f)
ÏWR SHREK EJ OMSTREKEN.
NIEUWS- EN AIHERTENT1EBLA9
66e Jaargang.
Zaterdag 29 April 1911.
No. 34.
Uit de Raadszaal.
Van den Hak op den Tak.
Uitgever: B. FALKENA Mzn., Singel, Sneek.
gunning. Van finantieel
en waterleiding naar
prospecti verspreid,
pes, postzegels ei
Dit blad verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
ABONNEMENTSPRIJS voor Sneek i 0,40 per 3 maanden,
franco per postf0,60.
Abonnementen worden te allen tijde aangenomen.
Raadsel: Voeg zoet en zout te zaam, wat krijgt ge
dan? Antwoord: het zuur. Gelooft ge het niet? Zie
hier een praktisch voorbeeld tot bewijs: Uit Rotterdam
werd een wagonlading haring verzonden aan het adres
van een groothandelaar te Bodenbach, in Bohemen, de
firma H. 0. Wünsch. Bij de grens bleek de wagon
niet allesn haring, maar ook nog 800 kilo saccharine te
bevatten, en werd door de douane in beslag genomen.
De firma wist van de saccharine niets af, zei ze, maar
werd niettemin veroordeeld tot een boete van ver over de
honderdduizend kronen, zijnde f 50.000. Lang niet
mis! Dat die firma nu van dat zoet en zout het zuur
heeft gekregen, zult ge wel willen gelooyen.
Een zeker heer Cummings te Tacoma in de Veree-
nigde Staten heeft een niet minder onaangename er
varing opgedaan. Hij had zich eenigen tijd geleden
daar gevestigd, leek een vriendelijke, brave man, die
gaarne voor zijn medemenschen wat over had, en was
in de plaats zijner inwoning dan ook zeer gezien ja
zelfs bemind geworden. Geen wonder, dat men zich
nu ongerust maakte, toen de vriéndelijke brave, die
meermalen op reis ging, langer dan gewoonlijk uit
bleef men vreesde, dat hem een ongeluk was over
komen. ’t Kwam echter heel anders uit. Ja, een on
geluk was hem wel overkomen, maar een van een
bijzonder soort: men had hem n.l. bij een inbraak
betrapt! En nu kwam uit, dat de zoo geziene en
beminde man een zeer gevaarlijke bandiet was, die
herhaaldelijk in de Unie strooptochten ondernam en
dan met zijn buit naar Tacoma weerkeerde om daar
uit te rusten en er wèl te doen. De justitie heeft
den weldoener tot 10 jaren gevangenisstraf veroor
deeld. Zoo ondervindt ook Cummings, dat ondank des
werelds loon is.
Een weldoener van een betere soort is Dr. Daniël
Pearsons, de Amerikaansohe millionnair. In de laatste
kwart-eeuw heeft hij de millioenen, in vroegere jaren
bijeen gebracht, voor allerlei philantropische doeleinden
weggegeven. Cr -j -on
jaar is geworden, heeft hij zijn laatste cheque
gift geteekend:
instellingen. Hr
hij zijn laatste -o-
het geheel heeft hij in al die jaren weggeschonken 7
millioen dollars. Hoe hij aan die schatten was geko
men, weet ik niet. Stellig ook, door het adverteeren
te baat te nemen, zou een Londensch blad zeggen, dat
aan de hand van een ernstig onderzoek het volgende
weet mee te deelen: Een Parijsch juwelier had 20.000
prospecti verspreid, wat hem aan drukloon, envelop
es, postzegels en adresseeren f 1500 kostte. Het
resultaat hiervan was: 30 antwoorden en een totale
ADVERTENTIëN 4 oent per regel. Bij abonnement van 500
regels 3 cent en van 1000 regels 27. oent Groote letters naar
plaatsruimte.
De heer Fennema zegt dat ieder raadslid verplicht
is het gemeentebelang te dienen; meer wil spr. er niet
van zeggen.
