SNEEKER COURANT (67 ste Jaargang) en WYMBRITSERADEEL (14de Jaargang) ek. 9 Inmaakpotten. A. COENS, Keizerskroon. Firma 0. MEINOERSMA. Uit onze Raadzaal. m No. 88. Zaterdag 3 Augustus 1912. 28e Jaargang. m r. Officieel Orgaan der Gemeente Sneek. eolam eKolom Uitgevers: Firma H. BRANDENBURGH Ged. Poortezijlen, - Hoek Kleimand- Sneek. TELEFOON No. 150. Versche Inmaakkruiden. Kruidenazijn. Wijnazijn, Azijnessence. Nieuwstijdingen. Verschijnt Dinsdags- en Vrijdagsavonds. ANNEX 2 ne. es. t f Voor den Bnleg. rt k 8 o k d n Verdronken. NIEUWE SNEEKER COURAN uiten, naren d. vol- 11 Mej. J. ver- H1O cent por regel. Groote Advertentiën kunnen uiterlijk tot Maandags- en Donderdags- avonds ingezonden werden, kleine tot Dinsdags- en Vrijdags- morgens 10 uur. ABONNEMENTS-PRÏJS Per jaar f 1.franco per post f 1.50, buitenland f 5. Afzonderlijke nummers 2 cent. ADVERTENT1E-PRIJS 15 regels 25 cent, elke regel meer 4 cent. Bij abonnement belangrijke korting. Reclames en Ingezonden Mededeelingen 10 cent per regel. dat de S. gaat met de groot- n 6 d k n n i -I. tr-ü-iniWTn» t.i ii ,.i i ji u ~ini~11--hi.-i i». mfirnn» - - tv 0 ,t it n- n n e n n it o n d k n L n n e blijkt dat het niet de ernstige bedoeling is liggende voor den heer Wonda heer Van der Molen. De V o o r z. antwoordt dat de verordening op de heffing van rechten voor het gebruik van wateren, kaden en wallen juist is herzien. Het D.B. heeft gemeend deze verordening ook te moeten doorvoeren voor de particuliere wallen. Wellicht lokt men op die wijze eene uitspraak uit of de gemeente daartoe het recht bezit of niet. De heer Brouwer is dan ten zeerste be nieuwd hoe een uitspraak in dezen zal af- loopen. Spr’s tweede vraag betreft J. Wildschut die reeds 10 jaar lang als hoofd van de kolen sjouwers in losse dienst aan de Gasfabriek werkzaam is geweest en nu plotseling aan den dijk gezet Te St. Jacobiparocbie is het 4-jarig zoontje van den heer W. Schat verdronken. Oe Ger. Ver. voor Drankbestrijding hield Woensdag haar 12e jaarvergadering te Utrecht Vertegenwoordigd waren 39 van de 80 afdeelingen met 2450 leden. Prof dr. J. C. de Moor te Kampen werd als lid van het hoofdbestuur herkozen. Tot Penning meester werd benoemd de heer C. Buiten dijk te Amsterdam. De Ver. neemt snel in ledenaantal toe. Valsche reispas. Door het gerechtshof te Amsterdam is bekrachtigd de beschikking der Haarlem- sche Rechtbank, waarbjj de zaak tegen den burgemeester van Zaandam (opmaken vi n een valschen reispas voor zjjn zoon) werd verwezen naar de openbare terechtzitting. Mond- en klauwzeer. Ook Frankrijk Ijjdt onder het mond- en klauwzeer. In ernstige mate heeft het zich voorgedaan in het gebied van de Saóne en Loire. De dieren ^sterven reeds na enkele dagen. De prefecteur heeft strenge veilig heidsmaatregelen genomen. is. Spr. beveelt Wildschut en met hem Westra graag in de clementie van B. en W. aan. De V o o r z. zegt op dit óogenblik nog geen antwoord te kunnen gevende zaak zal eerst door de gas-commissie moeten worden on derzocht. De h.h, IJ ts ma en De Wolf ondersteu nen hetgeen de heer Brouwer vraagt. De heer Westra zegt dat de gas-commis sie officeel nog niet met de zaak op de hoogte was gesteld. Zij zal echter een en ander onderzoeken en trachten de kwestie zoowel in het belang der gemeente als in dat dezer werklieden op te lossen. Hierna sluiting der Vergadering. geweest werkelijk te vragen of men zich voor of tegen de zaak verklaarde. Spr. zelf vond deze vraag te onzinnig om be antwoord te worden. Uit de stukken welke ter visie hebben ge legen blijkt dat op de 428 verzonden