f2000
e
at
Firma Westerhof,
SNEEK.
SNEEKER COURANT (67stc Jaargang) en WYMBRITSERflDEEL (14de Jaarflanfl)
1200 f 150 f 75 --jfe-. 150 ,s„. i 25
DE JONG’S
VOGELWERELD -
CHOCOLADE
L
Kruideniers- en Grutterswaren,
Comestibles etc.
Woensdag 15 Juli 1914.
Officieel Orgaan der Gemeente Sneek.
RECLAMEKOLOM.
ttinj
aam
II
II
meel
artol
Het vijftigjarig bestaan
der H. B. S.
Stoom-Koffiebranderij
en
Theehandel.
Uitgevers: Firma H. BRANDENBURGH
Ged. Poortezijlen, - Hoek Kleinzand - Sneek.
TELEFOON No. 150.
Verschijnt Dinsdags- en Vrijdagsavonds.
De Abonne’s op dit blad worden op aanvraag Gratis verzekerd tegen de gevolgen van Ongelukken voor onderstaande
bedragen. (Risico gedekt door de Hollandsche Algemeene Verzekeringsbank te Schiedam.)
N ieu wstijdingen.
30e Jaargang.
voor-
an
I
bij verlies
van een Duim.
bij verlies van
elke andere
Vinger.
Bi j elke tablet 5 Vogelkaarten
1
bij
O v e r 1 ij d e n.
ad
is-
311
u
c.
een belangrijke zaak,
inrichting van een nieuw
en ver
bet tegenwoordige pand zou
afdoende verbetering leiden.
een nieuwen haven
mitsgaders van een
van Hindeloopen regt-
en Donderdags-
Vrijdags-
Adres voor 1ste kwaliteit
Telefoon Winkel 200.
Kantoor 6.
Groote Advertentiën kunnen uiterlijk tct Maandags
avonds ingezonden worden, kleine tot Dinsdags- en
morgens 10 uur.
ABONNEMENTS-FRIJS
Per jaar fl.50, franco per post f2.buitenland f5.
Afzonderlijke nummers 3 cent.
AD VER TEN TIE-PRIJS
15 regels 35 cent, elke regel meer 6 cent.
Bij abonnement belangrijke korting.
Ingezonden Mededeelingen 10 cent per regel.
tapijt dan de Sneekers zich hadden
gesteld.
Zijn Excellentie was bereid een op te
richten gemeentelijke H. B. S. een jaar-
lijksch subsidie van f7000 te geven, doch
gaf de stedelijke overheid tevens in over
weging spoedig te komen met plannen tot
oprichting eener Veeteeltschool.
Men schijnt den minister, wat dit laatste
betreft echter met een kluitje in het riet
te hebben gestuurd, want hoe wij ook rond
zien een veeteeltschool, waarvan het
50-jarig jubileum thans eveneens te vieren
zou zijn, kunnen wij in onze goede stad
nergens ontdekken.
Misschien dat men echter het 50-jarig
jubileum van dezen ministerieelen wensch
hier ter stede zou kunnen vieren, door de
oprichting van een landbouwwintercursus.
Intusschen, al bleef ’s ministers wensch
een vrome wensch, zijn 7000 pop’s jaars
voor de H. B. S. werd graag aanvaard.
Met dien finantieelen steun achter zich
besloot men tot oprichting der school.
In de „Sneeker Courant” van 23 April
1864 lezen wij dan ook
„Met lo September e.k. ziet men de
opening dezer zoo belangrijke inrigting te
gemoet, aanvankelijk in verschillende loca-
len, welke later voor een nieuw gebouw
plaats zullen maken.
Onjuist is echter de meening van som
migen, dat het land, onder nadere goedkeu
ring van hh. Gedeputeerde Staten, aan de
gemeente door ruiling overgegaan, bestemd
zou zijn, om daarop eene veeteeltschool te
stichten. Immers vernamen wij, dat ter
dier plaatse woningen en gebouwen van
allerlei aard zullen worden opgerigt, ten
einde daardoor eene langgewenschte uit
breiding, volgens een nog te ontwerpen plan,
aan de stad te geven.