De heer Zelvelder vindt dat het niet gewenscht is
alle uitwonenden van gas en water te voorzien; ieder
geval moet op zichzelf worden beschouwd. De nieuwe
buurt kan zich ontpoppen als een gedeelte Sneek en
het komt hem rationeel voor dat de gemeente de bui
zen aanlegt.
De heer dr. Bouma vraagt of er ook overleg gepleegd
is met de Brandmeesters en den Directeur der water
leiding over de wijdte der buizen, met het oog op den
brand der fabriek van de firma Bervoets. Spr. heeft
er destijds de aandacht op gevestigd, wat toen ver
keerd is opgevat; maar meent toch gelijk te hebben,
dat deskundigen óverleg moeten plegen.
De Voorzitter antwoordt dat de toestand bij den
brand der firma Bervoets niet lag aan te nauwe bui
zen, maar volgens den Directeur moet de oorzaak in
een verstopping gezocht worden.
De heer D warshuis vraagt of er voor de waterleiding
naar de fabriek van den heer Van Hoorn ook is be
taald.
De Voorzitter antwoordt dat de fabriek f 1400 heeft
betaald voor den aanleg in de gemeente Wymbritse-
radeel, terwijl de gemeente Sneek er f 400 toe heeft
bijgedragen.
Het voorstel-Westra, gesteund door den heer Blok,
in stemming gebracht, wordt met 8 tegen 2 stemmen,
die van de heeren Fennema en Pijttersen, aangenomen.
De heer De Wolf nam aan deze stemming geen deel.
15 Wijziging gemeentebegroting, dienst 1910.
Dit betreft kosten van de gehouden volkstelling ad
f 41.67.
Het desbetreffend voorstel van het Dagel. Bestuur
wordt zonder discussie en hoofdelijke stemming goed
gekeurd.
16 Wijziging gemeentebegroting, dienst 1911.
Ook dit voorstel van Burg, en Weth., dat een maat
regel van orde betreft, wordt zonder discussie en
hoofilelijke stemming goedgekeurd.
17 Reclames Hoofdelijken Omslag, dienst 1910.
Ter behandeling van dit laatste punt der agenda,
gaat de vergadering in besloten zitting over.
meer bouwterrein worden vrijgemaakt. Door den
aanleg is de gemeente in die richting ook verantwoord, i
Bovendien zijn de exploitanten van het bouwterrein
gedwongen hun terrein vol te bouwen. Zij halen de
aarde uit de jachthaven op hun terrein. Voor weiland i
is dat dus waardeloos. In hun eigen belang is ’t i
het terrein zoo spoedig mogelijk vol te bouwen.
Volgens teekening, die hier is goedgekeurd, komen
aan weerszijden van het terrein 27 woningen; naast
de kazerne 7 en is het doel aan den weg 8 woningen
te bouwen. In het geheel zullen daar dus 69 wonin
gen verrijzen. Wanneer men op dien basis een ren-
dementsberekening mag maken dan komt men tot een
jaarlijksche opbrengst indien het geheele terrein is
volgebouwd en alles wordt aangesloten van gasge-
bruik plm. f 1400 en aan waterverbruik f 700, geheel
andere cijfers en waardoor dus de gemeente zich de
aanlegkosten wel mag getroosten. Bovendien vergete
men niet dat exploitanten den aanleg van alle leidin
gen op het terrein zullen moeten dragen, wat bij een
geheel volgebouwd terrein een uitgaaf zou vorderen
van 460 meter leiding 4 gulden pl.m. f 2000,
behalve aanleg in de woningen natuurlijk.
Waar men hier twee arbeidzame en actieve onder
nemers voor heeft, die trachten in de lang bestaande
woningnood mede te voorzien, daar had spr. van het
Dag. Bestuur inderdaad een meer conciliante houding
verwacht en vindt spr. vrijmoedigheid een voorstel te
doen om door de gemeente voor eigen rekening de lei
dingen tot het terrein te brengen.