vragen lijsten slecht 161 schriftelijke antwoorden zijn ingekomen. Wel zijn er in totaal 343 lijsten beantwoord, waarvan echter 182 mondeling, terwijl toch de schriftelijke alleen waarde hebben en kunnen worden gecontroleerd. Geconstateerd mag worden dat er met weinig ernst notitie van deze zaak is genomen Spr. twijfelt niet aan de goede trouw van een der Middenstandsleden persoonlijk, maar noemt toch dit onderzoek van weinig waarde. Indien men toch eens op de gebrekkige re sultaten van dit onderzoek inging, kreeg men alles te zamen genomen 157 voorstemmers en - 165 tegenstemmers. ■e d Zelvelder en Elzcr. Nadat de Verg, door den Voorz. opend, vraagt en verkrijgt de heer Brouwer en voor den is ge- verlof om na afdoening der werkzaamheden een vraag tot den Voorz. te mogen richten in zake heffing walgeld of watergeld in bijzon dere gevallen en inzake het vermeende ont slag van Johs. Wildschut Voordat het eenige punt der agenda in be handeling komt stelt de Voorz. aan de orde een voorstel tot het doen van eene betaling uit den post O. U. in verband met aan amb tenaren verleende gratificatiën. Z. h. st. wordt hiertoe besloten. Aan de orde is thans Adres van den Voorzitter en den Secretaris der afdeeling van den Ned. Bond van Han dels- en Kantoorbedienden, inzake vervroegde Winkelsluiting. In de vorige Verg, werd dit punt aangehou den. Adressanten verzoeken eene verordening in het leven te roepen, waarbij het verboden zal zijn een winkel voor ’s morgens 7 en na ’s avonds 9 uur geopend te hebben. B. en W., overwegende, dat uit het onder zoek niet voldoende is gebleken, dat een wet telijk geregelde vervroegde winkelsluiting hier ter stede gewenscht zou zijn, stellen voor, af wijzend op het adres te beschikken. Dit advies heeft den heer IJ t s m a wonderd, vooral waar het zich grondt op h e t onderzoek, alsof hier werkelijk een officieel onderzoek is ingesteld Indien het D. B ernstig kennis had geno men van de manier, waarop het onderzoek door de vereeniging Middenstand, heeft plaats gehad dan had het ongetwijfeld haar advies daarop niet gegrond. Aan een commissie uit de Ver. Middenstand, werd opgedragen bij belangheb benden te informeeren. Dit geschiedde door het rondzenden van vragenlijsten waarop een elftal vragen voorkwamen. Spr. durft gerust deze vragen partijdig noemen. Vooral uit vraag 7, luidende „Keurt gij eene krachtige organisatie van de Handels- en Kantoorbedienden, die daardoor zouden komen tot eene macht, die den patroon kon voorschrijven„tot zoolang willen wij werken,’’ goed of af Denk er om dat deze vraag de belang rijke kwestie behandelt, die aldus zeer kort is te formuleeren„willen de bedien den vroeger eindigen mij goed ik voor mij wensch echter te werken zoolang het m ij behaagt”.” meester. Secretaris de heer Jac. van der Laan. Aanwezig 12 leden afwezig de h.h. Visser, Spr. zou het gewenscht vinden, om waar zulk een groot deel van de winkeliers zich ervoor verklaren, tot wettelijke winkelsluiting over te gaan. Ondei' de bedienden heeft men geen enquête gehouden, wat logisch is. Verreweg de mees ten van hen zouden er voor zijn geweest. En geen wonder. Het personeel lijdt onder de enorm lange werkdagen, zooals men ze in andere beroepen nauwelijks kont. En ook, welke winkelier, die nadenkt, kan er tegen zijn. Vaak schijnt man indee te hebben in’t late avonduur den dag nog goed te maken, maar op andere plaatsen waar men winkelsluiting heeft wordt deze bewering gelogenstraft. Dat vooral in consumptiewinkels nog laat inkoopen worden gedaan, komt doordat daar toe nu nog de gelegenheid bestaat. Is men