SNEEKER COURANT (67ste Jaargang) en WYMBRITSERADEEL (14de Jaargang)
LELIËHMELKZEEP
K
WAAROM
OMDAT
Zaterdag 14 Juni 1913.
No. 74.
29e Jaargang.
Officieel Orgaan der Gemeente Sneek.
DOBBELMANN’s
Nieuwstijdingen.
9?
Uitgevers: Firma H. BRANDENBURGS
Ged. Poortezijlen, - Hoek KleiflZand - Sneek.
TELEFOON No. 150.
DE JONG’S
RECLAME
CACAO
blijft steeds de
puikste cacao
voor den prijs,
i Kilo 1.20
BEECHAMS PILLEN
Verschijnt Dinsdags- en Vrijdagsavonds.
RECLAMEKOLOM.
neemt het gebruik van
nog dagelijks toe?
Groote Advertentiën kunnen uiterlijk tot Maandags- en Donderdags-
avonds ingezonden worden, kleine tot Dinsdags- en Vrijdags-
morgens 10 uur.
AINEX
ABONNEMENTS-FRIJS
Per jaar fl.franco per post fl.50, buitenland f5.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
AD VERTENT1E-PRIJS
15 regels 35 cent, elke regel meer 6 cent.
Bij abonnement belangrijke korting.
Ingezonden Mededeelingen 10 cent per regel.
..men steeds meer van de deugdelijkheid
overtuigd wordt en ondervonden heeft,
dat onze Zeep van 25 Cts. per stuk
beter is dan het buitenlandsch fabrikaat,
hetwelk voor 40 Cts. per stuk verkocht
wordt.
GEBRs. TJALLEMA,
Huis- en Decoratieschilders,
Suupmarkt, SNEEK BOZUM.
lolied adres voor alle WERKZAAM
HEDEN het vak betreffende.
Eigen Malerij met de nieuwste machines
volgons oud recept.
Enorme keuze in BEHANGSELPAPIER
uit voorraad en op staal.
De heer L. H. Bogtstra,
vroeger alhier, is te Amsterdam geslaagd
voor het practisch apothekersexamen tweede
gedeelte.
MANTGUM. Terwjjl de melkrgder R.
bezig was melkbussen van den wagen af te
zetten, ging het paard er ineens van door.
Hjj greep de teugels nog vast, maar viel
en werd een eindweegs meegesleurd, waar
door hjj ernstige wonden aan het hoofd
bekwam en den eenen enkel verstuikte.
De stationschef legde een noodverband,
terwjjl geneeskundige hulp werd verleend
door Dr. H. van Weidum. Gelukkig laat
zich de toestand, die eerst vrjj ernstig leek,
goed aanzien.
GOENGA. De heer W. Boomstra, ge
boren alhier, is te Amsterdam bevorderd tct
doctor in de wis- en natuurkunde op proef
schrift getiteldDe orthogonale en geljjk-
zjjdige kwadratische oppervlakten in ver
band met het deelingsprobleem der ellip
tische functies.
Een schipper vertelde, dat hjj te Wester-
voort (bg Arnhem) steen had geladen. Zgn
kinderen hadden daar een nestje met jonge
musschen uitgehaald. Daar het kooitje met
jongen op ’t dek ward geplaatst, werden de
jongen door het ouderpaar gevoed. Thans
ligt het schip te Nieuw-Amsterdam en nog
worden de jongen door de ouders verzorgd.
Het oudermusschenpaar was het schip
al dien tgd gevolgd.
Een zonderlinge vergissing
heeft zich te Rijswjjk voorgedaan. Maan
dagmorgen werd uit een sloot aan den
Haagweg aldaar opgehaald het lijk van
een manspersoon. Algemeen was men van
oordeel, dat het Ijjk was van den zwerver
W. B. uit Delft. Zelfs diens moeder, jjlings
uit Delft ontboden, bevestigde dit. Maar
gisternamiddag zag men den doodgewaanden
W. B. door het dorp wandelen
SNEEK. Onze vroegere stadgenoot de
heer H. A. Idema is te Amsterdam geslaagd
voor het doctoraal examen in de rechtswe
tenschappen.
W0RKÜM.
Van een werf te Dordrecht zgn «met
goed gevolg* te water gelaten twee Rjjr-
schepen, die men gedoopt heeft met de
namen Coalitie en Concentratie.
