1 2000
SNEEKER COURANT(67ste Jaargang) en WYMBRITSERADEEL (14de Jaargang)
bij“8e f?nn f ISO hLTv™,I 75 f 50 f 95
A
Woensdag 23 September 1914.
No,'J03.
30e Jaargang.
Officieel Orgaan der Gemeente Sneek.
Nieuwstijdingen.
Uitgevers: Firma H. BRANDENBURGH
Ged. Poortezijlen, - Hoek Kleilizand - Sneek.
TELEFOON No. 150.
Ons Oorlogsnummer.
Verschijnt Dinsdags- en Vrijdagsavonds.
Nederland en de Oorlog.
Onjuiste geruchten.
De Abonne’s op dit blad worden op aanvraag Gratis verzekerd tegen de gevolgen van Ongelukken voor onderstaande
bedragen. (Risico gedekt door de Hollandsche Algemeene Verzekeringsbank te Schiedam.)
I”
I
bij verlies
van een Duim.
f4300.
f4294.
f4155.
f4125.
bij' verlies van
elke andere
V i n g e r.
bij
O v e r 1 ij d e n.
1-
Vlaaoher* op de Noordzee.
Bedelaars voor de rechter.
Invaliditeit l^VV Overladen. 11JU of Oog. 4 J ™n een D u i m. i JU w s v j n g er j J
sgen-
j
l
gebouwde
I
SNEEK, Sept. 1914. Onze stadgenoot,
de heer A. Schottelndreiër, rgksklerk bg
I een
het StaatE-
f214.
f 198.
f 179.80.
f 179.
ar
ie
m
m
de
>g*
ir
on
zij
de
il,
in
is
le
.n
is
it-
n-
en
tw
op
»e-
ief
s-
n,
Je
an
zoo
weitje was
tegen één
Morgen, Woensdag en Donderdag
verschijnt weder ons oorlogsnummer,
bevattende o. a. de laatste oorlogs-
telegrammen.
Omstreeks VIJF UUR is het a 2
ct. verkrijgbaar aan ons Bureau en
bij de Agenten.
In dit nummer is nog gelegenheid
tot het plaatsen van enkele Adver-
tentiën, waarvoor speciale condities.
DE UITGEVERS.
ct.
H
v
H
kun-
eftijd
•Dj
Een deel van de
en Donderdags-
Vrijdags-
Groote Advertontion kunnen uiterlijk tct Maandags
avonds ingezonden werden, kleine tot Dinsdags- en
morgens 10 uur.
ABONNEMENTS-PRIJS
Per jaar fl.50, franco per post f2.buitenland f5.—
Afzonderlijke nummers 3 cent.
ADVERTENT1E-PRIJS
15 regels 35 cent, elke regel meer 6 cent.
Bij abonnement belangrijke korting.
Ingezonden Mededeelingen 10 cent per regel.
Lichting 1915.
Naar men verneemt, hebben de miliciens
van de lichting 1915 wel na de bekrach
tiging der wet, die hun vervroegde oproe
ping mogelgk maakte, een waarschuwing
ontvangen, dat zg kans hadden, vroeger te
worden opgeroepen, maar is de toestand
thans zóó, dat die kans veel geringer is
geworden en zullen zg vermoedelgk op den
gewonen tgd voor het vervullen hunner
militaire plichten onder de wapenen moeten
komen.
De Britsche admiraliteit heeft verzekerd,
dat Nederlandsche visschersschepen op eigen
risico en gevaar nabg Doggersbank willende
visschen, daarin door de Britsche marine
niet zullen worden gehinderd. Aangeraden
wordt, steeds de nationale vlag te voeren
en geen draadlooze telegrafie-inrichting aan
boord te hebben.
Verbod van uitvoer.
Bg Kon. besluit is verboden de uitvoer
van alle producten, afkomstig van haver,
-tarwe en spelt, rogge, gerst, boekweit en
mais.