op de wandeling, dan zal men bij voorkeur zoo laat mogelijk nog zijn boodschappen doen om niet met pakjes te loopen Gerust kan aan de tegenwoordige toestand een eind worden gemaakt. In den eersten tid zal het publiek het even lastig vinden, maar men is er spoedig genoeg aan gewend Neem b v. het Postkantoor, wordt er ooit tegen ge ageerd dat men daar na de vastgestelde tijd niet meer terecht kan Het betreft hier een groot volksbelang. Alle doctoren die zich met dit vraagstuk hebben bemoeid, verklaren dat het lange staan nadeelig voor de gezondheid is. Spr. ziet geen andere oplossing danwette lijke regeling. Kan een der andere leden een betere oplossing noemen en die dan min der vaag en onzeker motiveeren en formuleeren dan door de tegenstanders in den Amster- damschen raad werd gedaan, dan zou Spr. daarin graag willen meegaan. Te .Leeuwarden had men door onderling overleg en dat is wel het ideale een vervroegde winkelsluiting tot stand gebracht. Doordat een paar nieuwe winkeliers er zich vestigden en van de gelegenheid wilden pro- fiteeren hun slag te slaan, was binnen 14 dagen deze geheele beweging naar de maan. Er wordt gezegd dat wettelijke regeling in grijpen zou in de vrijheid van handelen van de burgerij. Nu moet men niet vergeten dat zonder wet telijke regeling steeds de wil van de minder heid wordt doorgevoerd. Als van 100 winke liers 70 zich ervoor verklaren hebben de ove rige 30 het in hun macht het tegen te houden. Spr. stelt den Raad voor, gunstig op het adres te beschikken en B. en W. op te dragen aan de hand van de Amsterdamsche eene verordening te ontwerpen. De heer De Boer, die zelf al 25 jaar win kelier is, meent dat het verzoek geheel past in de geest van deze tijd. De meeste midden standers hebben zich suf gewerkt. Behalve hun werk bestaat er voor hen niets meer, de (Vergadering van Dinsdag 30 Juli 1912, ’s avonds 8 uur.) Voorzitter de heer P. J. de Hoop, Burge- maatschappij zijn ze vreemd geworden. Spr. noemt het de plicht van het gemeentebestuur een beweging als deze te steunen. Een middenstander met zijn wissels, zijn renten, kortom met al zijn zorgen, moet ge legenheid worden gegeven, wat vrije tijdvoor zich zelf te kunnen nemen, voor zijn ontwik keling, om zijn blik te verruimen. Vacantie blijft voor den middenstander een vrome wensch, terwijl angst voor den ouden dag hem wacht geen pensioen hem noopt zoo lang en zoo ingespannen mogelijk te werken. Spr. stelt voor op het verzoek in te gaan, echter met uitzondering van enkele te bepalen tijden. De heer D r. B o u m a verklaart, niet het gevoelen te deelen van de meerderheid van het D. B. Spr. zou de maatregel niet alleen in het belang der bedienden achten, maar ook in dat der winkeliers zelve. Spr. moet evenals de heer IJtsma de en quête een onvolledige noemen. Maar toch is daaruit ondubbelzinnig gebleken, dat de winkeliers zelve er over ’t algemeen wel voor zijn. Hoewel men zich liefst niet wil wringen in een keurslijf van wetten, zal men in dezen toch tot een dwangmaatregel zijn toevlucht moeten nemen, daar regeling van deze zaak zonder dwang practisch onmogelijk blijkt. Spr. is een voorstander van winkelsluiting, maar zou om practische redenen voor deze gemeente willen bepalen, dat de winkels ’s Zaterdagavonds en ook ’s Maandagavonds (dit met het oog op den marktdag) langer geopend mogen blijven. De heer Wi Ihelmy merkt op dat de h.h IJtsma en Dr. Bouma eerst de goede trouw van de vereeniging Middenstand hébben afge kamd maar beide tot de conclusie kwamen, dat men hoewel zulk een gebrekkige enquête was gehouden, toch winkelsluiting