De datum van afkondiging der drie ver
zekeringswetten, Zaterdag j.l. in de Staats-
caurant* opgenomen, is 5 Juni 1913. Krach
tens art. 411 van de Invaliditeitswet zal
dus art. 369 dier wet, toekennende een
staatsrente om niet aan de dan levende
70-jarige arbeiders of ex-arbeidf s in den
zin der wet, van rechtsv - g in werking
treden zes maanden na g. noemien datum,
dat is op 5 December a.s. Vc rei feest
gave*, zooals men den maatregel genoemd
heeft, dien minister Talma op voorstel van
den heer Duys in de wet opnam, is deze
datum (St. Nikolaas-avond), zegt de «N.Crl.,*
niet kwaad gekozen.
Een aantal Fransche jonge meisjes heb
ben zich vereenigd, en aan den minister
van oorlog een adres gezonden, waarin zjj
een wensch te kennen geven, die, zooals
zjj zeggen, haar door haar vaderlandsliefde
is ingegeven.
Zjj schrjjven aan den minister >Wanneer
de wet van 3 jaar van kracht geworden
zal zgn, dan zal oss leger nog niet uit
evenveel manschappen bestaan, als dat,
waarover onze tegenstanders zuil n beschik
ken. Dat verschil zou weggenomen kunnen
worden door in de gelederen de mannen op
te nemen, die thans bg de hulpdiensten
aangesteld zgn. Wg wenschen hun dan
openvallende plaatsen bij die takken van
dienst in te nemen, waarbg wij ons geheel
aan de militaire tucht onderwerpen.*
Aan het slot van haar adres zeggen deze
Fransche meisjes nog «het is onze liefste
wensch, aan Frankrjjk een gedeelte van
onze jeugd te kunnen aanbieden en aldus
met onze broeders mede te werken aan de
verdediging der natie.*
Een gelgk denkbeeld is onlangs den mi
nister ook in overweging gegeven door me
vrouw Dieulafoy, de bekende Pargsche van
wetenschap, die steeds manskleeren draagt.
.,Amsterdamsche snufjes.’’
III. De filantroop.
Een filantroop in den eigenlijken zin is
hg niet. Zgn naam prgkt niet op de Igsten,
die langs de huizen circuleeren. Hg is geen
bestuurslid van eenige liefdadige vereeni-
ging. Hjj wil met al die soesah niets te
maken hebben. En toen onlangs eens een
handige colporteur, een man die je door
een ringetje kon halen, »de filantroop* met
een bezoek had vereerd, en hjj z’n uiterste
best had gedaan, om hem een groot Duitsch
werk >aan te smeren* over de «Grondbe
ginselen van de filantropische wetenschap*
scheelde het maar een bedroefd schijntje,
of de colporteur was met zgn gouden lorg
net en zgn wandelstok met ivoren knop van
de trap afgebonjourd, evenals zgn «grond
beginselen*.
De „filantroop* is er nog een van den
ouden stempel, ’s Morgens vroeg doet hjj
een wandelingetje, en dan gaat hjj bjj eer
tiental bakkers aan bjj wil iedereen be
gunstigen en koopt daar brooden. Hjj
laat ze smeren, en laat er dunne plakken
roggebrood op legden; dan zet hjj zgn
wandeling voort, hg loopt door straatjes en
steegjes, en wanneer hjj in een vies slopje
een armoedig meiske of jongetje ziet, bukt
hij zich feeder, en zegtHier kindje, geef
dat maar aan je moeke. In een uurtje is
hjj van zgn brood en broodjes af. Maar
de «filantroop* behoort al tot de ouden van
dagen, en ondanks z’n dikken stok zou het
hem wat moeiljjk vallen, naar huis te loo-
pen. Dus roept hij een «aapje* aan, om
zich te laten rjjden naar het Vondelpark.
Daar zoekt hjj dan een rustige bank op,
zooveel mogeljjk steeds op dezelfde plaats,
de koetsier geeft hjj het hem toekomende
en een fooitje, en als de «filantroop* erg
op z’n gemak is gaan zitten, geeft hjj bljjk
van zgn humanitaire gevoelens, door zelfs
om de vogeltjes te denkeneen stuk droog
brood is spoedig in kruimels rondgestrooid,
en honderdtallen musschen doen zich tegoed.
