SNEEKER COURANT (67ste Jaarflang) en WYMBRITSERADEEL (14de Jaargang)
Uit onze Raadzaal.
r
I
Een gefolterd Priester!
l
Zaterdag 15 Juni 1912.
No. 74.
28e Jaargang.
L
Verschijnt Dinsdags- en Vrijdagsavonds.
Officieel Orgaan der Gemeente Sneek.
N ieuwstijdingen.
Uitgevers: Firma H. BRANDENBURGH
Ged. Poortezijlen, - Hoek KleillZaïld - Sneek.
TELEFOON No. 150.
Op geen enkel
Pleiziervaartuig
Abbé I. DUVAL,
F
ANNEX
i -
ABONNEMENTS-PRIJS
Per jaar f 1.franco per post f 1.50, buitenland f 5.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
ADVERTENT1E-PRIJS
15 regels 25 cent, elke regel meer 4 cent.
Bij abonnement belangrijke korting.
Reclames en Ingezonden Mededeelingen 10 cent per regel.
vinden voor de geheele burgerij, ’t zou zijn
als heel Sneek bedorven was.
De heer IJ t s m a wil den Voorz. antwoor
den dat de commissie niet boven den Raad
staat. Uitdrukkelijk vermeldt de wet dat
haar instructie wordt opgemaakt door B.
en W.
De bedoeling van den wetgever is geweest,
de goede krachten die in de burgerij schui
len tot hun recht te laten komen, door hen
mede te laten werken tot een goede nale-
mogen de eerste middelen bij voorkomende
ongelukken ontbreken.
VERBANDTROMMELS en VERBAND-
STOEFEN enz. worden geleverd door
Firma B. MEINDERSMA.
(Vergadering van Maandag 10 Juni 1912
’s avonds 71/» uur.)
110 Rue Reaumur, PARIS (Frankrijk.)
Fleola.meK.ol om
Spr. kan zich met het voorstel van den
heer IJtsma vereenigen het met f500 eens
te probeeren.
De heer W e s t r a wil even opmerken,
dat niet het hooge cijfer, door den architect
genoemd, de basis was waarop B. en W
hun voorstel grondden. Zij zien echter geen
kans goed werk te doen maken dat tevens
productief kan worden genoemd en de in
gezetenen geen concurrentie aandoet.
Wat de heer De Wolf in ’t midden bracht,
bad met de straten achter de Kloosterstraat
zullen gebeuren. Spr. gelooft echter niet dat
’t aangaat om nu reeds op nieuwe terreinen
straten te doen aanleggen terwijl daaraan
nog geen behoefte en daarvoor ook nog
geen geld disponibel is.
Bij de laatste verhuring van gem. lande
rijen had Spr. het denkbeeld geopperd te
trachten door bevordering van tuinbouw
de werkloosheid tegen te gaan.
Spr. zou dan van gemeentewege jonge
menschen volgens een systematisch plan
zich willen laten oefenen in de tuinbouw,
daarbij voorgelicht door tuinbouwleeraren.
Geschikt land daarvoor heeft men hier wel.
De heer IJ t s m a merkt op dat men met
bevordering der tuinbouw toch ook eeniger-
mate concurrentie krijgt.
Spr. zou ook een deel van de uit te trekken
f 500 willen ten koste leggen aan
onderhoud der ijsbanen,
wat de stad licht ten goede komt.
De Voorz. acht het niet noodig nu al
een besluit te nemen omtrent deze begroo-
tingspost.
De heer Zelvelder vreest dat indien
men eerst bij de behandeling der begrooting
een besluit neemt, het niet mee zal vallen
deze lastige zaak dan nog te regelen voor
deze winter.
De heer Brouwer kan er inkomen dat
het D. B. in dezen ge«n uitweg zag en juicht
het voorstel van den heer IJtsma toe. Het ving der wet.
van Frieslands drankbestrijding en verdwijnt
het drankeuvel zienderoogen.
De heer Zelvelder gaat uit van dit
ideebestaat in Sneek behoefte aan zulk
een commissie en nu heeft niemand hem
meer van het tegendeel overtuigd dan de heer
IJtsma, die zegt dat het drankkwaad hier
reeds zienderoogen verdwijnt.
Men kan z.i. niet zeggen zulk een com
missie moet eerst werken, voordat men het
nut ervan inziet. Spr. zelf gelooft dat dit
art. 29 een der vele dwaasheden van de
Drankwet is.
De heer IJ t s m a zou niet direct kunnen
zeggen wat speciaal het werk van zulk een
commissie zou zijn, maar is er van over
tuigd dat ze nuttig zou werken.
