SNEEKER COURANT (67ste Jaargang) en WYMBRITSERADEEL (14de Jaargang)
„Het nieuwe Modeblad”
X x
NATURAL" ROOMBOTER fe«"'
ONDER CONTROLE VAN DEN VEGETARIER5B0ND f
FRANCO MUI5 NAONTV.P.WISS.van
Ig
No. 2.
Zaterdag 5 October 1912.
29e Jaargang.
Officieel Orgaan der Gemeente Sneek.
N ieu wstijdingen.
Dames!
Uitgevers: Firma H. BRANDENBURGH
Ged. Poortezijlen, -Uloek^KleiflZand - Sneek.
TELEFOON No. 150.
Brieven
van een Oud-Sneeker.
Overal
WEDER-
VERKOOPERS
GEVRAAGD.
Firma H, Brandenburg!),
Uitg. „NIEUWE SNEEKER COURANT*.
Verschijnt Dinsdags- en Vrijdagsavonds.
ANNEX
;ot
t.
a-
Reclamekolom a 10 cent per regel.
is
werker.
è-
m
sr
v.
sr-
is het goedkoopste Modetijdschrift van
den tegenwoordigen tijd’; het kost voor
onze abonné’s per 3 maanden slechts 65
cent, franco per post 75 cent.
Het nieuwe kwartaal begon 1 October.
Vraagt gratis proefnummers bij
Door vroegtijdige verzorging kan
men Winterhanden en -voeten, springende
handen, lippen enz. voorkomen
Hazeline-Snow, Genius-Wondzalf,
Lanolin-creme in doosjes en tnben.
Honig-Rozentabletten, Purol, Vaseline,
Glycerine, Lippenkoekjes en Pomade,
Firma B. MEINDERSMA.
'MONSTER GRATIS EN FRANCO ,.7^
/erb«ÏÏ5\OFOHDERREM80URS3PONDOVERHEERLIJKENATURA
VERSCH
UIT DE
FABRIEK
ABONNEMENTS-PRIJS
Per jaar fl.franco per post fL50, buitenland f5.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
ADVERTENTIE-PRIJS
15 regels 25 cent, elke regel meer 4 cent.
Bij abonnement belangrijke korting.
Reclames en Ingezonden Mededeelingen 10 cent per regel.
tjes van den dag, waarvan moment-opna-
men gedaan worden, die zoo op het doek
komen, ongeveer in den geest als voor „de
Prins”, „de Wereldkroniek”, enz. geschiedt,
die er eigen photografen op na houden.
Opmerkelijk is die samenwerking van
tooneelspelers van naam met bioscoop-on-
dernemers, al doet het pijnlijk aan, dat een
Louis Bouwmeester op hoogen leeftijd ter
wille van het lieve broodje verplicht wordt
door een gracht te zwemmen, om de ont
vluchting van een krankzinnige zoo natuur
getrouw mogehjk weer te geven.
In ’t algemeen men wees hierop reeds
met nadruk in de groote bladen en vooral
het weekblad „de Wereld” wijdde aan deze
zaak eenige belangrijke artikelen valt
het te betreuren, dat onze kunstenaars ge
noodzaakt worden hunne krachten te schen
ken aan den opbouw van tooneelen, die
wel in den smaak vallen bij het groote
publiek, doch welker strekking niet altijd
even ongevaarlijk is.
Allen kennen we den noodlotiigen invloed
welke detective-romans oefenen op het on
rijpe brein van het aankomende geslacht
en tal van ernstige menschenvrienden ver-
oordeelen de openbaarheid van het gerech
telijk verhoor om dezelfde redenen, die er
ons toe brengen de Nick Carter-verhalen
nadeelig te achten voor den geest onzer
kinderen.
En juist, wijl in den laatsten tijd stem
men opgaan om de bioscopen aan een scherp
toezicht door deskundigen te onderwerpen
(geen overheidsbemoeiing liefst, doch critiek
door vakbekwame journalisten, enz.) zou
het gewenseht zijn, zoo die tooneelspelers
de handen ineensloegen om te komen tot
de vertooning van goede lichtbeelden.
De eer van hun beroep is daaraan ten
nauwste verbonden en dit te meer, omdat
het gevaar dreigt dat weldra het juiste
oogenblik om paal en perk te stellen aan
den stroom van „sensationeele films, voorbij
zal zijn. Men meene niet dat wij over
drijven: We zagen onlangs een programma,
waarvan alleen ’t eerste nummer, een tochtje
door de bosschen van Fontainebleau, inder
daad ’n prachtfilm, den toets eener billijke
critiek kon doorstaan. .Verschillende stukken
waren bepaald zede-kwetsend, niet in den zin
der Schiedamsche verordening, maar om den
verderfelijken invloed die er van uitgaat.