Voorstellen tot de oprichting van eene
Veeteeltschool, en tot wijziging van het
onderwijs op de bestaande Burgerscholen,
zijn tot eene volgende vergadering aange
houden.
Welk eene schoone toekomst gaat men
hier dan niet te gemoet Eerlang door één,
zoo niet door twee spoorweglijnen, met de
grootste handelsteden in verbinding gebragt,
met inrigtingen in hun midden, die op
de meest bevredigende wijze kennis en be
schaving aankweeken, zullen de inge
zetenen in een niet ver verwijderd tijdstip,
nog meer algemeen, dan thans, beseffen,
hoezeer het wakker Bestuur aanspraak mag
maken op hunnen dank.
De jaarlijksche uitgaven der gemeente
zullen wegens de hoogere burgerschool wel
is waar met omstreeks f6000 verhoogd
worden, de ondervinding heeft elders
evenwel geleerd, dat eene meer algemeene
ontwikkeling en kennis verre opwegen te
gen dergelijke uitgaven, welke velen aan
vankelijk misschien met te groote bezorgd
heid gadeslaan. Kennis en beschaving zijn
inzonderheid daar een onmisbaar vereischte,
waar een uitgebreid verkeer te wachten is.
In het tegenovergesteld geval zal de oplet
tendheid van vreemden den ingezeten menig
voordeel doen derven.
Daarbij zal niet in herinnering behoeven
gebragt te worden, dat een laag gesteld
leergeld, waardoor de school voor velen
toegankelijk wordt, eene der hoofdoorzaken
zal zijn, welke deze bijdrage uit de ge
meentekas noodzakelijk maakt. Men ver-
lieze ook niet uit het oog, dat de vestiging
van zoovele docenten reeds dadelijk den
ingezetenen alhier voordeel aanbrengt, ter
wijl de beoogde uitbr siding der stad niet
anders dan tot eene steeds vermeerderende
verhooging van hare inkomsten kan leiden.
Moge het gemeentebestuur, dat zoo uit
nemend toont den tijdgeest te begrijpen, in
hjj op de volgende algemeene vergadering
van den Belgischen Kaatsbond zal voor
stellen dat een commissie uit dien bond
voor de volgende internationales de par
turen van prima spelers zal kiezen.
>Immers< zegt Jean Ballist >het is tgd
dat wjj meer aandacht gaan schenken aan
deze wedstrjjden, waar het gaat om de
reputatie onzer spelers.
IJSBRECHTUM. Mej. N. Hansma on
derwijzeres alhier is benoemd tot onder
wijzeres aan de school der Schoolvereeniging
te Bussum.
OPPEN HUIZEN, 12 Juli. De Sneeker
Heilsoldaten hebben alhier een openlucht
bijeenkomst gehouden, die door een groote
menigte werd bijgewoond. Treffende toe
spraken werden afgewisseld door aardige
Zangnummers voor koor en solo.
LEMMER, 13 Juli. Op het te Akkrum
gehouden muziek-concours won het korps
»Exselsior< alhier in de afdeeling I Har
monie* een tweeden prjjs met 41 punten.
LEMMER, 11 Juli. Tot tijdelijk opzich
ter bjj het leggen der gasleidingen enz.
alhier is benoemd de heer P. Schotsman,
van Edam, vroeger te Enkhuizen.
IRNSUM, 11 Juli. Geslaagd voor het
toelatingsexamen gymnasium te Leeuwarden
G. v. d. Goot en P. Takoma alhier.
WIEUWERD. 11 Juli. Tot het gym
nasium te Leeuwarden zjjn toegelaten le
klasse: Anna C. v. d. Meer (vrw.) en tot
klasse II als toehoorderO. Noordenbos,
beiden alhier.
HEEG, 11 Juli. Onze plaatsgenoote
Christina E. Mulder is geslaagd voor het
toelatingsexamen tot het gymnasium te
Leeuwarden.
