SNEEKER COURANT (67ste Jaaroano) en WYMBRITSERADEEL (14de Jaarganfl)
- -
r
Bij den Paal der Heidenen.
STROBIN
i
Zaterdag 3 Mei 1913.
No, 62.
29e Jaargang.
Officieel Orgaan der Gemeente Sneek.
N ieu wstijdingen.
Uitgevers: Firma H. BKANDENBUBGH
Ged. Poortezijlen, - Hoek Kleinzand - Sneek.
TELEFOON No. 150.
Firma B. Meindersma.
RECL AM EKOLOM.
0£ JOMG’S
RECLAME
CACAO
Verschijnt Dinsdags- en Vrijdagsavonds.
i
schapen.
makers.
^/r'^
F e sa S i,i t
(Wordt vervolgd.)
geen
daar
voor bet wasschen van STR00-
en PANAMA-HOÊDEN.
Per pakje
voldoende voor 2 hoeden, 15 ct.
Onschadelijk. Gilt vrij.
;en
it;
ic-
ige
ap
)id
ug
en
it>
n.
m
re
m
ir
)d
gt
>n
le
is
it
n
ANNEX
onder wiens hoede zij den knaap had ge
ateld, genoot haar volste vertrouwen. On
danks de ongunstige weervoorspellingen der
oude vrouw, was het een warme zomerdag,
die echter tegen den middag recht drukkend
begon te worden.
Doch Marie wist, dat het niet die warme
lucht was, welke haar zoo drukte, toen zij
het huis weder binnentradvoor de eerste
maal, sedert zij den knaap tien jaar geleden
tot zich bad genomen, kwam het huis haar
weder zoo eenzaam en verlaten voor.
no. 5 heeft op de titelpagina een foto van
’t jacht van den heer R. Sevensma alhier.
Voorts vele andere foto’s.
Van de tekst is ’t vervolg van Dr. Teup-
kens artikel over Rond- of Scherpjacht het
belangrijkst.
De afd.
i Kilo 1.20
Eenige dagen voor dat Jenka’s verschijnen
den knaap zijn gemoedsrust had ontnomen,
was ook Dietrich opgeschrokken uit de rust,
welke hij met zooveel moeite had veroverd
De brief van Willy, welken deze had ge
schreven, voordat hij zich in ’t hospitaal
had laten opnemen, was, na eenige vertra
ging, ter bestemder plaatse aangekomen.
Hij bad geen ongelijk gehad, wanneer hij
sedert jaren berichten van zijn broeder meer
gevreesd dan^verlangd had. Als een storm
vogel verscheen Willy steeds, om slechts
onheil aan£ te kondigen. Deze brief was
nochtans gesteld, zooals Willy nog nooit
had geschrevende betuiging van erkente
lijkheid welke hij zijn broeder deed toeko
men, was het eerste, wat deze ooit van hem
had mogen ontvangen. De verdere inhoud
was voor Dietrich echter onbegrijpelijk. Met
de verontschuldiging, dat hij te zwak was,
verklaarde hij al het verleden te willen la
ten'rusten, daar hij dat met God wenschte
in orde te maken.
Hij smeekte, dat men hem in vrede zou
mogen gedenken, of, hetgeen nog beter was,
hem alles zou vergeven, daar hij nu
GEBR«. TJALLEMA,
Huis- en Decoratieschilders,
Suupmarkt, SNEEK BOZUM.
Solied adres voor alle WERKZAAM
HEDEN het vak betreffende.
Eigen Malerij met de nieuwste machines
volgens oud recept.
Enorme keuze in BEHANGSELPAPIER
1 uit voorraad en op staal.
1863-1913.
leeren kennen, dan door die valsohe mun-
ters-gescbiedenis Waarlijk, zij had wel re
den gehad om eene verbinding met zulke
menschen af te wijzen.
Dietrich lachte bitter bij deze onbeschaamd
heid zijns broeders. Zijn voorhoofd rimpelde
zichwant zoo ook zijn besluit al vast stond,
zich in ’t geheel niet in die aangelegenheid
te mengen, zoo bleef toch de pijnlijke in
druk bij hem achter.