Om het vele dwaze in onze wetten is de
heer Zelvelder er toch, met ’t oog op wat
ze voor goeds hebben niet tegen ze uit te
voeren. Volgens Spr. kunnen er met de
dwaze inkleeding onzer wetgeving nooit
anders dan dwaze wetten worden gemaakt.
Daar het voorstel van den heer IJ t s m a
geen ondersteuning vindt, wordt tenslotte
overeenkomstig het voorstel van het D. B.
tot afwijzende beschikking besloten met
aanteekening in de notulen dat de heer
IJtsma er tegen was.
De discussiën, gevoerd bij de punten 7,
8 en 9, die wegens plaatsgebrek in ons vo
rig nummer achterwege moesten blijven, la
ten we hier thans volgen.
Punt VII. Adres van den Voorzitter en
den Secretaris van den Sneeker Bestuurdersbond
om een lokaal voor maaiers en hooiers.
Adressanten verzoeken een locaal af te
staan, waar hooiers en maaiers met de boe
ren kunnen onderhandelen, een soort ar
beidsbeurs dus.
B. en W. stellen voor, afwijzend op het
adres te beschikken, daar de gemeente daar
ter plaatse geen geschikte localiteit heeft.
Het spyt den heer Brouwer dat B.
en W.
Productief werk zou z.i. zijn, als men in den
winter wegen liet aanleggen op de vele ge
meente-terreinen. Spr. bedoelt alleen de mod-
derbestratingvoor verharding kon dan
later worden gezorgd. Laat de commissie
voor openbare werken hierover eens rapport
uitbrengen.
De Voorz. wil den heer IJtsma ant
woorden dat de architect waarschijnlijk met
zijn uitdrukking niets anders heeft bedoeld,
dan dat velen der onderteekenaren inplaats
van vast werk bij voorkeur los werk ver
richten en daarom niet voor alle werk ge
schikt zijn.
In het adres wordt gesproken van netten
breiden maar dat zal ook
zijn.
Men had in Sprs. vorige gemeente ook
werkverschaffing. Dat was steenenklop-
pen en ’t eerste jaar ging datmaar toen
er het tweede jaar op toegezien werd, bleef
de een na de andere weg en verliep het ge
heel.
Het idee van den heer De Wolf zal toch
in geval van vorst bezwaar ontmoeten.
Laat echter de commissie voor openbare
werken eens haar idee uiteenzetten.
De heer D r. B o u m a merkt op dat B
en W. niet van ’t idee zijn uitgegaanwij
willen dit persé niet, maar men weet geen
weg deze kwestie op werkelijk deugdelijke
wijze op te lossen.
Wat bv. het sneeuwopruimen betreft, dit
is van gemeentewege geregeld. Elk die zich
bij de gem.-reiniging daarvoor aanmeldt krijgt
een kaart en komt bij sneeuwval het eerst
in aanmerking.
De heer H u g e s vindt steenenkloppen
’t eenige werk dat men geschikt kan laten
doen treurig werk in den winter.
(De heer Dr. Bouma verlaat de Verg.)
De heer E1 z e r wil in verband met het
geen omtrent sneeuwopruimen is medege
deeld, de aandacht van het D. B. tevens
vestigen op het onderhoud der ijsbanen. In
andere plaatsen heeft men dat laatste veel
beter geregeld dan hier.
De heer Dwarshuis zegt dat in Dok-
kum indertijd, uitgaande van het particulier
initiatief werkverschaffing werd ingesteld.
Door het plaatsen van rentelooze voorschot
ten f 25 kreeg men f 4C00 bijeen. Daar
werden vuurmakers, bezems enz. gemaakt
en erwten en boonen gelezen,
’t Eerste jaar ging ’t goed en kreeg men
z’n f25 terug, maar toen bleek dat ’t ver
vaardigde zoo slecht was en bovendien nog
de markt daalde (erwten en boonen) werd
het
Nu zij weten dat hunne adviezen op prijs
worden gesteld zullen de Drankbestrijders-
vereenigingen zich zeker niet langer onbe
tuigd laten.
Spr. is het niet eens met den heer De
Wolf dat men de geheele burgerij zou be-
leedigen met instelling van zulk een com
missie. Wel zou men hen beleedigen die in
de kleine kroegen wekelijks een groote hoe
veelheid naar binnen slaan, maar dat kan
toch geen kwaad.
’t Gaat vindt Spr. niet aan te zeggen
nergens is nog zulk een commissie dus daar
kunnen wij niet ’t eerst mee beginnen.
