SNEEKER COURANT (67ste Jaargang) en WYMBRITSERADEEL (ILc Jaargang) at I” No. 100. 30e Jaargang. t en it. Zaterdag 12 September 1914. Nederland en de Oorlog. Ons Oorlogsnummer. N ieu wstijdingen. AMNEX 198. ur. •n r> Een hardhandige opvoedster. eh. het jongetje, dat zelf niet den mijn graanafval weer i id: u anderen weg terug de smeulende puinen re >r de ae- •ge en te ne ik. ge gö i de tjne aen :in- aat Dg, ga- >P -1, m Ik 1U ;e, n. in m o- Verboden uitvoer. lig Kon. besluit is de uitvoer van mais, maismeel, gerstemeel en graanafval ver boden. Morgen, Zaterdag, en Maandag verschijnt weder ons oorlogsnummer, bevattende o. a. de laatste oorlogs- telegrammen. Omstreeks VIJF UUR is het a 2 ct. verkrijgbaar aan ons Bureau en bij de Agenten. In dit nummer is nog gelegenheid tot het plaatsen van enkele Adver- tentiën, waarvoor speciale condities. DE UITGEVERS. ijzeren binten, en van marine-schepe- van langdurig verblyf in trein naar Servië, om dokter van Tienhoven gewonden in oorlog te verplegen. De Indische handel. Belanghebbenden hier te lande bjj Indischen handel hebben Indië aanbevolen, wegens gebleken onveiligheid van ladingen op Nederlandsche stoomschepen uit Indië, de producten niet te verschepen. Uit het geheel stil liggen van de vracht vaart op Indië worden zeer ernstige eco nomische gevolgen voor Indië gevreesd. Onze officieren in Albanië. Onze gezant te Rome heeft aan den mi nister van Buitenlandsche Zaken getelegra feerd, dat volgens bericht door hem van den Roemeenschen gezant ontvangen te Durazzo de nocdige orders zyn gegeven om de twee gevangen Nederlandsche officieren Reimers en Verhuist ih vryheid te stellen. SNEEK. Op de voordracht voor hoofd der school te Nijetrijne komt als No. 2 voor de heer T. Hoekstra, onderwgzer alhier. De heer E. Dryfhout alhier, slaagde te ’s Gravenhage voor het eerste gedeelte notarieel staats-examen. RAUWERD, 10 Sopt. Geslaagd voor adspirant-commies der posteryen en tele grafie de heer T. Beetstra, geboren alhier. Van de Leeuwarder Rechtbank. Libbert B 19-jarig schippersknecht wa§ de schitterende ontvangst door Hoorns in gezetenen. Het prljsverklaarde zilver. De Fransche regeering zal het zilver, bestemd voor de Nederlandsche Bank, dat uit de »Nieuw-Amsterdam" te Brest gelost j°nUeM0 zoo noodig werd, per »Tambora«, die eveneens te Brest 1 J ligt, naar Nederland verzenden, Belgische hulpbehoevenden. Sinds Zaterdag werden van uit België duizenden uitgewekenen en Belgische vluch telingen met de stoomtram naar Breskens vervoerd, vanwaar zjj verder gaan naar Vlissingen. Er zyn dientengevolge eenige extra-treinen ingelegd. De meeste vluchtelingen hadden geen of nanweljjks den tyd, hun kostbaarheden mee te nemen. Sommige vluchtelingen zagen voor hun oogen hun woning in vlammen opgaan. Velen hebben dagen achtereen in kelders opgesloten gezeten, omdat niemand zich buiten zijne woning durfde wagen. In de gemeenten langs onze grens zyn overal vluchtelingen opgenomen. Het aantal ver meerdert, met elke tram, die aankomt. Naar den oorlog. Twee verplegers en twee verpleegsters vertrokken gistermorgen per Zwitserschen in samenwerking met den Inlijving lichting 1914. De nog niet in dienst gestelde lotelingen der lichting van 1914, dat zyn zjj, die be stemd zyn ter inly ving bjj de bereden korp sen en bjj de genietroepen, voor zoover deze laatste als ambtenaar bjj de posteryen en telegrafie belast zyn met den toesteldienst, NIEUWE SNEEKER COURANT 16 Mei te Sneek aan het turfventen. Hg kwam o.a. op den Ouden Dyk in etn steeg bij een woning, waarvan hjj de deur opende en wolk” riep. Geen antwoord. Toen is Libbert naar binnen 'ge