Gebr. Dobbelmarm
en
Om lang te LEVEN,
ALTIJD GEZOND te blijven
gebruik*» men
NIEUWE SNEEKER COURANT
Liefde voor zijn jongen.
vest zijn. Groote woningen hebben meer on
derhond en meer verwarming noodig, terwijl
oude menschen en de bewoners zijn dit
hoofdzakelijk alles ook graag wat dicht bij
elkaar hebben.
Spr. stelt voor de eigenaren aan te schrij
ven, de schoorsteenen te verbeteren.
De heer Van der Goot kan zich niet met
den vorigen Spr. vereenigen; de opzichter was
van oordeel dat de woning van wed. Heslinga
afgekeurd; diende te worden, een uitspraak
die de heer Nauta niet noemde.
Voor Spr. blijft het een bezwaar dat in deze
woning zoo goed als geen zon komt.
De heer Nauta merkt op dat haast in
geen enkele woning aan die zijde zon komt.
De heer van'der Goot is van oordeel dat
de Raad nu te kiezen heeft, haar in deze
woning te houden zonder zon of haar ergens
anders onderdak te verschaffen.
Spr. kan een localiteit van 2.50 M. bij 4 M.
eigenlijk geen woning noemen. Hij stelt voor,
de woning van wed. Heslinga en die laatst
bewoond door wed. Hofstra voor onbewoon-
baarverklaring voor te dragen om op de an
dere het uitstervingssysteem toe te passen.
De heer Nauta, die zich niet had herin
nerd dat de gem. opzichter ook de woning
van wed. Heslinga zou willen afkeuren, ver
klaart zich dan in dat opzicht niet met diens
rapport te kunnen vereenigen. De slaapgelegen
heden mogen worden gezien, ze zijn netjes en
goed.
Indien de Armvoogdij er wat de hand aan
houdt dat geen groot gezin de woning betrekt
dan behoeft ze z.i. nog niet afgekeurd.
Den heer Nooitgedagt is deze woning
ook niet afgevallen, zindelijk als ze door wed.
Heslinga in orde wordt gehouden.
Als het er zoo slecht was zouden de twee
kostgangers die ze heeft, niet uit vrije wil
zich daar vestigen.
Spr. zou haar zoolang zij leeft er willen
laten wonen, en zoo het opschuivingssysteem
willen toepassen.
De heer De Vries staat nog op hetzelfde
De heer Visser wil tegen het gesprokene
van den heer Hokwerda aanvoeren, dat er
reeds woningen in den polder zijn gebouwd
ophooging met meer dan 1 M. zsl niet noodig
zijn.
Het zou Spr». bedoeling zijn, grond te koo
pen, het terrein voorloopig zoo te laten liggen
en het bij gelegenheid later eens op te Imo
gen b.v. door het bergen van baggerspecie enz.
Alle terrein in onze gemeente moet opge
hoogd worden.
De heer Nooitgedagt is ook van mee-
ning dat het
de plicht der gemeente
is, bouwterrein beschikbaar te hebben. Waar
de plaats vooruit gaat, ontstaat behoefte
aan moer terrein. De gemeente bezit geen an
der terrein dan op achtererven, terwijl de
bouwverordening het bouwen op achtererven
verbiedt. Men zal deze zaak dus ernstig die
nen te overwegen al i» de gevraagde prijs
naar Spr.’s meening veel te hoog.
De heer Hokwerda zou direct voor de
zaak gewonnen zijn, wanneer de prijs billijk
was, want Spr. hoort er buiten de plaats wel
eens over spreken dat in Ijlst haast geen ge
legenheid is een huis te krijgen.
Wanneer de grond niet direct in gebruik
wordt genomen, dient men ook nog op rente
verlies te rekenen.
De heer Nauta vindt dat in dezen het in
de eerste plaats op de prijs aankomt. Do ge
meente moet de grond wel flink betalen,
ma 'let de dubbele prijs.
Spr. ziet n. v in dat men op dit terrein zou
zijn aangewezen, waar er toch nog genoeg
land om IJlst heen ligt. Ook heeft de gemeente
nog een stukje land aan de Geeuw, waar fris-
sche woningen gebouwd konden worden.
