r I t SNEEKER COURANT (67ste Jaargang) WYMBRITSERADEEL (14de Jaargang) L fop No. 92. Zaterdag 15 Augustus 1914. RECL AM EKOLO M. N ieuwstijdingen. 30e Jaargang. 1 I ANNEX Verdronken. W I I den finantieelen nood I- de ge- W, ter afdoe- 5 1 r 1 f I I I I elk Nederlander zij inder- de regelen van eerlijkheid VERGADERING van den Raad der Ge meente IJ L S T op Woensdag 12 Augus tus 1914. Voorzitter de heer H. P. Fledderus, Bur gemeester. Aanwezig alle leden. i j A en goedgekeurd. bg twee firma’s alhier, plichting opgelegd, niet meer dan twee zakjes te verkoopen tegen den gestelden prps. grens is 1oogpunt van verdediging van ons vaderland als tot leeniging van den finantieelen nood zeer veel heeft gedaan. Doch wy staan voor onzekere gebeurtenissen. Ik zal mij niet bepalen tot het woord oorlog en de verschrikkingen daarvan en ook niet spreken over het eigenaardig licht, waarin dat groote gebouw in den Haag thans komt te staan. Ook niet dat alleen het vertrouwen moet worden gesteld op menschen en mogendheden. Waarbij ik mij dan wel bepalen zal Bij eenige eenvoudige wenschen. Ik hoop dat deze oorlog spoedig zal eindigen Aanwijzing van een viertal per- a. s periodieke aftreding van Nobele daad. Te Edam heeft een burger, die een militair ter inkwartiering heeft, ook de Een spion. In het station te Stavoren trad een vreemd mannetje binnen. Hg deed zich voor als koopman in kantoorbehoeften. Als men hem echter iets vroeg, hield het mannetje zich doofstom. Dat zaakje deugde blykbaai niet. Enj hier op deze kustenkortom, het zou wel een Duitsch spion zgn Men doorzocht zjjn valies nauwkeurig, doch nadat men ongeveer drie kwartier met hem bezig was geweest, ontdekte men, dat de man uit Leeuwarden afkomstig was. Hg kreeg zgn vrgheid terug. Een nieuw soort wittebrood. Op initiatief van den burgemeester van Veendam, is aldaar een proef genomen met het bakken van wittebrood, gedeeltelik be staande uit bloem van tarwemeel vermengd met aardappelmeel. Het gebak moet uit stekend zgn. Zeep in beslag genomen. Door den burgemeester van Leeuwarden is reeds een kleine party zeep, die boven den bg ministerieel besluit vastgesteldeu prgs werd verkocht, in beslag genomen. Men schryfj aan het L. N. van hier d.d. 11 Aug. De commissaris van politie heeft beslag gelegd op ’t in voorraad zynd meel bg twee firma’s alhier, en haar de ver meer NIEUWE SNEEKER COURANT vronw en kinderen van dezen uit Friesland laten overkomen en in zgn familiekring opgenomen. Deze menschlievende daad ge schiedde, om het gezin van den landweer man voor gebrek te behoeden. Hos het in 1870 was. Onwillekeurig gaan de gedachten van velen thans terug naar 1870, toen Frank rijk en Duitschland ook op voet van oorlog leefden. Kenmerkend is echter, zooals de Tele graaf opmerkt, dat er toen van ontroering in het land, niets te lezen was in de kranten. Evenmin iets van het bestormen van ban ken en winkels, van finaneiëelo of econo mische ontwrichting. Toch werd ook toen de militie te land opgeroepen, benevens de schutterplichtigen van 18601869 ’t Waren gemoedelijke, kleine krantjes in die dagen, die de menschen vooral niet nerveus maakten door veel nieuws. Zonder sprekende opschriften meestal, nuchter en gladjes, vindt men naïef sober de geschiedenis van de geweldige gebeur tenissen in de kolommen geboekstaafd. Zou de pers, de kleine zoowel als de grooto, dit goede voorbeeld ook nu niet kunnen navolgen De trefkans van het modern geschut. De volmaking der vuurwapenen heeft een heele hervorming der krijgskunde met zich gevoerd. Van nabij vecht men nooit, en