□E SOLIST
1, R, TJERKSTHA.I
SCHORTEN.!
VISITEKAARTJES.
1
rWS
No. 22.
Zaterdag 14 December 1912.
29e Jaargang.
I
Verschijnt Dinsdags- en Vrijdagsavonds.
Officieel Orgaan der Gemeente Sneek.
Pompadour
Uitgevers: Firma H. BRANDENBURGH
Ged. Poortezijlen, - Hoek KleimandSneek.
TELEFOON No. 150.
/ZDATIC KINDERTIJDSCHRIFT
UIlAI IA VERSCHUNTALIEH DAGEN
Firma H. BRANDENBURGH,
Ged. Poortezijlen, Hoek Kleinzand.
N ieu wstiidingen.
Ingezonden Mededeelingen a 10 cent per regel.
i
i'
jump
n®
Reolam eKolom
LNdSOVERAl-GRATlS-^^^^^R-IEDER-'KOOPER
VAM JSQLPaARGARINE, ^45 ct-PerTond
i
ANNEX
SNEEKER COURANT (67 ste Jaargang) cn WYMBRITSERADEEL (14.^ Jaargang)
Grootste sorteering. I
I
ff
i/
ai
1
o
i
ABONNEMENTS-FRIJS
Per jaar f 1.franco per post f 1.50, buitenland f 5.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
ADVERTENT1E-FRIJS
15 regels 25 cent, elke regel meer 4 cent.
Bij abonnement belangrijke korting.
Reclames en Ingezonden Mededeelingen 10 cent per regel.
A 1O ent por regrel.
NIEUWE SNEEKER COURANT
<6^0?
en Donderdags-
Vrijdags-
Alsnu wordt besloten punt 5 (benoeming
van een gemeente-werkman) van de agenda af
te voeren en de punten 3, 4 en 6 nog af te
doen.
Bij punt III, het verzoek om bij gemeente
werken alle alcoholische dranken te verbie
den, wil de heer Visser dit voor kennisge
ving aannemen, omdat er voor onze plaats
geen reden is het toe te staan. De heer Nauta
dit toestemmende, wil evenwel maar aan het
verzoek voldoen, hetgeen wordt aangenomen.
Punt IV. Benoeming van leden der com
missie tot wering van schoolverzuim. De af
tredenden G. Walinga, F. Faber, H. J. Busé,
D. Hageman, T. Nooitgedagt worden bij accla
matie herbenoemd, slechts met eenige ver-
schikking, zoodat nu de heer Busé rubriek 4
zal vertegenwoordigen, terwijl de heer Nooit
gedagt nu de plaats van een openbaar onder
wijzer zal innemen.
Door wijziging in de gemeentebegrooting,
dienst 1912 (punt 6) wordt deze in ontvangst
en uitgaaf f 85 hooger.
Bij de rondvraag wijst de heer Visser op
den slechten toestand van het bruggetje bij
de werf van gebrs. Zwolsman. Ook heeft hij
opgemerkt, dat men bij de touwslagerij bij
de draaibrug zelfs des avonds groote rollen
touw op de publieke straat plaatst, waardoor
ernstig gevaar voor de voorbijgangers ont
staat.
De V o o r z. zal op beide punten letten,
waarna de vergadering wordt gesloten.
Groote Advertentiën kunnen uiterlijk tot Maandags
avonds ingezonden worden, kleine tot Dinsdags- en
morgens 10 uur.
WWWWWWWB
Dure liefhebberij.
De verkiezings-campagne ten gunste van
Roosevelt heeft, naar de Amerikaansche
bladen melden 700,000 dollars gekost.
ningen kwam dezer dagen vertelt de >N.V.Ct<
de Vereeniging voor plaatselijke belangen
bjjeen, om o.m. de electrische verlichting
te bespreken. Besloten werd twee der dorps-
smeden af te vaardigen naar Groningen,
om daar met den chef der electrische cen
trale dezer provincie de verlichting van het
dorpje te bespreken.
