O
NIEUWS- EJ AIIVERTESTIFBLAII
WH SJEES EJ OWWEI
Groot on grootsch doen.
Blanca’s geheim.
No. 15.
Zaterdag IS Februari 1910.
65e Jaargang.
Uitgever: B. FALKENA Mzn., Singel, Sneek.
Feuilleton,
zoo’n klein beestje
en
na-
Voor huis en hof.
47).
trotsch.
van
(Wordt vervolgd).
ts
grooter deel der wereld.
Zijn we aan het eind
elk gebied’ Och, ’t lijkt dat
i van een
ten in ’t Noorden met Ararat en Demawend.
Grootsch waren voor de Chineezen hun
reuzenland, doorsneden van trotsche stroomen,
zei ze: «Hij weet, dat je hier bent. Als je medelij
den hebt met een stervende, ga dan bij hem,hij
wil je slechts een verzoek doen
»Ik kan graaf Victor niets toestaan, ik weiger al
les riep Bertha opgewonden.
»Dit enkel verzoek zal je hem niet weigeren,ant
woordde Blanca zwaarmoedig. «Kom, mijn kind, laten
wij naar beneden gaan. Tante Elizabeth wacht ons
Bertha at slechts weinig. De gedachte, dat zij graaf
Norton zou ontmoeten, beroofde haar geheel van haar
kalmte. Meer werktuigelijk dan met vrijen wil volg
de zij Blanca. Toen zij de voorkamer van den graaf
binnen trad, was het, of haar een last van honderden
ponden drukte.
>Zeg aan uw heer, dat mevrouw de gravin hem
wenscht te zien,* beval zij den bediende.
Deze verdween met een buiging. Wat klopte Ber
tha’s hart. Daar ging de deur open en Anton zei
«Mijnheer de graaf verzoekt u binnen te komen.*
Blanca drukte haar stormachtig aan haar hart en
kuste haar. Toen bracht zij haar tot aan de deur
en bleef achter.
Bertha ging binnen en stapte werktuigelijk voor
waarts. Daar sloeg zij de portières open en man en
vrouw zagen elkaar weder.
Graaf Norton lag op een ottomane de kamer was
in half duister gehouden, doch Bertha zag toch zeer
goed, hoe bleek hij was. In het midden van het ver
trek bleef zij staan.
«Wenscht u mij te zien, graaf Norton?* vroeg zjj koel.
«Bertha
Dat woord deed haar verbleeken; het was een kreet,
die haar door de ziel ging.
Om de schimmel van schoenen te verwijderen, bor
stelt men ze eerstaf en wrijft ze dan in met hout-
azijn. Die dringt spoedig in het leder, doodt de schim
mel en belet, dat die zich opnieuw ontwikkelt. Het
gevaar voor ’t weer optreden van schimmel wordt
voorkomen, als men het schoenwerk na het afborstelen
droogt.
gewaagt men van de
onge-
Wanneer wij voorovergebogen zitten te schrijven of
te lezen, kunnen wij slechts zeer oppervlakkig adem-
halen, terwijl toch diepe ademhalingen méér noodig zijn
dan spijs of drank. Een slechte gewoonte is het ook
lang met over elkaar geslagen knieën te zitten, voor
al ais daarbij nog één been tusschen het andere en
den onderkant van den lessenaar gekneld wordt.
Is het vleesch wat taai, zoodat men het niet goed
gaar kan koken, dan voege men een weinig dubbel
koolzure soda toe, het wordt dan heerlijk malsch. Om
dit smakelijk te maken kan men in het water, waar
in men ’t vleesch wascht, wat suiker doen, vooral
bij kalfsvleesch is dit een goed middel.
Wonden aan handen, veroorzaakt door wasschen, kan
men voorkomen door eenige dagen vóór de wasch de
handen in te wrijven met een zwakke oplossing van
schellak in spiritus.
«Arme Victor,* sprak lady Carley. «Met vreugde
zou hij zijn leven gegeven hebben om je te redden.
Ach, Bertha, als je aan Blanca’s smeeken gehoor had
gegeven en bij mij gekomen waart om alles met mij
te deelen, dan zou de scheiding hem niet zoo zwaar
vallen. Maar ie wilt het andersJe trotschheid ziet
daarin een tweede vernedering in plaats van een ver
troosting voor zijn gefolterd hart, dat je langzaam
maar zeker doodt 1 Zijn verdriet sedert den dag van
het huwelijk, is bijna te groot om door een menseh
gedragen te worden En jij hebt ook geleden, mijn
kind
«Laten wij daarover zwijgen,* antwoordde Bertha
trotsch. «Het is al laat, ik moet naar huis
«Nu naar huis Op dit uur In geen geval, Bertha 1
Je moet hier den nacht doorbrengen en morgen moet
je even bij Victor gaan
Bertha rilde.
