SNEEKER COURANT (67* Jaargang) WYMBRITSERADEEL (14de Jaargang) 10 LDAALDERS No, 41. 29e Jaargang. Officieel Orgaan der Gemeente Snoek. Nieuwst ijtlingen. RECL AMEKO LOM. l Uitgevers: Firma H. BRANDENBURGH Ged. Poortezijlen, - Hoek Kleinzatld - Sneek. TELEFOON No. 150. Woensdag 19 Februari 1913. Verschijnt Dinsdags- en Vrijdagsavonds. ANNEX /1.50 1 Kilo 1 Ons 18 ets. L ABONNEMENTS-PRIJS Per jaar f 1.franco per post f 1.50, buitenland f 5. Afzonderlijke nummers 2 cent. ADVERTENTLE-PRIJS 15 regels 35 cent, elke regel meer 6 cent. Bij abonnement belangrijke korting. Ingezonden Mededeelingen 10 cent per regel. Wilt gij vertrooBten, zoo overleg niet vooraf hoe gij spreken zult. Het hart dat lijdt, vraagt warmte en meegevoel geen over leg. Tracht het leed te peilen en de ziel die het dragen moet. Gevoel wat krenkt en kwetst en spreek niet veel. Gij zult ver staan zijn. tijd onaangenaam geweesthetgeen de oude Wilthelm indertijd daarover had gezegd, had hij geweldig slecht opgenomen. Thans verlangde hij daarnaar. Wat zijne vrouw hem in haar laatste uren had toevertrouwd, was hem niet uit het hoofd gegaanhet was hem toen zwaar genoeg gevallen, die belofte te geven. In den eersten tijd had hij ernstig gevreesd, dat Marie dadelijk met hare wenschen voor den dag zou komen. Toen zij echter zoo strak bleef zwijgen en zelfs eene toespeling, die hij maakte, ge heel onopgemerkt liet, was hem dat ook niet aangenaam. Wat wilde zij dan eigen lijk? Had. zij zich voorgenomen om nu in ’t geheel geen te nemen? Met nadruk had hij haar toen geantwoordzij zou dat kun nen doen zooaïs zij wilde, hem was dat ge lijk. Thans was ’t hem toch niet onverschil lig, en menigen slapeloozen nacht bracht hij door met er over te denken. Lust in zijn schoone bezitting, dat later in God weet welke handen zou vervallen, had hij niet meer. Ook zijn gezondheid werd min der. De lieden in ’t dorp verwonderden zich over zijn vervallen uiterlijk en lieten hem dat bij gelegenheid ook genoeg merken. „De wagen*1 zeide hij dan, wil niet verder. De as is gebroken, en dan mag men de ra deren nog zooveel smeren als men wilhet haalt niets uit“. Hij had gelijk, nog een korten tijd sleepte hij zich voort. Marie had nauwelijks het rouwkleed voor hare moeder afgelegd of reeds moest zij het voor haren vader weder gaan dragen. In doffe smart zag zij den langen, donkeren stoet na, die in zoo’n korten tijd ten tweede male zich op de hoeve in beweging stelde. Eens in haar leven had Marie gemeend, dat zij voor smart niet meer vatbaar zou zijn. Doch gevoel laat zich niet dooden. Juist thans, nu het een troost voor haar zou zijn geweest, voor iemand te leven, nu de toege vendheid harer ouders haar dezen dubbel dierbaar had doen worden, was hij haar ontrukt. Het gevoel van troostelooze een zaamheid vervulde al meer en meer haar hart; het laatste sprankje van warm ge voel scheen het te ontvlieden. De menschen, die achter de doodkist gingen, vermoedden niet, hoeveel meer zij was te beklagen dan andere weezen. Zoo ook allen goed van den doode spraken, die ondanks zijne kleine zwakheden een algemeen bemind ongeacht man was geweest, zoo ook menigeen zijn heengaan oprecht betreurde, hij had toch de jaren gehad, waarin ieder voor den an der, slechts niet voor zichzelf, het natuurlijk vindt, dat hij scheiden moet. De dochter had ook reeds de jaren bereikt, waarin de mensch alleen kan staan. De wereld be klaagt zelden iemand, die in ’t