stapt. Het toeval wilde dat hy in de ka mer, waarin hij kwam, een zilveren lepel op het schenkblad zag liggen. Die lepel is door Libbert meegenomen en verkocht aan een hem onbekenden schippe’ De rechtmatige eigenaar was H. Uaringa. Libbert, die zich al eerder aan een anders eigendom heeft vergrepen en in de straf gevangenis alhier gedetineerd is, bekende. De eisch tegen hem was zes maanden. Uitspraak Woensdag a.s. Lijkverbranding. De kantonrechter te Haarlem ontsloeg de heeren dr. van Lissa en mr. Meyer, die terecht gestaan hebben wegens overtreding der Begrafeniswet (het verbranden van een lyk in den oven op Westerveld) van rechts vervolging. Wethoudersbenoeming. De Gemeenteraad vau Amsterdam be noemde Woensdag tot wethouder (vacatme- Delpral) den heer W. H. Vliegen, na her stemming met den heer Van Tienen. De De heer Vliegen kreeg 19 stemmen, de heer Van Tienen 157 stemmen werden in blanco uitgebracht. De heer Vliegen verklaaide de benoeming te aanvaarden. Prof. dr. K. Heilbronnen, f Onverwacht is te Utrecht op 44-jarigen leeftyd overleden prof. dr. K. Heilbronner, sinds 1903 hoogleeraar in de psychiatrie te Utrecht eu directeur aan de psychiatrisch neurologische kliniek aldaar, welke laatste onder zyn leiding tot stand kwam. Vóór 1903 was dr. Heilbronner diiec- teur van het Prison asyl te Breslau. Een gemeente-arbeider, die weduwnaar was geworden, had met zyn drie kinderen intrek genomen bjj eeu bewoonster der Al bert Cuypstraat te Amsterdam. Onder de kinderen was een zes-jarig jon getje, dat niet zindeljjk was, en de vrouw, die de kinderen moest opvoeden, had van den vader vergunning gekregen om het j een pak voor de broek te geven, ten einde het van zyn slechte gewoonte te genezen. Van dit tuchtigingsrecht werd door de vrouw echter een buitensporig gebruik ge maakt. Volgens de buren sloeg zy het kind, ruwe scheldwoorden bezigend, op een Maan dag en Woensdag in Mei meermalen tegen den grond en op Woensdag mishandelde zy het zoodanig, dat het het bed moest houden en zyn gezicht bebloed en opge zwollen was. De vader van het jongetje, dat zelf niet geklaagd had, werd gewaarschuwd. Hy verliet met zyn kinderen de woning der hardhandige opvoedster, die ook haar eigen dochtertje de tuchtroede niet spaarde, en is sedert hertrouwd. Dezer dagen stond de vrouw terecht, be klaagd van mishandeling van den zesjari gen knaap, een tenger, klein jongetje. Het O. M., van oordeel dat een dergeljj- ke tuchtiging alle perken te buiten ging, eischte drie weken gevangenisstraf. Plaatselijke keuze. Het comité voor plaatselyke keuze heeft op het adres aan H. M. de Koningin in het geheel 670.902 handteekeningen verkre gen, verdeeld als volgtin Frieslard 103,760, Groningen 37.840, Drente 23.760, Overjjsel 56,638, Gelderland 71,364, Utrecht 38,826, Noord-Holland 140,111, Zuid-Holland 157,678, Zeeland 23,239, Noord-Brabant 15,662, Limburg 1734. Van personen, die buiten eigen gemeente hebben geteekend 288 en van Nederlandsche onderdanen uit Zwitserland 2. Het comité wyst er op, dat de Volksbond zich buiten de beweging heeft geplaatst en dat Sobrietas na korten tyd van medewer king zich genoodzaakt heeft gezien, een neutraal standpunt in te nemen. Dit laat ste vooral heeft aan de beweging schade berokkend. Oud-minister Colijn. Oud-minister Colyn berichtte dat hij de benoeming tot Eerste Kamerlid voor Gel derland aannam. □e verwoesting van Dendermonde. De corr. van do N. 11. Crt. schrijft: Toen ik te Dendermonde kwam, was mijn verwondering groot, daar ik geen Duitschers zag. Do stadspoort lag geheel in puin. De Boter- straat, de Beurzestraat en daarmede evenwij dig loopende