ÏOOR SHEEK ES o'ISHiEkEV
5IEEWS- ES JIIÏERTESTIEELi»
i
Woensdagss October 1907.
62e Jaargang.
ITo. 81.
r
De Vioolspeler.
3. Voorstel tot liet maken eener Drinkwaterleiding.
Uitgever: B. FALKENA Mzn., Singel, Sneek.
Uit de Raadszaal.
Feuilleton.
1
I
1
r
Dit blad verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS,
ABONNEMENTSPRIJS voor Sneek f 0,40 per 3 maanden,
franco per post f0,50.
Abonnementen worden te allen tijde aangenomen.
Vrij bewerkt door AMO.
t
r
HOOFDSTUK IX.
25). (Vervolg.)
Mr. Gale was in eigen oogen een man van gewicht.
Was hij niet de zaakwaarnemer van de Asherton-eigen-
dommen Gingen zijne vrouw en dochters niet om
met de voornaamste burgers in den omtrek Hij reken
de zich een man met veel invloed; in werkelijkheid
had hij juist weinig invloed, doch daarom was het
noodig, dat weinige breed uit te meten. Tegenover
zijn ondergeschikten was hij praatziek, ook nu deed
hij zich hoog voor.
»Gekheid, Shanker 1 Lord Asherton wil geen bezoek
ontvangen, alles goed en wel, maar ik ben zijn zaak
waarnemer, mjj zal hij dus niet afwijzen. Dat zou al
te gek zijn. Ga mij maar dadelijk aandienen.*
Shanker krabde zich achter de ooren.
»Mr. Gale, ik geloof, dat het ’t beste is, Achille er bij
te roepen.*
.Achille Wie is Achille
Mr. Gale wist heel goed, wie Achille was, maar zijn
waardigheid in zijn eigen oogen eischte, dat hij zich
onwetend voordeed.
»De vertrouweling van mylord, die alles en allen
hier op het kasteel regeert. Zonder hem wordt niets
gedaan.*
»0, is hij de lijfknecht?* vroeg mr. Gale, onmiddel-
lijk het besluit nemende om Achille zoo spoedig moge-
i I
ADVERTENTIëN 4 cent per regel. Bij abonnement van 500
regels 3 cent en van 1000 regels 21/, cent. Groote letters naar
plaatsruimte.
gedaan. Spr. wenscht de zaak niet uitgesteld te zien
om de vragen, welke z. i. van ondergeschikten aard zijn.
De heer de Jong brengt ook hulde en lof aan de
commissie voor het waardige en duidelijke rapport.
Waar echter de begrooting f 20,000 hoogeris gewor
den door de stijging van ijzerprijzen en geldmarkt,
vindt hij ’t thans geen tijd om over te gaan tot aan
besteding en geeft in ernstige overweging met de lee
rling van f 280,000 te wachten, tot gunstiger oogen-
blikken, omdat thans door de toepassing der bouwver
ordening het aantal goede regenwaterbakken toe
neemt.
Verder wijst spr. er op, om te zorgen voor een vol
doend aantal reservebanken, daar toch gebleken is,
dat daarvoor bij de zuivelfabieken te Harich en Sloten niet
is gezorgd; men heeft op deze plaatsen nieuwe put
ten moeten slaan. Ook bezit de nortonput te üitwel-
lingerga niet meer die capaciteit als voor drie jaren.
Spr. geeft dit in ernstige overweging, opdat Sneek
te eeniger tijd niet zonder leidingwater zal zitten.
De heer dr. Bouma antwoordt dat de commissie vier
reserveputten voldoende acht, terwijl de heer Halbertsma
zes wilde hebben. Verder is door spr. van af 1905
het water der fabriek te Uitwellingerga onderzocht en
vond in de laatste drie jaren voor zoutgehalte: 39, 40,
38, dus geringe afwijking.
De heer Schufsma wenscht te vragen of de klaarbak-
ken overdekt moeten worden, wat meerdere kosten
geeft. Bij de Amsterdamsche waterleiding zijn ze
open en dit bevalt daar goed, waarom spr. voor open
bakken is.
De heer Pijttersen antwoordt dat de commissie en
de nu reeds gemaakte kosten voor grondaankoop, be
stekken, teekeningen, boringen enz.
