SI1M8- ES JIIÏERTEiïïlEBLAD
VOOR SJEES ES MSTREEEl.
Blanca’s geheim.
Wijn en Sterke Drank.
64e Jaargang.
Zaterdag: 30 October 1609.
No. 87.
Uitgever: B. FALKENA Mzn.,'Singel, Sneek.
Feuilleton.
i
I
waar-
5 L.
Dit blad verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
ABONNEMENTSPRIJS voor Sneek f 0,40 per 3 maanden,
franco per post f0,50.
Abonnementen worden te allen tijde aangenomen.
Bewerkt door AMO.
Het oude slot verzonk nu in eene stilte als die van
het graf. Men sloop elkander zacht voorbij; men fluis
terde met gedempte stem en daar op de bovenver
dieping streed de dood met zijn slachtoffer.
»Hooper«, sprak de goede Martha zij kende hem
van kindsbeen af .Hooper, ken je die voorspelling?*
»Wat vroeg Hooper.
»De voorspelling omtrent die familie Ge moet die
wel weten, dunkt me*.
»Daar heb ik nooit van gehoord. Wat zou die?*
»Da oude gravin zaliger sprak er dikwijls over en
plaagde er graaf John wel mee. Ge moet ook wel van
die spookgravin gehoord hebben*.
»Zoo? Eene spookgravin?* vroeg Hooper ongeloo-
vig. »Die heb je zeker ’s nachts om twaalf uur ergens
gezien
»A1 heb ik haar niet gezien, dan zullen er wel ande
ren zijn, die daarvan kunnen spreken. Zij heeft om
trent deze familie niets goeds voorspeld en dat is het
juist, wat mij dag en nacht door het hoofd speelt, zonder
dat ik het kan vergeten. Van hare voorspelling is
reeds iets vervuld. In de kroniek van de familie staat
het geschreven 1 Hier is het boek
Eindelijk stelde Hooper eenig belang in haar woor
den en luisterde, terwijl zij las
»Als een Norton door moord zijn handen met bloed
bevlekt, zal het geslacht uitsterven Nu, is daar niet
iets van vervuld Is hier geen moord gepleegd Was
niet de hand «an een Nor
Hooper stoof op. »Wee ieder, die dit zegtMiss
Blanca is daaraan even onschuldig als een kind in de
wieg
»lk heb miss Blanca volstrekt niet bedoeld*, ant
woordde Martha, »maar er zijn nog anderen van dien
naam, die minder onschuldig zijn*.
»Je ijvert nog al sterk om de schuld op deze familie
in vrijheid te stellen, te minder, omdat men geen spoor
van Juan Norton kon ontdekken. Hij scheen in den
aardbodem verzonken te zijn.
Op het slot Northminster was niet gebeurd, wat men
het meest had gevreesd. Graaf Victor had de crisis
doorstaan. De koorts nam af en de krachten namen
toe. Hjj zou in het leven blijven.
Lady Carley had den jongen erfgenaam onder hare
hoede genomen om hem op te voeden.
Op den avond voor de zitting der jury ontving lady
Carley per post een brief, waarvan het adres met ver
draaide hand geschreven was. Daarin was nog een
tweede brief en eenige regelen voor haar zelf, luidende:
Waarde lady Carley 1
Als u een deugniet wilt toestaan uw geachten
naam te gebruiken tot eere van den inliggenden
brief, dan veroorloof ik mij dit om dezen bezorgd te
krijgen. J. N
De tweede brief was verzegeld. In de vroegte reed
lady Carley naar Blanca. Zij vond haar in een ge-
makkelijken leunstoel zitten; alleen hare bleeke kleur
verried de verandering van levenswijze.
Zonder eenige inleiding reikte tante Elisabeth haar
den brief over, Blanca nam hem aan en trad aan het
venster.
»God zij dank*, hoorde de lady haar zeggen.
»Mag ik het niet lezen, Blanca Wat schrijft hij
Komt hij hier om
«Hier komen?* vroeg Blanca verbaasd. .Hij is ein
delijk weg geborgen voor alle nasporingen
»En hij laat je hier lijden in zijn plaats Dank je
daar den Hemel voor, Blanca. Je bent me een raadsel.
Geef mij den brief
Met een glimlach reikte Blanca haar het papier over.
(Wordt vervolgd.)
ADVERTENTIëN 4 cent per regel. Bij abonnement van 500
regels 3 cent en van 1000 regels 27» oent. Groote letters naar
plaatsruimte.
neerzag, daarmee een even groote verachting
voor den drank in te boezemen
De Fransche doctor dan bracht
eens onder de schalen van
enkele droppels alcohol
in een broedmachine.
zooveel voor ’t oog der wereld behoeft te doen
en nog minder te laten.
