en
daalders:
Bij den Paal der Heidenen.
Ferdinands Freiïn von bracket.
door N. en A. VAN DER STEELE.
SNEEKERC0URANT(67sICJaargang)enWYMBRITSERADEEL(14<icjaarganfl)
O
A. COENS,
„De Keizerskroon.”
GALANTERIÉN GLAS,
PORCELEIN enz.
No< 65.
Woensdag 14 Mei 1913.
29e Jaargang.
RECLAMEKOLOM.
U weet,
het Adres voor
CADEAÜX
G.
n
„Amsterdamsche snufjes.”
Hooge Wlnkelhuren.
Nieuwstijdingen.
oud
1 Kilo
/1.50
I Ons
fd
F u i 11® t o Ma
I
'4. I
be-
g te
j te
mp-
wol aerdich ta, mar der scoe sa moeilik
tiid foar to linen wêze, tocht hja.
En dernei waer dizze gearkomste sletten.
IF.
de
likt
en
m de
EEK
zich
ER
de.
e.
sprak, wae Jenka bij den wagen geko-
De gebrekkige gestalte van den knaap
met vasten arm vatte zij hem om zijnmid-
Er is zooveel in het leven, dat men moet
trachten te vergeten, opdat men niet een
last krijge, die te zwaar blijkt om op de
levensbaan meegesleept te worden.
verbaasd te zijn, deze persoon hier thans
aan te treden. Zij zou wel door de Wal-
muths gezonden zijn om hem te helpen.
Met groote vaardigheid hielp zij den knaap
de glooiing op. Na eenige woorden, welke
zij met Frederik had gewisseld, beduidde
deze den knecht, langzaam tot aan den mo
len door te rijden, alwaar zij beiden zoo
aanstonds zouden opstappen. De knecht
hoorde nog, hoe zij Frederik met de bemer
king troostte, dat hij op de plaats gemak
kelijk kon rusten, toen deze verschrikt en
besluiteloos den wagen nazag. De knecht
reed langzaam verder, nadat hij nog eens
had gewaarschuwd, om het weder niet te
lang te vertrouwen, daar het onweer spoedig
zou losbreken.
Het doffe rommelen van den donder werd
ook in Wiesen gehoord en maakte Marie
nog meer bezorgd, dan zij sedert het vertrek
van den knaap reeds was. Zij gevoelde
groote spijt, hem te hebben laten gaan, of
schoon zij zich tegelijkertijd dwaas noemde,
wegens hare overgroote vrees. Herhaaldelijk
nam zij zich voor, zoo iets niet meer toe
te staan. Als een troost dacht zij aan den
dag, waarop zij den knaap tot zich had
genomen. Ook toen had de zon zoo druk-
rend gebrand, de oude tante had zich toen
ook tegen die reis gekant en had duizende
Vele jaren waren sedert dien voorbijgegaan
maar ’t was Marie, of het de dag van gis
teren was geweest. Al haar gedachten had-
Hoeveel flinker was hij in dién tijd gewor
den? Wie zou toen hebben kunnen denken,
dat de knaap zich dermate nog zou ontwik
kelen!
Marie vertoefde heden met voorliefde bij
deze gedachten, welke haar eenigen troost
schonken. Later, op den namiddag loste
zich na eenige bliksemflitsen de zoele lucht
een grooten toeloop
De aarde zorgt voor ons.
Voor de openbare School.
Op initiatief der afdeeling Sneek van Volks
onderwijs is hier een Comité gevormd van
’t Departement Sneek der Maatschappij tot
Nut van ’t Algemeen, de Bond van Ned.
Onderwijzers, ’t iNederlandsch Onderwijzers
Genootschap en de afdeeling Sneek van
Volksonderwijs, welk Comité ten doel heeft,
een zoo krachtig mogeljjke actie te voeren
voor de openbare school en tegen de voor
gestelde wijziging van art. 192 van de Grond
wet, waardoor ’t Bijzonder Onderwijs rege
en ’t Openbare Onderwijs uitzondering zou
worden.
haar slechts toen gelukt ware, een blik uit
zijne ernstige oogen te hebben veroverd.