De Voorzitter licht toe, dat de hoogere raming van
kosten voortvloeit uit de stijging der ijzerprijzen en
den stand der geldmarkt. Van de gelegenheid tot
het schriftelijk vragen van inlichtingen is door de
heeren Blok en De Jong gebruik gemaakt. Daar hunne
vragen technische zaken betreffen, stelt de Voorzitter
voor, eerst alleen de drinkwaterleiding te behandelen,
daar later aan de technische bezwaren tegemoet kan
worden gekomen. De vraag van den heer Blok of de
kwaliteit der steen voldoende capaciteit bezit tegen
doorslag van muren, wordt door den ingenieur, den
heer Halbertsma, die met het maken der plannen enz.
is belast, toegelicht dat doorslag ook vaak is te wijten
aan slecht metselwerk. Een tweede vraag van den
heer Blok, waarom het betonwerk van de filters voor
de klaarbakken door één firma zal worden geleverd
en niet inschrijvingen van verschillende firma’s zijn
verzocht, is door den heer Halbertsma beantwoord,
dat er niet zooveel firma’s op dat gebied zijn, die er voor
ingericht zijn om best werk te leveren. Een derde
opmerking van den heer Blok betreft het stellen van
ijzerwerk van den torenhij vraagt, waarom dit niet
wordt aanbesteed hierop is door den heer Halbertsma
geantwoord, dat het in nauw verband staat met het
stellen van het reservoir, waarom het, ter verkrijging
van solied werk, aanbeveling verdient, dat deze wer
ken door één fabrikant worden geleverd.
O. m. vraagt de heer de Jong, waarvoor de 1 pro
cent dient in het bestek genoemd. Als die is voor
den aannemer voor registratie enz. is het te weinig.
Hierover ontspint zich eene discussie tusschen de j ook de heer Halbertsma eerst open bakken wenschten,
heeren de Jong, Blok, Pijttersen, dr. Bouma en den J“u Ku—--j-**;-
Voorzitter.
De heer Blok vraagt of die 1 pet. betreffen de gewone
kosten van aanbesteding en of er later nog bijkomen
de andere kosten; in dit geval vindt spr. de 1 pet. te
weinig. Bij aanbestedingen door het rijk wordt 2 pet.
voor registratie enz. gerekend.
De heer Pijttersen antwoordt dat de heer Halbert
sma wel 2 pet. wenscht in plaats van 1; de gemeente
moet toch bij betalen indien het bedrag niet toereikend
blijkt.
De Voorzitter is van meening, dat bespreking van
het bestek nog niet aan de orde is, doch wil de heer
Halbertsma over het gesprokene wel inlichtingen
vragen.
De heer dr. Bouma meent van den heer Halbertsma
opgevangen te hebben dat 1 pet. te weinig was, doch
dat ’ter niet toe deed, daar de gemeente toch moet
bijbetalen.
De heer de Jong is over de toelichting nog niet
voldaan en wenscht nog meer licht op dit punt, waar
op de Voorzitter antwoordt te meenen, dat de vragen
zijn toegelicht. De heer de Jong kan hierover verder
van gedachten wisselen met den heer Halbertsma.
De heer Bakker had gedacht of heden de vraag ge
steld zou worden «ai dan niet oprichten van een drink
waterleiding.* Spr. hoopt, dat spoedig met het werk
een aanvang wordt gemaakt om zoo mogelijk reeds ’t
volgend jaar water uit de waterleiding te kunnen ge
bruiken en brengt hulde aan de commissie van onder
zoek, den gemeente-architect en inzonderheid aan den
heer dr. Bouma, die den dank der gemeente verdie
nen voor de vele werkzaamheden, door hen in dezen
lijk uit den weg te ruimen. Zeg hem, dat hij zonder
verwijl hier komt, als het niet anders kan, en laat mij
niet lang wachten.*
Achille liet den advocaat niet lang wachten. Met
een vriendelijk lachje kwam hij vlug aanstappen, na
derde mr. Gale met een diepe buiging en begroette
hem met »Goeden morgen, mijnheer.*
»Ik moet lord Asherton spreken,* zei de advocaat
op gebiedenden toon. «Breng mij spoedig naar zijne
kamer en meld mij aan. Ik heb gewichtige papieren
bij mij, die de handteekening van mylord behoeven.*
En hij stapte in de richting van mylord’s vertrekken.
«Blijf hier, mijnheer,* riep Achille, terwijl hij den
advocaat in den weg trad. «Ge kunt niet bij mylord
worden toegelaten. Dat is onmogelijk. Hij is onge
steld. Het is volstrekt onmogelijk. Ik behandel alle
zaken, ik zal de papieren wel onderteekenen; ik heb
volmacht om alles te teekenen. Geef maar hier, ik
ben gereed.*
«Jou vervloekte ezelriep mr. Gale buiten zich
zelven. «Jjj onderteekenen Jij
De advocaat was zoo woedend, dat hij geen woord
meer kon uitbrengen.