ongestoorde bezit komt van een zoo omvangrijk eigen dom, als de hoeve van Schnittler met zijne uitgestrekte akkers en goed belegd kapitaal. Het meest hielden de menschen zich met de vraag bezig, hoe ’t er nu mee zou gaan, nu Marie de meesteres was geworden. Nog voor zij van het kerkhof waren teruggekeerd, hadden de meesten reeds een of anderen goeden raad gereed. Ook juffrouw Walmuth, die haar vriendin op dien dag niet alleen had gelaten, had een geheel plan uitgedachtMarie moest vooreerst maar bij haar komen en zich bij haar wat opmonterengedurende den oogst kon Walmuth nu en dan naar Wiezen gaan, of zij konden hunnen inspector zenden, op dat alles geregeld zou geschieden. Maar Marie was niet te bewegen, van dit aanbod gebruik te maken. Zij meende, dat juist de rust haar goed zou doen. Wat was ook die uiterlijke eenzaamheid tegenover de inner lijke, welke zij gevoelde 1 Zij gruwde voor het gezelschap met menschen, voor hunne over deze liefde, die zich in smaad had ver anderd. Met een heftige beweging maakte zij zich los uit de armen harer moeder geen woord vermocht zij te antwoorden. Doch ook op ’t zelfde oogenblik bemerkte zij, hoe dat moederlijk gelaat door smart werd verrtrokken en zij erkende de in nigheid der liefde, welke zij tot nog toe te gering had geschat. Met haren laatsten adem had hare moeder nog voor haar gezorgd en gewerkt. Dubbel warm omsloten thans de armen der dochter de moeder, en feeder, als sedert lang niet was geschied, rustte zij aan haar hart, Marie wilde hare moeder elke verdere opwinding sparen; zij kon ook niet alles ophelderen daarom dankte zij haar slechts en smeekte haar, zich niet verder bezorgd daarover te maken. Juffrouw Schnittler be greep niet, waarom het meisje niet eenvou^ dig en duidelijk zeide, of zij Dietrich Wilt helm nog wilde nemen of niet. Maar het was haar te zoet, zich door hare dochter te voelen omarmen en zeker van hare liefde te zijn. Zij was thans zeker, dat haar kind haar met liefde zou gedenken. Spoedig leefde juffrouw Schnittler op aarde nog slechts in de gedachten der menschen, een nagedachtenis, beter dan waarin velen zich kunnen beroemen. Wanneer een wel willend karakter, een warm hart en een werkzame hand van ons scheiden, blijft steeds een leegte achter. Niemand ondervond dat beter dan de oude Schnittler. Zijn brave vrouw had altijd slechts voor hem geleefd, slechts voor hem gezorgd. Ook Marie was goed voor hemmaar zij dacht wel aan an deren. Ware Marie frisch en opgeruimd geweest, hadde zij bruiloft gehouden, zoo zou het huis met nieuw leven bezield zijn geworden. De gedachte, een schoonzoon in huis te ne men, was den ouden Schnittler vroeger al- vragen en vorechende blikken. Zij besloot daarom, slechts een oud familielid, dat zij tegelijk eene weldaad daarmee bewees, bij haar in huis te nemen. De menschen meenden na eenigen tijd, dat Marie bijzonder snel de smart over den dood harer ouders had overwonnen, daar zij schijnbaar zoo rustig en kalm hare huiselijke plichten waarnam. Eenigen tijd later oor deelden zij geheel anders en verwonderden zich over den langen duur der smart, die zij over het verlies harer ouders scheen te gevoelen en dat niets haar meer vreugde verschaffen kon. Met bitterheid dacht Marie, hoe juist hare groote bezitting de opmerk zaamheid van Dietrich op haar had getrok ken en zij thans met al haar geld en grond zelfs geen gedachte van vertrouwen terug kon koopen. Wat was haar er nu aan