Als de commissie eerst maar eens aan ’t
werk was zou men zien dat ’t een nuttige
instelling is.
Waar tot voor eenigen tijd de drankstrijd
hier maar geen ingang vond, daar staat Sneek
nu
en Donderdags-
Vrijdags-
Groote Advertentiën kunnen uiterlijk tot Maandags
avonds ingezonden worden, kleine tot Dinsdags- en
morgens 10 uur.
Gedurende 12 jaar en 6 maanden was
de abbé I. DUVAÏi het slachtoffer van een
kwaal, welks pijnlijke gevolgen slechts zij
kunnen begrijpen, die ze kennen. Hij werd
door een vrijwel algeheele doofheid
overvallen, gepaard met ondragelijke
oorsuizingen.
Nadat hij alles zonder resultaat beproefd
had en hij zijn geduld verloor, gelukte het
hem eindelijk zich in 2 maanden door
een eenvoudige en weinig kostbare behan
deling geheel te genezen.
Uit naastenliefde acht hij zich verplicht,
alle personen, die aan onderstaande adres
schrijven, deze behandeling belangeloos mee
te deelen.
hebben kunnen vinden voor deze zaak, die
ook reeds eerder ter sprake is geweest.
Heeft men dan ook in den omtrek van
de Waag geen gelegenheid, z. i. war er voor
het D. B. toch wel een andere weg geweest.
Op het groote terrein, om de kerk zou men
wel een gelegenheid kunnen maken, desnoods
door er een tent op te slaan. Hiertoe had
men maar niet uit zichzelf kunnen over
gaan, doch op een beleefd verzoek hierom
trent tot h.h. kerkvoogden gericht, zou be
paald een gunstig antwoord zijn gekomen
Het grieft Spr. en zoovelen met hem, dat
deze menschen thans zonder eenige beschut
ting voor zon of regen op straat zitten of
liggen.
Den heer IJ t s m a heeft, het verwonderd
dat B. en W. zonder meer voorstellen, af
wijzend op het adres te beschikken.
Ongetwijfeld zijn ook zij het met adres
santen eens dat de tegenwoordige toestand
niet mag worden bestendigd. Dien menschen
moet op de een of andere manier een loca
liteit worden verschaft, waar zij de boeren
kunnen treffen.
Spr. zag gaarne aan B. en W. opgedragen
voor het volgende jaar de drukte loopt
nu bijna weer af te trachten in dezen
een oplossing te vinden.
De heer Dwarshuis vond deze kwes
tie, vroeger toen er veel meer maaiers en
hooiers waren, dan tegenwoordig, meer urgent.
Z. i. biedt de Waag
als men eens aan de achterzijde waar toch
geen boter wordt verhandeld, banken plaat
ste. Een grooter terrein acht Spr. niet
noodig.
De heer De Wolf geeft in overweging
SNEEK. Toen de schoenhandelaar B. alhier
de vorige week een bezending schoenen uit
Den Bosch ontving, bleek hem by onder
zoek, dat er 2 paar te weinig waren. Dat
ze gedurende de reis ontvreemd zjjn, bleek
na ingewonnen inlichtingen bjj den afzender.
Een geval van overeenkomstigen aard
overkwam aan de wed. de B. alhier. Haar
kleindochter ontving van haar vader een
pakje, waarin zich volgens bijgaanden brief
een horloge met ketting-moest bevinden.
Dit was er niet in. Onmiddellijk werd
aangifte gedaan bjj de politie en de direktie
van het bestelhuis, waarmee het pakje ver
zonden was.
Deze beide gevallen geven grond tot het
vermoeden van oneerlijkheid bjj spoorweg
beambten.
De Stet. (no. 135) bevat de statuten
van de Coöperatieve Woningvereeniging Ex
celsior alhier.
Te Leeuwarden slaagden voor het
examen in de nuttige handwerken de dames
B. van der Meulen te Terhorne en E. Teffer
te Bolsward.
NIJEMIRDUM. Tot onderwijzer aan de
Chr. School alhier is benoemd de heer H.
Althuizius te Oosterend.
gaat echter z.i. niet aan reeds nu over die
post een beslissing te nemen. De commissie
van openbare werken zou eerst een rapport
moeten uitbrengen.
De heer IJ t s m a handhaaft zijn voorstel
thans te besluiten f 500 op de begrooting
uit te trekken voor werkverschaffing.
De heer Brouwer zegt dan tegen te
moeten stemmen.
De heer Zelvelder verklaart voor te
zullen stemmen uitgaande van het idee, dat
de commissie voor openbare werken vóór
de begrooting rapport uitbrengt.