Besloten wordt de verg, ter verdere bespre
king eenigen tijd te schorsen.
Na heropening der verg, stelt de heer Nauta
voor aan den heer Carstens te vragen of hij
het land ook wil verkoopen voor f 1300 per
pondemaat.
De heer Visser kan met dit voorstel niet
meegaan, en dient daarna zelf het voorstel
in Aan B. en W. op te dragen, den heer Cars
tens te vragen of hij voor 40 cts. per M2 zijn
land van de hand wil doen, zonder ver
plichting voor de gemeente om het te
koopen.
Dit laatste voorstel wordt het eerst in stem
ming gebracht, en aangenomen met 6 stemmen
tegen 1 (die van den heer Nauta.) B. en W. zul
len verder onderzoeken of ten opzichte van
dit land, ook bezwarende bepalingen bestaan.
standpunt als in de vorige Verg. n.l. om alleen
de nu leegstaande woning af te keurenwat
het overige betreft is Spr. het geheel met den
heer Nooitgedagt eens.
Kan de heer van der Goot zijn voorstel zoo
wijzigen dan steunt Spr. het.
De heer van der Goot zal dan, nood
gedwongen zijn voorstel zoo wijzigen, dat de
leegstaande woning (van wed. Hofstra) voor
onbewoonbaarverklarlng
wordt voorgedragen, terwijl bij vertrek of
overlijden der bewoners ook de andere wonin
gen zoo noodig worden afgekeurd.
De heer Nauta geeft in overweging om,
wanneer de woning van Wed. Hofstra onbe
woond blijft, deze aan vrouw Ten Kate (die
er onder woont) af te staan als slaapgelegen
heid. Door zulk een verruiming wordt haar
woning veel beter.
De h.h. Van der Goot en Visser kun
nen zich daarmee wel vereenigen.
De heer Hokwerda voelt niet veel voor
het besproken afkeuringssysteem. Het ge
bouw is zoo slecht nog niet, maar het
is z. i. verkeerd het zoolang te verwaarloozen,
dat het zoo in verval komt Spr. acht het
beter de woningen eens flink op te knappen
en onder handen te nemen. De bewoners zou
den dan zoolang ergens anders moeten wor
den ondergebracht.
De heer Visser is van oordeel dat verbe-
terin? van de thans leegstaande woning
oen pijpela van 2.50 M. breed, met een opper
vlakte van 10 M2 niet mogelijk is. Z. i. moet
deze nooit weer bewoond worden.
Den heer A b m a, die zichzelf heeft over
tuigd, is de toestand niet tegengevallen. Zon
der veel moeite konden d^ woningen z. i. weer
knap en netjes in orde w ien gemaakt.
Met 5 tegen 2 stemmen van de h.h. Abma
en Hokwerda) wordt het voorstel van den
heer Van der Goot aangenomen.
Vooraf had de heer Nauta zijn stem ge
motiveerd door op te merken dat hij voor
stemde niet uit overweging dat de slechte
toestand dezer woning, onbewoonbaarverkla-
ring noodig maakte, doch houdt men alles
zooals het daar is dan zou dit een onge-
wenschte toestand geven en zou van een op
schuivingssysteem geen sprake zijn.
Punt IV.. Nadere beslissing over aankoop
land.
Van de Kerkvoogdij der Ned. Herv. Kerk is
in antwoord op een schrijven van B. en W.
bericht ontvangen dat zij de termijn gesteld
voor eer.e beslissing inzake grondaankoop
verlengen tot 15 Juli.
De heer Carstens berichtte dat hij het ge-
heele stuk land aan de Stationsweg voor 55
cent per M2 wenscht te verkoopen.
De heer Visser vindt het eene voldoening,
dat men nu toch twee plannen heeft die voor
uitbreiding der gemeente
verre de voorkeur hebben
boven dat in een der voorgaande vergaderin
gen geopperd, n.l. om op achtererven te
bouwen.
Nu doen zich twee vragen voorzal de ge
meente land koopen en zoo ja welk stuk.
Sp. staat nog op hetzelfde standpunt als
tevoren bij bespreking dezer zaak n.l. dat bou
wen van gemeentewege op dit oogenblik niet
dringend noodzakelijk is. Wel ligt het z.i. ech
ter op den weg der gemeente bouwterrein dis
ponibel te hebben voor geval dat er later ver
zoeken tot bouwen inkomen.