Kerkstraat was geheel uitgebrand. Een akelige stank van gebrand vleesch kwam mij tegemoet. Vele lijken van menschen (bur gers, Duitsche en Belgische soldaten) lagen schots en scheef door elkaar. De meesten verkeerden al in ontbinding. Een menigte wa pens lagen hier ook door elkaar, zooals re- rolvers, geweren, sabels, enz. enz. Vele Duit sche gesneuvelde soldaten hadden de revolver nog in de vuist geklemd en de handen kramp achtig vertrokken. Door de smeulende puinhoopen en de dichte rookwolken, die als een dikke mist over de stad hingen, kon ik mijn weg verder naar de Markt niet goed vinden. Dat was ook de reden, dat ik nog geen sol daten gezien had. Plotseling klonk een knetterende, krakende slag. Een doffe val van instortende muren, een oorverdoovend geraas van vallend puin, stukken ijzer, enz. Van alle kanten weerklonk nu meteen geweervuur. Ik kon echter niets zien en ik dacht dat mijn laatste uur gesla gen was. Ik bleef verbijsterd staan en dat is misschien mijn behoud geweest. Soldaten naderden met het geweer gereed om te schieten het waren Duitschers 1 Met de geladen revolver in de vuist kwam een Hauptmann op mij af en vroeg mij in het Duitsch wat ik daar te maken had. Ik antwoordde hem, dat ik van Gent ge komen was om mijn familie te Antwerpen te bezoeken. Hij beduidde mij, terwijl hij tot mijn groote geruststelling de revolver liet zakken, dat hot nutteloos was, dat te beproeven, omdat alle communicatie mot Antwerpen verbroken was. De brug over de Dender en do Schelde had den zij opgeblazen en Inderdaad zijn er treinen meer trokken. Toen de Duitschers hoorden, JI-llM_ 1.*.. weer ingaan. Ik had er echter genoeg van, nieuwsgierigheid bevredigd was, on on nu mijn ik wist hoe de stad er uitzag, verlangde ik niets lie ver dan weer zoo spoedig mogelijk weg te trokken. Ik ging dan langs een en hior was de rook van niet zoo zwaar en kon ik ten minste voor mij uitzien. Op de Kwakersvest zag ik, dat alle eigen dommen van particulieren verbrand waren, de spoorbrug vernield, sedert Zaterdag 1.1. geen uit Gent naar Antwerpen vor- Toen de Duitschers hoorden, dat ik een Hollander was, kon ik ongehinderd de stad een chaos van balken en verbrand meubilair lag hier doorheen. Heel de stad was verlaten, rijk en armwas gevlucht, en, evenals te Leuven en elders reeds in België, waren hét vooral do voorname wij ken, die het meest geteisterd waren. Op goed geluk vond ik mijn weg weer, bui ten de stad, en kwam toevalliger wijze weer dezelfde patrouille tegen (maar nu verdubbeld), die mij had aangehouden. De soldaten voerden in hun midden twee mannen uit het volk mede niet de handen op den rug gebonden. Ze waren allerellendigst toegetakeld, één had n.m. maar een pantalon aan met één pijp, do andere pijp was er blijkbaar afgoschourd, en het blooto been waarlangs het bloed sijpelde was zichtbaar. Voor hoofddeksel had deze ongelukkige een verfomfaaide dameshoed op met twee groote voeren. Maar ondanks zijn potsierlijke verschijning maakte de stumpert een deorniswekkenden indruk. Een soldaat zoidc mij in hot voorbijgaan, dat het twee plunderaars waren, doch de man nen riepen maar steeds, dat zo naar hun huisje* hadden willen kijken, of er nog iets te red den viol. Zij werden, naar ik verder hoorde, naar de Markt gebracht om doodgeschoten te worden. Op mijn terugweg heb ik nog het een en ander gehoord over de bezetting van Dender monde. De Duitschers kwamen Vrijdagmorgen rond elf uur in de stad, na de Belgische troepen achteruit geslagen te hebben Zij eischten op het stadhuis een millioen frank oorlogsschat ting het gemeentebestuur bleek echtor niet te vinden en was in