«Ach, dat woord kan ik evengoed uitspreken als de
Engelschen zelven, en ik maak u hetzelfde compliment,*
antwoordde Achille met onverstoorbare kalmte. «Loop
naar de hel, mijnheer,* voegde hij er met een beleefde
buiging bij.
Shanker was een goed afgericht lakei en verried zel
den door woord of gebaar, wat er in hem omging,
maar nu werd het hem toch te machtig; hij kon een
glimlach niet onderdrukken, en dit verhoogde de woede
van den advocaat nog meer.
«Word ik nu bij lord Asherton binnengeleid of moet
ik mijn schriftelijk beklag voor je onbeschoftheid in-
missie zegt in haar rapport voldoende water van zeer
voldoende hoedanigheid, na ontijzering, te hebben ge
vonden, en waar de commissie dat schrijft, is ’t spre-
ker’s wensch, dat de Raad, ondanks de hooge kosten,
besluite tot het maken van eene drinkwaterleiding.
Zonder hoofdelijke stemming wordt hierop conform
het voorstel van B. en W. besloten.
Nog stelt de Voorzitter, in verband met het geno
men besluit, voor, dankbaar te aanvaarden de subsidie
groot f 50.000, verdeeld over 10 jaren, aangeboden door
heeren Regenten van het Old Burger Weeshuis.
Onder applaus wordt dit voorstel aangenomen.
Ten slotte wordt nog, conform het voorstel van den
Voorzitter, besloten, dat het Dagelijksch Bestuur bij
de uitvoering van het werk zal worden bijgestaan door
de commissie voor de drinkwaterleiding.
De Voorzitter hoopt op den steun van de commis
sie, bestaande uit de heeren Pijttersen, dr. Bouma en
Visser, te kunnen rekenen.
4. Voorstel tot verbetering van het verwarmingstoestel
in school I.
Burg, en Weth. stellen voor, dat de Raad hun colle
ge machtige, aan de firma Wouter en Drost te Amers
foort de verbetering van de centrale verwarming in
school I op te dragen voor het door haar opgegeven
bedrag van f 680, waarvoor zij een goede uitvoering
garandeert.
De heeren Visser en Blok meenen na voorlezing
van het garantie-bewijs dat dit in de praktijk van
weinig waarde is. Laatstgenoemde vraagt of ook andere
firma’s zijn uitgenoodigd een begrooting van kosten
te geven.
De Voorzitter zegt met de verwarming van school I
niet op de hoogte te zijn. Het Dagelijksch Bestuur
beeft genoemde firma verzocht de kosten van verbete
ring op te geven en die nu de goede uitvoering voor
het opgegeven bedrag garandeert.
De heer Pijttersen licht nog toe, dat de betaling der
aannemingssom geschiedt na onderzoek en indien
blijkt dat de temperatuur goed is. Deze firma had
te hoog ingeschreven bij den aanleg van de centrale
verwarming ze heeft op dat gebied een goeden naam,
waarom haar advies is gevraagd.
De heer Zelvelder herinnert, dat 3 jaren geleden
reeds over de verwarming werd geklaagdtoen is de
leverancier geroepen om verbetering aan te brengen,
doch zonder resultaat, de fout werd niet hersteld. Spr.
zou er op willen aandringen voor de winter de ver
warming goed in orde te laten maken.
Na nog eenige discussie wordt met algemeene stem
men conform het voorstel van B. en W. besloten.
5. Wijziging der gemeente-begrooting, dienst 1907.
Dit betreft de overbrenging van een gedeelte van
het batig saldo der rekening over 1906, tot een be
drag van f 2836,76’/,, voortvloeiende uit den verkoop
van gemeentegrond, op den dienst van 1907, in ver
band met het volgende punt der agenda voor den aan
koop eener inschrijving op het grootboek der N. W.
schuld.
Het desbetreffend concept-besluit van B. en W. wordt
zonder discussie en hoofdelijke stemming goedgekeurd
en wordt de gemeente-begrooting, dienst 1907, daar
door nader vastgesteld met een bedrag in onvangsten
en uitgaven van f 487,216,70*.
6. Voorstel aankoop inschrijving 2’/, grootboek
N. W. Schuld.
Achille en zijn helper Jacques.