moet invoeren. Eerst heeft men deze enquête willen afwachten en nu zij afgeloopen is, meent men aan de resultaten geen waarde te kunnen hechten. De meeste winkeliers zijn tegen winkelslui ting, omdat zulks hen zou aanranden in de vrijheid van hun bedrijf. Het is waar dat het voorkomt dat een winkelbediende van ’s mor gens 7 uur tot ’s avonds 10 uur in den win kel staat. De groot-winkeliers zijn over ’t ge heel voorstanders van winkelsluiting, omdat het hen weer machtiger maakt in hun concurrentie tegen de kleinere winkels. In de late uren, van den dag, zeggen de kleinere win keliers, verdient men vaak 't meest. Een vergelijking met het postkantoor gaat, vindt Spr., niet op. Een postbeambte heeft i zijn voorgeschreven werktijden, terwijl een winkelier den geheelen dag, met een zekere welwillendheid voor het publiek moet klaar staan. Als de winkelbedienden goed georganiseerd waren en den patroons hun diensten alleen wenschten aan te bieden tót ’s avonds 9 uur, konden zij hun wenschen vervuld krijgen zon der dat de persoonlijke vrijheid van de win keliers werd aangerand. Spr. sluit zich aan bij het voorstel van het D. B. De heer Brouwer zegt dat het particu lier initiatief in dezen schipbreuk heeft ge leden. Naar aanleiding van hetgeen de heer Wil- helmy omtrent de bedienden in ’t midden bracht moet Spr. opmerken, dat de bedien den indien zo tegenwoordig willen vergaderen, dat pas om 11 uur kunnen doen, wat toch een onhoudbare toestand is. Spr. verklaart zich vóór 'n wettelijk gere gelde winkelsluiting. De heer Westra heeft tegen het verzoek eenige principieele en practische bezwaren. Zulk een verbod zou z.i. worden een aan slag zoowel op de individueele vrijheid als op de vrijheid van het bedrijf. Spr. zou graag den werkdag der bedienden zien verkort, maar met welk recht zou men aan de kleinere winkeliers, die vaak zonder personeel of met hun gezin het bedrijf uitoefenen, straf of boete willen opleggen als ze later dan 9 uur wenschten te verkoopen. Door zulk een dwangmaatregel zou men vooral hun positie onmogelijk maken, terwijl de groot-winkeliers daar voordeel van zouden trekken. Bij vervroegde winkelsluiting hadden de groot-winkeliers hun zaken beter in de macht, waarvan de kleinere de dupe zouden worden, hetgeen zou beteekenen een bevordering van het streven der groote zaken, de kleinere te doen verdwijnen. Als men begint dwang uit te oefenen, zal men dit later, wil men consequent zijn, ook moeten doorvoeren voor kantoor, boerderij enz. Z. i. treedt de overheid dan te veel op als voogd over de burgers. In verkorting van den arbeidstijd ziet Spr. een oplossing van deze kwestie. Dit zou voor de kleinere winkeliers voordeeliger wor den, terwijl men in de grootere zaken dubbele ploegen personeel zou moeten hebben. Spr. is ook tegen verplichte winkelsluiting omdat men met allerlei bespottelijke manieren men weet dit van Amsterdam deze maat regel tracht te ontduiken. Indien men er toe overging zou èn het D.B. èn de politie heel wat moeite hebben de verordening stipt te doen naleven. En dan, hoe wil men voorkomen dat na 9 uur als niet meer wordt verkopht ook niet meer wordt gewerkt? Spr. heeft zeer overwegende bezwaren tegen de verplichte winkelsluiting. De heer Dwarshuis kan veel van het door den heer Westra gesprokene onderschrij ven. Niet door dwang, maar door onderling overleg en overtuiging moet men tot 9 uur- sluiting zien te komen. Dat was de ideaal toestand. Evenmin als men de tegenwoordige beweging voor drankbestrijding had kunnen krijgen door alleen Schiedam te sluiten, dus zonder door