MEIIWS- El 1IITERTEÏÏIEBL1D
FOOR SJEEE ES OISTREEES.
CL0TH1LDE.
Woensdag 18 October 1911.
66e Jaargang.
No. 83.
Uitgever: B FALKENA Mzn., Groote Kerkstraat, Sneek.
Amsterdamsche Brieven.
Uit de Raadszaal.
Feuilleton.
281.
Hoe is
1
en zijn wonderlijke
een grocte stad vaak vreemde
waarvan de kassierster door Crambard’s penseel ver
eeuwigd was geworden. De schilder liet hem weinig
tijd om daarover na te denken. Hij kwam terug, ge
kleed met een kiel en het rcode mutsje nog steeds op
het hoofd.
>Zie zoo, ik ben gereed, mijn waarde,* riep hij en
zwaaide daarbij een dikken stok, waarmee hij zich
gewapend had. Voor geen geld ter wereld zou Hugo
de Carolles gisteren bereid geweest zijn om met iemand
in zoo’n uitmonstering over straat te gaan, doch nu
mocht hij niet weifelen; gewillig volgde hij den schil
der, die de tamelijk verrotte trap bij vier treden te
gelijk afsprong. Hij dacht aan Victoire dat hij om
harentwille zijn rol speelde, maakte zijn werk licht.
Beneden in de deur van de portiersloge stond Birou-
las, gekleed in een lange vettige huisjas. Het scheen
dat hij slechts uit zijn hol te voorschjjn was gekomen
om zijn nieuwen huurder in het voorbijgaan eens te
kunnen monsteren.
Hugo herkende hem dadelijk als den getuige, wiens
verklaring werkelijk had bijgedragen tot Henri’s ver-
oordeeling doch te zelfder tijd meende hij te bemer
ken, dat zjjn gelaat heden een andere uitdrukking
vertoonde dan gisteren bij de terechtzitting. Wel was
het nog afstootend, half dom half schuw, maar het
droeg nu een zekeren stempel van welbehaaglijkheid,
die ook in de kleine, boosaardige oogen te vinden was.
♦Aha, goeden dag, Biroulas,* riep Jacques Crambard
hem toe.»Zijt ge te trotsch om mij te groeten? Hebt
ge misschien den hoofdprijs gewonnen bij de laatste
trekking der obligation van de stad Parijs, of wilt ge
mij over het hoofd zien, omdat ik geen millionair ben,
zooals de Amerikaan, die in uw huis zijn leven heeft
ingeboet
♦Ik groet nooit de lieden, die mij geld schuldig zijn,*
luidde het grove antwoord van Biroulas.
Van u verwondert me dat niet,* hernam de schil
der. »lk zal wel met u afrekenen
♦Zorg dan dat het spoedig gebeurt ik zal nog twee
dagen wachten. Als ge dan niet betaald hebt, laat ik
u buiten de deur zetten. Daaruit zult ge leeren een
huis te benadeelen. waar men u uit medelijden tot
heden op borg heeft laten leven.*
Benadeelen omdat ik dezen heer verteld heb, dat
boven een vreemde heer vermoord is Is dat misschien
niet waar De geheele stad is er nog vol van, hoe
praat ge dau van benadeelen In uw eigen belang
raad ik u vrede met mij te houden, ’t zou u anders duur
te staan kunnen komen. Als ik mij met uwe zaken
bemoeien wil, behoef ik slechts te zeggen wat ik weet.*
Biroulas werd bleek van woede, maar hij bedwong
zich en zeide bedaard♦Het is goed. Ge behoeft
heden avond hier niet meer thuis te komen, want ge
krijgt den sleutel van uw kamer niet meer. Ik zal
Francois verbieden dien aan u af te geven.*
♦Ei, wat zegt ge Nu, dan zal ik den sleutel maar
in mijn zak houden, ik wil dan eens zien, of uw
kellner mij zal verhinderen in mijn kamer te gaan.
Kom, laten wij gaan, mijnheer Martin Guerre
Hugo wenschte op dit oogenblik zjjn metgezel naar
de maan, want in het vertrokken gelaat van den hotel
houder spiegelde zich een niet te miskennen wantrou
wen tegen zijn nieuwen huurder af. Die man kon hem
gemakkelijk ook onder eenig voorwendsel aan de deur
zetten en na hetgeen Crambard had uitgelaten, had
hij er nog veel meer belang bij in dit huis te blijven
en zijn nasporingen ten einde te brengen. Voor het
oogenblik kon hij er niets aan doen, want hjj kon in
tegenwoordigheid van den schilder toch niet aan Bi
roulas mededeelen, dat hij volstrekt geen ♦vriend* van
Crambard was
Wordt vervolgd.
huns inziens onbillijke regeling te onderwer
pen, verzet plegen. Maar er zijn er ook, die
opzettelijk een rechterlijke beslissing omtrent
s Raads bevoegdheid in dezen willen uitlok
ken, waar zelfs bij de voorstanders eener ver
vroegde winkelsluiting die bevoegdheid niet
algemeen vaststaat.