ge legen, of de hoeve iets meer dan wel iets minder opbracht. De menschen hadden geen ongelijk, wan neer zij zeiden, dat het bestuur op de hoeve immer slapper werdjonge, ongetrouwde vrouwen waren niet in staat om groote boer derijen te besturen; de oude Schnittler zou zich in zijn graf omkeeren, zoo hij had kun nen zien, hoe zijn beste landerijen voor een spotprijs werden verpacht en verwaarloosd. Weder was de zomer gekomen en op een Zondagmiddag was het zeer stil in ’tdorp Wiesen. Men was in groote scharen uitge trokken naar een naburige parochie, waar het feest van den patroon der kerk werd gevierd. Volgens oude gewoonte kwamen op uien dag vrienden en familieleden uit den omtrek daar te samen. Ook van Marie’s hoeve was al het volk heengegaan om aan het feest deel te nemen. De jonge meesteres was alleen thuis gebleven. Wordt vervolgd. Groote Advertentiën kunnen uiterlijk tot Maandags- en Donderdags- avonds ingezonden werden, kleine tot Dinsdags- en Vrijdags- morgens 10 uur. —o F M i 11 t O BI. Bij den Paal der Heidenen. Uit het Duitsch van Ferdinande Freün von brackel door N. en A. VAN DER STEELE. 47.) Door deze belofte was juffrouw Schnittler echter een zware last van ’t hart genomen. Zij wist, dat haar man zich aan zijn belofte zou houden, en tot grootere zekerheid ver trouwde zij den pastoor dit alles toe, opdat deze haren man ter rechter tijd hieraan zou kunnen herinneren. Zelfs wilde zij hare doch ter dien troost geven om daarvoor den dank van het kind te oogsten. Zij liet dan op zekeren dag Marie dicht bij zich komen en fluisterde haar toe, dat, zoo haar vroegere hartewensch nog bestond, zij dien slechts had te volgen zij, hare moeder, wilde baar thans reeds haren zegen geven, ook voor i Dietrichmet haar vader had zij reeds daar over gesproken en alles was geregeld. Maar wanneer zij gehoopt had, dat bij deze woorden een vreugdestraal het gelaat van haar kind zou verhelderen, zoo bedroog zij zich. De moeder had niet vermoed, welk een scherpen angel zij in ’t hart harer doch ter stak. Wreed scheen het Marie, bijna als hoon, dat zij juist thans haren zegen gaf Ik heb mij er dikwijls tuigd, dat de koffie „H AG”, de caffeinvrije boonenkoffie, geen invloed uitoefent op de werking der maag. van over- <3 NIEUWE SNEEKER COURANT I Rede W. J. C. van Santen. i A i l 1 i i i Lr* r 1 tegen het staatspensioen te velde getrokken: ’t is uit den booze, immoreel en demoralisee- rend, maar dezelfde dr. Kuyper, die dit thans schrijft, schreef vroegerEen pensioen voor den ouden werkman is eene terugbetaling voor het tekort, dat hij heel zijn leven heeft ge leden". En „onchristelijk’’ noemt Spr. juist dit ontwerp dat aan de weduwe, wier man van zijn 16e tot 69e jaar heeft betaald, niets uitkeert bij overlijden van den echtgenoot. En toen de heer Patijn, een amendement indiende om ook de weduwe in zoo’n geval pensioen te geven 1 Tegen die meerderheid dient krachtig den strijd te worden aangebonden: tegen dit mini sterie dat 5 jaar heeft geregeerd met een groote meerderheid in beide kamers en niets heeft tot stand gebracht. En dat tot overmaat van ramp nu nog komt met een grondwether- ziening, zoo reactionnair, dat ze ons een heel eind achteruit zal brengen. Daarom verdient thans de concentratie aller steun. Minister Heemskerk heeft er van gezegd dat ze is een roode vaan in de mist: hij deed dit om de kiezers bang te maken, want de sociaal-democraten zijn nu eenmaal het spook