De heer Blok kan zich geheel aansluiten bij het
betoog van den heer Westra en wenscht op een enkel
punt te wijzen. Waar de gemeente door het bouwen
van 46 woningen een kolossale concurrent zal worden
van andere bouwers, gaat het z.i. niet aan 40 pCt. yan
adr. te vorderen in de kosten van aanleg der leiding
naar hun bouwterrein en gelooft dat het ’t beste is dat
de gemeente de kosten van de leiding geheel voor haar
rekening neemt.
De heer dr. Bouma vraagt of aan de bouwers ook
de verplichting kan worden opgelegd van de wijdte
der buizen. Spr. vraagt dit naar aanleiding van de
brand der fabriek van de firma Gebr. Bervoets, waar
de buizen te nauw waren.
De Voorzitter zegt dat den Directeur der Waterlei
ding hierop gewezen is en naar aanleiding daarvan
naar de fabriek van de firma Halbertsma de 3-duims
pijpen vervangen moeten worden door 4 duims.
De heer dr. Bouma vraagt of er ook 4-duims leidin
gen op het terrein van adr. komen.
Spr. gevoelt veel voor het voorstel Westra, doch
wenscht te weten, hoe de wijdte der buizen op het
terrein wordt.
De Voorzitter antwoordt dat hierop door den Direc
teur zal gelet worden en de aan te sluiten buizen ook
4-duims worden.
De heer Huges vraagt of de verordening ook iets
voorschrijft over aanleg buiten Sneek.
De Voorzitter antwoordt dat alleen 6 meter uit de
huizen gratis is; buiten Sneek wordt hieromtrent niets
bepaald
De heer Huges vraagt of de firma Halbertsma oök
voor de leiding heeft bijgedragen, waarop ontkennend
wordt geantwoord.
De heer Brouwer vindt dat, waar door de firma
Halbertsma niets voor den aanleg is betaald, het niet
aangaat latere bouwers te laten profiteeren van de
40 pCt. vergoeding van adressanten. Spr, is van mee-
ning dat de aanleg later voor de gemeente wel rendabel
zal zijn, wat door den heer Westra wordt herhaald.
De heer Huges vindt het een koopmanszaak en acht
het noodig in dezen goed uit de oogen te kijken.
De heer Elzer is van meening, dat de begrooting
wel wat is opgeschroefd, waar dadelijk al f 250 kan
worden afgetrokken voor buizen naar de fabriek yan
de firma Halbertsma. Z.i. had men vroeger de leiding
wel zwaarder kunnen maken, omdat men toen al van
bouwen sprak.
Spr. vindt het vreemd dat de bouwers eigen straat
verlichting moeten betalen, waar de leiding in 20
jaren is afgelost.
De Voorzitter antwoordt den heer Elzer, dat het
onjuist is, dat de begrooting is opgeschroefd, daar het
Dagel. Bestuur om de begrooting heeft gevraagd. Ver
der kan men niet vooruit zeggen, wat komen zal,
later zal blijken of 4-duims pijpen daar voldoende zijn.
Neemt het bouwen daar toe dan zal de aanleg wel uit
kunnen, maar ook dit moet afgewacht worden.
De heer Fennema wenscht zich geen partij te stellen
en antwoordt den heer Elzer, dat men niet behoeft te
zeggen dat men hier voor het algemeen belang zit;
spr. wenscht consequent te blijven. Sneek heeft grond
gebied en het gaat niet aan om iedere woning, die
zulks aanvraagt, maar van gas en water te voorzien.
De voordeelen door den heer Westra genoemd, zijn geen
zuivere winst. De bewoners hebben belang bij gas en
water doch dit is ook een belang van de bouwers.
De heer Elzer moet ten sterkste protesteeren tegen
de schampere uitdrukking van den heer Fennema en
laat die geheel voor rekening van den spreker. Spr.