De afgevaardigden kwamen terecht op
het bureau van den provincialen ambtenaar
die hen zooveel mogeljjk inlichtte over het
nuttige electrisch licht. Beide luisterden
aandachtig naar alles wat hen van het
nieuwe licht werd medegedeeld, toen bij het
verlaten van het bureau een hunner heel
gewoon vroegkenn’n wie d’er gain mon
sters van mitkriegen
De V o o r z. meent, dat in het adres wordt
overdreven en enkele zaken minder juist wor
den voorgesteld. Hij wil bij de overname der
vaarwaters letten op het gemeentebelang en
wijst er dan op, dat de gemeente in de toe
komst voor meerdere onderhoudskosten komt
te staan, omdat er in den laatsten tijd weinig
aan is gedaan Afstand zou niet bezwaarlijk
zijn, als het ging zonder kosten, en nu wordt
in de memorie van toelichting bij het water-
schapsplan alleen de w e n s c h uitgesproken,
dat de gemeente voor de kerksloot eenige te
gemoetkoming zou geven. Overigens moeten
de landeigenaren betalen. Bovendien is ’t de
vraag, of de gemeente de oprichting kan
keeren. Spr. meent, dat in het adres vooral
particuliere belangen tot uiting komen, en
wijst er verder op, dat de kosten van de
ophooging der dijken voor de eene helft door
de aanliggende eigenaars, voor de andere helft
door de ingelanden worden gedragen. Voor
iemand, die in alles moet bijdragen zullen de
kosten pl. m. f 2 per pondemaat worden. Dat
er één bemalingssysteem zal zijn, is ook niet
juist, want ieder polder kan op zichzelf staan
met eigen motor of molen, zoodat b.v. de
de „De Ruiter polder” kan blijven bestaan.
Ook de heer Visser vindt onjuistheden in
’t adres. Zoo is ’t niet waar, dat IJlst voor
taan de helft der onderhoudskosten zou dra
gen, het betreft een uitgave voor éénmaal.
Toch meent hij, waar particuliere belangen
samengaan met het gemeentebelang, dat de
Raad de eerste niet over ’t hoofd mag zien.
Hij wijst dan op de schade, die de landerijen
kunnen ondervinden.
Ook zijn de kosten, in het plan geraamd
op f 1,94 p. p„ van andere zijde berekend op
f 2,35 p. p. Dit geeft geen vertrouwen in het
plan en nu dit nog op zulke losse schroeven
staat, zou Spr. er bezwaar tegen hebben de
vaarwaters af te staan. Hiervoor is bovendien
geen reden, want de waters kosten niet alleen
niets aan de gemeente, maar brengen zelfs
door verkoop van aanwas nog een centje in
de kas. Waarom wil men, zoo vraagt Spr.,
ook niet de Dijkgrachten overnemen, die de
gemeente wel geld kosten
De V o o r z. geeft toe, dat de vaarwaters de
gemeente niets kosten, maar men moet toch
ook met eenige schaamte erkennen dat er in
den laatsten tijd niets aan wordt gedaan. Dit
zal in de toekomst wellicht anders moeten
worden.
De heer Nauta wijst er allereerst op, dat
er wel sprake is geweest van afzonderlijke
bemaling der polders, maar dat in het ont
worpen plan wel degelijk één bemalingsinstal-
latie wordt voorgesteld Hij bespreekt daarna
den algemeenen toestand in Friesland, en
meent dat de oprichting van waterschappen
allerwege toejuiching verdient.
De inrichting en dat geldt ook in dit geval,
moet later door het te vormen bestuur vast
gesteld woeden, evenals bijzonderheden, zoo-
als het inlaten van water. De oprichting is
door IJlst toch niet te keeren. Er is echter
voor de kom der gemeente een gevaar. Als de
polderdijken n.l. opgehoogd worden tot 1 M.
is er kans dat het buitenwater nog hooger
wordt dan voor enkele jaren en dan zou het
werkelijk in sommige woningen en op enkele
straten een lastige toestand worden. Daar dit
gevaar ook op andere plaatsen bestaan kan,
wenscht Spr. daar in ’t algemeen opmerkzaam
op te maken.
