SNEEKER COURANT (67ste Jaargang) en WYMBRITSERADEEL (14de Jaargang)
DE JONG’S
Hollandsch-
Zwitsersche
CHOCOLAAD.
No. 56.
Zaterdag 12 April 1913.
it
>n
Officieel Orgaan der Gemeente Sneek.
RECL AM EKOLOM.
Uitgevers: Firma H. BRANDENBURGH
Ged. Poortezijlen, - Hoek Kldnzaïld Sneek.
TELEFOON No. 150.
Brieven
van een Oud-Sneeker.
e,
b
29e Jaargang.
Nieuwstijdingen.
Verschijnt Dinsdags- en Vrijdagsavonds.
Almelosche Ververij en Chemische Wasscherij,
GEBR.
in
[er
A.
m
Groote Ad verten tiënjkunnen uiterlijk tot Maandags- en Donderdags-
avonds ingezonden worden, kleine tot Dinsdags- en Vrijdags-
morgens 10 uur.
M.
10
PALTHE.
Spoedige aflevering.
daardoor Specialiteiten
VI.
»S-
>ol
as
en
en
sh-
de
la
ke
el-
ar-
>n-
bij
O.
te
er,
Tabletten, Rollen, Doozen.
Het volmaakte fabrikaat.
-e-
JT-
te
•es
k.
is door de propaganda-commissie der Rust-
huis-vereeniging opnieuw uitgencodigd.
Naar bericht wordt, is deze uitnoodiging
aangenomen en zullen ze weer op Hemel
vaartsdag hier ter stede hun zang laten
hooren.
Pijnloos
Een zeer laat uur, inderdaad
Ter voorkoming van misverstand, vesti
gen wij er de aandacht op, dat wij met
de plaatsing van bovenstaand stuk niet
bedoelen als redactie onze meening inzake
deze actueele kwestie uit te sprekeu, doch
dat in dit stuk een onzer medewerkers
zijn persoonlijke meening weergeeft.
Red. N. S. C.
SNEEK. Mej. F. Kfikes van Bolsward
thans tjjdeljjk onderwijzeres alhier is in
tjjdeljjke betrekking benoemd te Oldeboorn.
Men verzoekt ons mede te deelen dat mor
gen (Zaterdag)avond in het Leger des Heils
door een der barmhartigheids officieren, een
lezing zal worden gehouden, over het werk
in de achterbuurten der groote steden.
Nu er de laatste tjjd zooveel geschreven
is over het Heilsleger en hun werk, zullen
er zeker wel velen komen om het een en
ander te vernemen van hun werk.
Het koor Straatzangers, dat het vorige
De schenking is hoofdzakeljjk bedoeld ah
den rechter van Instructie, waarbjj de voor- eene hulde aan de Sport.
GEBRs. TJALLENIfl,
Huis- en Decoratieschilders,
Suupmarkt, SNEEK BOZUM.
Solied adres voor alle WERKZAAM
HEDEN het vak betreffende.
Eigen Malerij met de nieuwste machines
volgens oud recept.
Enorme keuze in BEHANGSELPAPIER
uit voorraad en op staal.
ANNEX
De moeder van den eens zoo beroemden
Nederlandschen sportman Karei Beukema,
heeft aan het Nederl. Olympisch Comité
een gift van f 10.000 geschonken, tot vor
ming van een fonds, dat zjj gedoopt heeft
met den naamKarei Beukema fonds, en
waarvan de renten zullen gebruikt worden
voor de uitzending van Nederlandsche sport
mannen naar de Olympische spelen.
Een comité zal dit fonds beheeren. Hierin
is door mevr. Beukema benoemd de heer
„tijd sinds de invoering van de Arbeids-
„wet verloopen was, of ik was zoo dank
baar als een kind, dat zij er gekomen
„was. Want zij rukte mij uit een gewoonte,
„die mij een heelen last oplegde enz.
Moge de Sneeker Raad zich scherp be
wust zijn van zijn sociale verantwoordelijk
heid de ingezetenen zullen het dit college
dank weten, als de vervroegde winkelslui
ting bij verordening wordt ingesteld.