Dinsdag is nu de eerste overtreding voor
den Kantonrechter behandeld, welke behande
ling aanleiding gaf tot de bovengenoemde
manifestatie van de winkeliers, die in dichte
rijen de publieke tribune vulden en door ap
plaus hun instemming met het pleidooi van
den verdediger uitdrukten.
Maar nog op andere wijze ook dan door
rechtstreeksch verzet toonen de winkeliers hun
afkeer van deze verordening. Door handige
ontduiking er van trachten sommigen de ver
ordening vrijwel krachteloos te maken. Er
is namelijk bepaald, dat zich na negenen geen
andere koopers in den winkel mogen bevinden
dan die reeds voor negenen binnen waren. De
vrijheid om te verkoopen is dus gebleven, ook
de vrijheid om den winkelopen te houden,
mits de koopers zich maar niet in den winkel
bevinden. Deze bepaling heeft nu aanleiding
gegeven tot een andere wijze van verkoop,
die eigenaardige vooruitzichten opent voor het
Amsterdamsche straatleven. De koopers blij
ven buiten op straat en bestellen en ontvangen
het bestelde door de opengebleven winkeldeur.
Blijft de verordening in haar tegenwoordigen
vorm gehandhaafd, dan schijnt het waarschijn
lijk, dat een dergelijke wijze van verkoop
meer en meer in zwang zal komen. Langza
merhand zullen dan allicht kleine stalletjes in
de winkeldeur of vlak er achter verschijnen
en misschien verhuizen deze met goedkeuring
van het stadsbestuur wel op den duur naar de
straat voor den winkel. Onze straten zou dit
zeker een zeer eigenaardig en min of meer
Oostersch aanzien geven. En misschien zou
het ook die tegenstanders met de vervroegde
winkelsluiting vrede doen hebben, die niet uit
financiëele overwegingen, maar uit behoefte
aan straatgezelligheid tegen de verordening
pruttelen. Want menigeen klaagt en zeker
niet ten onrechte dat de avondstraat de
avond begint hier toch eigenlijk pas om 7 a
8 uur doodsch wordt, nu alle winkellichten
om 9 uur worden uitgedoofd en geen schit
terende winkelétalages meer de rij van sombere
ADVERTENTIëN 4 cent per regel. Bij abonnement van 500
regels 3 cent en van 1000 regels 27, cent. Groote letters naar
plaatsruimte.
VERGADERING van den Raad der
gemeente Wymbritseradeel, op Zater
dag, den 14 October 1911, ’s voor-
middags 101/, uur.
Tegenwoordig zyn eerst 13, later 14 leden; afwezig
/net kennisgeving, wegens overlijden van een familie
lid, de heer R. F. Hettinga van Tjalhuizutn.
Voorzitter de heer H. M. Tromp, Burgemeester.
Secretaris de beer J. van der Veer, loco-secretaris.
Na opening der vergadering door den Voorzitter,
wordt het gebed door den loco-secretaris uitgesproken.
Punt en van behandeling:
1 Notulen van den 5 September j.l.
Deze notulen worden, na lezing door den loco-secre
taris, onveranderd vastgesteld.
2 Ingekomen stukken en mededeelingen.
De Voorzitter doet mededeeling van
a Een resolutie van Ged. Staten, houdende de
goedkeuring van een raadsbesluit der vorige vergade
ring tot wijziging der gemeente-begrooting, dienst
1*7 1 1 j
Wordt voor kennisgeving aangenomen.
b Een schrijven van heereu Commissarissen over
den Mac-Adaroweg Sneek-Bolsward, geleidende een
afschrift van de door Ged. Staten goedgekeurde voor
waarden, waarop voor den tijd van 30 jaar aan de
Directie der Nederl. Tramweg-Mij. opnieuw vergunning
is verleend gebruik te maken van voornoemden weg
ten dienste van de tram;
c Het proces-verbaal van de iaatst door Burg, en
Weth. bij den gemeente ontvanger gehouden kasveri
ficatie;
Deze beide laatste stukken zullen voor de raadsle-
De negen-uur-winkelsluiting, winkeliers en
wanbetalers.