De heer Visser weet ook wel, dat het
tot stand komen van ’t waterschap niet van
IJlst afhangt, maar meent dat het voor de
eigenaren hier voordeeliger is, dat ze zelf hun
dijken ophoogen. Dan zijn ze niet afhankelijk,
behoeven niet voor anderen te betalen en het
zelfde resultaat wordt bereikt. De „De Ruiter-
polder” moest een afzonderlijk waterschap vor
men.
De heer Nooitgedagt zegt, dat het niet
in de bedoeling van het concept ligt om b.v.
de „De Ruiterpolder”, die in besten staat is,
mee te laten betalen voor anderen.
Goed, zegt de heer Visser, maar ik heb op
gaven, waaruit blijkt, dat in de laatste zes
tien jaren, het maalloon, alles inbegrepen in
genoemden polder 761/., cent p.p. bedroeg en
dat wordt dan nu toch pl.m. f 2.
Als IJlst de waters niet afstaat, kan men
ons verplichten ze op diepte te houden, zegt
de heer Nooitgedagt.
Waarom verzoekt men dan, ze van ons over
te nemen vraagt de heer Visser.
De heer Nauta antwoordt hierop, dat
genoemde vaarten er bijna uitsluitend zijn in
’t belang der landen, die er aan liggen.
Het is dus billijk, dat de eigenaars daarvan
de kosten dragen. Vandaar de gevraagde over
name.
Bovendien, als de gemeente de onderhouds-
éö«Q;
Groote keuze uit de nieuwste modellen.
Lage prijzen.
Vraagt monsterboekje ter inzage bij
STOOMDRUKKERIJ
Monsterboekjes liggen tevens ter in
zage bij
0. SCHOTANUS, Parkbuurt Sneek.
S. J. SCHMIDT, Achterom
S. van KONINGSVELD, IJlst.
A. WIJNTERP, Hommerts.
J. BOEIJENGA, Woudsend.
H. v. d. WERF, Heeg.
J. KLIJN, Scharnegoutum.
R. G. de BOER, Oppenhuizen.
R. van der HEIJDE, Koudum.
Strijd om het bestaan
en de Natuurlijke teeltkeus.
Voor het Natuurkundig Genootschap trad
Dinsdagavond de heer dr. B. Sgpkens al
hier op, met bovenstaand onderwerp.
Spr. toont aan dat een hevigen strijd om
het bestaan gestreden wordt.
’t Bljjkt lo. uit het groot aantal kiemen
dat wordt voortgebracht, terwijl geen even
redige vermeerdering van individuen plaats
vindt en 2o. uit het groot aantal uitge
storven soorten.
Als voorbeelden van een strijd op leven
en dood worden aangehaaldde bruine en
de zwarte rat welke laatste in de 18e eeuw
door de eerste verdrongen is, en de water-
noot die geheel door de waterpest is ver
drongen.
Aan de hand van een aantal lichtbeel
den worden verschillende middelen in den
strgd om het bestaan besproken.
Al die middelen vat men samen onder
den naam aanpassingen.
Het ontstaan van die aanpassingen wordt
toegeschreven aan den invloed der omge
ving.
Hiertegen zjjn echter grondige bezwaren.
Volgens Spr. is het voorkomen van al die
aanpassingen een natuurljjk gevolg, van de
natuurlijke teeltkeus, die uit al de natuur
vormen dio ontstaan het niet geschikte ver-
wijdert.
Het Sneeker Muziekcorps.
Zooals uit ons laatste raadsverslag is ge
bleken zal in onze stad op 1 Januari a.s.,
wanneer het tegenwoordig Stedelijk Muziek
corps zal worden opgeheven, terstond een
nieuw corps verrjjzen, om aan de muzikale
behoeften van het Sneeker publiek te vol
doen.
Het initiatief daartoe is genomen door de
tegenwoordige commissie van toezicht, van
wie in het voorloopig bestuur zitting heb
ben de hh. P. Schenkius, Voorzitter, W,
van Bergen, Secretaris en P. Th. Potma,
Penningmeester.
De Vereeniging, die den naam »Het Snee
ker Muziekcorps* zal dragen is reeds ko
ninklijk goedgekeurd.