N.
WINKELSLUITING.
De krachtige, doelbewuste actie der
Leidsche afdeeling van den Algem. Nederl.
Bond van Handels- en Kantoorbedienden,
gesteund door de onverholen sympathie van
een flink deel der patroons, die voor de
„winkelsluitings-idee" gewonnen zijn, heeft,
naar bekend verondersteld mag worden, tot
een niet onbeduidend succes geleid. Onze
Gemeenteraad toch heeft geen termen kun
nen vinden het afwijzend prae-advies van
Burgemeester en Wethouders op het be
treffende adres der winkelbedienden te aan
vaarden, zoodat het College van B. en W.
den een of anderen tijd met een ontwerp-
ABONNEMENTS-FRIJS
Per jaar fl—-, franco per post fl.50, buitenland f5.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
ADVERTENT1E-PRIJS
15 regels 35 cent, elke regel meer 6 cent.
Bij abonnement belangrijke korting.
Ingezonden Mededeelingen 10 cent per regel.
monsters van sterke muilbanden voorzien
zijn, hun reuzige grijpklauwen bedwongen
achter stevige traliewerken.
Ons ontging de humor niet in de ver
klaring van een der meest overtuigde le
den van de Vereeniging tegen den Slui-
tingsdwang, dat hij was vóór de Leerplicht
wet en geen bezwaar had tegen gedwon
gen koepok-inenting, maar toen wij hem
voorspelden, dat hij eenigen tijd na de in
voering der betreffende verordening van
verklaard tegenstander tot aanhanger zou
zijn bekeerd, protesteerde hij daartegen met
alle kracht.
Nochtans verzet zich zijn vereeniging
niet tegen een wettelijke regeling van den
arbeidstijd der handels- en kantoorbedienden,
waardoor toch de neringdoenden zonder be
dienden een beduidenden voorsprong zouden
krijgen op de grootere zaken.
Het schijnt hun te ontgaan, dat de wet
gever daarmede een terrein zou betreden,
dat vol voetangels en klemmen ligt zelfs
de 10-urige arbeidsdag, welks urgentie in
dertijd door een van de meest invloedrijke
leden der Rechterzijde is bepleit, is ad Ca-
lendas Graecas verschoven.
Hoe het zij, er waait voor de winkel
bedienden een gunstige wind, dien zij als
goede schippers zullen weten te benutten,
om het scheepje hunner actie in veilige ha
ven te brengen.
Aan de middenstanders die prijs stellen
op eenige huiselijke gezelligheid en mede
deel willen hebben aan het maatschappelijk
leven met al zijn lief en leed, zijn groote
bekoring en donkere schaduwzijden, is nu
het woord laten ook zij hun schouders zet
ten onder dit werk van den vooruitgang,
dat het buitenland waar men om 8, ja jaar alhier zjjn schoone liederen liet hooren
zelfs om 7 uur sluit, bewijst het ons over
duidelijk geen schade brengt, geen gel
delijke offers of klantenverlies, maar groo
tere belangstelling voor de nooden van het
personeel en in ’t algemeen een beter in
zicht in de maatschappelijke verhoudingen.
Men goochelt met het schade-argument,
maar vergeet cijfers te geven. Wij hebben
in een debat beweerd, dat de klanten zich
zouden regelen naar de eischen van den
nieuwen tijd, zcoals thans vele huismoeders
doen, die bezwaar hebben op Zondag in-
koopen te doen en Zaterdags in huis halen,
wat zij voor 2 dagen noodig hebben.
Wij hadden daarbij gelegenheid een ver
woed bestrijder in zijn eigen woorden te
•vangen door hem te vragen op welk uur
van den dag hij zijn postwissels haalt of
doet innen, en wat hij doet in het geval
na het sluitingsuur der postkantoren, hij
een spoedeischenden brief van een postzegel
wenscht te voorzien.
Welnu, merkten wij hem op, toen hij
toegaf er voor te zorgen als zakenman post
zegels in huis te hebben, dat zullen wij ook
doen met uwe vruchten en andere consump
tie, welke spoedig tot bederf over gaat.