HENNA ARDERADEEL, 11 Juli. Van
de 49 militieplichtigen dezer gemeente, lich
ting 1915, zjjn bg het gehouden onderzoek
9 ongeschikt verklaard voor den dienst,
terwijl een 12-tal redenen van vrijstelling
heeft wegens broederdienst etc. Aan de lo
ting nemen dus 28 jongelieden deel.
Aan de gisteren te Leeuwarden, vanwege
de »Harddraverjj-Vereeniging< gehouden
harddraverij op de korte baan, werd door
13 flinke dravers deelgenomen.
De le prijs, f100 benevens een verguld
zilveren medaille, werd behaald door den
vosruin »Wilhelmi< van S. van den Bosch,
te Roordahuizum, de le premie f 60, viel
ten deel aan den zwarten hengst »Amiens,«
van de vereeniging „Assendelft,” de 2e
premie f 40, aan de zwarte merrie >Conny«
van C. J. Harmjjer, te Beverwijk, en de
3e premie f 25 aan de schimmelmerrie
«Avonturier,* van K. G. van der Veen te
Hardegargp.
Fraai zomerweder begunstigde dit feest,
dat door honderden belangstellenden uit
alle deelen der provincie werd bggewoond.
De politie te Leeuwarden heeft Vrijdag
avond een inval in de café’s >Halfweg
Marssum" aan den Marsumerstraatweg en
de Jonge Bontekoe” aan den Stienserstraat-
weg gedaan.
Het onderzoek wordt in verband met de
Zedeljjkheidswetten, voortgezet.
Te Belfast is het grootste schip van de
Nederlansche koopvaardijvloot, de „Staten
dam”, van de Holland-Amerika Ign van sta
pel geloopen.
Het schip meet ruim 34,000 ton; de lengte
is 232, de breedte 26, de holte 14,5 meter.
De „Statendam" is het hoogste schip, dat
op deze werf is gebouwd. De hoogte van
de kiel tot de commandobrug is 32 meter.
Het schip heeft elf stalen dekken en kan
vervoeren 814 eerste, 824 tweede en 2100
derde klasse passagiers. De bemanning zal
750 koppen tellen. 4500 menschen totaal
dus!
grootere gebouw met ’n f 900 per jaar wor
den verhoogd. Hiervan echter wordt ’t
grootste deel gedekt door vermeerdering der
rjjkssubsidie, die in 1915 zeksr f 600 hooger
zal zpo, denkelijk zelfs meer.
Bovendien deed het Weeshuis toezegging
voor f 100 meer subsidie, terwjjl van nieuwe
leden en contributie-verhoogingen reeds een
bedrag van ruim f 100.per jaar meer
inkwam.
Het bestuur meende daarom te mogen
adviseeren tot dezen koop over te gaan, te
meer waar voor ’t tegenwoordig gebouw
een kooper is gevonden, die er f 4650 voor
heeft gebodenzeker een heel flink bedrag.
Nu, de leden waren wel overtuigd van de
vele voordeelen, die 't voorstel meebracht,
want niet één maakte bezwaren. Integen
deel werd het bestuursvoorstel met alge
meene stemmen aangenomen, zoodat het
thans zeker is, dat de mooie plannen ver
wezenlijkt zullen worden.
Ongetwijfeld een bigde tijding voor de
velen, die onze Openbare Leeszaal en Biblio
theek een goed hart toedragen.
Door den heer H. Buursma, architect
alhier, is voor rekening van de firma Geert-
sema te Groningen en alhier, onderhands
aangekocht, de voormalige Chocoladefabriek
benevens de tegenwoordige Leeszaal, beide
staande aan de Groote Kerkstraat alhier.
Voor de betrekking van gemeente-
architect alhier hebben zich 87 sollicitanten
aangemeld.
Den 9en September a.s. zal het
50-jarig bestaan worden gevierd van de
Hoogere Burgerschool alhier. De heer Dr.
B. Sgpkens directeur zal de feestrede houden.
Op ’t Speelterrein zullen gymnastiekuitvoe-
ringen worden gegeven.
In de Buiten-Sociëteit wordt ’s avonds
een concert gegeven met bal na. Een offi
cieel programma wordt eerst later gepu
bliceerd.