Op die gronden zou Spr. er dus voor zijn
grond te koopen. Spr. heeft met de h.h. De
Vries en Van der Goot overlegd, terwijl de
gem-, opzichter aan deze officieuse commissie
een klein rapport over de ligging der terrei
nen uitbracht.
Het land van Mevr. Carstens ligt 25 c.M.
hooger dan het gemeenteland, n.l. 65 c.M. be
neden de kruin van den weg (het gem. land
90 c.M.)
Waar nu de prijs van het gemeenteland door
meerdere ophoogingskosten minstens even
hoog komt als het land van Mevr. Cartens helt
de officieuse commissie wel eenigszins over
naar laatstgenoemd terrein.
Wel heeft het gemeenteland een grooter
deel langs de weg beschikbaar dan het an
dere, maar wijl het gemeenteland met een ser
vituut is belast, zouden vrij belemmerende
bepalingen bij het bouwen het gevolg kun
nen zijn.
Voor verdere mededeelingen, deze zaak be
treffende zag Spr. de openbare verg, graag
eenigen tijd geschorst.
De Voorz. dankt de officieuse commissie
voor hetgeen zij mededeelde. Er blijkt uit,
dat zij wel
moed heeft voort te gaan,
terwijl anderszijds de hooge prijs een bezwaar
wordt geacht.
De heer Hokwerda vindt de prijs voor
dit land, dat bij publieke verkoop niet meer
dan de helft zou opbrengen, veel te hoog.
De meeste grond in deze gemeente is laag
gelegen. Spr. meent dat de politieverordening
voorschrijft de grond te brengen op 50 c.M.
boven de hoogste waterstand zoo moet dus
wel tot 1.30 M. worden opgehoogd. Spr. acht
het altijd vrij gevaarlijk in een polder te bou
wen.
De V o o r z. zou, afgescheiden van de vraag
of de gemeente de zaak zal aanpakken, wil
len overwegen of de gevraagde prijs wel aan
leiding kan zijn verder op dit aanbod in te
gaan.
VERGADERING van den Raad der Ge
meente IJLST op Maandag 9 Juni 1913.
De discussies, in deze Verg, gevoerd bij de
punten III en IV, welke wegens plaatsgebrek
in ons vorig nummer achterwege moesten blij
ven, laten we hier thans volgen
Punt III. Bespreking woning „De Messing-
■ingklopper.”
De Voorz. stelt het woord ter beschikking,
voor wie zulks wenscht.
D» heer Hokwerda zou, waar hij pas
hier in dezen Raad komt, gaarne eenige na
dere inlichtingen willen hebben. In Wymbrit-
■eradeel was het altijd gewoonte, dat over
een zaak als die thans aan de orde is,
de gemeenteopzichter rapport uitbracht en B.
en w. met een voorstel bij den Raad kwa
men. Spr. weet niet of het de bedoeling is
deze woningen onbewoonbaar te verklaren of
het gebouw flink onder handen te nemen.
De Voorz. antwoordt dat zooals de heer
Hokwerda weet, indertijd door den opzichter
een klein rapport is opgemaakt, terwijl uit de
voorgelezen notulen blijkt, dat de meeningen
in dezen nog al wat verdeeld zijn.
Overigens acht Spr. het ook zeer gewenscht
dat B. en W. met voorstellen komen hij hoopt
in samenwerking met de beide Wethouders
hiervoor in het vervolg zooveel mogelijk te
zorgen.
De heer Nauta heeft zelf ook poolshoogte
genomen en kan zich geheel neerleggen bij
het rapport van den gem. opzichter, die van
oordeel is dat de vier schoorst eenen van de
woningen, bewoond door Wed. Heslinga, vrouw
ten Kate, wed. Westerdijk en J. de Boer, ver
beterd moeten worden vooral ook met het
oog op brandgevaar.
Wel zijn de woningen niet groot, maar bij
de oude toestand dat het gebouw door pl.m.
60 menschen werd bewoond, was dit
een veel grooter bezwaar
dan tegenwoordig nu er een viertal gehuis-
Verkiezlngevarla.
Een St. Nlcolaas-oadeau.
Vaderlandsliefde.
Amsterdamsche typen.
HIJMEOE.N
V