Ze werken aanstekelijk op ziekelijke ge
stellen, evenals ’t inktwerpen, haarvlecht-
snijden, enz., waarvan zoo nu en dan de
grootere steden getuigen zijn.
Een trust is als een rollende sneeuwbal
en er is geen enkele reden om aan te
nemen, dat op den duur samensmelting
der Amerikaansche Combinatie met die
der Gebroeders Pathé zal uitblijven. En op
dat tijdstip is het die machtige wereld-on
derneming, welke de wetten stelt aan
de groote en de zwakke bioscoop-ondèrne-
mers, die dan wellicht tusschen twee heete
vuren komen: eenerzijds de kapitaalkrach
tige groot-leverancier, aan den anderen kant
de bemoeizieke overheid, die haar woord
van afkeuring uitspreekt, zonder rekening
te houden met de beurs harer slachtoffers.
Ook dier belang is het dus ’t inderdaad-
noodige toezicht in goede banen te leiden.
We veroorloven ons deze zaak onder de
aandacht te brengen van het bestuur der
weldra op te richten Nederlandsche Ver-
eeniging van Bioscoop-ondernemers.
Ten derde zijn de opvoeders der jeugd
de aangewezen personen om in een com
missie van toezicht op bioscopen zitting
te nemen.
Bedriegen wij ons niet, dan was Ant
werpen de eerste groote gemeente, welke
schoolbioscopen toevoegde aan den rijken
schat der reeds aanwezige leermiddelen
welke maatregel met schitterend succes is
bekroond.
In ons land maakt dit vraagstuk een
punt van onderzoek uit bij de gemeemte-1 worden onderbroken door de wandelingen
besturen van den Haag, Amsterdam de der schoolklassen en de gymnastiek-lessen
Uit het land der onbegrensde mogelijk
heden bereikte ons nog de volgende ver
bluffende mededeeling
„In Amerika bestaat nu ook een bios-
„coop-trust, die poogt zich het monopolie
„van de kinema-voorstellingen in Amerika
„te verzekeren. 7000 theaters worden door
„de kombinatie van films voorzien en in
„het bioscoop-bedrijf is naar schatting een
„kapitaal van ongeveer honderd millioen
„dollars belegd.”
Naar men weet, worden de Neder
landsche bioscopen voorzien van films
eigenaardig is bij invoering van een of an
der nieuw bedrijf, voetbalspel, photogra-
pheerkunst, bioscopen en dgl., die vloed van
vreemde woordendoor een wereldbe
roemde Parijsche handelsonderneming, wel
ke thans ook vertegenwoordigd is in Neer-
land’s hoofdstad.
Daar in Parijs worden met hehulp van
de bekwaamste tooneelspelers (en op klei
ner schaal ook in Amsterdam o.a. Louis
Bouwmeester) alle bioscopische „tooneelen”
samengesteld.
Pathé Frères, d.i. de welbekende naam
dier buitenlandsche firma, behoeven hun
personeel niet uit te zenden naar andere
werelddeelen, om ’t uitgaand publiek te
kunnen vergasten op schokkende gebeur
tenissen uit den vreemde. De Parijsche
tooneelschermen zijn geduldig en laten zich
gemakkelijk beschilderen.
Iets anders is het natuurlijk met nieuw-
Groote Advertentiën kunnen uiterlijk tot Maandags- en Donderdags-
avonds ingezonden worden, kleine tot Dinsdags- en Vrijdags-
morgens 10 uur.
hoofdstad is lid der lichtbeelden-vereeniging,
die de gemeentescholen van lantaarnplaat
jes voorziet en Leeuwarden in welke
laatste gemeente, Friesland laat zich, zoo-
als wij zien, ook in dezen niet onbetuigd
alle onderwijzers in gemeentelijken dienst
zijn opgeroepen tot verplichte bijwoning
eener bioscoop-voorstelling van voor de
school geschikte platen en beelden.
Wij achten dit een gelukkig geval!
Moge in Nederland het bioscoop wezen
niet zóó diep zijn doorgedrongen, als dat
in Amerika het geval is, toch is het ook
ten onzent langzamerhand een onontbeerlijk
beschavings-instrument geworden, een on
misbaar hulpmiddel voor elke wetenschap,
voor eiken tak van sociale werkzaamheid
en verkrijgt het vasten voet in zelfs kleine
gemeenten.