«Neen, neen riep zij. «Dat is onmogelijk! Het is
laat geworden, daarom wil ik hier den nacht wel door
brengen. maar.bij hem gaan neen Dat kan ik
niet, al doe ik u daarmee het grootste genoegen, tante!*
«Laten wij wachten tot den dag van morgen,* klonk
het bedaarde antwoord. «Ga nu maar slapen en
lady Carley kuste haar en bracht haar naar haar
kamer.
«MorgenWie weet wat de dag van morgen bren
gen kan,* was Bertha’s laatste gedachte, voor zij ver
moeid en overspannen in slaap viel.
Na een langen, vasten slaap werd zij wakker en
stond haastig op om zich te kleeden. Nog voor dat
zij daarmede gereed was, werd er aan de deur geklopt.
Zij deed open en zag Blanca voor zich.
«Tante Elisabeth vraagt, of je komt ontbijten,* sprak
ze en toen haar hand op Bertha’s schouder leggende,
de Blauwe en de Gele rivier.
Grootsch is voor alle menschen de aarde,
de zon, het sterrenheir, de Oceaan met peil-
looze diepten, de geweldige bergen, die onbe
klimbaar zijn, de verschillende natuurverschijn
selen.
Is ’t wonder, dat de menseh, waar de natuur
hem zooveel grootschheid toont, en die hij
bij groeiende beschaving nog des te beter als
grootschheid erkent, dat de menseh in zich een
drang voelt naar grootsche daden?
Ga terug tot de alleroudste volken. In den
Bijbel lezen we van Noachs arke, die 165 me
ter lang, zeer breed en hoog was. We lezen
er van den toren van Babel, die tot aan den
hemel zou reiken.
In de oude historie g--
hangende tuinen van Semiramis, van de
Dit blad verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
ABONNEMENTSPRIJS voor Sneek f 0,40 per 3 maanden,
franco per post f0,50.
Abonnementen worden te allen tijde aangenomen.
gevolgen van het ongeluk gevaarlijk waren of niet,
daar zij middelijk de schuld daarvan droeg. Hoezeer
het haar tegen de borst stiet, zij zag geen andere mo
gelijkheid.
«Ik zal blijven, tot lady Carley komt, maar verzuim
geen oogenblik om haar te waarschuwen.*
«Ik zal dadelijk de noodige maatregelen nemen, me
vrouw! «John* riep hij. Er kwam een andere bediende.
«John, breng deze dame naar het salon van den graaf.*
Bertha volgde den bediende de trap op naar een
prachtig gemeubileerd vertrek op de eerste verdieping.
De bediende stak licht op en verliet haar met een
stomme buiging. Zoodra zij alleen was, zonk zij in
een leunstoel neer en dacht over haar avontuur na.
Als Victor stierf, droeg zij daarvan dan niet de schuld?
Was het niet, alsof zij hem gedood had Wat duur
de de tijd lang Telkens weder hoorde zij de klok
slaan. Acht uur, negen uur tien uur! En nog kwam
lady Carley nietHet werd eindelijk half elf en ver
moeid viel zij in een onrustige sluimering.
Daar bemerkte zij plotseling dat zij niet meer al
leen was. Zij sprong op en stond voor lady Carley,
die haar reeds eenige seconden met bezorgdheid had
gadegeslagen.
«Lady Carley
«Bertha
Dat woord bracht haar tot de volle bewustheid
het gebeurde.
«Hoe is het met hem vroeg zij haastig.
«Beter, mijn kind. Hij slaapt nu een weinig hij
weet niet, dat je hier bent. Het was heel lief van je
dat je kwam
«Ik kwam alleen, omdat de plicht der naastenliefde
het vorderde ik kon het niet vermijden En met
gedwongen kalmte verhaalde Bertha het heele voorval.
AD VERTEN TIëN 4 cent per regel. Bij abonnement van 500
regels 3 cent en van 1000 regels 21/, cent. Groote letters naar
plaatsruimte.
der voortgang op
we nog aan het
begin staan van een nieuwe, nog veel grooter
periode. Want wie zal nu reeds zeggen, wat
de verovering der lucht voor het toekomstige
menschdom gaat beteekenen. Draadlooze te
legrafie. Bestuurbare luchtballons en vlieg
machines. Hoe snel gaan hier de uitvindingen,
de verbeteringen. We zijn in dezen nog maar
aan het begin en het gaat reeds zoo vlug
vooruit. Wat zal over eenige tientallen jaren
de toekomst te aanschouwen geven?