Bovendien, wanneer inderdaad mocht blij
ken, dat door een vervroeging van het
sluitingsuur veel fruit mocht bederven, dan
mag ten stelligste verwacht worden, dat de
techniek weldra koelapparaten in den han
del zal brengen, die de al te groote na-
deelen zullen weten te ondervangen. Daar
mee zou slechts het voorbeeld der slagèrs
worden gevolgd.
Wij voor ons zijn niet in staat dit ar
gument ernstig te nemen late men met
bewijzen uit het buitenland komen, waar
deze toestand langer bestaat dan ten onzent
en men zich beter heeft kunnen aanpassen
aan de eischen der nieuwe praktijk.
In den drankstrijd werd vroeger meer
dan thans het argument vernomenwat
zult gij, die de café-eigenaars van een
broodwinning berooft, hun ervoor in de
plaats geven
Het antwoord geven de belanghebbenden
zelf uit de oprichting der tallooze melk-
salons blijkt, dat men de bakens verzet,
nu het getij verloopt.
Een der Leidsche Raadsleden deelde bij
de behandeling van het prae-advies mede:
„Nu wil ik erkennen, dat er niet langen
zitter van het schoolbestuur en de moeder
van één der leerlingen als getuigen zjjn ge
dagvaard.
Een krasse maatregel nam de marktpo-
litie te Halle, waar het melkonderzoek tot
herhaalde bekeuringen leidde. Alle 14 da
gen werden in de dagbladen de namen der
253 melkleveranciers gepubliceerd met het
resultaat van het onderzoek hunner melk.
Een andere maatregel, minder scherp,
maar meer billjjk en betrouwbaar neemt
men te Gotha, waar men ook veel te kam
pen heeft met vervalsching der melk.
Eerst wordt tot de melkverkoopers eene
waarschuwing gerichtluisterde men daar
naar niet, dan werden de namen van een
paar der ergste knoeiers gepubliceerd.
Het bljjven harde maatregelen, maar
de politie kan er toe genoodzaakt worden.
Tusschen de beide landbouwers M. en de
K. te Tuil en ’t Waal bestond al lang eene
vijandige verhouding. Toen ze nu Zondag
avond elkander ontmoetten, loste M. twee
schoten op zijn tegenstander, waarvan een
hem trof in de rechterzijde. In eene nabij
gelegen herberg werd zjjn toestand onder
zocht, en constateerde de dokter geen le
vensgevaarlijke wond. Den volgenden avond
kon hij varvoerd worden naar het zieken
huis te Utrecht.
Dj dader meldde zich zelf bjj de politie
aan.
In Juni 1912 nam de Raad der gemeente
Leeuwarden met 11 tegen 10 stemmen eene
motie aan, waarbjj in beginsel werd be
sloten tot invoering van wetteljjke 9-uurs
oluiting. In de zitting van Dinsdag werd
echter art. 1 van het ontwerp verworpen
met 15 tegen 10 stemmen, wat tengevolge
had, dat het heele ontwerp werd ingetrokken.
De veehouder H. B. te Luxwoude ver
loor plotseling 4 van zjjn beste koeien,
terwijl er nog 2 doodziek zjjn. Men zal
een onderzoek instellen naar het veevoeder,
daar men de veronderstelling uitspreekt,
dat zich hierin verkeerde bestanddeelen
hebben bevonden.
Met ingang van 1 Mei is tot directeur-
generaal der posterijen en telegrafie be
noemd Jhr. G. A. A. Alting von Geusau
thans luit, kolonel van den generalen staf.
Zjjn voorganger de heer Pop, was eveneens
uit het leger voortgekomen.
Omtrent den moord gepleegd op eene
ter slechter naam bekend staande vrouw in
den Haag, knnnen we nog melden, dat de
dader niet 18, maar nog slechts 16 jaar is.
Zjjn vader werd slachtoffer van den drank,
zijn moeder is krankzinnig, en hij zelf begaf
zich al vroeg op heel verkeerde wegen. Hjj
jiaste overal slecht op, tot het bestuur van
het R.K. weeshuis zich over hem ontfermde
en hem met liefde en veel geduld iets
trachtte te leeren. Dat ging aanvankelijk
goed, maar toen hjj bjj een schoenmaker
geplaatst werd, ging het goede er weer uit.