Des te ernstiger moet men thans opmerken,
dat ’t gebruik van bier in de laatste jaren af
metingen heeft aangenomen, die reusachtig
zijn als men vergelijkingen met een kwart
eeuw of meer nog geleden, maakt.
Laten we verder opmerken, dat ’t getal der
geheelonthouders en der afschaffers van sterken
drank steeds toeneemt en onder alle standen
en alle partijen vermeerdert. Men heeft chris
telijke, neutrale, liberale, socialistische afschaf-
fersvereenigingen. Men werkt steeds meer er
op, dat reeds ’t kind een afschuw van koning
alcohol begint te krijgen en vooral dit laatste
werken zal in de toekomst belangrijke gevol
gen moeten hebben.
De lezer zal nu begrepen hebben, dat wij
ons niet geregeld aan de zijde van de drank
bestrijders kunnen scharen, ons blad als ’t wa
re in de voorste rijen der drankbestrijders te
plaatsen; nog eens, daarvoor is een blad als ’t
onze niet aangewezen; maar uit ’tgeen we
schreven, zal de lezer opmaken, dat we niet
behooren willen tot hen, die meenen met on-
gemotiveerden spot ’t nog steeds te groote
leger der alcoholisten te moeten beschermen.
Het doel van dit artikel is een ander: We
willen even een kijkje over de grenzen ne
men en zien wat een Fransch geleerde te ber-
de brengt over ’t gebruik van wijn en sterke
dranken in Frankrijk, dus in ’t echte land van
den wijn, waar geheele streken, zoo groot als
Nederlandsche provinciën, zijn, die geheel van
den wijnbouw leven. We vonden reeds ineen
paar bladen stukken opgenomen naar aan
leiding van hetgeen die Franschman schrijft
en hebben ’t dus vrij gemakkelijk, zult ge zeg
gen, als ge maar niet vergeet, dat we zitten
met l’embarras du choix, dus uit ’tvele slechts
korte gegevens kunnen opnemen.
De Fransche dr. Ferré nam verschillende
proeven, om aan te toonen, dat de alcohol
ook voor dieren vernielend werkt op de or
ganen. (De oude Spartanen, toonbeelden van
een matigheid, een harding van ’t eigen
lichaam, zooals geen ander volk, deden, naar
zij meenden, net zoo als dr. Ferré. Zij be
schouwden de Heloten, hun slaven, als dieren
bijna, en voerden soms die arme lieden tot
dronkenschap om hun eigen kroost, dat even
als zij zelf met verachting op die Heloten
HOOFDSTUK X.
15). Vervolg.
Kermend viel graaf Victor in de kussens terug. De
tranen glinsterden de goede Martha in de oogen.
»Zoo martelt hij zich zei ven van des morgens vroeg
tot des avonds laat en daar gaan de laatste krachten
mee heen*, zei ze.
»Hooper zal dezen nacht bij hem waken. Anders mag
niemand bij hem. Ik ga nu naar den kleine zien. Mor
gen kom ik terug. Je zult wel goed voor den graaf
zorgen, niet waar
.Daar zal niets aan ontbreken*, verzekerde de oude
vrouw bewogen.
Lady Carley ging naar boven. De kleine erfgenaam
vdn Northminster sliep onder de veilige bewaking van
het tweede kindermeisje.
»Dat zie ik gaarne*, sprak de lady op welwillenden
toon en kuste het kind. .Arm schepseltje, nu reeds
zonder moeder!*
Onder de drukte en de vele aandoeningen van deze
dagen dacht lady Carley er toch aan, de ouders van
Margaretha kennis te geven van het ongelukkige einde
van hunne dochter. Zij kwamen op het slot, maar reeds
den volgenden morgen vertrokken zij weder. De doch
ter was uit hun kring in een veel hoogeren gekomen
en nu waagden zij het zelfs bij haar dood niet eenig
recht op haar te doen gelden.
te werpen. Is dat de voorspelling
«Neen, verder heet hetAls de deuren der gevan
genis opengaan om een Norton als boosdoener te ont
vangen Nu, heb ik gelijk, of niet? Is het geen Nor
ton, die nu in de
.Houd op«, riep Hooper, »of is de voorspelling nog
niet ten einde
»Nog niet. Het einde is, dunkt me, nog het vreemdst.