Weinige weken later ontving hij van den
hoepitaal-geestelijke uit New-York de tijding
van den dood zijns broeders. De geestelijke
berichtte, dat deze berouwvol was gestor
ven en voor zijn dood hem had verzocht,
de groeten aan de zijnen te willen doen toe
komen en hunne vergeving voor hem te
willen afsmeeken. In ’t bizonder had hij
zijn broeder dikwijls genoemd en den wensch
te kennen gegeven, dat het hem goed zou
gaan, ook dat hij zijnen laatsten brief zou
hebben mogen ontvangende wenschen
daarin uitgedrukt, beval de geestelijke nog
eens in Dietrich’s welwillenheid aan. De
vrouw van den gestorvene, berichtte de gees
telijke verder, had men van het noodige
geld voor de terugreis voorzien en was reeds
onderweg. Zij had als plan opgegeven, de
familie van haren man te zullen opzoeken.
Deze tweede brief bracht een groote ont
roering bij Dietrich te weeg. De tijding, dat
zjjn onrustige broeder thans de eeuwige rust
was ingegaan, veranderde zijne gevoelens
bij het lezen van den eersten brief te eenen-
male. De dood verzoent en wiecht zooveel
uit, en het was toch altijd zijn broeder, het
kind zijner moeder. Wat zou die moeder
zeggen, nu zij haren lieveling niet zou we
derzien Wie zou haar deze tijding mede-
deelen? Zoo die mededeeling maar niet on
voorbereid door die vrouw werd gedaan,
van wier bestaan zij wellicht nog nooit had
gehoord. Dietrich had in de brieven aan
zijne moeder nooit iets gezegd van het hu
welijk zijns broeders.
het kind terug te vindenzij had zoo’n
groot verlangen om het kind weder te zien.
Slechts om eene zaak verzocht hij nogdat
zijn broeder den knaap toch niet geheel aan
de moeder zou overlaten, daar zij niet in
staat was hem op te voeden. Dat Dietrich
toch daarvoor wilde waken, dat de knaap
onder goede en geregelde tucht werd groot
gebracht, opdat hij braaf werdliever wilde
bij, dat het kind zou sterven, dan dat het
denzelfden weg zou betreden, dien zijne ouders
badden bewandeld. De brief eindigde met
welgemeende dankbetuigingen voor alle broe-
bewezen, en met een bede om vergifisnie
daar hij wiet, dat hij het leven zijns broe
ders had vergald. Hij hoopte, dat de Heer
hem in zijne laatste stonde genadig zou zijn
en zijne rekening zou willen uitwisschen,
daar deze er voor hem slecht uitzag.
Ondanks deze rouwmoedige toon nam
Dietrich in ’t eerst den brief niet gunstig
op. Volle vertrouwen kon hij aan de woor
den van Willy, niet schenken, noch kon hij
dien onaangenamen indruk afweten, die hij
ontving, nu hem weder een nieuwe last op
de schouders werd gelegd.
Dat lichtzinnig paar had dus een zoon
gehad en hem in ’t moederland achtergela
ten, zonder zich ook maar in ’t minst in
die lange jaren om hem te bekommeren 1
Thans zou hem zoo maar opeens deze last
worden opgelegd. Maar wat ging hem dat
kind aan Had hij niet genoeg gedaan, door
met inspanning van al zijne krachten die
beiden eene nieuwen weg te hebben geopend
Wat ging hem die lichtzinnige moeder aan,
die als meisje iederen goeden raad had in
den wind geslagen en later hare heiligste
plichten had vergeten?
Voorwaar, zijn broeder had hem reeds
genoeg gekost. Een ding was hem een raad
sel waarom men het kind juist met Marie
Sohnittler in verbinding had gebracht. Zou
rijn broeder hebben kunnen denken, dat zij,
die toenmaals als Dietrich’s bruid had ge
golden, dat kind niet zou verstooten? Had
Marie door dit toeval zijne familie nog beter
Een kinderleven is het leerrijkste boek
Voor wie er in weet te lezen, levert het elke
dag een nieuwe belangwekkende bladzijde
aan hem zou zij meer troo.lt hebben, dan
hij haar ooit had geschonken. Eéne zaak
verontruste hem echter nog: hij moest zijn
broeder een nieuwe last opleggen, misschien
deed hij hem door die mededeeling wel iets
goeds. Hij verhaalde dan in ’t kort, dat hij en
zijne vrouw bij hun vertrek naar Amerika,
een kind hadden gehad, een knaap, dien
zij niet hadden kunnen medenemen. Hij
droeg hiervan alleen de schuld want Jenks
had zich daartegen genoeg verzet. Het kind
was in ’t kleine Zuid-Duitsche stadje gebo
ren, waar zij een tijd lang hadden gewoond, ...„v
en zij hadden het daar onder den naam derlijke hulp, die Dietrich hem ooit had
van Dietrich Wilthelm hij had hem naar
de oude Wilthelmsche gewoonte den naam
Dietrich, dien van hun vader gegeven, voegde
hij er nog bij in de doopregisters laten
inschrijven. Zij hadden bet kind bij den
Paal der Heidenen te vondeling gelegd, om
het Marie Schnittler in handen te spelen.