werkelijkheid reeds lang gevlucht. Daar waren de Duitschers zeer ver bitterd over en zij gaven de bevolking twee uren den tijd om te vluchten (verscheidene rijke menschen waren als gijzelaars gevangen genomen), want de stad zou in brand gesto ken worden. Tevoren had men nog een poging aange wend bij den millionair Van der Tongeren, den grootsten nijveraar van de stad (ijzerfa brikant), om van hem het millioen los te krijgen. Deze weigerde echter, zeggende, dat al zijn geld in Engeland was. Do Duitschers hebben daarna hun bedrei ging ten uitvoer gelegd. Poutsma over de oorlog. In de „Daily Citizen*' publiceert de bekende Afrikaansche arbeidersleider Poutsma (Fries van geboorte) die onlangs met acht zijner mak kers uit Zuid-Afrika werd verbannen, een ar tikel, waarin hij, na de moeilijkheden te heb ben beschreven, waarmede hij te kampen had, om met vrou.w en kind veilig uit Berlijn en over de Nederlandsche grens te komen, een beroep doet op alle Engelsche socialisten, om tegen het Duitsche imperialisme de wapens op te vatten. „Overal waar ik kwam, buiten Duitschland," aldus Poutsma, volgens de vertaling in de „Tel.“, „bevond ik, dat de socialisten vast overtuigd waren, dat Duitschland ongelijk heeft, en er vurig naar verlangen, dat de En- gelschen gehoor geven aan den oproep, om onder do wapens te komen. Ik zelf gevoel dit zoo sterk, dat ik dadelijk aan het hoofdkwar tier der Engelsche labourparty heb aangebo den om vergaderingen toe te spreken, ten einde aan het volk mede te deelen, wat ik het eene noodige acht in deze dagen, en wat er voor ons op het spel staat." Poutsma vertelt dan een en ander van de terugkomst van den keizer en het kroonprin selijk paar, die hij bijwoonde. Berlijn was let terlijk dol van opwinding, en de gansche be volking was door een oorlogsrazernij aangegre pen. De keizer zat als een standbeeld zoo on beweeglijk in het rijtuig, met strak, bleek gelaat, waarop geen spier vertrok; kroonprins Wilhelm en zijn gade daarentegen bogen en knikten vriendelijk glimlachend do menigte toe. Vervolgens maakt de Afrikaansche arbei dersleider gewag van de aankomst der dui zenden Oost-Pruisische vluchtelingen te Berlijn, die daar een zeer slechten indruk verwekte, en aanleiding gaf tot het alarmeerende ge- rucht, dat de Russen binnen zeer korten tyd de Duitsche rijkshoofdstad zouden bereiken. De organisatie en de uitrusting van het Duitsche leger, dit moet Poutsma erkennen, waren bewonderenswaardig en de mobilisatie verliep met de regelmaat van een uurwerk. Te Berlijn twijfelt niemand ook maar een se conde aan een volledige overwinning. De men schen vinden de Belgen ezelachtig, dat zij de Duitschers niet liever hebben toegestaan, over hun gebied te trekken, on dat hun „zware straf rechtmatig is.” Poutsma sprak met veel Duitsche sociaal-democraten, die bekend staan als overtuigde internationalisten, maar waar van er nu velen erger te keer gingen dan de meest jingoïstische „patriot". In overleg met de Duitsche regeering heb ben sommige Duitsche sociaal-democraten pas sen gekregen om naar landen als Nederland, Frankrijk, Italië en Zweden te gaan, om aan de socialisten te gaan uitleggen, dat Duitsch land in zijn recht is. „De openbare meaning in Nederland", al dus Poutsma, „ook die der socialisten, is aan de zijde van Engeland, vooral sedert het be kend worden der Duitsche afschuwelijkheden in België. Verscheidene regimenten van het Nederland sche leger er staan daar thans 240.000 man onder do wapenen werden zoo woe- zouden volgens wettelyk voorschrift in Oc tober a.s. moeten worden ingelyfd. De minister van Oorlog heeft thans aan de Commissarissen