Als onze bet-overgrootouders onzen tijd eens
mochten zien!
Als wij die onzer achterkleinkinderen moch
ten beleven
eenigde volken uit ’t verre Oosten, uit Azië.
Eerst, in den vervaltijd der Romeinen, de ge
weldige Hunnen, die alles aan zich onderwier
pen, om van de Gothen en anderen maar niet
te spreken.
De groote volksverhuizingen dier tijden
veroorzaakten een ontzettenden schok tusschen
de barbaren en de beschaving.
Eeuwen later kwam nog tweemaal een reu
zenmassa uit 't oosten van Azië; tweemaal
stichtten aanvoerders der Mongolen een rijk,
dat zich over een zeer groot deel van Azië en
Europa uitbreidde. Maar deze beide verschij
ningen der Mongolen waren als kometen, die
met ontzetting ontdekt worden, den hemel vul
len met hun luister, doch spoedig weer in de
oneindige wereldruimte verdwenen zijn. Ont
zettend was ook de opkomst der Mahomeda-
nen, die in vrij korten tijd van niets tot een
reuzenmacht werden, Voor-Azië, Arabië, het
Noorden van Afrika, Spanje en Turkije tot hun
gebied maakten.
In de middeleeuwen waren donkere tijden;
men noemt de tiende eeuw wel de ijzeren
eeuw. Maar toch is er veel grootsch op te
merken. Groot waren de Noormannen in hun
ruwe kracht; zij, klein in aantal, waren langen
tijd de schrik van half-Europa; zij, brutale zee
vaarders en onvermoeide strijders, voeren zelfs
naar Zuid-Italië, dat zij in hun macht kregen,
even goed als Engeland en deelen van Ger-
manje en Frankrijk. Nog verder strekte hun
durf; ze bereikten Ijsland en zelfs Noord-Ame
rika. Grootsch was vooral de beweging der
Kruistochten, die twee eeuwen beheerschte.
Met bewondering staren we verder naar de
bouwwerken der Middeleeuwen, vooral de prach
tige kerken, zoo grootsch van opzet, dat men
meermalen eigen krachten overschatte. Doch
nu komt de geweldige Nieuwe tijd. Wij kun
nen slechts aanstippen; zelfs korte omschrij
vingen zouden veel te veel kolommen druks
vorderen. De zeetochten der Portugeezen,
Spanjaarden, Nederlanders, Engelschen, Fran-
schen. Het vinden van zeewegen, tot dan toe
onbekend; het veroveren van landen, welker
bestaan men tot dan toe niet eens vermoedde.
En dan de geweldige Revolutie, grootsch ook
in zijn afgrijslijkheid. En nu komen we aan
den Nieuwsten tijd. Stoom. Electriciteit. Ont
dekkingen van anderen aard op wetenschap
pelijk gebied. Telegrafie. Telefoon. Ontdekkin
gen van zeewegen en landstreken, waartoe de
looflijk reusachtige muren, die de steden Ba
bylon en Ninivé moesten beveiligen. De
machtige Perzen bouwden over de Hellespont
een brug om hun reuzenleger van drie mil-
lioen (of 1,700,000?) mannen op Europeesch
gebied te brengen. De Egyptenaren groe
ven kanalen om de weldadige overstroomingen
van den Nijl te regelen en nog weldadiger te
maken; ook koesterden zij reeds het plan, eerst
in onze tijden verwezenlijkt, om door een ka
naal de Roode zee met de oude wereldzee (de
Middellandsche zee) te verbinden.
Zij bouwden de sphinxen en vooral de ge
weldige pyramiden. Het heet, dat aan de
grootste dezer geweldige koningsgraven door
honderdduizend menschen veertig jarenlang ge-
werktis.Voor de haven van Alexandrië kwam de
groote vuurtoren. Toen de Israëlieten het
toppunt hunner macht bereikt hadden en onder
den wijste der kortingen heerschten van Egyp
te tot den Euphraat, bouwden ze o. a. den
prachtigen tempel, waarvoor 3.300 opzichters
noodig waren, die de 160,000 arbeiders leid
den. --De Hindoes van Voor-Indië en Java
bouwden bewonderenswaardige tempels ter
eere van hunne góden. En dan de Chinee
zen! Om hun rijk, tegen invallen van uit ’t
Noorden te beveiligen, bouwden zij eene dub
bele muur met torens; een muur, die voort
liep over bergen en dalen en langer is dan
van hier tot Rome. Misschien ’t geweldigste
bouwwerk der oudheid! Zij groeven een ka
naal, zoo lang als er nergens een te vinden
is, bouwden hooge torens van porcelein.