beeld voor alles wat rechts is. Maar, min. Heemskerk Jis kleurenblind. De vlag der coalitie is niet rood, maar groen het beeld der hoop dat in Juni a.s. een eind moge komen, aan dit ministerie, dat de reac tie vertegenwoordigt. De strijd zal moeilijk zijn besluit Spr., maar zal innige voldoening geven, wanneer we er in Voor de Vrijzinnige Kiesver. Sneek trad Vrij dagavond de heer W. J. C. van Santen van Goes op met het onderwerp„V ij f jaar Christel ij k bewind.” Spr. begon met het optreden te schetsen van het tegenwoordig ministerie Heemskerk in 1908. Toen kenmerkte het zich door een zeer gemoedelijk, gematigd optreden, waardoor de rust in ’t land terugkeerde en de groote kleurlooze middenstof, die van rust en gemoe delijkheid houdt, vond hierin een reden in 1909 het ministerie Heemskerk weer zijn vertrou wen te schenken. En zoo kwam men met de groote meerderheid 60—40 uit de bus. Toen echter is plotseling ’t blaadje omge keerd. De oude gemoedelijkheid verdween en maakte weer plaats voor een felle antithese politiek en wat dit wil zeggen weet ieder die zich de jaren 1901’05 herinnert. En wat is ’t resultaat geweest van dit chris telijk bewind Wanneer we de balans opma ken staan wij voor een hopeloos tekort. Speciaal „christelijke11 wetten zijn er niet gemaakt men zal de zedelijkheidswet toch niet willen noemen zegt Spr. terwijl ook voor het volk niets is gedaan. Alleen debijzondere scholen hebben van dit bewind geprofiteerd, door hooge sub sidies, die niet altijd op de meest eerlijke wijze werden verkregen. En de onderwijzers De regeering die be greep iets voor hen te moeten doen, komt met plannen vooreen kindertoeslag. Maar als er traktementsverhooging voor officieren wordt gevraagd, dan vraagt men niet „hoeveel bin ders heb je Wat definantieele politiek betreft, valt dit ministerie sterk te laken. Toen in dertijd de minister De Meester met ’t voor stel kwam voor een tijdelijke heffing van 10 opcenten op de bedrijfs- en vermogensbelas ting, stemde heel de rechterzijde op advies van den heer Kolkman tegen, omdat dit een averechtsche finantieele politiek zou zijn. En toen min. De Meester de drankaccijns wilde verhoogen mede om de suikeraccijns te verminderen bezwoer de heer Kolkman hem „geen geld te putten uit een volkszonde.” Maar toen 2 jaar later de heer Kolkman zelf minister van financiën was, kwam hij met een stalen gezicht dezelfde opcentenverhoo- gingen, dezelfde drankaccijns voorstellen, de laatste nog wel zonder verlaging van de sui- ker-accijns. En om de maat vol te maken komt min. Kolkman nu nog met de Tariefwet, geheel in strijd met 't beginsel van een belasting naar draagkracht, en die bovendien onze handel en nijverheid zal nekken. Nu komt men wel tot de arbeiders met mooie smoesjes, dat er meer werk zal komen en dus meer verdiend zal worden, maar wat geeft het als men ’t aan de andere kant weer uit moet geven doordat alles duurder wordt Dr. Med. SEMI MEYER, Qanzia. Zeoht. f. physik. u. diatet. Therapie 1910 Bd. XIII. Inderdaad is een tariefwet dan ook een be lasting voor de armen en geen wonder is ’t dat men ook in rechtsche kringen ex' meer en meer huiverig voor wordt. En thans het belangrijkstede sociale wetgeving. De minister Talma is uitge gaan van het standpunt, dat de sociale wet geving moet rusten op een goede grondslag. Die zou een aangevulde ongevallen-wet vor men, op dit fundament zou het grootsche ge bouw der ziekteverzekering verrijzen, terwijl