De Voorz. zal dit bevorderen, terwijl
het D. B. dan met plannen inzake onder
houd ijsbanen kan komen.
Met 9 tegen 4 stemmen (van de h.h.
Brouwer, Huges, Westra en Bont) wordt
het voorstel-IJtsma aangenomen.
(De heer Dr. Bouma komt weer ter ver
gadering).
Punt IX. Adres van den Voorzitter en den
Secretaris van de Provinciale Federatie van
Drankbestrijdersorganisaties in Friesland, in
zake instellen eener commissie bedoeld bij art.
49 der Drankwet.
B. en W. stellen voor afwijzend op het
adres te beschikken, daar niet is aangetoond
in welk opzicht zulk een commissie nuttig
of noodig voor deze gemeente zou zijn. De
vereenigingen ijveren hier h. i. reeds vol
doende voor Drankbestrijding terwijl de
Raad door het verleenen van subsidie zijn
sympathie met dit streven heeft betuigd.
De heer IJ t s m a vindt vooral dit laatste
een wonderbaarlijke motiveering. Z. i. had
den B. en W. juist andersom zoo moeten
redeneerenwij hebben ons gesteld op het
standpunt, de Drankbestrijding op krachtige
wijze te steunen, dus ook in dit opzicht
willen wij onze medewerking verleenen.
Mogen dan ook B. en W. het nut van zulk
een commissie niet inzien, de inspecteurs
van de Drankwet geven telkens in hunne
rapporten hun spijt te kennen dat in dezen
de gemeenten zoo weinig medewerken. Zij
meenen dat de inspectie eerst dan goed tot
haar recht zou kunnen komen indien men
de zoo gewenschte voorlichting kreeg van
zulke commissies. Werd het in geen geval
een belangrijk lichaam, toch zou er
van kunnen uitgaan.
„Verklikkers-commissie“ is de minder
vleiende benaming die men zulke com
missies geeft.
Spr. stelt voor gunstig op het adres te
beschikken.
De Voorz. antwoordt den heer IJtsma
dat waar deze de motieven van B. en W.
onlogisch noemt, deze niet moet vergeten
dat het standpunt door den heer IJtsma
tegenover de Drankbestrijding ingenomen
een geheel andere is dan dat waarop het D.
B. zich plaatst. Verder moet Spr. opmerken
dat ondanks de aandrang der inspecteurs
sedert 1904 toch nog nergens in den lande
zulk een commissie is ingesteld. Een be
zwaar is dit, dat men de adviezen, gegeven
door zulk een boven het gemeentebestuur
staande commissie, wel steeds diende op te
volgen ook. Dit bezwaar schijnt ook voor
andere plaatsen te hebben gegolden. Spr.
zou althans
er hier een proef mee te nemen.
Indien de Drankbestrijdersvereen’gingen
op dit oogenblik het D. B. wenken wilden
geven omtrent ongewenschte toestanden, dan
zijn B. en W. gaarne bereid die te onder
zoeken. Tot nu toe hebben de vereenigin
gen zulks echter nooit gedaan.
De heer Dr. Bouma heeft zich de vrij
heid voorbehouden om vóór te stemmen in
dien er in den raad stemmen opgingen die
zoo krachtig het nut dezer zaak bepleitten
dat hijzelf ook van dat nut overtuigd werd,
wat op dit oogenblik nog niet het geval is.
De heer De Wo 1 f is van meening dat
men hier geen commissie noodig heeft om
het D. B. de geheimen te openbaren. Spr.
zou zulks
WOUDSEND, 12 Juni. In deze plaats
wendt men pogingen aan tot verkrijging
van elektrische verlichting. De Vereeniging
»Dorpsbelangen< heeft er zich voor ge
spannen. Liepen de pogingen die zij aan
wendde om met naburige plaatsen verbin
ding te krjjgen, op niets uit, thans zjjn
door het Bestuur Commissies gevormd, die
bij de burgerjj belangstelling opwekken.
Het laat zich aanzien, dat hunne pogingen
met goeden uitslag bekroond zullen worden.
By genoegzame deelneming zal een Coöpera
tieve Vereeniging worden opgericht.
WOUDSEND. Tot onderwijzer aan de
Chr. School alhier is benoemd de heer P.
Pruiksma, alhier.
dat B. en W. zich tot h.h. kerkvoogden
wenden om het groote koer van de kerk. Dat
lijkt hem een prachtige gelegenheid.