overtuiging zijn mond te sluiten voor het vocht van Schiedam, evenmin kan men in dezen met dwang iets bereiken. In de practijk zou men op veel bezwaren stuiten. In het reisseizoen b.v. zou de vervroegde winkelslui ting nadeelig werkenook zou men als men tot winkelsluiting overgaat de kramen op de kermis wat toch feitelijk tijdelijke winkels zijn, 9 uur moeten sluiten, terwijl dan ook de café s daarvoor in aanmerking zouden komen. Spr. gelooft dat een en ander het geheele vreemdelingen-verkeer stop zou zetten. De Voorz. is tegen deze dwangmaatregel. Behalve de beide uitzonderingen reeds bij voorbaat door den heer Dr. Bouma genoemd zouden ongetwijfeld nog meer noodig zijn. Van Amsterdam hebben we kunnen leeren hoe gemakkelijk de verordening wordt ontdo ken, althans hoe handig men daar middelen op weet te vinden. Spr. begrijpt niet waarom, als twee partijen (winkeliers en bedienden) het eens zijn over de zaak, een derde (de Raad) met een dwangmaatregel moet ingrijpen. Als het publiek er voor gevoelt laat het dan zijn medewerking toonen. De heer H u g e s wil den heer IJtsma vra gen of door de bedienden wel eens een krach tige poging is aangewend teneinde winkel sluiting mogelijk te maken. Spr. gelooft dat, indien ze op hun stuk stonden, de zaak be slist in orde kwam. De heer D r. Bouma moet den heer Westra opmerken, dat de staat toch ook op ander gebied als o.a. met haar militie als voogd op- Postkantoor Sneek. Lijst van de aan dit kantoor en de daar onder behoorende hulpkantoren ter post bezorgde brieven en briefkaarten, gedurende de 2e helft der maand Juli 1912, welke wegens onbekendheid van de geadresseerden niet zijn kunnen worden uitgereikt Briefkaarten v. Drooge. Amsterdam. B. de Haas, S. Hobma, Helder. NOTA. Aan de afzenders wordt aanbe volen hun naam en adres op de brieven en briefkaarten te vermelden opdat deze bjj onbestelbaarheid aan hen kunnen worden teruggegeven. Van den 5den (laatsten) ploeg slaagden te Assen voor het Eindexamen II. B. S. de heeren P. Kuindersma en F. D. Wier- stra van de H. B. S. alhier. BOLSW ARD. De heer G. J. van Santen te onderwijzer aan de R. K. School voor M.U.L.O. alhier is benoemd tot hoofd der der R. K. School te Wolvega. OOSTERZEE. Ten gevolge van hooi- broei brandde Dinsdagavond de schuur van den heer 0. Kooy onder Kooisloot af. Het woonhuis kon dank zjj het krachtige op treden van de Echtener spuit gedeeltelijk behouden bljjven. Lawntennis. In een te Assen gehouden vergadering is besloten tot de oprichting van een noor delijke competitie, waaraan zullen deelnemen Assen, Leeuwarden, Sneek, Harlingen en Groningen. treedt over hare burgers. Dat de handel door winkelsluiting zou wor den belemmerd wil er bj Spr. niet in. Ook niet dat de positie der kleinere winkeliers eronder zal lijden. Juist voor hen zou Spr. het een weldaad noemen, omdat ze uit zich zelf nu niet an ders kunnen. De heer De Wolf vraagt wat men onder een winkel moet verstaan. Café’s zou men moeilijk buiten de sluiting kunnen laten vallen. Het kleinbedrijf zou door verplichte winkel sluiting ernstig tegengewerkt worden. Dit zon geheel liggen in de lijn van de S. D. A. P. die graag de middenstand zag kelderen en de groote bedrijven door don staat wil laten over nemen. Dit heeft men van Bebel in den Duit- schen Rijksdag kunnen hooren. Spr. zou als hij winkelbediende was, zooiets niet van den Raad willen ontvangen. Te Am sterdam heeft men er de gekste dingen mee beleefd en de kleinere winkeliers worden er i de dupe van. Als 9 uur de winkels worden gesloten, zal dit zulk een verschil maken in de gasopbrengst, dit