Van China is de thee in de 9e eeuw
van onze jaartelling in Korea en Japan geko
men. In Europa leerde men het gebruik er
van kennen en inde 17e eeuw (1610) voerden
de Hollanders ze voor het eerst als handels-
waar in, niet direct uit China evenwel, maar
uit Bantam, waar ze de thee van Chineesche
kooplieden kochten. Van deze haven en,
zoolang de Oost-Indische Compagnie in het be
zit was van Formosa, ook van dit eiland, werd
de thee langen tijd naar Europa vervoerd.
Het gebruik van deze drank is evenals dat
van de koffie lang tegengewerkt; eerst in 1660
werd ze in Londen gedronken, maar was ont
zaglijk duur (1 pond werd betaald met 3 Eng.
ponden 36 gld.) Oorspronkelijk was de
theehandel een monopolie der O. I. Compagnieën
jn Engeland en in ons land; vandaar en ook
door de hooge invoerrechten breidde hij zich
weinig uit. Eerst na het opheffen van dit
monopolie en het verminderen der invoerrech
ten nam het gebruik sterk toe. Rusland voerde
oorspronkelijk al zijn thee in over land, de
zoogenaamde karavaan-thee; de beste soorten
werden in den regel door Mongolië en Siberië
over land uitgevoerd. Het aantal theesoorten
is zeer groot en hangt in de eerste plaats af
van den tijd, waarin de blaadjes geplukt wor
den en verder van de bereidingswijze. Door
deze laatste ontstaat het verschil tusschen
groene en zwarte thee, waarvan de eerste soort
vooral naar Amerika wordt verhandeld.
De verschillende geur, dien de theesoorten
bezitten, is af komstig van de bladeren en bloe
men van andere planten, die er gedeeltelijk
reeds in China, maar vooral in Engeland, mee
De heer en mevrouw Beek leefden samen zeer ge
lukkig. Hij was op zijne kleine vrouw nog even ver
liefd als voor zes jaar op hun bruiloft, hoewel Elise
niet zooveel tijd meer voor haar man over had als in
het eerst van hun huwelijk, daar zij nu voor drie
kleine kinderen had te zorgen. Bijna alles wat zij zeide
of deed, wekte zijn tevredenheid, of juister gezegd
zijne bewondering, en het kleine woordje »bijna« be-
teekent niet zooveel wanneer hij, die het uitspreekt,
een jong getrouwd man is en in zijne vrouw beslist
een engel wil zien.
De eenige fout der jonge vrouw, neen, fout is reeds
een te streng woord, haar eenig klein zwak, dat niet
zijne goedkeuring kon wegdragen, was haar groote
zucht voor veranderingen.
Daarom wil niet gezegd worden, dat zij zich liever
eendonkeren man in plaats van haar blonden echtvriend
of kleine lichte kinderen in plaats van hare kleine
donkere engelkopjes wenschte, neen, daarin was ze zoo
behoudend als slechts een vrouw kan zijn. Het waren
de doode voorwerpen in hare omgeving waarin ze door
geregelde ruiling en verplaatsing leven bracht.
Begon de kleine mevrouw Beek het seizoen met een
garneering van beverbont op haren wintermantel'dan
eindigde zij zeker met struisvedergalon; droeg ze in
Mei parelsnoeren bij haar zomercostuum, dan kon men
er zeker op rekenen, haar in Juli met kant te zien
en had ze in April viooltjes op haar hoed, dan waren
op denzelfden hoed in Augustus korenbloemen aan
gebracht. Het waren echter in ’t geheel niet de mo
degrillen, waaraan de jonge mevrouw toegaf, doch
enkel en alleen de grillen, die in haar eigen hoofd op
kwamen.
Daar was niets aan te doen en de heer Beck was
rijk genoeg om zijne vrouw deze kleine buitensporig
heden te kunnen veroorloven, die hem bovendien per
soonlijk niet hinderden. Mevrouw Beck had echter
5 nog een andere gril, die nu wel niet bepaald storend
werkte, maar toch minder in den smaak van den heer
a huizes viel. Zjj achtte het n.l. noodig om de drie
kruid) maté. Hieruit wordt het volgens de
oude gewoonte opgezogen door een blikken
of zilveren buisje, dat aan de onderzijde van
fijne gaatjes is voorzien; melk wordt er nooit,
suiker soms aan toegevoegd. Tegenwoordig
drinkt men het aftreksel ook net als de thee,
uit kopjes en met suiker en melk. Met koud
water overgoten, dient Aq yerba maté om het
water smakelijk te maken.