1 heeft geen aandeelen in de zaak.
er gezegd dat er een belangrijk bedrag als pot op het i
werk stond, doch spr. heeft het stuk gezien en kan t
mededeelen dat er f 70 is berekend om de onkosten
der aannemers te dekken wat z.i. een billijk iets is.
Spr. wil voorstellen om het werk te gunnen.
De heer Elzer kan niet met den heer De Wolf mee- i
gaan en meent dat bij herbesteding een stuk lager
ingeschreven zal worden.
De heer Blok vraagt of er nog niet een andere weg i
is in te slaan, nl. om dit jaar het werk niet uit te 1
voeren, nu de ingeschreven som de begrooting
zooveel overschrijdt; de wal zal het wel houden tot
het volgend jaar. Het geld kan dan voor iets nood-
zakelijkers worden besteed.
De Voorzitter zegt dat er nu 3 voorstellen zijn,.nl.
verdagen, herbesteding en gunning. Van finantieel
standpunt beschouwd, is het voorstel van den heer Blok
van de verste strekking.
Den heer Zelvelder komt ’t voor, waar Burg, en
Weth. voor een dergelijk werk geld op de begrooting
hebben uitgetrokken, de Raad moet weten of het
Dagel. Bestuur geen bezwaar tegen verdaging heeft.
De heer Fennema zegt, dat het uitgetrokken bedrag
niet toereikend is en weet niet of de commissie voor stra
ten en wallen oordeelt of de wal nog 1 of 2 jaar kan
blijven zitten.
De heer dr. Bouma wenscht aan het voorstel-Blok
toe te voegen om de f 5790, uitgetrokken voor den wal
aan de Looxmagracht, te bestemmen voor rioleering
van den Oppenhuizerweg, wat z.i. zeer urgent is.
De heer Fennema wenscht niet dit verband, aan het
voorstel-Blok te verbinden; z.i. moet de Raad in dezen
vrij blijven, omdat er anders nog veel is te doen.
De heer Elzer meent, uit een oogpunt van veiligheid,
het voorstel-Blok te moeten ontraden; het onderhoud
van den wal zal er dan blijven en dit eischt spoed.
Het voorstel van den heer Blok, om dit jaar de wal-
beschoeiïng aan de Looxmagracht niet uit te voeren,
hierna in stemming gebracht, wordt aangenomen met
8 tegen 3 stemmen, die van de heeren De Wolf,
Elzer en Pijttersen.
14 Voorstel inzake aanleg gas- en waterleiding naar
bouwterrein van A. J. de Graaf en F. de Wolf aan denLeeu-
w ar der Straatweg.
Burg, en Weth. stellen voor, om adressanten in de
kosten, geraamd op f 2190, 40 pCt. of f 876 te laten
bijdragen, zoodat f 1314 in de kosten door de gemeente
wordt bijgedragen.
De heer Westra is van meening, dat de cijfers, ge
noemd in de berekening bij het prae-advies van het
Dagel. Bestuur, den indruk bij het publiek zullen ves
tigen, dat, indien de gemeente overging tot het leggen
van de leidingen, zij te veel zou werken in het parti
culier belang. Spr. wil echter trachten een andere
beschouwing aan de zaak te geven en dan wil hij
allereerst het particulier belang uitschakelen. Hier
blijft dan tweeërlei belang over, nl. dat der Gemeente
en dat der bewoners van de huizen.
Spr. wenscht zich in dezen op een breed standpunt
te stellen en weet niet of het gewoonte is belasting
betalende burgers tot de verlichting te doen bijdragen,
maar hij betwijfelt of dit nog ooit is gebeurd. Boven
dien hebben wij daar de marechausseekazerne en naar
spreker’s meening zou de gemeente zeer wel mogen
zorgen voor een betere regeling van den toestand daar,
wat de verlichting aangaat. Spr. vindt daarom vrijheid
om het gas uit te schakelen, dan wordt het kosten-
bedrag alleen voor waterleiding teruggebracht
tot f 1070.