Toen jbjj eens een der broeders uit het
gesticht te Igf was gegaan, begon men te
twijfelen aan zjjn geestvermogens. Een on
derzoek leidde echter tot geen bepaald re
sultaat. Ondanks al de zorgen aan hem be
steed, kwam hjj nu tot deze vreeseljjke
daad die zjjn weldoeners diep heeft ge
schokt.
Beste uitvoering.
800 werklieden,
in alle afdeelingen.
Door ons procédé van chemisch reinigen
en oppersen worden Heerenkleedingstuk-
ken, ook witte en lichte sportcostumes, vol
komen frisch en als nieuw. De stof heeft
hierdoor absoluut niet te lijden.
Depót te Sneek bij
Firma S. GROENHUIZEN.
verordening in zake vervroegde winkelslui
ting zal hebben te komen.
De voorstanders eener zoodanige' veror
dening zullen, gezien de samenstelling van
de Commissie voor de strafverordeningen,
geen al te groote illusies moeten maken
wat betreft den tijd van indiening van dit
„staatsstuk" en den waarschijnlijken in
houd in die Commissie heeft immers slechts
één principieel voorstander der winkelslui-
tings-idee zitting, de beide andere heeren
zijn verwoede vijanden van allen dwang.
Toch zal de veelbesproken verordening
den een of anderen dag uit den smeltkroes
te voorschijn komen.
"^Daartegen verzet zich nu de onder den
druk der gevoerde actie tot stand gekomen
„Vereeniging tegen den Sluitingsdwang,"
welke corporatie de vrijheid van den mid
denstand om te verkoopen, of zooab het
in gevoelstermen heet„te zorgen voor
zich en zijn gezin" niet aan banden gelegd
wil zien, en die ten spijt van de voorbeel
den ons door Beverwijk en Sneek geleverd,
de ^vinkelsluiting willen zien tot standko-
men door het particuliere initiatief het
onvolprezen particulier initiatief. Erkennen,
dat onder de bestaande verhoudingen een
minderheid de vrijheid van tallooze win
keliers, die wèl vroeger zouden willen slui
ten, besnoeit, aan banden legt, tot een aan
fluiting maakt, daartoe kunnen deze tegen
standers zich niet verheffen.
Argumenten hoort men van die zijde niet
veel en concurrentieoverwegingen leggen
in hun oog tenminste geen gewicht in de
schaal.
„Maar als nu uw collega openblijft, dan
bent u toch ook genoodzaakt uw sluitings
uur te verschuiven
„Ik doe wat ik zelf verkies!" is dan
het heroïsche antwoord, maar helaas ziet
men in de praktijk die zelfbewustheid on
dergeschikt worden aan doodgewone mate-
riëele overwegingen.
Het is met de winkeliers, die „om der
lieven vrijheidswille" open willen blijven,
als met ernstige patiënten ze moeten te
gen zich zelve beschermd worden.
Als iemand, om een voorbeeld te stellen,
zijn winkel open kan houden van ’s mor
gens 7 uur*) tot ’s avonds 9 uur, d.i. 14
uur en Zaterdags het recht heeft, zijn wa
ren over een nog grooter tijdruimte aan
den man te brengen, dan zeggen wij, die
de dupe worden van hun onwil, hun on-
redelijken vrijheidsdrang (of zou het niet
veeleer een ietwat getemperde bandeloos
heid zijn
„Het is welletjes zoo je zoudt wel het
gansche etmaal door kunnen werken en
daar passen we voor
En bovendien, wie is er die ook slechts
één oogenblik gelooft, dat wij het in een
eenigszins geordende maatschappij zonder
dwangwetten zouden kunnen stellen? Bijv,
de wapenwet.
Verlangt iemand naar een toestand, zoo-
als die in de Balkanlanden“heden ten dage
nog bestaat, waar elk inwoner tot de tan
den gewapend rondloopt en bij het eerste
het beste meeningsverschil naar steek- of
schietgeweer grijpt Moord en doodslag
zijn er dan ook aan de orde van den dag.