der Koningin medege deeld, dat het in zyn voornemen ligt te bevorderen, dat die inlyving eerst later zal geschieden. Uitvoering van rijksbouwwerken. Naar verluidt, zal het corps van ryks- bouwmeesters uitgebreid worden, wegens het voornemen van de legeering om vele bouwwerken te doen uitvoeren. Verhooglng broodprijzen. De bakkers te Winschoten hebben de broodprijzen 20 pCt. verhoogd. Het rogge brood kost daar nu 40 cent per K.G. Nog niet terug. Op last uit Nederland wordt tot nader order geen terugkeer lingen op grond de tropen toegestaan, in verband met den dreigenden staatkundigen toestand in Europa. Noodrations. De minister van Oorlog, ontwaard heb bende, dat bij enkele onderdeden van het leger zonder noodzaak noodrations zyn ver bruikt of op andere wjjze zyn verloren ge gaan brengt ter kennis van de landmacht, dat afgescheiden van de wegensonge oorloofd verbruik op te leggen krygstuch- telyke straf de waarde van ongeoorloofd verbruikte noodrations door de verbruikers moet worden vergoed. Deswege behoort in houding op de jaarwedde of de soldy te worden opgelegd en wel voor soldy genie tenden tot een bedrag per dag, gelijkstaande met de helft der soldy, en voor de jaar- wedde-genietenden tot een bedrag per dag door den commandeerenden officier van het korps of korpsgedeelte te bepalen. Een nieuwe broodsoort. De heer P. van der Weerdt te Valken burg (Z. H.) heeft een brood gebakken, dat bestond uit 2/s tarwe en ï/s gemalen tul penbollen. Dit brood werd m de vergade ring van bakkerspatroons te Leiden getoond en men oordeelde den smaak goed. Van d. W. zal ook dit brood onderwerpen aan een onderzoek door het Ryksstation voor Bak kerij en Maalderij te Wageningen, ter vast stelling van de voedingswaarde. Opening Staten-Generaal. De koninklijke stoet ter opening van de Staten-Generaal zal eenigszins ingekrompen worden, daar de Koningin een aantal harer stalpaarden ter beschikking van het leger bestuur heeft gesteld. Tarwe- en roggeprijzen. Minister Treub deelde in antwoord op desbetreffende vragen mede, dat tarwe- en roggepryzen, ai zyn zij door hem lager gesteld dan die voor het buitenland, vol doende winst aan handelaren en boeren verzekeren. Mocht de circulaire aan de burgemeesters ter voorkoming van prysopdryving van broodkoren onvoldoende biyken, dan zal de regeering dieper ingrijpende maatregelen moeten nemen. Overwogen wordt, door den invoer van buiten in de behoefte aan veevoeder, vooral tegen den winter te voorzien. Den 4 September vertrok de eerste la ding der in Amerika aangekochte tarwe. Militaire automobielen en motorrijwielen. De opperbevelhebber van de land- en zeemacht heeft de volgende aanschrijving uitgevaardigd Ingevolge het bepaalde in art. 24 der Motor- en Rywielwet 1905 (Staatsblad no. 69, gewijzigd bjj de wet van 6 October 1908, Staatsblad no. 313 is deze wet onder de tegenwoordige omstandigheden niet van toepassing op motorrijtuigen en rywielen met militaire bestuurders, en op motorrij tuigen en rywielen bestuurd door niet-mi- litaire bestuurders, voor zooveel bedoelde rjjtuigen of rywielen worden gebezigd ten behoeve van ’s Ryks dienst. Aangezien my gebleken is dat bedoelde buitenwerkingstelling aanleiding heeft ge geven tot tal van klachten over onvoor zichtig en woest ryden, wordt door my het volgende bepaald Het is den bestuurder van een militair motorrijtuig verboden a. daarmede te rydert op zoodanige wjjze of met zoodanige snelheid, dat de vryheid of de veiligheid van het verkeer wordt be lemmerd of in gevaar gebracht b. daarmede een weg te beryden, die volgens een waarschuwingsbord van het door den Minister van Waterstaat