Verder is aan spr. medegedeeld dat de opmetingen
niet juist zijn en de lengte van de Oosterpoortsbrug
tot de Marechausseekazerne niet 420 maar 382 meter
bedraagt, dus 38 meter te veel is berekend, waardoor
men een f 140 lagere begrooting krijgt.
Hermeting zou in dezen in elk geval gewenscht zijn.
Rekent men dus de gasleiding niet en rekent men
ook de 100 meter tusschen brug en fabriek Halbertsma
niet, dan komt men tot een bedrag van f 800 voor extra
kosten voor de gemeente, alleen voor de waterleiding.
Nu staat bij de verdere beschouwing éen punt bij
spr. duidelijk op den voorgrond, waar hij een groote
beteekenis aan wil hechten, nl. dat waar de gemeente
de monopolie-bedrjjven van gas en water eenmaal
exploiteert, de Raad moet voorkomen dat er nog ge
bruik moet worden gemaakt van regenbakken en pe
troleumlampen.
Om ten slotte gemakkelijk over het kostenbezwaar
te kunnen komen,wenschtspr.eenrendementsberekening
er aan vast te knoopen. Voor de 15 woningen, dje
thans in aanbouw zijn, wordt de opbrengt voor gebruik
van water geschat op f 120, voor de 3 woningen der
kazerne op f 45, wat samen plm. f 170 maakt.
Rekent men hierbij nog het gas voor de 18 wonin
gen ad f 25 per woning, dan bedraagt dit f 450. Gas
en water samen dus f 620 opbrengst voor de gemeente.
Spreker acht, dat door deze opbrengst de uitgaven
der gemeente voldoende zijn gedekt en vindt het niet
verantwoordelijk particulieren in de aanlegkosten tot
aan het terrein te doen bijdragen.
Verder moet rekening worden gehouden hoe de toe
stand daar later zal worden. De kazerne staat nu
steeds in donker, dan wordt zulks beter en ook zal
VERGADERING van den Gemeenteraad
van Sneek, op Vrijdag, den 21 April
1911,’s namiddags 7 7, uur.
(Slot).
12 Voorstel tot het toestaan van een crediet voor het
maken van een uitbreidingsplan der gemeente.
Burg, en Weth. stellen voor een crediet van f 300
toe te staan aan de raadscommissie, belast met het
maken van een uitbreidingsplan der gemeente, en dit
bedrag te vinden uit den post voor onvoorziene uit
gaven, dienst 1911.
De Voorzitter licht toe, dat de commissie al heeft
vergaderd en verschillende plannen besproken; nu er
teekeningen gemaakt moeten worden, wordt voor de
werkzaamheden, daaraan verbonden, een crediet aan
gevraagd.
Op een vraag van den heer Huges, wie de opne
mingen en teekeningen moet uitvoeren, antwoordt de
Voorzitter dat men, om de plannen op papier uit te
werken, een teekenaar noodig heeft en daarvoor moet
de som dienen.
De heer Blok is er voor, dat er met ’t oog op even-
tueele aanvragen om bouwterrein, eenige spoed met
het plan wordt gemaakt.
De heer Huges vraagt of het plan een deel van
Sneek of ’t geheel omvat, waarop de Voorzitter ant
woordt, dat er geleidelijk wordt doorgegaan, het eerst
daar, waar het meest trek voor bouwen bestaat.
De heer Elzer heeft zooeven van den Voorzitter
gehoord, dat de f300 voor een extra teekenaar is;
’t wil spr. voorkomen dat het aardiger was, dat het
uitging van den gemeente-architect; of wordt deze niet
bekwaam genoeg geacht deze werken uit te voeren?