nimmer worden de soldaten ooit handgemeen. Uit ontzettende verre afstanden worden de geweren en kanonnen afgevuurd en het spreekt vanzelf, dat de trefkans met den afstand afneemt. In don Russisch-Japan- schen oorlog heeft men opgemerkt, dat on geveer het 151ste kanonschot den tegen stander treft en dat pas het 3360ste ge weerschot zijn doel bereikt. Een Ifaliaan- sche specialiteit, Giorgio Moll, berekende onlangs deze cijfers uit gegevens van den slag bij den Lintscho-pas. De Russen hadden hier een stelling te verdedigen. Door de eigenaardige ligging van het operatieveld kwamen er van de Russen slechts 4115 man werkelijk in het gevecht, terwijl de Japanners met een overmacht van 35600 man aanrukten. Op Russische zijde waren 54 stuks veldgeschut, 10 mitrailleuses, 5 machinegeweren en 77 stuks vestingge- schut aan het werk. De Japanners hadden 48 mitrailleuses, 17 stuks scheepsgeschut, en 198 stuks veldgeschut in den strijd. Bij do oude strijdwijze zou het Russische leger stellig absoluut in de pan gehakt zijn. Toch hadden de Russen slechts het betrekkelijk geringe verlies van 100 officieren en 1375 manschappen te betreuren, terwijl de Ja panners 133 officieren en 4071 manschap pen op de doodenlijst schreven. Hoeveel munitie hiervoor noodig was geweest De Russen spendeerden er aan 736185 kartetsen voor geweren en mitrail leuses, 7780 schoten uit het vestinggeschut en een onbekend aantal schoten uit het veldgeschut. De Japanners verschoten daar entegen ruim 4 millioen kartetsen voor ge weren en mitrailleuses. Verder gaven zij 40149 kanonschoten af, waarvan 3749 gra naten en 36400 schrapnells, tenslotte 6100 schoten uit het scheepsgeschut. Bij de Russen bedroeg het verlies aan manschappen 33.4 pCt., een zeer hoog percentage. Minstens 18 pCt. hiervan komt, voor rekening van het aftillerievuur en 82 pCt. is vermoord door geweer- on mitrailleuseschoten. De Japanners, die dus 26000 K.G. schoten uit hun kanonnen los ten, hadden dus 15'1 kanonschoten en 3300 mitrailleuseschoten noodig, om één vijand te dooden. De trefkans van het Russische geschut was gunstiger. Zij hadden gemid deld slechts 10.4 kanonschoten of 204 ge weer- en mitrailleuseschoten noodig om een tegenstander buiten gevecht te stellen. Het oordeel van een mathematicus over den duür van den krijg. De Fransohe mathematicus Poincaré, de broeder van President Poincaré, heeft kort voor zijn dood den wereld-oorlog voorspeld, zooals zoovele anderen. Poincaré ging aan het cyferen, en hij kwam tot het resultaat, dat de duur der oorlogen voortdurend af neemt. Hij maakte van den duur der oor logen gedurende de laatsto vijftig jaar een diagram, en teekende het vermoedelijk ver der verloop van de kromme. Volgens de berekeningen van Poincaré zou de wereld oorlog, wanneer die tusschen 1912 en 1918 uitbrak, ongeveer 3x/2 maand duren. De schrandere mathematicus bedoelt hier mee, dat 31/2 maand dan de gemiddelde duur van den oorlog is. Natuurlijk kan door toevallige omstandigheden de oorlog langer of korter duren. VI. dienst 1914. In verband met den aankoop van f 500 4 ’/2 °/0 gemeente IJlst voor f515.70, kosten der mo bilisatie enz. moet de begrooting worden ver hoogd met totaal f907.65. Er is nog f 100 over te beleggen. De V o o r z. stelt voor deze f 100 te be leggen op de spaarbank, waartegen zich de heer N a u t a verklaart, die dit geld voor den gewonen dienst wil gebruiken, hetgeen volgens de V o o r z. niet mag. Z. h. st. wordt het voorstel betreffende de wijziging der begrooting vervolgens aangeno men. Na rondvraag wordt de openbare