De Amsterdamsche winkeliers verkeeren de
laatste 14 dagen in een voortdurenden toestand
van zoo hevige opwinding, dat men voor hun
zenuwgestel moet vreezen, wanneer die toe
stand nog lang blijft aanhouden. Dit blijkt wel
het duidelijkst uit het gebeurde van laatstleden
Dinsdag, toen zij, eerzame en het gezag eer
biedigende burgers, als zij anders zijn, zich
niet ontzagen de plechtige stilte eener rechts
zaal te breken door een oneerbiedig handge
klap. Maar het was reeds gebleken uit de
oorzaak zelve, die zoovelen hunner naar de
publieke tribune dier rechtszaal had gedreven,
het halsstarrig verzet tegen de bevelen van
dat gezag, in casu de verordeningen van onzen
gemeenteraad. Want er zijn er, die zich met
hand en tand blijven verzetten tegen de negen-
uur-winkelsluiting, die sinds een 14 dagen des
avonds onze stad en zeker ook menig winke-
liersgezin een ander aanzien geeft.
Die negen-uur-winkelsluiting heefteen lange
geschiedenis achter zich. Reeds in 1901 werd
het voorstel tot het maken van een verorde
ning op de vervroegde winkelsluiting door het
raadslid Mr. Zadok van den Bergh in onzen
Raad aanhangig gemaakt. Besloten werd toen
een prae-advies van de commissie voor de
strafverordeningen af te wachten, omdat vele
raadsleden betwijfelden, of de Raad tot het
maken van dergelijke verordening wel bevoegd
was. Dit prae-advies, dat in 1902 bij den Raad
m behandeling kwam, luidde, dat die bevoegd
heid wel bestond. Er werd toen een veror
dening ontworpen, die echter in 1906 door
den Raad werd verworpen. Een nieuw ont
werp van Mr. Zadok van den Bergh had meer
succes, en werd in Juni van dit jaar goedge
keurd en trad nu een paar weken geleden in
werking. Maar evenmin als de Raad bleek
de burgerij eenstemmig in haar goedkeuring.
De sterkste tegenstand komt natuurlijk van
de zijde der winkeliers, die financiëele schade
duchten. Die tegenstand openbaart zich op
fuu e* wyzen- Verschillende winkeliers ver
tikken het hun winkel te sluiten en gaan ook
na negenen door met verkoop. Daaronder
zijn er, die alleen uit onwil, om zich aan een
Dit blad verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
ABONNEMENTSPRIJS voor Sneek 10,40 per 8 maanden,
franco per post fO,50.
Abonnementen worden te allen tijde aangenomen.
HOOFDSTUK X.
Vervolg).
raLenW^ J?c9ues Crambard zoo praatte, had Hugo de
“jolles gelegenheid hem nader gade te slaan, en dit
on» rzoek v,el n,et al te gunstig voor hem uit. Hij kon
ongeveer dertig jaar oud zjjn en zag er tamelijk vervallen
dat ,®rwaatdoosd uit. Men kon wel aan hem bemerken,
door a gewoo,n was ziek zonder veel gewetensbezwaar
to w®,d te slaan en van de gelegenheid gebruik
voor n n’ Q?dank8 alles had hij iets goedaardigs, dat
anri “em lnn?m en ’n zijn voordeel sprak. Onder
natmirisu 8tandlKkeden zou dit voor Hugo de Carolles
met da gee,n vcdd°ende reden geweest zijn om zich
maar n -Ver 00pen kunstenaar gemeenzaam te maken,
celoLJl Z-Hn .tegenwoordigen toestand mocht hij deze
van ppn“eid n*et ongebruikt laten. Enkele uitdrukkingen
zon t,rarakard deden hem hopen, dat hij veel van hem
te wo flnen vernemen, geschikt om een nieuw licht
werpen op den dood van Bolton.
vervni°»HIt V°°,r het 00genblik geheel op het droge,*
druift;,. nuekende kunstenaar, .of kent ge die uit-
nooit n?6t? In ieder Seval wensch ik u toe, dat ge
ik Jeon* tp^and leert kennen op het oogenblik ben
over it l ®- njk' Wees daar echter niet bezorgd
vraL« r unien vau plau geld va“ u ter leen te
er nUtLachend voegde hg er bij .Maar ik zal mij
egen verzetten, als ge mij bij gelegenheid eens
gevolgen levert
voorbeelden.
Een meneer hier bleef in gebreke zijn slager
te betalen. De slager, ten einde van zijn ge
duld, stuurde zijn knecht met de opdracht,
meneer, wanneer hij weer niet betaalde, eens
hardhandig de waarheid te zeggen. Slagers
knecht belt, maar krijgt de boodschap, dat
meneer niet thuis is. Terwijl hij sputterend
wegloopt, en nog eens omkijkt, ziet hij een
meneer uit de deur komen, waar hij juist belde.
Een oogenblik later staat hij voor den meneer,
die van zijn heftige verwijten en gesticulaties
niets begrijpt en nog altijd naar de reden zoekt
van het hem toegediende pak slaag.