Het duel is verboden en niemand, uit
gezonderd een groep van personen uit de
onderste lagen der maatschappij, denkt er
meer aan bij beleediging of smaad zijn
eigen rechter te zijn, door, als nog in het
buitenland geschiedt, den schuldige uit te
dagen tot een tweegevecht. Meent men dat
de publieke opinie in Rusland, Oostenrijk,
enz. ooit zóó sterk zal worden, dat zij het
duel naar de Middeleeuwen zal kunnen ver
wijzen, waar deze barbaarsche instelling in
ieder geval beter thuis behoort dan in de
zen tijd der voortschrijdende beschaving
Bescherming van den arbeider Ze liet
alles en nog wat te wenschen over tot op
het tijdstip, dat de Wetgever bemiddelend
tusschen beide kwam en inspecteurs het
recht verleende, fabrieken binnen te gaan
„het heilige huisrecht te schenden" om
zich te overtuigen, of de wreede machine-
Door de firma Gebr. Bervoets zjjn te
Rotterdam de panden, Langepannekoekstr.
5, 7, 9 en 11, grenzende aan hunne ma
gazijnen, aangekocht en zullen deze eer
lang gesloopt en aan hunne magazjjnen,
die voor den verkoop reeds lang te klein
bleken, worden bjjgebouwd. Deze firma zal
dan over een bebouwde oppervlakte van
circa 1000 M2 beschikken en krjjgt hier
door een der grootste, zoo niet het grootste
Heerenkleedingmagazijn des lands.
UITWELLINGERGA, 9 April. Geslaagd
voor de voorbereidende klasse der Rijksnor
maallessen te Sneek onze plaatsgenoot Wie-
brigje van der Lejj, leerlinge der O. L. S.
alhier.
GAASTERLAND. Mej. J. Hoekstra te
Hemelum ontving eene tjjdeljjke benoeming
als onderwijzeres te Oosterwolde.
IJSBRECHTUM. Mej. R. Tilma, on
derwijzeres alhier, staat als no. 1 cp de
voordracht te Rjjswjjk bij den Haag.
GAASTERLAND. Op de voordracht voor
onderwijzeres in de nuttige handwerken aan
de O. L. S. te Sondel staan de damesA.
Hofman te Wjjckel, W. J. v. d. Leest
van den Berg te Balk en L. Tromp, alhier.
OOSTERWIERUM. Een meisje uit Mant-
gum, dat Dinsdagmiddag per fiets ons dorp
passeerde geraakte plotseling met fiets en
al in de dorpsvaart. Gelukkig werd het
ongeval direct opgemerkt. Een zoon van
kastelein B. bracht eerst het meisje en
daarna de fiets weer op het droge. Nadat
ze van droge kleeren was voorzien, kon ze
naar huis terugkeeren.
IJTENS. De heer P. Wester alhier is
door den burgemeester van Leeuwarden be
noemd tot politiedienaar 3e klasse aldaar.
GAASTERLAND. Eenige maanden ge
leden nam de orderwjjzer B. uit Balk de
wjjk naar Amerika, omdat hjj beschuldigd
werd van het plegen van verkeerde han
delingen met schoolkinderen.
Thans is hjj weer bij vrouw en kinderen H. A. Tromp te Voorburg,
teruggekeerd, en zal deze zaak dienen voor
f
I
ir.
l
STA cS
ik
in
jr-
lik
le
ir-
ie-
ire
ip-
m.
- -
DURANT
en onmerkbaar geschiedt de reiniging van ons
lichaam, wanneer wij op de nuchtere maag
des morgens een wijnglas Hunyadi Jénos
bitterwater gebruiken. Let op den naa:u Hu
nyadi Jénos.
Leger des Heiis.
Straatzangers.
NIEUWE SNEEKEn
Een sport-vrouw.
Tegen melkwervalsching.
Moordaanslag.
9 uur-Winkelsluiting.
Een groot verlies.
Directeur-generaal posterijen en
telegrafie.
De moord in den Haag.
Een reuzezaak.