Het jongste nummer van »Ls Jeu de
Balie* bevat eenige beschouwingen van
Jean Ballist over den Internationalen Kaats
wedstrijd alhier.
Jean Ballist had niet verwacht, dat nu
Delhalle mankeerde, het trio Demeulder-
Gilbert-Druart het zoover zou brengen.
Gaarne had Delhalle aan den wedstrgd
deelgenomen, maar daar de Belgische maat
schappij waarvoor zjjn partuur in België
speelt, daarvoor geen verlof had verleend,
ging het niet.
»Ik weet« aldus Jean Ballist, »dat de
Belgische kaatsvereenigingen verleden jaar
eenige onaangenaamheden hebben onder
vonden toen Jemappes zonder Demeulder,
Quaregnon zonder Gilbert en Chapelie a
Oye zonder Bruyeer moest spelen, maar er
is bij het weigeren van verlof aan spelers
om naar Friesland te gaan toch ook jaloezie
in het spel van de zjjde van degenen, die geen
belang stellen in internationale wedstrijden
en die vergeten dat deze de eentonigheid
van onze onderlinge Belgische wedstrijden
jp zoo aangename wijze onderbreken.
Vergeljjk met deze houdiug die van den
Nederlandsche Kaatsbond
Voegt men bjj dit alles het feit dat de
Friesche spelers goed getraind in het veld
kwamen, dat zg de regels van hun spel
goed in het hoofd hadden, terwgl onze
spelers een 12-urige treinreis achter den
rug hadden en sommigen meer Schiedammer
in hun maag dan spelregels in het hoofd
dan zult gij inzien hoe ongelgk de kansen
stonden.
Niettegenstaande dit alles heeft één Bel
gisch partuur het tot den eindstrijd gebracht
en als Druart in zoo goeden vorm blgft als
hij den 21sten Juni was, zal men den
20sten Augustus een heeten strijd te zien
krijgen”.
Ten slotte deelt Jean Ballist mede dat
zijne loffelijke pogingen ter bevordering van
den bloei der gemeente, in de ondersteu
ning en goedkeuring der ingezetenen eene
krachtige aanmoediging vinden, om op den
ingeslagen weg voort te gaan
Tot zoover onze voorganger.
Ondersteuning kreeg het gemeentebe
stuur inderdaad.
Ons O. B. W. dat ook in latere ja-
ren zoo vaak is bijgesprongen, wanneer er
nuttige plannen waren te verwezenlijken
tastte diep in den buidel en bracht daaruit
een sommetje van f .15000 te voorschijn.
Wel te verstaan, het wilde die beweging
maar één keer maken.
De f15000 waren geen subsidie, doch
een enkele bijdrage voor den bouw.
„En,” zeide de directie (zooals regenten van
het O. B. W. toentertijd heetten)„voor
wat, hoort wat.”
Ze stelde de voor waarde, dat „de wee-
zen aan de H. B. S. kosteloos onderwijs
zouden moeten ontvangen tot het bedrag
eener som, gelijkstaande aan de rente van
dit kapitaal”.
Die voorwaardc werd aangenomen.
Nu waren de plannen tot oprichting der
H. B. 8. de verwezenlijking nabij.
SNEEK. De barbiersbedienden alhier
hebben op hun verzoek, om des Zondags
niet te scheren enz., van de barbierspatroons-
vereeniging een gunstig antwoord ontvan
gen, zoodat verwacht mag worden, dat te
eeniger tjjd de barbierszaken op Zondag
zullen gesloten zgn.
Eén zaak zal nog tot Januari 1915
’s Zondagsmorgens tot 10 uur open zgn en
van nog een andere zaak wordt een gunstig
antwoord verwacht.
Het groote bezoek, dat de buitengewone
algemeene vergadering van bovengenoemde
Ver. gisteravond te beurt viel, duidde er
wel op, dat er iets bgzonders aan de hand
was. Want ’t is waarljjk niet aanlokkelgk
met ’n temperatuur als tegenwoordig te ver
gaderen.