het dak van de invaliditeits- en ouderdoms- verzekering het geheel zou kronen. Een mooi plan zeker, maar dan is min. Talma wel zeer vreemd bouwmeester, waar hij begint methet dak. De bedoeling ligt er dik op. De ouderdoms- verzekering moet klaar voor Juni om hier mee voor de kiezers te kunnen komen. Maar het ministerie ziet wel in, dat met dit schamele paradepaard het volk niet tevreden zal zijn. En daarom heeft het de oude anti these weer voor den dag gehaald, om de chris telijke kiezers aan den band te houden. Minister Heemskerk heeft het zelf heel ma tig gezegd, maan de kleine clerikale pers heeft dit wel aangedikt tot de oude clausule voor of tegen den Christus. Maar de regeering rekent buiten den waard, het volk loopt niet meer warm voor de anti these alleen. Het vraagt naar de praktijk van die christelijke beginselen, naar de resultaten. Er komt kentering in christelijke kringen en geestdrift onder de vrijzinnigen. Er is een tijd geweest, dat de liberalen den moed lie ten zakken. Geduwd als ze werden van links en rechts zagen ze menig district verloren gaan. Maar de tegenwoordige politiek heeft een sterke reactie verwekt, de vrijzinnigen zijn gaan inzien welke groote belangen er op ’t spel staan en hebben zich vereenigd in d e concentratie. Wat wil nu de concentratie Wij komen in de eerste plaats, zegt Spr., met den eisch van Alg. Kiesrecht voor mannen met de mogelijkheid van vrouwen kiesrecht. Van geen van beide wil de regee ring iets wetenzij komt met een gezinshoof den kiesrechtmaar als dat gezinshoofd een vrouw is, heeft ze geen stem. Ten tweede wil de concentratie onverzwakte handhaving van de openbare school en verbetering van de positie der onderwijzers. Ten derde strijdt ze tegen de tariefwet en houdt vast aan ’t stelsel van vrijhandel dat ons land heeft groot gemaakt. En ten vierde, wat het sociale vraagstuk betreft, vraagt ze een pre mie vrij staats pensioen voor hen die ’t noodig hebben bv. f 3.op 70-jarigen leeftijd. Later kan men dan verder gaan op dezen weg en de leeftijd verlagen. Het gaat tegen ’t dwang-verzekering stelsel van Talma, die de lui van hun 16e tot hun 70e jaar premie wil laten betalen, terwijl de overgroote meerderheid, die nooit 70 jaar wordt, niets profiteert van ’t geld. En dit stelsel krijgen we zeker, wanneer de tegen woordige regeering blijft. En nu wordt thans wel in de „Standaard” Hoe komt t dat de machtige partij die jaren aan de regeering was, langzaam haar macht voelt afbrokkelen en haar invloed op ’t volk verliest. Waardoor trekt’t liberalisme de jonge menschen met een groot idealisme niet meer tot zich en waarom staan er geen arbeiders meer achter haar? Omdat de liberale idee die ontstaan is een eeuw geleden, in de opkomst van ’t kapita lisme en met de ontwikkeling van dat kapi talisme is gegroeid, thans heeft afgedaan, nu dat kapitalisme eenmaal is gevestigd. En de maatschappelijke ontwikkeling die toen.... stemde de heele rechterzijde tegen! niet stil is blijven staan, heeft een nieuw stel sel in ’t leven geroepenhet socialisme. En een nieuwe partij is opgestaan, de arbeiders partij, die dat stelsel zal verwezenlijken. En, t liberalisme We kunnen respect heb ben voor wat het gedaan heeft, want het heeft ’t meestentijds goed gedaan Maar nu Der Mohr hat seine Schuldigkeit getan, der Mohr kan gehenEr zal misschien nog eens een korte opleving komen, maar over ’t algemeen kan men aannemen, dat ’t liberalisme