De heer De Wolf licht toe, dat de som besteed zal
worden voor opname van terrein door een landmeter
en om den teekenaar van den gemeente-architect in
de overuren schetsteekeningen te laten maken; de ge
meente-architect heeft geen tijd over.
De heer Elzer vindt ’t voor den gemeente-architect
niet aangenaam dat het buiten dezen omgaat; wanneer
een landmeter gebruikt moet worden, vindt hij de som
niet erg hoog.
De heer dr. Bouma veronderstelt dat het in dezen
zal gaan als met de commissie voor de waterleiding,
aan wie eerst een crediet van f 250 werd toegestaan;
is bedoelde commissie meer noodig dan zal zij zich
wel weer tot den raad wenden.
De Voorzitter vindt, dat door den heer De Wolf
duidelijk is gezegd waarvoor de gevraagde som moet
dienen.
Hierop wordt zonder hoofdelijke stemming het ge
vraagde crediet toegestaan.
IS Schrijven van Burgemeester en Wethouders inzake
aanbesteding walbesehoeiing Looxmagracht.
In dit schrijven wordt er aan herinnerd dat er voor
het opruimen der houten walbeschoeiïng en het maken
van een nieuwe steenen walmuur met ijzeren palen
en dito deksloof, langs de Looxmagracht, ter lengte
van circa 200 meter, is uitgetrokken de som vanf 5790.
Dat bij latere berekening de architect met een begroo
ting kwam van f 6500 en nu bij de aanbesteding is
het laagst ingeschreven door J. Schrale te Warns en
D. van Meekeren te Hindeloopen voor f 7087.
Hiervan is de gunning door het Dagel. Bestuur aan
gehouden.
Daar deze som ongeveer f 1300 boven het uitgetrok
ken bedrag en f 500 boven de begrooting is. wenschen
B. en W. de beslissing aan deze vergadering over te
laten
De heer Elzer heeft het werk uitgerekend en komt
dan tot de conclusie dat de laagste inschrijvers
goed hebben ingeschreven; z.i. zijn de begroetingen
tegenwoordig ontzettend laag en steeds de inschrijving
hoven de raming. Volgens spr.’s berekening zullen
de laagste inschrijvers 10 procent aan het werk ver
dienen, wat onder vakgenooten een best putje genoemd
wordt. Spr. verwacht in dezen van herbesteding de
gewilde en gewenschte oplossing.
De teer Fennema herinnert dat het vorig jaar f 5790
is uitgetrokken voor het werk; toen het Dagel. Bestuur
kennis nam van het bestek is, na berekening door
den architect, deze met een begrooting van f 6500 ge
komen; omdat de begrooting niet meer toestand dan
f 5790 en de laagste inschrijving ongeveer f 1300
hooger was, laat het Dagel. Bestuur de beslissing aan
den Raad over.
De heer De Wolf heeft het werk ook uitgerekend en
vindt, wat de laagste inschrijvers hebben ingeschreven,
voor het werk noodig is. Spr. herinnert, dat door hem
vroeger 1000 meter steenen wal is gemaakt voor f 29000.
Het werk aan de Looxmagracht wordt f 35 per strek
kende meter. Men kan aannemen dat de loonen thans
20 pCt. hooger en de materialen ook duurder zijn als
toen, waardoor hij tot de conclusie komt, dat de in
geschreven som goed is. Bij herbesteding zal er
Waarschijnlijk iets lager ingeschreven worden. Wel is
.ming. Volgens spr.’s berekening zullen
schrijvers 10 procent aan het werk ver-
herbesteding de
Een weldoener van een
kwart-eeuw heeft hij de millioenen, in vroegere jaren
1-1 J *1- J a 1 m am *0 .ry
Óp zijn laatsten verjaardag, toen hij 90
1-4vooreen
300.Ö0ÖJ dollars aan verschillende
ij heeft nu zóóveel overgehouden, dat
levensdagen onbezorgd kan slijten. In
NEEKER COURANT.