Het Leger des Heils vertoont lichtbeel
den voor overvolle zalen, de lessen in Bij-
belsche geschiedenis worden er aantrekke
lijker door, lezingen worden met behulp
van lantaarnplaatjes verduidelijkt. Zoo
waren wij er getuige van, dat de ontdek
ker van het Sneeuwgebergte op Nieuw-
Guinea de resultaten van zijn onderzoekings
tocht aanschouwelijk aan het Leidsch pu
bliek voor oogen stelde en nu klopt ook
de bioscoop aan de deuren der scholen.
En haar zal worden opengedaan
Dan zullen onze kinderen die ook thans
reeds beschikken over doelmatige hulpmid
delen bij het onderwijs, zich oen nog ge
makkelijker voorstelling kunnen maken van
het leven in den vreemde, van het werken
der kolendelvers in de duisternis der mij
nen, zal hun een blik gegund worden op
het rijke leven der diepzee en zullen zij
met ingehouden adem en stralende oogen
Sven Hedin en Kapitein Scott kunnen vol
gen bij hun tochten door Thibet en de Zuid
poollanden.
Maar niet alleen zullen de helden uit
den Riddertijd in de rijke kleedij dier da
gen wie onzer kent niet den prachtfilm
„Tristan en IJsolde, uit den Arthurcyclus?”
hun voor oogen worden getooverd, ook
de geheimen der wildernis, het leven van
dieren en planten in heerlijke vrijheid, zul
len nu worden ontsluierd.
En dank zij de wetenschap zal de liefde
voor de natuur een groote plaats innemen
in het hart onzer kinderen
Wij herinneren ons het verhaal van een
photograaf, die, in de onmiddellijke nabij
heid van zijn toestel overvallen door een
prachtigen koningstijger, eerst de opname
deed en daarna maatregelen ter verdedi
ging nam.
Men zegge niet dat het publiek prikke
lende tooneelen verlangt. Te goed weten
wij ’t tegendeel
De bioscoop-techniek is thans wel zoo
zeer verfijnd, dat men erin geslaagd is alle
ontwikkelingsstadia eener plant op ’t doek
te brengen. Door dagelijksche opnamen
wordt het zwellen zichtbaar van een ge-
zaaiden boon, het groeien van blaadjes en
van den stengel, tot eindelijk in wonderlijke
glorie het onnavolgbare werk van Moeder
Natuur zich aan de verrukte oogen ver
toont.
In Leiden heeft nu een derde bioscoop
hare deuren voor het publiek opengezet en
ook was het deze stad van waaruit de
drijvende bioscoop haren zegetocht door
Europa begon. Als tegen den avond al
haar veelkleurige lampjes werden aange
stoken (of liever ontbrandden) dan was ’t
een lichtkasteel dat den donkeren avond
hemel in regenboogvlammen, zette, een
sprookje uit de Duizend-en-één-Nacht, een
feeënwonder.
Sneek heeft nu twee vaste bioscopen die
door hare uitgezóchte programma’s niet
nalaten telkens veel volk te trekken.
Wellicht is de tijd niet meer verre dat
de schooltijden der jeugd niet alleen zullen
Het gerechtshof te Amsterdam heeft
Woensdag overeenkomstig het vonnis van
de rechtbank te Haarlem den handelsrei-
ziger Johan v. R. wegens het gebruik
maken van door hem vervalschte effecten
en valschheid in geschrifte tot 5 jaar ge
vangenisstraf veroordeeldd.
Ter gelegenheid van het 12’/a-jarig be
staan van het orgaan der S. D. A. P. »Het
Volk< op Dinsdag l Oktober hadden de
leden der partij in slechts 14 dagen tjjd
ruim 3000 nieuwe abonnés aangebracht.
Behalve dit eigenaardig, maar praktisch
cadeau, werden tal van kransen en tele
grammen ontvangen, verder een reuzentaart
en een kollossale Sinterklaas-vrjjer van >De
Dageraad* onder bijvoeging van >iets zoets
na heel veel zuurs en bitters.*
Eens toen het keizerlijk jacht de Hohen-
zollern* een Noorsche haven binnenliep werd
de keizer ongeduldig door de langzame be
weging van het schip. Hij deed zelf de
electrische bel naar de machinekamer wer
ken en beval meer spoed te maken.
Tot zijn groote verbazing sprong de loods,
een oude Noor, Nordhuns genaamd, naar
de telefoon en riep de machinisten toe,
geen notitie te nemen van dit signaal maar de
machines met dezelfde kracht voort te
laten gaan.