Dat Marie den knaap had gevonden, wist
hij’doch of zij hem had behouden, of dat
hij was gestorven, hiervan had hij nooit
iets vernomen. Of Dietrich nu naar het kind
wilde informeeren vroeg hijmisschien wist
bij er echter wel van, zoo hij ’t met Marie
nog eens was geworden. Het kind had er
als een echte Wilthelm uitgezien, daaraan
zou het altijd te herkennen zijn. Wanneer
hij, Willy, nu spoedig er niet meer was, zou
Jenka wel naar de geboorteplaats terug-
keeren.
Zij was voor hem geen slechte vrouw ge
weest slechts waren zij te ongebreidelde
paarden geweest, om in één gareel goed te
kunnen loopen, voegde hij er met iets van
rijn oude humor bij. Dat zij op geen bete
ren weg waren gekomen, was enkel zijne
schuld hij kon haar daarover geen verwij-
tingen maken. Goed was ’t hun juist niet
gegaan, wat Dietrich dan ook wel zou kun
nen merken, daar hij zich naar een hospi
taal wilde begeven, om tenminste kalm te
juist kunnen sterven. Wanneer Jenka echter we-
niet ’t beste aandenken achterliet. Zoo zijne der in het moederland aankwam, hoopte
moeder nog leefde, zoo wilde hij gaame, dat hij, dat Dietrich zich over de arme vrouw
Dietrich haar zijne groeten deed toekomenzou willen ontfermen en haar helpen, om
ABONNEMENTS-PRIJS
Per jaar fl.franco per post fl.50, buitenland f5.—
Afzonderlijke nummers 2 cent.
ADVERTENT1E-PRIJS
15 regels 35 cent, elke regel meer 6 cent.
Bij abonnement belangrijke korting.
Ingezonden Mededeelingen 10 cent per regel.
zigers-Vereen, alhier heeft tot den directeur
Maar thans is dat kapitalisme bezig te der Ned. Tramweg Mij. het verzoek gericht
een nieuwe maatschappij- ’s morgens twee inplaats van één personen-
het socialisme. Een nieuwe partjj, waggon naar Joure te laten rjjden. Gebrek
den arbeid is het die de breng- aan plaats is de reden van dit verzoek.
van één personen-
aan plaats is de reden van dit verzoek.
Meldden we onlangs, dat de heer J. M.
Rgpkema geen candidatuur voor de Staten
meer begeerde, thans is hij bezweken voor
den op hem uitgeoefenden drang en zalhjj
eene candidatuur voor het district zich laten
welgevallen. Door de R. K. kiesvereen. te
St. Nicolaasga is hij reeds weer candidaat
gesteld.
Te Leeuwarden slaagden voor het onder-
wjjzers-examen o.a. de heeren G. H. de
Visser te Bols ward, J. Keulen te Oppen
huizen en J. Douma te IJ 1st.
TERZOOL. Op de voordracht voor on
derwijzeres aan de O. L. S. alhier zjjn ge-
plaats de dames J. v. d. Meer te Bakhui
zen, F. Keikes te Oldeboorn en T. de Groot
te Gersloot.
SCHARNEGOUTUM. De machinist van
een der St. Martinbooten, de heer E. Kos
ter te Huizum is benoemd tot machinist
aan de Coöp. stoomzuivelfabriek, alhier.
Naar het Fr. D. meedeelt zal door de 3
coalitiepartijen den 29 Mei alhier een par
tijdag worden gehouden.
Als sprekers worden genoemd de heeren
Dr. J. G. Schemer (A R Dr. P. I. Kro:r-
bergen (R. K.)
Iedereen werd verrast door de verkwik
kende, maar toch soms ook wat al te sterke
zomerwarmte. Nooit zoo beleefd, hoorde
men zeggen. Toch wel: in April 1904was
den 15en April de temperatuur op sommige
plaatsen nog even hooger.