de H. O. er denkelijk door omhoog zal moeten gaan. De heer IJtsma had direct gevraagd^in- dien mogelijk een betere oplossing te noemen, wat nog niet is gebeurd. En geen wonder, in geheel Europa zoekt men tevergeefs naar een andere uitweg. Nogmaals wil Spr. uitdrukkelijk verklaren, niet te twijfelen aan de goede trouw van de leden van Middenstand. Wat de opmerking van den heer De Wolf inzake de beginselen der S. D. A. P. betreft, mag men zeker aannemen, dat deze het gevolg zijn van onbekendheid met die beginselen. Waar heeft men ooit zooiets gehoord, dat aan leiding kan geven, zoo maar klakkeloos te zeg gen dat de S. D. A. P. de middenstand wil doen verdwijnen. Welk een vreemd standpunt zou Spr. gens den heer De Wolf wel innemen, indien waar was wat deze beweert, n.l. D. A. P. hand in hand l winkeliers teneinde de kleine winkels opzet telijk de kop in te drukken, terwijl de S. D. A. P. onder de hand werkzaam zou zijn te trachten deze kleine winkeliers in hare rijen te krijgen. Dat het moeilijk zal zijn eene goede veror dening te maken is waar, maar dat is toch geen reden het te laten. En wat de ontdui kingen betreft, welke verordening wordt niet ontdoken Steekhoudende argumenten zijn in deze Verg, niet gehoord, terwijl allen iets gevoelen voor een kortere arbeidsdag zoo wel voor de winkeliers als voor de bedienden. Spr. wil den heer Huges antwoorden, dat door de Landel. bond van handels- en kan toorbedienden een krachtige actie wordt gevoerd om van regeeringswege gedaan te krijgen voor het geheele rijk een 8-urige ar beidsdag in te stellen. Dat de Staat voogd zal spelen kan geen kwaad als hij maar een goed voogd wil zijn. 28 winkeliers met en 60 zonder personeel verklaarden zich schriftelijk voor winkelslui ting. Wat de schade door minder gasverbruik betreft, graag zal z. i. de gemeente op die wijze terwille van de goede maatregel iets willen bijdragen. Indien verzwaring der politiediensten het gevolg zal zijn, welnu spr. gelooft, dat het niet kwaad kon indien de politie een terrein kreeg, waarop zij haar activiteit kon toonen. Het argument yan sluitfng der kramen op de kermis raakt in geen geval het beginsel. De heer Dwarshuis gelooft dat door aanhoudende overreding wel op andere manier goede resultaten te verwachten zijn. De heer Westra moet den heer Dr. Bouma opmerken dat eene vergelijking met de mili- tiedienst niet opgaat; die beoogt het alge meen belang. Adressanten wijzen op Duitsch- land, maar dan heeft men te doen met een geheel ander land dan Nederland. In Duitsch- land gaat het gemakkelijker dan ergens an ders, dergelijke maatregelen in te voeren. De heer IJ t s m a zou Nederland liever wil len vergelijken met Denemarken, waar men o.a. in de hoofdstad ook winkelsluiting heeft. De heer De Wolf vindt dat het toch niet aangaat om 1 persoon genoegen te doen ten ongerieve van 100 anderen. Spr. begrijpt best dat de heer IJ t s m a er zoo voor pleit om dat die hier zit voor de S. D. A. P. Met 7 tegen 5 stemmen wordt hierna aan genomen het voorstel van B. en W. tot af wijzende beschikking op het adres Voor stemden de hh. Huges, Wilhelmy, Dwarshuis, Bont, Gorter, De Wolf en Westra tegen de hh. Dr. Bouma, Mr Vellinga, Brouwer, IJtsma en De Boer. De heer Brouwer krijgt nu gelegenheid zijn vragen tot den Voorz. te richten. Spr. vraagt hoe het mogelijk is dat van schepen die voor een particuliere wal liggen walgeld wordt geheven. Dit is gebeurd met schepen 0 t t tl 1 8 1 e e t t Q 8, ir e e n *1 's a e 1

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Sneeker Nieuwsblad nl | 1912 | | pagina 1