Doch die tijden waren voorbij en zij kwa
men haar slechts dan weder voor den geest, uv.
wanneer meer verschillende gedachten haar en haar geheel uiterlijk droeg nog slechts
wild door ’t hoofd warrelden. Thans stond
haar duidelijk haar doel voor oogen en zij
had alles daarvoor weten gereed te maken.
„De knaap had toch iets van de sluwheid
zijne vaders,meende ze, toen zjj had gezien.
vastberaden hij het had weten uit te voeren.
Bij den Paal der heidenen zou zij hem af
wachten, had hij haar geschrevenwanneer
het hem maar even mogelijk was, zou hij
op dien dag daar komen, daar hij voorge
geven had, naar Gutstedt te rijden. Zij zou
hem dan alles kunnen zeggen, hem alles
kunnen toevertrouwen hij zou zijne moe
der niet in den steek laten. Wanneer hij
dan alles wist, zou hij met „tante Marie“
spreken; zij was tot nu toe zoo goed voor
hem geweest, zij zou zeker ook goed voor
de moeder zijn.
Jenka las telkens en telkens weder het
briefje. Over het gevolg hunner bespreking
dacht zij geheel anders dan Frederik, zij
had haar eigen plan. Zij zag er overigens
nu niet zoo schamel uit als bij hare aan
komst. Een zeker gevoel had haar gezegd,
dat zij zich den knaap anders moest ver-
toonen, om zijn vertrouwen te winnen.
Daarom had zij dien dag te Arensen goed
weten te gebruiken. De caféhouder, in wiens
lokaal zij gespeeld had, verzekerde, dat hij
sedert den tijd, toen hij Frederik Lau, den
lichtzinnigen monsieur, daar gehad had, nooit
meer zoo de waldhoorn had hooren bespe
len en nu door eene vrouw I Aan deze
nieuwigheid had Jenka veel bijval te dan
ken, en zij had een voor haar recht aan
zienlijk sommetje mogen beuren. Met dat
gene,* wat zij nog bezat, kon zij zich voor
Uit het Duitsch van
64.)
Het was gelogen, dat het hem ginds be
ter ging dan bij haar; geen mensch zou
hem meer van haar moederhart vervreem
den. Zij twijfelde er niet aan, dat, wanneer
de knaap eenmaal op hare zijde was, zij
alle anderen gemakkelijk het hoofd kon
bieden, dat zij dan de voorwaarden zou
hebben te stellen. Wat verder zou geschie-
den, daaraan dacht zij niet. In haar starren
zin zeide zij zich slechts, dat zij tot nu toe
steeds voor twee had te zorgen gehad, en
dat zij dat nu ook verder wel zou kunnen
doen; zij zou haar kind wel voor gebrek
weten te vrijwaren. Geen ander zou haar
dat kunnen beletten. Ook die met die vrome
oogen had haar bedrogen. Zij had hem tot
een kreupele laten worden, zij had hem
ongelukkig gemaaktZij zal zich thans tus-
sohen mij en mijn kind stellen, zooals zij
zich weleer tusschen mij en iemand anders
plaatste.
Bij de wilde Jenka was eens in het diepste
barer ziel nog een ander gevoelen ontwaakt,
waarvan zij zich nooit goed rekenschap had
gegeven. Doch heden voelde zij nog, dat er
een ander was geweest, welke haar op den
beteren weg had kunnen leiden, zoo het
Voor de liefhebbers van kalfsboutjes geen
prettig vooruitzicht.
eenigen tijd voor verzorgd achten, en had
zij hierdoor ook eenige zorg aan haar gar
derobe kunnen besteden. Haar kleed was
daarom ordelijk, het haar netjes opgemaakt
het stempel van fatsoenlijke armoede. Maar
in hare trekken lag nog dat rustelooze, dat
onbestendige, hetwelk haar geheele leven
had gekenmerkt. Den waldhoorn droeg zij
vuuvxo, uicouuc xc, lucu unu gcucu, met om den schouder geslagen met het
10e snel hij het plan had opgevat en hoe kleine bundeltje, wat geheel haar have en
goed vertegenwoordigde, lag hij naast haar.