En wat zullen we zeggen van de Pheniciërs in
hunne groote havensteden, die de zee durfden
te doorkruisen; eerst de oude wereldzee; later
stevenden ze nog verder, naar Albion en de
kusten van Oost-Pruisen, ja zelfs voeren ze
om Afrika heen. - De Grieken waren grootsch
door al hunne daden; door hunne oorlogen te
land en ter zee; door hunne bouwwerken, die
meer door kunstzin, onovertroffen kunstweelde,
dan door groote afmetingen uit blonken; door
hunne kunstenaars en geleerden op allerlei
gebied. De Romeinen, bedreven in krijgs
zaken en het recht, maakten bijna de geheele
toenmaals bekende wereld aan zich onderwor
pen en al die onderworpen volken moesten
bijdragen tot de grootheid van Rome en zijn
weelderige bewoners.
In de Middeleeuwen vindt men donkere tij
den. Met grootsche macht kwamen de ver-
Een der kenmerkende eigenschappen van
den menseh is, dat hij veel van groote en
grootsche dingen houdt. En geholpen
door z’n zin voor vereeniging, samenwerking,
kan hij die groote en grootsche zaken tot
stand brengen.
Dit laatste merkt men ook op bij enkele
dieren. Neem de bijen en de mieren. De
witte mieren bijv, in Afrika bouwen woningen,
in den vorm van bijenkorven, die een men-
schenhoogte bereiken.
Dus in de oogen van zoo’n klein beestje
moet dit wel iets reusachtigs zijn.
Doch keeren wij tot den menseh terug,
die steeds getoond heeft, ten minste als be
schaving zijn deel geworden was, groot
grootsch te willen doen.
Nu is deze eigenschap niet anders dan
tuurlijk.
Bij ’t dagelijks beschouwen der natuur ziet
de menseh zich door grootschheid omringd,
een grootschheid, die hij slechts langzamer
hand in staat wordt eenigszins te doorgronden.
Grootsch was voor de Egyptenaren de Nijl
met zijn onvindbaar begin, de telkens terugkee-
rende overstrooming, door deze reuzenrivier
veroorzaakt, de eindelooze woestijn, de zee.
Grootsch waren voor de Babyloniërs de
tweelingstroom Euphraat—Tigris, de geberg-
Bewerkt door AMO.
HOOFDSTUK XXXIII.
Vervolg.
rol<D°weg^entOn^ r’eP politieagent en het rijtuig
^'e^ure.n<I0 den rit had Bertha gelegenheid om zich
vertuigen, dat Blanca niet te veel gezegd had.
uy droeg den stempel des doods reeds op zijn gelaat;
scheen met een voet reeds in het graf te staan,
mar als het geheim, dat zijn lippen besloten hield,
an dien aard was, dat zijn zwijgen er door gerecht-
ardigd werd Die gedachte deed haar bloed in
naar aderen verstijven. Zij kwamen aan het hotel.
^?™erdienaar van den graaf ontstelde niet weinig,
en hij zijn bewusteloozen heer zag, maar dat hij on-
uer geleide van Bertha werd thuis gebracht, trof hem
nog te meer.
«Mevrouw!» stamelde hij.
«Uw heer is een ongeluk overkomen*, sprak Bertha
zonder op zijn verbazing te letten. «Breng hem naar
in d a't'ed 'en laa*" eÖn roePen’ -41s la|Iy Carley
Carley is in de stad. Zou wil mevrouw
niet binnen komen en wachten, tot lady Carley hier
Bertha dacht even na. Iemand moest toch ophel-
aenng geven omtrent het ongeval. In elk geval deed
goed met te blijven, totdat was vastgesteld of de
koene zeevaarders der 15e en 16e eeuw met
hunne zeilschepen niet in staat waren. De door
dringing tot de Noord- en bijna ook tot de
Zuidpool. De volmaking van machines, ook
van oorlogswerktuigen. Het graven van reu
zenkanalen, die de werelddeelen nauwer met
elkaar verbinden. Het doordringen der mo
derne Europeesche beschaving over een veel