vastge steld model, voor het verkeer met motor rijtuigen is uitgesloten, met uitzondering van die wegen, waarvoor geen parallelweg aanwesig is. Voorts wordt door mij bepaald, dat de bestuurder van een militair motorrijtuig verplicht is op de eerste vordering van een ambtenaar van rijks- en gemeentepolitie, zyn rybewys te toonen en aan de aanwij zingen betreffende de regeling van het ver keer gevolg te geven. Onder motorrijtuig wordt zoowel een motorrijwiel als een automobiel verstaan. Burgers en militairen. De soldaten, die te Hoorn gelegerd zyn geweest, en Maandag naar elders zyn ver trokken, hebben de burgery op verschil lende manieren bedankt voor de gulle ont vangst. De soldaten, die verblijf hielden in de Tweede Burgerschool, schreven voor hun vertrek op de stoepen »Dank voor de thee en de koffie”, «dank voor het genotene”, »we scheiden met wee moed”, »met groot leedwezen vertrekken we uit Hoorn” enz. Op de stoepen der oude H. B. S. waren woorden van dank neergeschreven voor VERGADERING van de Kamer van Koophandel en Fabrieken te Sneek op Dinsdag 8 Sept. 1914. Aanwezig de heeren P. Reinouts van Haga, voorzitterS. Henstra, W. Nieveen, E. Pries ter, H. Brenninkmeijer, S. v. d. Meulen Szn. en J. Lindeman, secretaris. Afwezig met kennisgeving de heer R. Gorter. Na opening der vergadering door den voor zitter worden de notulen der vorige vergade ring gelezen en goedgekeurd. Hierna doet de secretaris lecture van de volgende uitgegane stukken a missive No. 562 aan B. en W. van Sneek bij de voorloopige kiezerslijst dezer Kamer b telegram van d.d. 20 Aug. j.l. aan den Raad van Administratie der H. S. M. inhou dende verzoek om betere spoorwegverbinding met Leeuwarden en Stavoren. Hierop werd door genoemden Raad geant woord, dat ingevolge beslissing van den op perbevelhebber vooralsnog aan de dienstrege ling StavorenLeeuwarden geen uitbreiding kon worden gegeven. c telegram van d.d. 29 Aug. verzonden aan Z. Ex. den Minister van Oorlog, inhou dende mededeeling, dat het voor den handel van Friesland in ’t algemeen en voor dien van Sneek en Leeuwarden in ’t bijzonder en mede ook voor het markt- en schoolbezoek beslist noodzakelijk is, dat een morgentrein Stavo renLeeuwarden wordt ingelegd. Vertrek Sta voren ongeveer 6 uur, aankomst Leeuwarden 8 uur en vertrek van Leeuwarden terug on geveer 12 uur. Hierop mocht de Kamer tot antwoord ont vangen, dat aan haar verzoek bereids is vol daan. d mededeeling aan B. en W. van Sneek van den inhoud van het aan den Min. van Oorlog verzonden telegram, met verzoek, dat door hun college in gelijken zin wordt ge adviseerd. Hierna wordt besloten Z. Ex. den Min. van Oorlog mede te deelen, dat de Kamer met ge noegen kennis heeft genomen van de aange brachte verbeteringen in de spoorwegverbin dingen met Sneek, maar dat zij alsnog een be roep op zijne medewerking en steun doet om te verkrijgen, dat de nieuw ingelegde trein, welke 10 uur van Sneek naar Leeuwarden ver trekt, vanaf Stavoren zal loopen en dat de trein welke alhier te 12.59 van Leeuwarden arri veert zal doorloopen tot Stavoren. Mochten daartoe overwegende bezwaren be staan, dan zou de Kamer in het belang van de Sneeker weekmarkt gaarne zien dat ge noemde treinen althans des Dinsdags worden ingelegd. Vervolgens deelt de commissie voor spoor- zaken mede, dat de zaak van verbetering van de kelderluiken aan ’t Station alhier reeds in behandeling is en binnenkort afdoende hierin voorzien zal worden. Na het behandelen van nog eenige huishou delijke zaken sluit de Voorz. de Verg.

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Sneeker Nieuwsblad nl | 1914 | | pagina 1