Zij voerde alles met zich, wat zij bezat, wel
licht omdat dat de gewoonte van zwervende
lieden is, misschien ook wel, wijl haar plan
dit eisohte.
De wagen was intusschen naderbij geko
men en had de plaats bij den ouden paal
bereikt. Zij stond op en sloeg de struiken
ter zijde aan dien kant waar mendenbosch-
weg kon overzien. Daar hoorde zij de stem
van den knaap, die den koetsier halt toe
riep. De knecht maakte eenige tegenwerpin
gen, terwijl hij op het dreigende onweder
wees. Doch de knaap verzekerde dat men
hem hier wachtte en van hier uit naar
Gutstedt zou geleiden. Den knecht droeg
hij op, een poosje in de nabijheid te wach
ten, totdat er bericht kwam. Terwijl hij
nog i
men.
beefde, toen hij haar gewaar werd. Maar
del en tilde hem van den wagen.
Zij had hem hier opgewacht, ook die an
deren zouden dadelijk komen, zeide ze. Ver
baasd en wantrouwig zag zij den knecht
aan, als twijfelde zij, of hij deze omstandig
heden zonder tegenspraak zou aanvaarden.
Doch Frederik had toch reeds van tevoren
gezegd, dat hij bij den paal der heidenen
verwacht werd, en scheen ook geenszins
Men schrgft ons uit Amsterdam:
De tentoonstelling >De Vrouw 1813
1913“ aan den Amstel, en de E. N. T. O. S.
aan den overkant van het Y zullen onge
twijfeld een koopkrachtig publiek naar de
hoofdstad lokken. Speciaal de caféhouders,
de eigenaars van lunch-rooms en de restau
rateurs zullen er wel bg varen. Vele Am
sterdamsche nering-doenden richten op het
oogenblik een tweede zaakje op. Zg zgn
vol goeden moed, en zg gelooven heilig,
dat de zomer van 1913 van hen een richard
zal maken. Wg houden wel van zoo’n
beetje gezond optimisme, en al bestaat de
kans, dat zij ook na 1913 nog zullen moeten
werken om de kost te verdienen, toch mee
nen wg, dat hun boterham in den aan
staanden zomer dik belegd zal zgn.
Thans plukken de huiseigenaren reeds de
voordeelen van de gunstige economische
conjunctuur. De huren van winkelhuizen
in de oude stad beginnen ontzaggelijk te
stggen. Nergens staat iets leeg. Op de
grachten, waar de monumentale hoeren
huizen successievelijk voor kantoorlokalen
werden ingericht, worden thans reeds af en
toe de zware, groen-geschilderde deuren uit
gesloopt, een hel-lichte tourniquet-deur komt
er voor in de plaats, het raam wordt ver
groot, de vensterbank laat men dalen, een
glimmende geelkoperen roe komt op de halve
hoogte, en daaraan wordt een tullen gordijn
gehangen; zoo ontwikkelt zich de woning
van onze vaderen tot café-biljard.
Oude Amsterdamsche patriciërs ergeren
zich eraan. In de Paleisstraat, in de Raad
huisstraat op den Nieuwezgds Voorburgwal,
en op het Damrak zgn verschillende per-
ceelen, waar jarenlang de kantoren van be
kende firma’s waren gevestigd, in proef
lokalen herschapen. Dit vinden zij iets
wat niet te pas komt. Volgens hun begrip
strekt het terrein van Koning Alcohol zich
uit in den Pgp, de Indische Buurt, de Mui-
derpoort- en Haarlemmerpoort-Buurt, maar
moet de City >droog< blgven. Een feit is
het, dat het aantal echte kroegen in de
hoofdstraten van de oude stad niet zeer
groot was, wel daarentegen in de steegjes,
waar dikwgls eveneens een drukke passage
is. Zgn de tentoonstellingen en de feesten
afgeloopen, dan zullen de drinkhuizen echter
wel even spoedig verdwijnen, als zg geko
men zgn.