vergade ring gesloten. In eene met gesloten deuren wordt behandeld Punt VII. Restitutie hoofdelijken omslag. en R. 8. Groen- van den V o o r z. 1. en 2 op de voordracht geplaatst. Als no 8 wordt geplaatst op de voordracht de heer P. Douma met 5 stemmen tegen 2 stemmen op den hr. C. Laming. Als no. 4 komt op de voordracht de heer C. Lanting met 5 stemmen tegen 2 stemmen op den heer Spieksma. Punt V. Wijziging armvoogdijbegrooting dienst 1914. Deze begrooting moet met f 52 verhoogd worden wegens verhooging der jaarwedde van de moeder tot f156. Z. h. st. goedgekeurd. Punt VI. Wijziging gemeentebegrooting de rekening goed te keuren. Zij verzoekt echter inlichtingen over een post onder de ontvangsten. Daaronder komt voor: f8 als ouderdomsrente van T. H. Nij- dam. De commissie zou gaarne van het arm bestuur vernemen of het de geheele ouders- domrente van dezen man heeft ingehouden. Nadat de V o o r z. bezwaar heeft gemaakt dit persoonlijk aan armvoogden te vragen, stelt de heer v. d. Goot voor dat de raad dit zal doen. Z. h. st. wordt dit voorstel aangenomen. De rekening wordt vervolgens goedgekeurd. Van schrik gestorven. Een vrouw te Volendam, die bericht kreeg, dat haar man naar de grenzen was vertrokken, schrok daarvan zoodanig, dat zij aan de ge volgen is overleden. Een 18-jarig jongmensch, dat bij den Omval te Amsterdam aan 't zwemmen was, werd in het water bewusteloos. Men bracht hem op het droge, doch slaagde er niet in, de levens geesten op te wekken. Waterwild. De jacht op waterwild in de provincie, welke Maandag is geopend, is tot dusver voor de weinige jagers niet onvoordeelig geweest. Er is meer wild dan verleden jaar, vooral eend vogels; over het algemeen zijn deze zwaarder dan andere jaren in dezen tijd, een gevolg van den hoogen waterstand gedurende de zomer maanden. Watersnippen zijn er nog niet veelhet meeste waterwild, zooals de pijlstaarten, talingen, pluvieren, smienten enz., wordt in het laatst dezer of in het begin der volgende maand verwacht. Er zijn niet veel jagers in het veldvelen hunner, vooral de „broodjagers", zijn onder de wapenen. Ook schijnt voor de jacht dit jaar weinig liefhebberij te bestaan. Wegens den geringen aanvoer en het warme weder, hadden nog geen verzendingen plaats. Ongelukken. Een 9-jarige knaap is naar het Wilhelmina- Gasthuis te Amsterdam vervoerd. In de P. C. Hooftstraat stand hij voor een schoenmakers- werkplaats te kijken, toen uit die werkplaats een stuk glas werd gegooid, hetwelk in een der oogen van den knaap terecht kwam. De slagersknecht v. 8., te Tiel, ging met paard en wagen een varken halen. Op den terugweg geraakte het paard op hol en liep eenige ruiten in het café >De blauwe Hands in, waardoor bet ernstig verwond werd. Van 8. geraakte bij een poging om van den wagen te springen tusschen het paard en de boomen van den wagen. Hij moest naar huis gedragen worden. Olifanten op avontuur uit. Wegens schoonmaak der stallen, waarin de olifanten van het circus Corty Altboff te Dor drecht geborgen waren, ipoesten deze tijdelijk verhuizen naar do stal van een vrachtrijder. Dat stond blijkbaar de „dikkertjes” niet aan. Ze waren nauwlijks binnen of zij keerden te rug, de straat op. Twee zandwagens liepen ze omver. Na een flinke wandeling traden ze de enstaande deur van een huis binnen. Schrik onder de bewoners. Verschillende voorwerpen moesten het ontgelden. Eindelijk gelukte het den oppassers de dieren achterwaarts naar buiten te krijgen. Rijkspostspaarbank. Gelijk wij reeds hebben medegedeeld is 3 Augustus 1.1. een Koninklijk Besluit ge