Dat zal vervuld worden, al zijn wij geen van beiden
meer in leven, maar gebeuren doet het. Daar staat
het lees zelf maar Als op den dag van het huwe
lijk bruid en bruidegom gescheiden worden, zal het
geslacht der Nortons uitsterven*.
Deze laatste woorden sprak Martha bijna fluisterend
uit, terwijl haar blik in de verte staarde, als ware zij
eene clair-voyante.
.Dus zou graaf Victor een tweede huwelijk moeten
aangaan. Als zij scheiden op den dag van het huwelijk
en het geslacht sterft uit, dat is evenveel gezegd als:
Hij sterft ook
Als een wanhopige sprong Hooper op.
»Martha, ik zou gaan denken, dat je waanzinnig bent
geworden Je verstand is gekrenkt. Laat mij met
rust en pas op, dat je daar niets van aan lady Carley
vertelt. Je haalt allerlei dwaasheid bij malkaar en
spreekt of het je vurigste wensch is, die voorspelling
in vervulling te zien gaan*.
»God bewaar mij daarvoor zeide Martha hoofd
schuddend. »lk heb het niet voorspeld en ook niet ver
oorzaakt, dat alles zoo noodlottig past op de gebeurte
nissen van den laatsten tijd. Maar zooals het eerste
en tweede in vervulling is gekomen, zoo zal ook het
einde niet uitblijven*.
HOOFDSTUK XI.
Er waren acht dagen verloopen; Blanca Norton was
nog altjjd in hechtenis. Men dacht er niet aan haar
Meen niet, waarde lezer, dat we met dit ar
tikel ons per se zullen scharen aan de zijde
der verdedigers van geheelonthouders of min
stens aan den kant der afschaffers van ’t ge
bruik van sterken drank.
Vat dit s. v. pl. niet verkeerd op, meenen-
de, dat we den draak steken met de groote,
steeds talrijker wordende menigte, die met
hand en tand strijdt tegen koning alcohol.
Volstrekt niet; we prijzen zeer de uitnemende
bedoelingen der geheelonthouders en zijn er
van overtuigd, dat degenen, die hun drank
misbruik willen verdedigen met het wapen van
den spot, welke immers, hoewel in steeds min
dere mate, nog steeds het wapen der drank
zuchtigen of matige drankgebruikers is tegen
de geldige redenen, die de geheelonthouders
hun voor de voeten werpen; en over de waar
de van dien spot als bewijsgrond, behoeven
we natuurlijk geen woord te verspillen.
Neen, we willen er mee zeggen, dat een blad
als het onze zich niet eigent om op te treden in
het steeds grooter wordend leger der drankbe
strijders.
Laten we hier alleen met genoegen consta-
teeren, dat er in de meeste deelen van ons
land afname van ’t gebruik van alcoholische
dranken is te constateeren, een afname
over men zich verblijden mag!
Er zijn nog
waar ’t gebruik
wijn vrij van alle rechten verklaard en de wijn
belasting verlaagden binnen eenige jaren vermin
derde ’t alcoholverbruik met 30 pet. Omgekeerd
dringt de alcohol vooruit, wanneer de wijn ver
zwakt. Het alcoholisme in Frankrijk dateert
van de tijden der druifluis. En de meest ge-
alcoholiseerde departementen zijn die, welke
geen wijn verbouwen en waar ’t alcoholver
bruik gaat van 9 tot 16 L. per hoofd per jaar.
Daarentegen in het Zuiden, de streek der
wijngaarden, waar het verbruik thans 1 a 2
liter per hoofd is, begint de alcohol pas zijn
verderfelijk werk. Het alcoholisme is ongeveer
onbekend in Italië, Spanje, Griekenland en en
kele deelen van Oostenrijk, want daar ver
bouwt men wijn.
Thans heeft het absinthverbruik in Frankrijk
een totaal per jaar bereikt van 300 duizend
H.L., een verkoopswaarde van 100 millioen
francs. Voeg daar nu eens al de andere sterke
dranken bij.
Maar ook de wijn bevat alcoholzegt ge.
Zeker, maar die alcohol is een natuurlijk pro
duct, is zelfs een hygiënische drank; de onder
vinding der eeuwen noemt het matig gebruik
onschadelijk. Dr. Isou heeft een onderzoek in
gesteld in een wijnstreek, waar men een licht
landwijntje drinkt van eigen maaksel. Zelfs
in de kroeg drinkt men er slechts wijn en op
die manier drinken ze 4 a 5 L. per dag, be
vattende minstens 350 gram alcohol en
nog mag dit geen kwaad; de menschen wor
den er heel oud en volgens de registers van
het krankzinnigengesticht te Rodez, van 1893
tot 1905, kwamen in het kanton Marcillac
slechts 2 gevallen van alcoholische krankzin
nigheid voor; in beide gevallen gold het drin
kers van absinth.