Het product wordt nog slechts weinig naar
Europa verhandeld, niettegenstaande het ver
schillende eigenschappen moet bezitten, die het
boven koffie en thee stellen. Ook is het ge
bruik er van veel goedkooper. De Europe
anen, die zich in Zuid-Amerika neerzetten,
worden gewoonlijk spoedig hartstochtelijke
maté-drinkers. Paraguay voert veel van die
thee uit naar Argentinië.
Van veel meer belang is de cacao-teelt,
vooral sedert het gebruik daarvan meer en meer
toeneemt. Oorspronkelijk werd ze uitgeoefend
in het zuidelijk gedeelte van Mexico en in alle
staten en koloniën aan de Noord- en Noord
westkust van Zuid-Amerika en op de West-
Indische eilanden. Vandaar is de cacao over
gevoerd naar Afrika en ook naar Ceylon en
Java. De boonen zijn de pitten, die in een
vijfvoudige rij in de vrucht zitten tot een totaal
van 40 a 60. Ze worden gedroogd en in dezen
toestand verhandeld om dan in de cacaofa
brieken te worden verwerkt. Hier wordt er
ook het vet, de zoogenaamde cacaoboter uit
afgezonderd. Dit laatste vormt een zeer be
langrijk handelsartikel: ons is wel eens verze
kerd een nog belangrijker dan de eigenlijke
cacaohandel. De ontzaglijke reclame, die een
firma als van Houten voor ’t artikel cacao in de
laatste jaren heeft gemaakt en nog maakt, is
zeker wel een bewijs, dat er op verdiend
moet worden. Immers bijna geen stoomboot
of tramwagen in Nederland, en ook zelfs in ’t
buitenland, of men vond er ’t duidelijk in ’t
oog loopend reclamebord op: Van Houten’s
cacao is de beste en de goedkoopste in ’t ge
bruik. Een aardige anecdote deed daarover
tijdens den bouw van den Eifel-toren in Parijs
de rondte, ’t Was den architect uitdrukkelijk
verboden, aan het in aanbouw zijnde gevaarte
eenige reclame te doen aanbrengen, op straffe
terwijl allerlei speelgoed op de stoelen lag.
Het meisje wilde vlug opruimen, doch de eerste in
druk liet zich niet uitwisschen. Mevrouw Beck had
weer eens eene verandering aangebracht en men was
nog niet zoover daarmee gevorderd, dat het vertrek
als kinderkamer geheel in orde was.
Beek sloot haastig de deur, eene verontschuldiging
mompelende, die meer als een verwijt klonk en trok
zijn vriend mee in het salon, waar hij dezen wilde
binnenlaten tot zijn vrouw hem had aangewezen, waar
hij zelf voor den eersten tijd zou wonen. Achteruit
tredend om den bezoeker eerst te laten binnengaan,
zeide hij Ga maar binnen, Otto, ik zal dadelijk
Een luide gil deed hem plotseling zwijgen en over
den schouder van den vriend zag hij zijn vrouw in
korte onderrok en corset, met de friseertang het haar
krullen. Natuurlijk niet in het salon, doch in de slaap
kamer, die juist vandaag hierheen was verplaatst.
Nu bleef Beek niets anders over, dan het meisje
naar de bestemming der verschillende kamers te vra
gen. Nadat ze eindelijk gekomen waren, waar ze
wilden zijn, dachte zijn vriend goedmoedig om het
gebeurde. Het aardige, kleine vrouwtje met schaam-
roode wangen, deed haar best zoo aardig mogelijk te
zijn en de avond ging ten slotte nog beter voorbij dan
men had kunnen hopen.
Maar Beek vergat dit voorval niet en zijn bekoorlijk
klein vrouwtje zou dit weldra ervaren.
Eenige weken later kregen de kinderen kinkhoest
en de dokter schreef een kort verblijf op het platteland
voor. De scheiding was smartelijk. Mevrouw Beek
moest namelijk alleen met de kinderen op reis, daar
haar man niet mee kon gaan wegens drukke zaken.
Maar het afscheid werd overwonnen, als zoovele andere
moeielijkheden in het leven, de tijd van scheiding ging
snel voorbij en werd verkort door brieven, die eiken
dag elkaar kruisten. In een der laatste brieven
kondigde de heer Beek zijn vrouw eene op handen zijnde
verrassing aan.
Toen zij terugkeerde en door de feestelijk versierde
deur hare woning binnentrad, herkende zij haar huis
bijna niet meer. Alle kamers waren van kostbare
tapijten voorzien, nieuw behangen en de eenvoudige
meubels waren vervangen door elegante moderne.
Elize’s verrassing kende geen grenzen. Ze vloog geen veranderingen 'meer kon aanbrengen.
I
N E E
I
COURANT