nomen, waarin bepaald wordt, dat de termijn van veertien dagen, bij artikel 16, eerste lid, der wet op de Rijkspostspaarbank, vastgesteld voor de terugbetaling van op Rijkspostspaarbankboekjes verschuldigde gelden, wordt verlengd tot zes maanden op elk spaarbankboekje kunnen desverlangd te rugbetalingen geschieden tot een gezamenlijk bedrag van ten hoogste vijf en twintig gulden in zeven dagen. Het is ons bekend, dat er inleggers bij de Rijkspostspaarbank zgn, die meenen, dat zij voor bedragen boven de f25.steeds zes maanden op uitbetaling moeten wachten. Deze meening is echter niet juist. De bedoeling van het Koninklijk Besluit is eenvoudig, dat de inleggers terugbetalingen kunnen eischen tot een bedrag van f25. in de 7 dagen. Hoogere bedragen moeten evenals tot nog toe immer boven f 50. worden aangevraagd aan den Directeur en deze kan de uitbetaling uitstellen tot 6 maanden hoogstens, maar behoeft zich aan dien termijn van zes maanden niet te houden, immers hij is bevoegd om, als hem gebleken is, dat de terugbetaling dringend noodzake lijk is en de tijdsomstandigheden dit toe laten, een karteren en zelfs een zeer korten termijn te stellen. Natuurlijk blijft het gewenseht, dat zoo weinig mogelijk gebruik wordt gemaakt van de gelegenheid tot hot opvragen van grootere sommen, in de eerste plaats in het belang van de inleggers zelf, wier geld bij de Rijkspostspaarbank volkomen veilig is, terwijl zij in hun eigen huis moeten vreezen voor brand en diefstalin de tweede plaats in het algemeen belang, omdat de opvraging van spaargelden en het onttrekken van baar geld èn de Nederlandsche Bank èn de Staat èn het geldverkeer in groote moeilijkheden brengten ten slotte in het belang van het personeel der "Rijkspostspaarbank, hetwelk door de algemeene mobilisatie zoo gekrompen is, dat het slechts met moeite den nu reeds zeer verzwaarden dienst kan gaande houden. Kerknieuws. KOUDUM. Beroepen bg de Geref. Kerk alhier Ds. S. W. Bos te Westergeest. GAASTMEER. Ds. M. P. Pel te Eestrum heeft bedankt voor het beroep naar de Geref. Kerk alhier. PARREGA c.a. Bg de Ned. Herv. Kerk alhier is beroepen Ds. D. J. Peterse te Nes en Wierum. SNEEK. De poging om te komen tot op richting van een wiolrijdersafdeeling van vrij willigers bij den Landstorm alhier is opgege ven wegens onvoldoende deelname. De heer G. Stapensea alhier zal ge durende den winter van 19141915 het onderwgs geven in de bouwkunde aan de Middelb. Tech, school te Leeuwarden. OPPENHUIZEN. De heer L. A. de Vries, hoofd der O. L. school alhier komt voor op de voordracht voor hoofd der school te Hob- reede (N. H.) BOLS WARD. De brieven-en telegrambestel ler R. Buwalde alhier is benoemd tot conduc teur der brievenmalen te Zwolle (spoorweg postkantoor 41.) HEMELUMER OLDEPHAERTenNOORD WOLDE, 12 Augustus 1914. Bij de opening van de vergadering van den Raad dezer ge meente sprak de Voorzitter ongeveer’tvolgende: De tijden, welke wij beleven, zijn van zoo ernstigen aard, dat het wel niet anders kan of wij als raad dezer gemeente moeten daarbij opzettelijk onze aandacht bepalen. Het is nu al meer dan een week geleden, dat de zonen des lands werden opgeroepen om, zoo het noodig was, hun bloed te offeren voor het vaderland. De Heere heeft echter dat offer nog niet noodig gekeurd. In de vorige week ging schier geen dag zonder oorlogsverklaring voorbij, maar tot nog toe bleef Nederland gespaard en wij hebben eiken dag van vrede als een weldaad Gods te waardeeren. De berichten die inkomen, doen ons reeds iets vermoeden van de ont zettende ramp, die over Europa