Natuurlijk beteekent dit niet, dat ieder 4 a
wijn per dag moet gebruiken. (Maak
ook eens een vergelijking tusschen den land
man, die in de open lucht werkt en bij wien
de alcohol van den wijn gemakkelijk verbrandt
en den, een zittend leven lijdenden stedeling).
De Fransche schrijver wil de Fransche ab
sinthdrinkers weer aan den wijn hebben, één
a twee L. per dag, dan blijven dezen gezond
en de Zuidelijke wijnbouwers varen en wel bij.
We behoeven er niet bij te voegen, dat dit
pleidooi van den Franschman alleen voor
Frankrijk geldt. In ons land, waar de wijn
duur en zoo vaak niet echt is, kan zijn raad
niet opgevolgd worden.
meer dan
een dozijn eieren
aan en legde ze dan
Meestal bleven de eie
ren onvruchtbaar en kwamen er bij toeval een
paar kuikentjes uit, dan waren deze zwak,
klein, öt zich niet ontwikkelend, óf monster
achtigheden vertoonend: ’t ontbreken van een
poot, een dubbelen bek, een gespleten kam, enz.
Hoe is dit bij de menschen? Dr. Legrain
heeft door studie geconstateerd, dat onder de
afstammelingen van alcoholici een aanzienlijk
getal kinderen worden gevonden, die doof,
doofstom of scheel zijn, een hazenlip of een
breuk hebben, aan vallende ziekte lijden, enz.,
kortom het stempel dragen van ontaarding
van allerlei aard. Volgens dr. Talamon is de
sterfte bij gevallen van longontsteking: 4 a 5
pct. bij niet-alcoholici; 46 pet. bij alcoholici. Ook
bij andere ziekten merkt men analoge uit
komsten en de chirurgen verklaren, dat alle
wonden en operaties een bijzonder gevaar
opleveren bij alcoholici. Dr. Baudran con
stateert in Frankrijk: In de departemen
ten, waar men per hoofd jaarlijks 12 L. al
cohol verbruikt, telt men 30 5 40 tuberculose-
sterfgevallen op de 10,000 inwoners en die
sterfte stijgt tot 70 a 80 pct. in departemen
ten, waar ’t alcoholmisbruik tot 18 L. stijgt.
In Frankrijk, thans het meest gealcoholiseer-
de land der wereld, sterven er 200,000 per
jaar aan tuberculose.
Men weet, dat er, nog niet zoo lang geleden,
in ’t Zuiden van Frankrijk, waar de meeste
wijn verbouwd wordt, een oproer ontstond,
dat toe te schrijven is aan ’t meerdere gebruik
van alcohol in andere deelen van dit land. De
wijn werd er verkocht voor minder dan 2
cent per liter en vond nog geen koopers.
Voor de druifluis-verwoesting van 1865
1869 bracht Frankrijk gemiddeld 59 millioen
H.L. wijn per jaar op, die geregeld van de
hand ging tegen behoorlijken prijs. In 1906
was de opbrengst 52 millioen H.L.; dus min
der wijn tegenover meer bewoners en men
kan den wijn tegen een bespottelijken prijs
nog niet kwijt worden.
De alcohol heeft den wijn verdrongen. Al
cohol en wijn zijn eikaars groote vijanden.
In 1885 heeft Zwitserland den detailhandel van
enkele deelen van ons land,
van sterken drank .een groot
misbruik moet genoemd worden. Maar over
’t algemeen kan men ’t volgende opmerken:
Waar voorheen, in den goeden ouden tijd, die
nog niet zoover achter ons ligt, niemand aan
merking maakte, als hij anderen in ’t open
baar drank zag halen, een herberg of koffie
huis zag binnengaan, is ’t langzamerhand reeds
zoover gekomen, dat de drankgebruiker zich
voor velen geneert. Waar ’t vroeger bijv, zoo
behoorde, ten minste op Zondag de borrelflesch
op tafel te hebben staan, doen velen dat niet
liefst zoo voor ’t oog van de wereld. En dit
teekent. Bij weinigen moge men nog kunnen
zeggen: Ze schamen zich voor hun drankge
bruik. Bij meerderen is ’t toch: Ze genee-
ren zich om ’t aan de groote klok te hangen.
Vooral in kleinere plaatsen is dit op te mer
ken, beter dan in groote steden, waar men niet
1
IURANT.
I
1