De kamer op den hoek van het gebouw diende voor
eetkamer; vandaar kwam men in de zitkamer, dan
volgde de slaapkamer van den graaf en eindelijk de
bad-en kleedkamer. In dit laatste vertrek sliep Achille.
Na het souper ging Giotto met den pianist in de
zitkamer, de deur van de eetkamer bleef open en dan
speelden de twee muziekkunstenaars heerlijke stukken
ten pleiziere van den gastheer en de overige vrienden.
De muziek verschafte een onuitsprekelijk genot, daar
Giotto een onovertrefbare violist was, terwijl de pianist
een eerste meester op zijn instrument mocht heeten.
Zij waren gewoon samen te spelen, zoodat de stukken,
die zij ten gehoore brachten, in uitvoering de volmaakt
heid zelve waren.
Wanneer het gezelschap uit elkaar ging, bleef Giotto
in de zitkamer en speelde op zijn viool, terwijl lord
Asherton zich ter ruste begaf. Dan schitterde zijne
bekwaamheid als kunstenaar in vollen glans; hij wist
dan uit den grooten voorraad melodieën er een te grijpen
en met allerlei variaties daaruit een muzikaal gebouw
op te richten van indrukwekkende schoonheid, of hij
maakte er liederen zonder woorden van, schilderen zon
der penseel, verhalen zonder boek, drama’s zonder too-
neel. Zoo speelde hij voort, totdat Achille op den
drempel der slaapkamer verscheen en den vinger op
stak, als een teeken, dat zijn meester was ingesluimerd.
Dan sloop de violist onhoorbaar weg.
Den avond van Paaschzondag zat Giotto alleen met
lord Asherton. De andere leden van het gezelschap
waren naar de kerk gegaan en brachten den dag
elders door.
Toen Giotto als naar gewoonte zijn viool wilde ter
hand nemen, hield lord Asherton hem tegen.
«Bljjf hier, mijn vriend! Doe mjj het genoegen hier
doch de heer Boerrigter voor overdekking was uit
een hygiënisch oogpunt.
De beer dr. Bouma brengt in ’t midden, dat de
opinie der deskundigen daarover verschilt. Bij open
bakken kunnen zon en licht hunne inwerking doen
gelden, doch bij vorst is ijs ’t groote bezwaar.
Besloten wordt, dit punt nader te onderzoeken.
De heer Zelvelder heeft geen principiëele bestrijding
gehoord. Wel is de heer De Jong voor uitstel, doch
voor deze zaak, zoo belangrijk voor de gemeente en
zoo vaak besproken, zou ’t slechte politiek zijn, om
door duurder materialen en geld de zaak uit te stellen.
Spr. vindt, dat de Raad dan een treurig figuur zou
maken voor de bevolking, voor wier gezondheid de
waterleiding een zegen zal zijn.
De heer Blok is ook van meening, dat hier behoefte
bestaat aan eene drinkwaterleiding en hij zich ook
wil aansluiten bij de hulde, gebracht aan de commis
sie, dr. Bouma, hh. Regenten van het O. B. Weeshuis
enz. Doch spr. kan niet toegeven, wat de heer Hal
bertsma zegt over de muren der gebouwen, waar deze
meent dat het doorslaan van muren ligt in de kwestie
van uitvoering. Z. i. kunnen muren van de dikte als
hier en staande op den wind, niet voldoen aan de
eischen, die het klimaat hier stelt. Verder zag spr.
gaarne in het bestek opgenomen de maximale werktijd
en minimum loon.
De Voorzitter zegt, dat in den korten tijd, dien
hij hier is, het werk, dat inzake de waterleiding door
de commissie is verricht, hem eerbied en achting
heeft afgedwongen.
En waar twee leden hulde hebben gebracht aan de
commissie, heeft dit sprekers volle sympathie. De com-
brengen riep hij met een stem, die van verontwaar
diging trilde.
«Gij kunt niet bij mylord worden toegelaten, dat heb
ik u reeds gezegd; maar ge kunt schrijven wat ge
wilt. Signor Giotto zal den brief wel openmaken en
lezen. Schrijf wat gij wilt, het kan mij niemendal
schelen.*
«Over rechtzaken aan een muzikant schrijven?* riep
de vertoornde advocaat. «En dan
«Dan zal er wel antwoord komen, mijnheer,* ant
woordde Achille koel. «Ik heb de eer u te groeten,
mijnheer Goeden morgen
De arme advocaat was geheel uit het veld geslagen;
hij zond geen brief om zich over Achille te beklagen,
zooals hij gedreigd had.