Maar overigens had „men” gelgk. Het
was eene zeldzame warmte, vooral opmer
kelijk, omdat ze zooveel dagen aaneen
duurde.
In 1865 b.v. had April ook twee extra
warme dagen, zoodat de temperatuur ook
boven de 25° steeg. In Duitschland is het
evenzoo gesteld, waartegenover men uit
Ierlandsnerpende koude meldt.
zjjn vroegere loon kan verd enen.
En dan is er een ziektewet;, die...,
geneeskundige behandeling geeft en
door haar grootste beteekéi is heeft ver
loren.
Als we zoo, zegt Spr., hel zondenregis
ter der rechtsche regeering opmaken, dan
hoeft ’t ons niet te verwonderen, dat een
sterke onvoldaanheid heerocht onder de
kleine luiden van rechts.
Er zjjn dan ook voldoende redenen, die
het noodig maken met alle tracht tegen
rechts front te maken, te zorgen dat de
coalitie in Juni het onderspit delft of al
thans zeer gehavend uit strijd komt.
Nu staat er tegenover die \echtsche coa
litie een vrijzinnige concentratie. Een con- 6 groote Europeesche landen dreigde,
centratie, die noodig werd ofschoon het - - -
liberalisme z.i. feiteljjk hec? afgedaannu
de beginselen, waarop het liberalisme rust,
de grondwet van 1848 in gevaar komen.
Wat heeft de concentratie in haar pro
gram Voornameljjk twee punten Staats
pensioen en Algemeen Kiesrecht, twee za
ken, waarvan men tot voor kort niets wou
weten. Maar waarom zet meti die dan nu
op z’n program
Omdat door de propaganda van de so-
ciaal-democraten en den Bond voor Staats-
pensionneering de eisch van Algemeen Kies
recht en staatspensioen is gz n leven on
der 't volk, zoodat men er wei mee moet
komen, wil men steun vinden. Men is er
naartoe gedreven I
Maar, zegt Spr., indien men die beide
ZunLU 'TVUJUJ.I'. 20 V 1113122 U.Q. *'.<2 DV-
ciaal-democraten te kiezen, rte steeds de
voortstuwers zjjn geweest, dan hen die thans
noodgedwongen met onze eisch moeten
meegaan of liever gezegd, die óók met een
staatspensioen en een algemeen kiesrecht
komen. Want het staatspensioen der Vrij
zinnigen, dat is berekend op een uitkee-
ring van f 1.75 per week voor 70-jarigen,
is heel iets anders dan wat wjj willen.
Maar wat een wonder ook 1 Om een goed
staatspensioen in te voeren moeten de libe
ralen een flinke greep doen uit de schatten
van het kapitalisme,waaraan hei zoo
na verbonden is.
Neen het liberalisme is een kracht ge
weest een eeuw terug, toen een nieuwe
klasse de bourgeoisie opkwam. En het libe
ralisme is ’t geweest, dat de mogeljjkheid
voor het moderne kapitez&me heeft ge-
van de R. K. Handelsrei-
Groote Advertentiën kunnen uiterlijk tot Maandags- en Donderdags-
avonds ingezonden worden, kleine tot Dinsdags- en Vrijdags-
morgens 10 uur.
vergroeien, naar
vorm
de party van
ster, de draagster, van die nieuwe maat
schappij is.
Die beweging openbaart zich over heel
de wereld zjj is ’t die allerlei mooie, hooge
idealen nastreeft. Zij trekt tot zich de jonge
menschen, wier jonge harten warm kunnen
kloppen voor waarheid en gerechtigheid.
En de partij die deze beweging verte
genwoordigt, is ’t die steeds op de bres
staat als er hooge belangen te verdedigen
zjjn. Zij is 't, die toen een oorlog tusschen
van
uit Bazel haar profetie van het vrede op
aarde deed hooren.
En zjj kan dat doen, omdat zij gedra
gen wordt door een internationale solidari
teit omdat de arbeiders der verschillende
landen één groot gemeenschappelijk belang
hebben in plaats van tegenstrijdige be
langen.
En, besluit Spr., wanneer we ook in een
district als Sneek, waar toch misschien bjj
eerste stemming de coalitie-candidaat zal
worden herkozen, u uitnoodigen op de can-
did&at der S. D. A. P. te stemmen, dan
doen we dat, omdat een stijgend stem-
meneijfer ons een bewijs is, hoe onze ideeën
en idealen in steeds grooter kring hun aan
hangers vinden.