gekomen is. Mijne heeren, het is een tijd om ons te ver ootmoedigen. Verhieven wij ons zoo licht op onze kennis en verstand, of steunden wij op onze goederen, die wij ontvingen, thans ge voelen wij hoe afhankelijk wij zijn en dat God daarin slechts behoeft te blazen om het weg te nemen. Gemeenschappelijk leed verbroedert de menschen en niets is verschrikkelijker en walgelijker dan het egoïsme in dezen tijd. Bezondigen we ons daarom niet door te klagen over materieele schade, waar zooveel ergers ons kan treffen. Hierna is o.a. medegedeeld, dat mej. D. Yska te Warns hare benoeming tot telegram - bestelster aldaar tegen een salaris van f 60. per jaar, heeft aangenomen. Aan J. U. van der Meulen te Koudum is overeenkomstig zijn verzoek eervol ontslag verleend als ontvanger der gemeente met ingang van 1 November a.s. De voorzitter deelde hierbij mede, dat het in de bedoeling ligt in de volgende vegadering instructie en borgtocht vast te stellen en daarna sollicitanten op te roepen. De aanbevelingslijst van een dubbeltal can- didaten voor de benoeming van twee leden in het College van Zetters, wegens periodieke aftreding van de heeren J. W. de Jong te Koudum en A. A. Bajema te Warns is sa mengesteld uit de heerenJ. W. de Jong, A. A. Bajema, A. Schrale te Warns en K. Okkinga te Koudum. Overeenkomstig het voorstel van Burge meester en Wethouders is besloten denDirec- teur-Generaal der Posterijen en Telegrafie te verzoeken le. dat voor de Halj»telegraafkantoren te Koudum en Warns met ."het oog op den aan vang der godsdienstoefeningen, de Zondag- Na lezing van het formulier-gebed zegt de PV oorzitt er ongeveer het volgende .„Ofschoon ik met deze spannende drukte niet veel lust tot spreken heb, acht ik mij i. tooh verplicht deze opening van een enkel 4 rwoord vergezeld te doen gaan. Dat er oorlogs- ■K. gevaar heeft bestaan en nog bestaat is u allen bekend. Met dankbaarheid kan worden ge constateerd dat de oorlog nog buiten onzen en dat de regeering zoowel uit een dienst van 8- 9 v.m. wordt gesteld op van 88.45 v.m. 2e dat de gewone dienst voor het kantoor te Warns wordt gesteld van 9—1, van 2—3 van van 5 >/27. De gemeenterekening dienst 1913, met een ontvang van f 98646,85en een uitgaaf van f 95988.84’, alzoo batig saldo f2658.01 is ter fine van onderzoek en rapport in handen ge steld van een commissie, bestaande uit de hh. A. A. Bajema, C. J. Krul en R. D. Dijkstra. KOUDUM. Door den plaatsv. districtsvee- arts Ymker is miltvuur geconstateerd by een kalf van den veehouder 8. Speerstra alhier en retkreupel onder de schapen van 8. Schaper te Warns. Financieele Verplichtingen. De Leeuw. Ct. schrjjft: Het schijnt, dat er in deze dagen op uitge breide schaal en op schandelijke wijze mis bruik van de omstandigheden wordt gemaakt doordat zich, zonder volstrekte noodzaak, ve len aan alle financieele verplichtingen onttrek ken, alsof er, op dit gebied, geen moraliteit meer bestond Natuurlijk is in deze moeilijke tijden ieder een, die tot betalen in staat is, zedelijk ver plicht dat te doen, opdat de noodlottige ge volgen van den oorlogstoestand voor het za kenleven niet nog grooter worden, dan zij reeds zgn, en niet rechtstreeks op een alge meene financieele débacle aangestuurd wordt. Immers blijven betalingen uit, dan zullen tal van bedrijven stop gezet moeten worden, personeel zal ontslagen moeten worden, prijs gegeven aan honger en gebrek. Dat ieder, óók de particulier, die gewoon was op jaarrekening te betalen, toch zijn plicht begrijpe, en dadelijk voldoe wat dadelijk vol daan worden kan. Onze