Uit haar statuten blijkt, dat het doel is:
»Het beoefenen der verschillende blaas- en
strijkinstrumenten door het oprichten van
eene voorbereidende instrumentale klasse
en het vormen van een harmoniekorps tot
het geven van muziekuitvoeringen.”
De vereeniging bestaat uit leden en do
nateurs.
Leden zjjn zij die den leeftjjd van 18
jaren bereikt hebben en eene jaarlgksche
contributie betalen, bjj huishoudelijk regle
ment vastgesteld.
Donateurs zjjn zij die zich verbinden tot
eene jaarlijksche contributie van ten minste
f 1.50.
Het bestuur zal bestaan uit 5 leden.
Zooals uit het bovenstaande bljjkt, is de
i en
jonateurs te werven, die een goed muziek -
De stad zonder vliegen.
Eenige tjjd geleden hoorde men veel over
de maatregelen, die sommige Amerikaansche
steden tegen de vliegenplaag hadden ge
nomen. Welke gevolgen deze »vliegenoor-
log< in hygiënisch opzicht had, blijkt thans
uit het officieel gezondheidsrapport. Het
middelpunt van den strgd was de stad Wil
mington in Arkansas, die steeds te Ijjden
had van allerlei soort epidemieën, welke
door vliegen veroorzaakt waren. De sani
taire toestand was van dien aard, dat de
autoriteiten hun toevlucht moesten nemen
tot buitengewoon krasse maatregelen. De
stad werd in letterleken zin met een bjj-
tende stof overstroomd, straten en pleinen
daarmee gedrenkt en deze eigenaardige be
sproeiing werd vier keer herhaald.
Deze strgd tegen de vliegen en de door
hen verspreide infectiestoffen, duurde een
maand, toen was de vijand verdwenen. Wil
mington was vliegenvrjj en sedert dat oogen-
blik, is er geen vlieg meer gezien. De hy
giënische gevolgen kwamen bjj na onmid-
delljjk aan het licht. De in de armere ge
deelten haast chronische typhus-epidemie
nam af en verdween eindeljjk geheel. Thans
is Wilmington een der gezondste steden van
Amerika.
corps finantiëel mogeljjk zullen maken.
Op die steun van de burgerjj is ook ge
rekend bjj de toekenning van een subsidie
door den Raad dezer gemeente en wjj twjj-
felen niet of de velen, die het belang van
een goed muziekcorps voor onze stad in
zien, zullen gaarne daartoe iets bjjdragen.
Dat de zaak overigens succes zal hebben
is wel verzekerd daar zich reeds 32 wer
kende leden opgaven en de gelegenheid
voor meerderen nog opengesteld is.
Voor de betrekking van directeur is een
oproeping gedaan, zoodat een benoeming
spoedig te wachten is.
Mej. M. A. Eissens alhier is benoemd
tot onderwjjzeres aan de O. L. School te
Egmond-binnen.
HOMMERTS, 12 Dec. Op de vergadering
der vereeniging tot bevordering van Dorps
belangen zjjn de bestuursvoorstellen aan
genomen om aan de betrokken autoriteiten
te verzoeken
lo Verbetering te brengen in den post
dienst.
2o Bjj verkiezingen alhier een stembus
te plaatsen. Verder had het bestuur den
heer W. A. J. Ephraim van Rjjs uitge-
noodigd een spreekbeurt te vervullen ten
einde het onderwerp »Wat moet er in de
Zuid-Westhoek van Friesland komen Een
Auto-omnibusdienst l« te bespreken.
Als bljjk dat de verg, met dit plan in
stemde, werd een commissie voor 5 leden
benoemd om dat plan te bevorderen. Te
verwonderen is het dat te Woudsend en Sneek
tot heden geen stappen in deze richting
zjjn gedaan.
Tegen de bioscoops.
Onze hoofdstad telt thans bjjna 40 bios-
coopondernemingen. De schouwburgdirec
teuren, die niet weinig bevreesd zjjn voor
de groote concurrentie, hebben nu besloten,
een adres te richten aan den gemeenteraad.
Daarin zal worden aangedrongen op de
afschaffing der stedeljjke belasting op de
publieke vermakeljjkheden wat de schouw
burgen betreft, en verhooging van die be
lasting voor de bioscoop-theaters.