>Laat dan ook op 17 Juni hier in Sneek
zaken wenscht. is ’t dan, n.ei ,‘ete.r <?e so- de sociaal-democraat een groot aantal stem-
men halen, toont dat wg Hink zgn voor- sjgt (C. H.) en Mr.' A. baron van Wüu-
uitgegaan.
Want vooruitgaan doen we, en eens zul
len we overwinnen, ook hierdat is onze
vaste overtuiging.
Daar niemand zich voor debat aanmeldde,
sloot de Voorz. Ds. G. H. de Haas met
een woord van dank de vergadering.
Er werd gecollecteerd voor de sigaren-
Met bovenstaand onderwerp trad Maan
dagavond in Amicitia« voor de districts-
federatie der S. D. A. P. op, de heer Ds.
A. v. d. Heide van Britswerd, de candi
daat voor de a.s. verkiezingen.
De Spr. begon met te wjjzen op de bij
zonder ernstige tijden, waarin wij leven
waarin alom het militairisme steeds meer
dere offers gaat vragen. Hoe we leven als
op een vulkaan, waarbinnen het gromt en
rommeltéén kleine oorzaak kan een
groote Europeesche oorlog verwekken.
Maar ook voor ons land zijn de omstan
digheden bjjzonder belangrgkwjj staan
aan de vooravond i’van een grondwetsher
ziening die onze staatsinrichting zal terug
brengen tot den tjjd van voor 1848.
Een grondwetsherziening, die ten op
zichte van het onder wij s het bgzonder
onderwjjs tot regel, het openbaar onderwgs
tot aanvulling wil maken die ten opzichte
van het kiesrecht alles geeft,... behalve
het algemeen kiesrecht, waarnaar ’t over-
groote deel van ons volk verlangend uit
ziet en die tenslotte, door vergrooting var
de macht der Eerste Kamer (recht van
regres) een vooruitstrevende wetgeving on-
mogeljjk zal maken.
Dat wacht ons als dit ministerie na Juni
aan de regeering blgft.
En voorts Een t a r i e f w e t, die de
zwaarste lasten legt op de schouders, die 't
minst kunnen dragen, die alles duurder zal
maken en een ernstig gevaar is voor onze
landbouw.
Verder sterk verhoogde militaire
uitgaven, mede door ’t ontwerp kust
verdediging.
En wat de social e w e 11 e n betreft
Een pensioen voor den 70-jarigen arbei
der, die van zgn 13e tot zjjn 70e jaar on
afgebroken premie43 heeft betaald, van
f3.42 maximum (2e loonklasse) wat echter
in den regel niet hooger zal zgn, dan f 2.50
per week.
Dat intusschen van de 100 arbeiders
slechts 1 de 70 jaar haalt, schgut minis
ter Talma niet te weten.
En als eenr arbeider ‘invalide wordt Dan
ontvangt hg f 1.80 tot f2.70 per week,
tenminste, als hg niet meer dan x/g van
1 Uit he t Duf tsch van
Ferdinande Freün von brackel
DOOR N. EK A. VAN DER STEELE.
Marie gevoelde spoedig daarna een gevoel
van spijt, dat zij baar toestemming had
i gegeven. Een werkeljjken grond kon zij
hiervoor niet aangeven: den weg, dien de
4^ knaap had af te leggen, was naar verhou.
ding tamelijk kort en het jonge mensch
•as
-
I
1
L
ir
a
31
O
it
n
■t
B-
NIEUWE SNEEKER COURANT
O. Watersport
SKëSSKMKSSW^
blijft steeds de
puikste cacao
voor den prijs.
XXI.
Der Menschen Kurzsiehtighpit und Irrthum
schiingt oft einen gardischén Knoten in ihr
Schioksal, den Gottes Fügung allein wieder m
lösen vermag.
Het is thans 50 jaren geleden, dat de wijd
vermaarde bron’van Andreas,; Saxlehner ont
gonnen werd. Deze bij Budapest gelegen bit-
s terzouthoudende mineraalbron heeft thans
sedert 50 jaren^millioenen flesschen Hunyadi
JAnos-bitterwater op voorschrift van de
I beroemdsteJEuropeesche medische autoriteiten
als purgeerwater verzonden.
Statenverkiezing.
Onderwijzers-examens.
Partijdag.
De warmte.
□e aanstaande Verkiezingen.
62.)
1
CiEltVI
H.P; Jcwwi