De Voorz. moet den heer Brouwer ver
klaren dat de verhouding van de Gemeente
Sneek tot h.h. Kerkvoogden in den laat-
sten tijd niet van dien aard ie, dat B. en
W. zich met een welwillend antwoord zou
den hebben gevleid. Dit is de reden waarom
zij dus, al hadden ze erover gedacht, zieb
niet in de eerste plaats tot de kerk zouden
wenden.
Gelukkig wordt het meer en meer ge
woonte dat de boeren hun vaste hooiers
hebben, zoodat het aantal rondtrekkenden
langzamerhand vermindert.
Toen indertijd het voormalig Ziekenhuis
leegstond is daarover wel eens gesproken,
maar dat is nu zooals men weet in gebruik
als hulpschool.
Indien de Raad
wil nemen met het plaatsen van banken
onder de Waag, dan heeft het D. B. daar
tegen geen bezwaar.
De heer E1 z e r vraagt of wel eens is ge
dacht over de zaal van het Rechtsgebouw,
die voor verkiezingen wordt gebruikt.
De Voorz. antwoordt dat deze te klein
is, terwijl men daar omdat het een Rijks-
gebouw is, ook niet de vrije beschikking
over heeft.
Z. h. st. wordt overeenkomstig het voor
stel van de heer Dwarshuis besloten bij
wijze van proef banken onder de Waag te
plaatsen.
Punt Vlll Adres van Ph. Mollema e.a in
zake werkverschaffing.
Adressanten verzoeken van gemeentewege
een instelling in het leven te willen roepen,
waar in tijden van werkloosheid voor werk
willigen werk is te bekomen.
B. en W. vereenigen zich met den in
houd van het over deze zaak uitgebracht
rapport van den gem. architect en stellen
aan de hand daarvan voor, afwijzend op
het adres te beschikken.
De heer IJ t s m a heeft in dit rapport
een clausule gevonden, die z i. in zulk
een rapport niet behoorde voor te komen
n.l. dat vele der onderteekenaren niet graag
in loondienst werken en dan niet anders
dan tegen hoog loon.
Spr. zegt dat dat toch de algemeene kwaal
is, men gaat liefst niet in loondienstkat
het echter niet anders dan graag tegen een
zoo hoog mogelijk loon.
Bovendien heeft de architect voorgere
kend dat de kosten f 42C0 zouden bedragen,
een som voldoende om den Raad direct
Deze berekening echter vindt Spr. ver
keerd. Men begrijpt dat 75 ct. per dag een
zeer laag loon is Wie dus iets anders kan
krijgen, wat allicht beter loonend is, komt
niet, zoodat men niet zooals de architect
moet rekenen 75 ct. per dag 4 maanden
lang voor het volle aantal onderteekenaren
Spr. stelt voor, op de a.s. begrooting f 500
uit te trekken, om in den komenden win
ter een proef te nemen met werkverschaffing
De heer E 1 z e r is verwonderd over dit
rapport, dat er op berekend schijnt te zijn
de geheele zaak direct aan kant te doen.
Toch is z. i. het streven, te voorzien in
de dringende behoefte bij werkloosheid, te
goed om zich daar maar zoo af te maken.
Een juiste oplossing weet Spr. op dit oogen
blik niet, doch gaarne steunt hij het voor
stel van den heer IJtsma, in elk geval een
proef te nemen, de menschen wat loonende
arbeid te laten verrichten.
De heer Huges zegt dat men voor ’n
20-tal jaren hier ook een werkverschaffing
heeft gehad.
Daar werden toen klompen, bezems enz.
gemaakt, maar er werd geen goed werk ge
leverd, zoodat men niet veel aftrek had
Zoo heeft een en ander de gemeente wel
f2000 en de betrekkelijke commissie ook
nog wel flGOO gekost.
te doen maken.
Steenen bikken is zoowat ’t eenige wat
men kan laten doen.
De heer De Wolf had niet zulk een
rapport van den architect verwacht. Z i. toch
brengt deze zelf voor de zomer in toepassing
wat hier voor den winter wordt gevraagd
Spr. kan het tenminste niet anders dan
werkverschaffing noemen, dat een paar werk
lui die in vasten dienst zijn bij de gemeente,
op dit oogenblik aan ’t steenenbikken zijn.
1
NIEUWE SNEEKER COURANT
1
een beleediging
A. 1O cent per regel.
een groote schadepost.
aan de spits
niet ieders werk
geen oplossing
een mooie schuilplaats
veel goeds
niet aanraden
een proef
af te schrikken.
’tValt danig af door werkverschaffing
werkelijk wat goeds
I