Hoog uit een raam van de derde étage had
een meneer lachende de aframmeling aange
zien, die beneden hem den ander werd toege
diend en die hij voor hem bestemd wist.
gevels verlevendigen.
Nog een andere catagorie van ontevredenen
men ziet, dat de ontevredenheid zich over
velé kringen uitstrekt zou allicht door het
stalletjes-systeem tevreden worden gesteld.
Ér zijn tal van menschen, die tot 6 a 7 uur
of tot later nog moeten werken. Die menschen
kunnen, vooral wanneer zij in de buitenwijken
wonen en in de binnenstad hun bezigheid heb
ben, vaak niet voor een uur of 8 in de voor
naamste winkelstraten terug zijn en hebben
dus slechts een kort oogenblik om hun inkoo-
pen te doen. Wel mogen des Zaterdags de
winkels tot 11 uur open blijven, maar het is
niet altijd gemakkelijk al zijn inkoopen tot
dien eenen dag uit te stellen. Zoo pruttelen
dus ook vele huismoeders en met hen de huis
vaders over den last der vervroegde winkel
sluiting. Dat zijn vooral de kleine luiden. En
waar de bepaling ook vooral de kleinere win
keliers treft de groote magazijnen sloten
toch reeds om 9 uur of nog vroeger doet
het eigenaardige geval zich voor, dat deze
sociale verbetering, als toch de maatregel
bedoelt te brengen, den meesten tegenstand
ondervindt in de volksklasse en de klasse der
kleine burgerij of kleinen middenstand.
Tegenover deze tegenstanders zijn het wel
in de eerste plaats de bedienden, die zich als
voorstanders doen kennen. De bond van han
dels- en kantoorbedienden heeft ijverig en vol
hardend voor de vervroegde winkelsluiting
gepropageerd en nu de beweging er tegen
onder de winkeliers steeds heftiger wordt en
een petitionnementsbeweging schijnt op touw
gezet te worden, heeft het bestuur van dien
bond fluks besloten een groote openbare ver
gadering te beleggen ten gunste van onver
zwakte handhaving der verordening.
Zoo dreigt dus de strijd om de vervroegde
winkelsluiting, die nu nog individueel of als
guerilla gevoerd wordt, in een grooten, open
baren oorlog over te gaan. Daarin zullen dan
tegenover de winkel- en kantoorbedienden en
andere voorstanders want die zijn er ook
nog in menigte naast de winkeliers ten
deele de koopers strijden en zullen we dus
voor dit speciale geval het voortdurend anta
gonisme tusschen leveranciers en verbruikers
zich in een broederlijke eensgezindheid zien
oplossen.
Van dat antagonisme
wilt vrijhouden.*
Hugo’s voornaamste zorg was: niet uit zyn rol te
vallen. Reeds eenmaal had hij vergeten, dat hij te
Quimperlé schrijver op het raadhuis was geweest en
nu te Parijs een betrekking kwam zoeken hij haastte
zich nu te antwoorden .Dat zal mij een genoegen
zjjn
»Gij spreekt zooals een man betaamt,* sprak de
schilder en drukte hem de hand. «Ik zal u ook wel
eens vrijhouden, als ik geld heb dan is het mijn
beurt. Intusschen ben ik reeds op een goed denk
beeld gekomen ik zal voor u een betrekking trachten
te verkrijgen in een winkel op het Bastille-plein, waar
ik bekend ben. Vroeger heb ik eens het portret van
de kassierster gemaakt, die zal u wel aanbevelen bij
den eigenaar. Het is de eerste maal, dat ik vriend
schap sluit met iemand, die hier in huis woontde
andeien waren allen groote lomperds. Maar gij bevalt
me hoe is uw naam toch
♦Martin Guerre*.
♦Zeer aangenaam, mijnheer Martin Guerre. Hoe is
het, gaat ge eerst een slaapje doen om te bekomen
van de reis?»
♦0 neen, ik ben volstrekt niet moede.*
♦Best, dan konden wij de Juli-zuil wel eens gaan
bekijken, hé De winkel, waar ik u wil voorstellen,
is daar dicht bij, wij slaan dan twee vliegen in een
klap uw koffer kunt ge van avond uitpakken. Ik
zal gauw mjjn kiel aan doen, dan ben ik er gereed
voor.*
Zonder het antwoord van zjjn nieuwen vriend af te
wachten, snelde Crambard naar zijn kamer, terwijl
Hugo tamelijk verlegen achter bleef. Hij had er niets
tegen met den schilder uit te gaan en hem vrij te
houden, maar hij wist niet hoe hij het moest aanleggen
om te ontkomen aan de voorstelling in den winkel,
OURANT.
1