Wanneer een winkelhuis op het Damrak,
op den Nieuwendgk, of in de Kalverstraat
voor enkele maanden gehuurd wordt, spreekt
het vanzelf, dat de prijs buitengewoon hoog
is. Zoo hoorden wg, dat een winkelhuis op
het Damrak, vgf meter breed en zeven meter
diep, een huur deed van eventjes vierhon
derd gulden in de maand. In een andere
drukke winkelstraat vroeg men voor een
winkelhuis van zes en een half bg acht
meter een huur van honderdvgftig gulden
in de week. Het zgn inderdaad enorme
jedragen, die den plattelandshuisbaas onge
twijfeld zullen doen watertanden. Maar
vergeet niet de lasten, waar men in Am
sterdam op zit!
>Tjerk Ages* fen Dr. L. Wagenaar, scoe
wol net folie wirde. Ljeaver scoe it haed-
bistjur wolle, det alles, hwet Dr. Lutzen
skreaun hie, bjjenoar jsammele waerd, om
it as ien bondel üt tojaen. Dermei koenen
de oanwêzigen hjarren wol forienigje.
Utstel 2: it haedbistjur stelt prikken yn
’t wirk om foaral to Ljouwert en to Snits
kriten op to rjuchtsjen, woe er bij it haed-
bistjur net yn. Soks moat fen de ljue seis
utgean, mienden se. Dei wist de hear Vis
ser ek neat tsjin to sizzen.
Wol waerd er sein, det it skande wier,
det die twa plakken yette gjin kriten hie-
nen. En it haedbistjur, binammen de hear
Akkerman fen Aldeboarn, wolle wol helpje
as it sa fier komt. Dermei wier ek dit punt;
ofhannele.
Utstel 3 elts jier in priissprekkerg op
twade Krystdei to Ljouwertdet woe er
better yn. Mar frege waerd werom alles to
Ljouwert Kin Snits ek net in bar krge
Mei algemiene goedkarring waerd Ljouwer;
weilitten en dit utstel oannommen.
Utstel 4it oprjuchtsjen fen in boun
>Jong Fryslan.« Det like de ljue ek wol
aerdich ta. Mar it wier nei de miening fen
de forgearring goed, dizze saek yet hwet
better yn to tinken, om den takommende
jier der ris wer oer to praten.
Bg de rounfraech waerd it tinsbield op-
pere, om op de jierforgearring in under-
In de vergadering van de Centrale Vrij
zinnige Kiesvereeniging in ’t district Sneek
zgn tot candidaten voor de Staten gesteld
da h.h. B. M. van der Goot te Sondel, O.
Greebe, burgem. van Sloten, M. P. de Vries
te Lemmer, K. J. van Hout te Sneek en
P. N. van der Zgpp te Warns.
De Bondsvergadering besloot in 1912 da
te beginnen met 1913 het broekslaan (z.g.)
boetsen, verboden zgn.
Echter heeft de bond op hare laatstge
houden vergadering dit verbod voor 1913
nog niet van kracht.
Daartegen nu komt de heer P. van der werp to bihanneljen. Det like it°haedbistjur
Werf Az. te Harlingen in de L. C. op. Hij
meent dat dit besluit der Belgen zeer zal
ontstemmen, en gedachten aan partijdigheid
niet kunnen uitbljjven. Waarom hij aan
dringt op handhaving van het besluit van
1912.
Aan de Groen van Prinstererschool
alhier is tot onderwijzeres benoemd mej. rÜen« alles siet stopfol mei fammen
R. Petersen te Amsterdam.
OPPENHUIZEN. Aan de chr. school
alhier is benoemd tot tgdelgk onderwijzer
de heer M. Vlas te Workum, onlangs ge
slaagd.
JORWERD. Mej. S. v. d. Wal alhier
slaagde voor het examen apothekers-assi-
stente.
It Priissjongen teLjouwert.