Achille had voor zijn meester vier mooie kamers in
orde gebracht; ze hadden uitzicht naar het zuiden, en
stonden met elkaar in gemeenschap een eetkamer,
een zitkamer, een slaapkamer en een badkamer.
Hier bracht lord Asherton al zijn tijd door met schil
deren, muziek en zijn kunstvoorwerpen. Ging hij soms
een enkelen keer naai de schilderijengalerij, dan was
hij zoo dik gekleed, alsof hij een reis naar de Noordpool
ging ondernemen.
Eiken avond gaf de graaf in zijn eetkamer een klein
souper, waar steeds zijn vrienden genoodigd werden,
namelijk de secretaris, de dokter, de pianist, de kunst
schilder, en de bijzondere vriend tevens violist, signor
Giotto. Dan was de gastheer in zijn beste stemming;
elk lid van het gezelschap bezat een bijzondere be
gaafdheid en was in staat om de begaafdheden dei
andere aanwezigen naar waarde te schatten. Het ge
sprek werd vroolijk, geöstig en ongedwongen gevoerd;
de spijzen werden keurig opgediend, volgens Fransche
manier en de bediening geschiedde uitfluitend door
VERGADERING van den Gemeenteraad
van Sneek, op Vrijdag, den 4 October
1907, ’s nam. 8 uur.
Tegenwoordig zijn 14 'eden afwezig met kennisge
ving, wegens ongesteldheid, de heer J. J. Beekhuis.
Voorzitter de heer P. J. de Hoop, Burgemeester.
Secretaris de heer Jac. van der Laan.
Punten van behandeling:
1. Lezing der Notulen.
De notulen der op 3- September jl. gehouden ver
gadering worden, na- lezing door den Secretaris, on
veranderd goedgekeurd en gearresteerd.
De heer Zelvelder vraagt, na afloop der agenda een
korte vraag te mogen richten tot den Voorzitter, naar
aanleiding van spr.’s interpellatie in de vergadering
van 15 Augustus jl.
Met verlof der vergadering hoopt de Voorzitter den
heer Zelvelder daartoe in de gelegenheid te stellen.
2. Mededeeling van ingekomen stukken enz.
Door den Secretaris wordt mededeeling gedaan van
a. Een besluit van hh. Ged. Staten, houdende
goedkeuring van het le suppletoir kohier van hoofde-
lijken omslag, dienst 1907;
b. Het proces-vei baal van kasopneming bij den
gemeente ontvanger op 9 Sept. jl.
c. Een adres van het hoofdbestuur der Provinciale
Friesche Vereeniging «Het Groene Kruis*, verzoekende
op de begrooting voor 1908 den post ontsmetting van
woningen hooger uit te trekken
d. Een idem van den heer I. J. de Jong alhier, ver
zoekende verhooging zijner jaarwedde als gemeente-
opzichter
e. Een idem van J. Groninger Sr. e. a. alhier,
verzoekende een sintelpad over gemeenteland aan de
Franekervaart te mogen maken
f. Een idem van K. Buwalda te «de Dille* onder
Rauwerd, verzoekende hem een opslag met reed op
en over den Trekweg bij «de Dille* toe te staan
g. Een idem van de afd. «Sneek* van het Neder-
landsch Onderwijzersgenootschap, met memorie van
toelichting, verzoekende bij verordening het houden van
schoolvergaderingen verplichtend te stellen
h. Het rapport der Raadscommissie over het onder
zoek der lijnbanen enz., met 7 bijlagen, behelzende
het verslag omtrent dat onderzoek
i. Een adres van M. A. en S. A. Kuijt met bijlage,
vezoekende verlenging van huur van een gedeelte van
het terrein der Aschbelt.
De Voorzitter stelt voor, de adressen sub a en b
voor kennisgeving aan te nemen, sub e en d te behan
delen bij de begrooting voor 1908, sub e en te stellen
in handen der commissie voor gemeente-eigendommen,
sub g en h te stellen in handen van B. en W. ter
nadere voorbereiding en eveneens te handelen met
het adres sub i, nadat vooraf daarover het advies van
de commissie voor de gemeente-reinigingis ingewonnen.
Burg, en Weth. stellen voor, volgens de nadere
overgelegde rapporten en bijlagen, te besluiten om
over te gaan tot het maken eener drinkwaterleiding,
waarvan de kosten worden geraamd op f 280.000, buiten
URANT.
1.
ii
r
F'