Maar ’t gold hier
de aankoop en
gebouw.
Zooals de Voorz., dr. Hertzberger in zgn
openingswoord al deed uitkomen is de tegen
woordige inrichting niet voldoende meer,
zoowel voor ’t publiek als voor de aanwe
zige boeken is ruimte te kort.
Er moest dus verandering komen
bouwing van
niet tot een
Dus werd naar een ander pand rondge
zien en in 't hoerenhuis aan de Marktstraat
eigen aan mevr, de wed. Haagsma, meende
't bestuur ’n geschikt pand te hebben ge
vonden, dat zich door zjjn uiterlijk zoo uit
stekend voor een publiek gebouw leent,
teiwjjl het inwendige slechts een betrekke-
Ijjk geringe verandering noodig was om te
beschikken over: een leeszaal van 50 M2,
een couranten- en een studiezaal van samen
70 Ms, benevens heel wat ruimte voor uit
breiding. Bovendien is 't gelegen in ’t cen
trum der stad op ’n rustig punt.
En dit pand zou heel wat goedkooper
komen, dan ’n nieuw gebouwde leeszaal. Als
koopprjjs toch werd gevraagd f14000
terwjjl mevr. Haagsma bereid was hiervan
f2000 te laten vallen, indien de Leeszaal
kooper werd, daar zjj ’tzeer zou waardee-
ren, dat ’t huis voor een zoo nuttige pu
blieke inrichting zou worden gebruikt.
De feiteljjke kosten zullen dus bedragen
f 12000, plus ongeveer f 3000 inrichtings
kosten, totaal een f 15000, voor welk be
drag een obligatie-leening a 3’/g °/o reeds
is geplaatst.
De exploitatie kosten zullen door het
I.
Het jaar 1864 is, naar ons uit de ko
lommen der „Sneeker Courant” van dat
jaar blijkt een emotievol jaar voor
de Sneeker burgerij geweest.
Debatten over den aanleg onzer Friesche
spoorwegen waren aan de orde van den
dag en de Sneekers namen er met hart en
ziel aan deel.
Een prachtig onderwerp voor de Snee
ker ingezonden stukken-schrijvers, was ook
het verval en de opkomst van Hindeloopen.
Veel verwachtten die schrijvende heeren
van den aanleg van
en zeesluis aldaar
groot scheepskanaal
streeks naar Sneek.”
Last not least was 1864 een verkie
zingsjaar de helft van de leden der
Tweede Kamer trad af en tot de ge
lukkige aftredenden behoorde ook de uit
verkorene van Sneek, de heer Mr. S.
Wijbenga.
Hoog golfde de politiek binnen onze
goede stad. Men kwam met tegencandi-
daten, Jhr. Mr. O. Q. J. v. Swinderen
en de heer Van Nauta Lemke.
De eerste bracht het tot een herstem
ming.
Na feilen kamp echter, en vele adver
tenties in het Sneeker orgaan, ging de heer
Wijbenga zegevierend naar Den Haag terug.
Dat wat de binnenlandsche politiek be
treft.
Met kwistige hand werd onzen Sneeker
vaderen van 1864 echter ook interes
sante „kopie Buitenland* verstrekt.
Het was oorlog tusschen Pruisen en De
nemarken. Kolommen oorlogsnieuws bracht
de „Sneeker Crt.“ in die dagen.
Had men met dergelijke belangrijke on
derwerpen voor zich, nog tijd aan andere
dingen te denken P
Inderdaad, men vond er den tijd voor
Reeds vóór 1864 hadden stemmen van
vooraanstaanden in onze gemeente zich
doen hooren, die pleitten voor de oprichting
eener H. B. 8. In 1864 werd het zaakje
echter met energie aangepakt.
De minister werd gepolst en zie, deze
kwam zelfs met grootscher plannen op het
e
31-
NIEUWE SNEEKER COURANT
ANNEX
Harddraverij te Leeuwarden.
De Zedelijkheidswet.
Zeekasteel.
Jean Ballist over den uitslag
dep Internationale.
Openbare Leeszaal en Bibliotheek.