Jister, twade Pinksterdei, halde it Krist-
lik Seiskip for Fryske tael- en skriften-
kennisse hjar heachtiid. Oan hjar jierfor
gearring hie hja wer in priissjongen forboun. "°S in^Pear ynmoage^ stikjes en do.,
Nou earst hwet oer dy gearkomste. Mei
tankberens koe de foarsitter, Ds. Huismans
fen Eanjum, sizze, det it 'Kristlik Selskip
nei 5 jier fen bistean, al aerdig woartel
sketten hie yn Fryslans bouwgroun. Wieren
hja mei 80 leden bigouu nou wier det tal
amper oan 1000. En mear dingen wieren
er, dy oanmoedigen ta foartfarren.
De ofgeande bistjurders, grietman Tromp
en master Schuringa waerden mei hast al
gemiene stemmen wer bineamd.
Dr. Wumkes krige in bitankje foar de
goede lieding dy hy oan it Tiidskrift joach.
Do kamen de ütstellen fen de hear Vis
ser fen Britsum oan ’e oarder.
Echt malsch kalfvleesch, hoe smakelgk
ook, schgnt in Engeland zeer schaars te
zgn. En nu drong een der afgevaardigden
van het Lagerhuis aan op vernieuwing eener
wet van Hendrik VIII, waarbg gedurende
drie jaren van 1 Januari tot 1 Mei het
slachten van kalveren werd verboden.
De minister wilde eerst van het parle
mentslid gaarne vernemen, welke uitwer-
op in een weldadigen regen, en Marie be
rekende, dat de knaap reeds lang op Gut
stedt moest zijn aangekomen. De zeer sterk
afgekoelde temperatuur zeide echter, dat er
gens het onweder heviger moest hebben ge
woed. De weerkundigen van het dorp zagen
naar de W schenbergen en meenden, dat
in die richting het onweer wel zou hebben
uitgewoed. De kleine beek, die van daar
afstroomde, vertoonde reeds na eenige uren
die roode kleur, welke zij altijd na hevige
regens uit de bergen meevoerde.
Nadat Marie zoo den ganschen dag zich
met hare bezorgdheid voor den knaap had
bezig gehouden, werden hare gedachten on
verwacht afgeleid door iets, dat nu al haar
denken in beslag nam. Gedurende de sche
mering was haar van de pastorie een brief
gebracht, waarmee zij zich in haar kamertje
boven, had teruggetrokken; zij hoorde der
halve al die vermoedens en voorspellingen
niet, welke de oude vrouw beneden, aan
gaande den storm, die er zou hebben ge
woed, met de dienstboden wisselde. De be
roering echter, welke de brief in het hart
van Marie deed ontwaken, was niet minder
levig, dan die, welke zich in de natuur liet
gelden.
Argeloos had Marie dien brief geopend,
,r maar dan aanschouwde zij een schrift en
van die kleme hindernissen opgeworpen. een naani( weJke eerBt als versuft
VaIa warAn sndArt d^n sUarde. Haar eerate gevoel waS) het gegchre.
vene niet te lezen, doch eenige seconden
j - daarna kon zij de bekoring niet weerstaan,
den in die jaren den knaap toebehoord. Een gemengd gevoel van nieuwsgierigheid
en verlangen bad haar gedwongen, die re
gels te ontcijferen en hierdoor te ervaren,
wat het beduiden moest, dat na jaren haar
vroegere verloofde haar weder aan die oude
geschiedenis deed herinneren.
{Wordt vervolgd.}
Do teagen wy nei de greate seale fen ’e
Harmony, wer it priissjongen balden wirde
scoe.
Mar whet in folk: De seal, de gaende-
i en
feinten, mar ek mei alderen.
Ien for ien kaemen doe de sjongkoren
nei it podium, om earst twa forplichte stik
ken to sjongen en den nog in stik nei
eigen kar. Hwet iflsden dy klanken Ijeaflik
troch de seale. Hwet hb.vwe dy sjongers
en sjongsters mei hjarren sjongmasters hjar
best halden Gjin wonder ek; dy goudene
vNoardske Balkestie der sa forliedelik
op it podium en it gie er om, hwa dynou
krye scoe.