afge daan heeft. Zoo’n tijdelijke opleving schijnt nu te ko men, nu al wat vrijzinnig is zich in een con centratie heeft vereenigd, als een reactie te genover de christelijke regeering. Maar, zegt debater, indien zoo’n reactie noodzakelijk is, dan is het ook gewenscht, dat ze zoo krachtig mogelijk zij. En dan kan dat niet komen van de concentratie, maar van de de sooiaal-democratie. Wanneer deb. het concentratie-program na gaat, dan vindt hij daarop als de twee voor naamste punten het algemeen kiesrecht (voor mannen) en ’t Staatspensioen. Deb. vraagt, wie hebben reeds altijd voor die punten ge streden De sociaal-democratie. En waarom komt thans deconcentratie met die beide zakenomdat door de Soc. Dem. met hun petitionnement en hun Roode Dins dagen de vraag om ’t kiesrecht is gaan le ven onder ’t volk. En omdat, tengevolge de propaganda van de Soc. Dem. en den Bond voor Staatspensionneering, het volk ’t staats pensioen wil en men er dus wel mee moet komen wil men steun vinden bij de kiezers. Maar toen vroeger de Soc. Dem. met den eisch voor staatspensioen kwamen, werd hen van liberale zijde verwetendat doe je om kiezers te vangen Neen, zegt deb. het is de Sociaal Democra tie geweest, die door haar propaganda de vrijzinnigen zoover heeft gebracht, dat ze met die eischen moesten komen. Maar wien kunt ge dan beter kiezen, gij, arbeiders, vraagt de bater, de Soc. Dem., die steeds voor uw be langen zijn opgekomen en steeds hebben ge toond vooruit te willen of de vrijzinnigen dan steeds door ons voortgeduwd moesten wor den, en nu komen met eischen, waarvoor wij reeds sinds jaren streden Maar bovendien laat men zich van de con centratie geen illusie maken. De heer v. San ten sprak over een pensioen van f 3 op 70- jarigen leeftijdde heer Roodhuizen zei in 1905 toen min. Kuiper den arbeider op 70- jarigen leeftijd een rijksdaalder wou geven: V OLlljU ZlCVA 1AAW VA1AJ Xk ZxlJAl UÜO1U1 v upimaai innige voldoening geven, wanneer we er in mogen slagen het klerikale juk af te werpen. Als eenig debater trad op de heer D s. A. v. d. Heide van Britswerd, de candidaat der sociaal-democraten. Debater spijt ’t dat hier, nu t rechtsche ministerie zoo krachtig wordt aangevallen, niemand van die zijde zich geroepen heeft gevoeld het ministerie te verdedigen. Maai de liberalen doen precies ’tzelfde: als van andere zijde het rechtsche bewind wordt ver dedigd, zoekt men tevergeefs een vrijzinnig debater. Steeds zijn de sociaal-democraten de eenigsten. Wat de rede van den Spr. betreft, met diens kritiek op ’t rechtsche kabinet kan hij in veel meegaan. Ook debaters eigen ideeën zijn niet aangevallen. Maar waar hij tegen op wil komen is dat hedenavond is gezegd, dat ieder die ’t goed meent met de vrije ontwikkeling en den vooruitgang, de concentratie moet steunen. Waar toch in dit district behalve concen tratie en coalitie een derde groep, de sociaal- democratie optreedt, wil deb. ’t concentratie- program wat nader op de keper bezien en trachten duidelijk te maken, waarom hij ook de concentratie als een kwaad, zij het dan ook een minder kwaad dan de coalitie, meent te moeten beschouwen. De Spr. heeft geconstateerd, dat tot voor kort moedeloosheid onder de liberalen viel te constateeren, tengevolge van langzame achter uitgang. Wat is hiervan de oorzaak Als eenig debater der sociaal-democraten. ■f..

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Sneeker Nieuwsblad nl | 1913 | | pagina 1