neutraliteit. Aan de commissarissen der Koningin in de verschillende provinciën is gisteren de volgende door de ministers van Binnenlandsche Zaken en van Oorlog onderteekende circulaire gericht. Wij hebben de eer u hoogedelgestrengen uit te noodigen het volgende, door bemiddeling van de burgemeesters ter kennis van de in gezetenen te brengen Nu Nederland omringd is door oorlogvoe rende mogendheden, met elk waarvan het goede betrekkingen onderhoüdt, is het van ’t hoogste belang, dat de door de regeering afgekondigde onzijdigheid niet alleen door de regeering zelve, maar ook door elk Nederlander in het bijzonder wordt in acht genomen. Daartoe is het niet voldoende dat men zich onthoude van inbreuken op de onzijdigheid, die strafrechtelijk vervolgbaar zijn; ook uitin gen van partijdigheid in het openbaar, bij monde of geschrifte, behooren achterwege te blijven. De houding van daad onzijdig, naar en goede trouw. Bij zoodanige houding bestaat de meeste kans, dat de onzijdigheid van ons land door de oorlogvoerenden wordt geëerbiedigd. Het doel van deze mededeeling is geenszins om eenige ongerustheid te wekken. Maar wel acht de regeering het noodig elke mogelijkheid tijdig onder de oogen te zien en er voor te zorgen, dat, mocht een zoo zware ramp over ons komen, deze niet door eigen schuld, door eigen onwaardig of gewelddadig optreden der ingezetenen nog zwaarder zou worden gemaakt dan zij op zich zelf reeds zou zijn. Punt III. Voorloopige vaststelling der ge meente rekening dienst 1913. De heer v. d. Goot brengt namens de commissie verslag uit. Zij heeft geen enkele op- of aanmerking zoo dat de rekening z. h. st. goedgekeurd wordt. De V o o r z. dankt de commissie voor haar werk. IV. sonen wegens twee zetters. De heeren 8. O. de Vries veld treden af. Op voorstel worden deze heeren resp. no 1 r 1 1 A-W. *n Nederland en Néér lands volk daarvoor 1 ’dfe £esPaar(l m°ge blijven. Aj RU Ik hoop dat onze regeering, ons Koninklijk Jf^Buis en allen die het terzijde staan in deze kritieke dagen als met Hoogere wijsheid en ’r voorzichtigheid omstraald zullen worden. Ik f hoop dat de kalmte, de voorzorg en het beleid niet uit het oog verloren zullen worden. Ik hoop, dat in het bijzonder niet vergeten zal worden, die Eenige Machtige Arm, die het lot der volkeren boven hunne hoofden bestuurt, de Macht, die plotseling de mogendheden kan toeroepen„Tot hiertoe en niet verder." Dat zij zoo. Vervolgens kwam aau de orde Punt I. Notulen. Mededeelingen. Ingekomen stukken. De notulen worden gelezen Medegedeeld wordt, dat: a. is ingekomen het schrijven betreffende de indiening der gemeenterekening; b. is ingekomen de goedkeuring van het 2e kwartaal schoolgeld kohier c. dat aangekocht is een 4‘/i obligatie a f 500 der gemeente IJlst tegen den koers van ioo»/4 d. dat ten laste der gemeente is gekomen eene krankzinnige. Het is een persoon, in IJlst als dienstbode werkzaam en van Sloten afkomstig e. dat de zaak met het riool in orde is; dat de nog te betalen coupon van het vorig jaar is aangeboden g. dat is ingekomen een bekendmaking met stembriefjes voor de stemming van volmachten voor Wijmbritseradeels c.a. Contributie Zee dijken. Dit laatste wordt aan B. en r ning opgedragen. ■- De rest der mededeelingen wordt voor 1 kennisgeving aangenomen. Punt II. Goedkeuring der armvoogdijreke- ning dienst 1913. De heer v. d. Goot brengt namens de commissie rapport uit. De commissie heeft geen enkele aanmerking zoo dat zij voorstelt

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Sneeker Nieuwsblad nl | 1914 | | pagina 1