Nei it sjongen liet Akkerman ut Alde-
boarn us ris tige kitsje om syn foardrach-
ten. It mannenkoar fen Ljouwert song ek
do
Utstel 1: it ütjaen fen it historysk drama ’jongmaster yn ’e heachte, hwent dy earste
priis wier syn wirk.
Ljouwert inoast dos de earste priis oer-
jaen, mar krige nou de twade. En as er
in tredde priis west hje, den hie dy oan...
Heech takoinme moatten, sei de karmaster.
Fenwege de hear Solman waerd nou oan
de sjongmaster fen Hearrenfean en oan de
sjongmasteresse fen Ljouwert in goudene
en forguld silveren Noardske Balke as das
speld foreare.
En do wier it dien. Mar elts scil yette
lang prate oer dizze heechtiidsdei fen it
Kristlik Selskip.
De Uniedag voor de Provincie Friesland
wordt morgen 14 Mei gehouden te Leeu
warden.
Sprekers zgnMr. A. F. de Savornin
Lohman en Mr. P. A. Diepenhorst, hooft
redacteur van de Rotterdammer, die spreek
overDe vrge school in de Grondwet.
Te Leeuwarden is door de politie naar
het huis van bewaring gebracht het jeugdig
echtpaar de V. Hun één-jarig kindje, dat
plotseling overleed, bleek ernstige brand
wonden in het gezicht te hebben. Omdat
men vertelt, dat de moeder haar kind erg
liet verwaarloozen, zgn een kussen, een
deken en de kleertjes in beslag genomen
en zal een gerechtelgk onderzoek volgen.
Een nader onderzoek hééft werkelgk
zware vermoedens van een moord aan het
licht gebracht.
De moeder moet, bg afwezigheid van den
vader, het kind een bjjtend vocht (vitriool,
zwavelzuur of iets dergelijks) hebben laten
drinken. Vandaar die brandwonden aan de
lippen en de brandplekken op kussen en
dekens.
Toch is, naar de L. O. meedeelt, ook de
vader in hechtenis genomen.
Eigenaardig, dat een 4-jarig zusje onge
deerd in de zelfde bedstede lag. Het ge
storven kind wa» geboren in den tgd, toen
man en vrouw gescheiden van elkander
leefden.
De vrouw stond als slordig en onver
schillig bekend en toonde zich ook over
den dood van de kleine Saakje zeer onge
voelig.
Het geval verwekte
van menschen.
Het gerechtelgk onderzoek duurt nog
voort.
kaem it greate oogenblik.
Master de Jong fen Helpman (de Snitsers
kinne him wol) kaem nei foarren en sei
De koren ha mar ris danich hjarren best
dien. Er waerd better sjongen den forlieden
jier. Marder binne mar twa priizen.
Hwa moat dy nou ha? Nei it oardiel fen
de karmasters hawwe Ljouwert en Hearren
fean likke folie punten. As Hearrenfean
hjar fige stik net in heale toan to beach
ynsetten hie, den hie se foar fêst de earste
priis woun. Nou moast er om lotte wirde.
EnHearrenfean loek de eerste priis. king de genoemde wetsbepaling had gehad.
De seal skodde fen it applaus, det hjirop
folgde. En de Hearenfeansters tilden hjar
tl
lizer-
i
n)'
<3
T
i
S
serd.
IS
In de aarde zelf liggen de schatten opge
sloten, die wij noodig hebben, indien ons even
wicht verstoord is. Uit de wereldbekende bron
nen van Andreas Saxlehner, te Budapest, ont
springt het Hunyadi Janos Bitterwater,
waarvan een wijnglas, des morgens, op de
nuchtere maag, gebruikt, onze geheele spijs
vertering regelt en alle nadeellge gevolgen
van slechte of overvoeding wegneemt.
Staten-verklezing.
De Internationale kaatswedstrijd
te Sneek.
It Kristlik Frysk Selskip.
NIEUWE SNEEKER COURANT
ANN E X
Een kalwerwet.
De Unledag.
Een ontaarde moeder?