De keizer na een blik op den man ge
worpen te hebben, die aldus in zijn tegen
woordigheid durfde te spreken, beval den
loods heen te gaan en zich zelf onder ar
rest te stellen, maar de oude man, antwoord
de: Ik ga van deze plaats niet vandaan.
Het schip is op het oogenblik onder mijn
leiding, en niemand, zelfs de keizer niet,
kan mij iets bevelen De officieren, we
tend dat de loods het recht aan zijn zijde
had keken stilzwijgend toe en waren verrast
den keizer den brug te zien verlaten om
het schip aan de zorgen van den loods over
te laten. Den volgenden dag was de booz j
luim van keizer Wilhelm geweken en hij deco
reerde den ouden zeeman, hem tevens tot zijn
officeelen loods in de Noorsche w iteren be
noemend.
doch dat ook een gedeelte van den les
rooster zal worden doorgebracht in de bi
oscoop. Want in die richting zal althans
wat de kleinere plaatsen betreft, een op
lossing moeten worden gezocht.
Wie neemt in dezen het initiatief?
OOSTERWIERUM. De heer S. Wel-
linga alhier, thans ty del ijk onderwijzer aan
de openbare school te Britswerd, is benoemd
tot onderwijzer te Glanerbrug (Ov.)
B0ZUM. Mej. A. v. d. Mei alhier is
benoemd tot tgdeljjk onderwijzeres aan de
openbare school te Britswerd.
WIEUWERD. De heer H. de Jong al
hier is benoemd tot onder wijzer aan een
openbare school te Rjjsen (Ov.)
BALK. Het hoofd der Chr. School al
hier, de heer J. B. Coevoet, vierde Dinsdag
onder vele big ken van belangstelling zjjn
40-jarig jubileum als zoodanig.
IDAARDERADEEL. In de Dinsdag
gehouden raadsvergadering werd tot bewaar-
schoolhouderes te Warga benoemd mej. P.
Njjenhuis te Woudsend.
Met ingang van 1 November werd eervol
ontslag verleend aan de heeren A. Zeilstra
en IJ. Visser, onderwijzers te Warga en
te Grouw.
Tot leden der Commissie van Bystand
inzake het gemeentelijk electrisch bedrjjf
werden benoemd de hh. E. Boonstra en T.
Zwart.
Aan den heer K. Hettema te Roorda-
huizum werd ontslag verleend als weg-
III.
School-Bioscopen.
We hadden het voornemen opgevat in
onzen derden brief het een en ander te
zeggen over school-bioscopen, en nu heeft
het ons eigenaaardig getroffen, dat in de
laatste paar weken talrijke belangwekkende
mededeelingen in de bladen verschenen om
trent het nieuwe vermaak der vertooning
van lichtbeelden*.
Zoo teekenden wij o.a. op, dat alle ge
beurtenissen uit den verkiezingsveldtocht
van den oud-President Roosevelt getrouw
op het doek worden overgebracht en ver
toond in alle deelen der Vereenigde Sta
ten, terwijl in Kopenhagen in een of ander
Warenhuis doorloopend levende beelden op
het scherm worden geworpen van hetgeen
in de winkels aanwezig is, van de prijzen
dier goederen, enz. het personeel neemt
tegelijkertijd bestellingen op, zoodat ver
moeiende wandelingen langs de overvolle
uitstalkasten achterwege kunnen blijven.
De lengte der jaarlijks vertoonde rollen
bedraagt niet minder dan 90 millioen me
ter. Om een denkbeeld te geven van den
boog, die daarmede zou kunnen worden
omspannen, moge dienen dat de aardomtrek
slechts 72 millioen meter lang is.
In Duitschland worden moeders en a.s.
moeders in do behandeling van zuigelingen
onderwezen met behulp van lichtbeelden,
een manier die blijkbaar schitterend vol
doet. Dit bericht, zoowel als de mede
deeling in dit Blad van 21 September, dat
de Noorsche gemeente Stavanger de bios
copen zelf in bedrijf heeft genomen, bren
gen ons midden in ons onderwerp.
a
NIEUWE SNEEKER COURANT
e
NNBBMHNl
‘4/
Ned.Plantenboterfabriek„Natura’.
17716, v. Ostadestraat, Amsterdam.
O-
e-
iet
le)
en
■t“
Valsche effecten.
„Het Volk.**
Een anecdote van keizer Wilhelm.
3-
T1