Een monster I
In het dorpje O., in de provincie Gro-
Spoedeischende VERGADERING van
den Raad der Gemeente IJLST op Dins
dag 10 December 1912.
Voorzitter dé heer H. P. Fledderus.
Afwezig de h.h.Van der Goot en De Jong.
Na opening met gebed deelt de Voorz. mede,
dat B. en W. gisteren naar Sneek zijn ge
weest om de stukken over het nieuw op te
richten waterschap SneekHommertsIJlst
in te zien en dat hun toen gebleken is, dat
de termijn zoodanig is, dat als er nog een
vergadering van den Raad over deze zaak
zou zijn, deze spoedeischend moest wezen.
Besloten wordt de lezing van de notulen uit
te stellen tot de volgende vergadering.
Medegedeeld wordt, dat Ged. St. goedge
keurd hebben de wijziging der begrooting
dienst 1912 en het derde kwartaal schoolgeld-
kohier. Verder dat er in November 27 tele
grammen binnen den kosteloozen kring zijn
bezorgd.
Ingekomen is een schrijven van A. Vellinga,
dat hij de benoeming tot armvoogd aanneemt,
eveneens van F. Faber betreffende zijn benoe
ming tot Secretaris-Boekhouder der arm-
voogdij.
Deze mededeelingen en ingekomen stukken
worden voor kennisgeving aangenomen.
Verder is ingekomen een adres van eenige
ingezetenen over de waterschapszaak, dat bij
het desbetreffende punt zal behandeld wor
den. Ook leest de Voorz. voor, het bekende
adres over het gebruik van alcoholische dran
ken bij gemeentewerken (zie punt 3) en een
viertal sollicitaties (van S. Viersma, A. J. de
Boer, R J. de Jong en Joh. Homans) naar de
betrekking van gemeentewerkman. Deze stuk
ken zullen aan de orde komen bij de punten
der agenda, als de Raad die wenscht te be
handelen.
Men gaat nu over tot punt II van de agenda
Gedachten wisseling
in verband met op te richten
Waterschap.
Er is een adres ingekomen van B. Walstra
e. a., eigenaars van vastigheden in IJlst, die
vernomen hebben, dat het nieuw op te rich
ten waterschap SneekHommerts, van IJlst de
de vaarwaters Kerksloot. koXTh.'.ït,
Jutnjper vaart Zouw en Wijnsloot waarvan daartoe Wj By ”verdracht betalfn de »d.
de gemeente dan voortaan de helft van de bezitter waaronder ook uitwonende,
onderhoudskosten zal dragen Adressanten Het bljikt nu dat er jn dfi5!fi Vfir„artfir1n„
meenen, dat het waterschap geheel de opzet
is van Wijmbritseradeel, waar de vaarwaters
in slechten toestand verkeeren, en dat het
slechts een kunstgreep is om het onderhoud
over te brengen deels bij ’t waterschap, deels
bij de grensgemeenten IJlst en Sneek. Zij
meenen, dat het de plicht van iedere gemeente
is haar eigen vaarwaters te onderhouden en
wijzen op de schade, die zij zullen krijgen
door één bemalings-installatie. Daartegen be
staat slechts één middel, waarvan zij de toe- het woord om bij herhaling" te wijzen op het
passing verzoeken, n.l. dat IJlst de afstand gevaar voor de woningen in Ijlst als door op- -.
van genoemde vaarwaters weigert, teneinde hooging der dijken de waterstand een 25 cM. bedoeling onder de ingezetenen gleden
een onhoudbar en toestand te voorkomen.
Het blijkt nu, dat er in deze vergadering
volstrekt geen beslissing behoeft te vallen,
maar dat er minstens nog een termijn van
vier weken o ver blij ft en nader bericht kan
ingewacht worden, waarom de heer Visser
meent, dat men de discussie gevoegelijk kan
sluiten en hij voorstelt het adres tot nadere
behandeling aan te houden.
Dit wordt aangenomen.
De heer Nauta verkrijgt echter nog even
gevaar voor de woningen in Ijlst “als door op-
hooger kan worden dan nu.