Tgdelijk is opgeheven het verbod van
uitvoer van coca.
Geen zoutzuur.
In de provincie Groningen zullen binnen
kort de carton fabrieken stopgezet worden
wegens gebrek aan zoutzuur, waarvan
Duitschland den uitvoer verbood.
Sedert de oorlog uitbrak zgn, aldus het
>Hbld.«, meer dan eene, soms door ernstige
personen, die volkomen te goeder trouw
waren, geruchten verspreid over ultimatums,
die aan onze regeering zouden zgn gesteld,
I nu eens door Duitschland, dan weer door
I Engeland. Dezer dagen bereikte ons op
nieuw zulk een bewering. Nu zouden wg
wellicht kunnen volstaan met te verwgzen
naar dezen zin in de Troonrede: >Ik mag
echter dankbaar vaststellen dat onze vriend
schappelijke betrekkingen met alle mogend
heden ongestoord zgn gebleven”, ware het
niet dat er altgd tal van achterdochtigen
zgn, die zulk een klaren zin toch nog wel
ingewikkeld weten uit te leggen. Daarom
zullen wg ten overvloede zoo stellig moge
lijk verzekeren, dat sinds het uitbreken van
den oorlog onze regeering noch mondeling,
noch schriftelijk eenig ultimatum heeft ont
vangen of zelfs maar iets dat op een drei
gement geleek. De moeilijkheden, waar
voor de regeering herhaaldelgk wordt ge
plaatst, zgn zeker ernstig genoeg. Maar
al blgft de toekomst geheel onzeker, men
mag den staat van zaken niet versombe
ren door onjuiste geruchten.
Honger traktement.
Het ligt in het voornemen van den mi
nister van Oorlog om aan elk milicien, die
langer dan 8i/g maand heeft gediend, een
soldjjverhooging van 3 cent per dag toe te
kennen; thans wordt die soldgverhooging
slechts genoten voor dienst bg het blijvende
gedeelte.
NIEUWE SNEEKER COURANT
ANNEX
trooa I
kaart i’
Wil-
In de eerste plaats zal een regeling van
het Staatsspoorwegbedrgf tot stand moeten
zgn gebracht, en bovendien een omvang
rijk onderzoek noodig zgn ten einde te
komen tot een keuze uit de drie wgzen
van naasting, welke volgers de overeen
komsten mogeljjk zgn.
De naasting zelf behoort niet tot de taak,
welke de tegenwoordige regeering zich heeft
gesteld.
Doch de regeering moet bg haar houding
ten opzichte van het spoorwegbedrijf nim
mer de mogelijkheid van naasting uit het
oog verliezen en hinderpalen daartegen zoo
veel doenlijk vermijden of wegnemen. Dat
deed ook de ambtsvoorganger van den tegen-
woordigen minister van Waterstaat door de
voor het spoorwegpersoneel zoo heilzame
oplossing van het vraagstuk der pension-
neering te bevorderen. Deze minister meent
in denzelfden geest te moeten handelen,
door voort te werken aan den reeds ver
richten arbeid ter organisatie van het Staats
spoorweg bedrgf. De vrucht van dit inzicht
is het thans voorgestelde ontwerp van wet
tot regeling van dat bedrgf.
De stand der Landbouwgewassen.
De »Staatscourant< bevat een overzicht
van den stand der landbouwgewassen om
streeks 12 September, onder medewerking
vau de Rgkslandbouwleeraren, samengesteld
naar gegevens verstrekt door de correspon
denten van de directie van den landbouw.
Wg vonden vermeld, wat de provincie
Friesland betreft, dat de oogst van het
klaverzaad matig is.
De consumptie-aardappelen beloven een
ruimen oogst van zeer goede kwaliteit.
Van ziekte wordt zeer weinig gewag ge
maakt. Het rooien ging op kleigrond aan
vankelijk met eenige moeite gepaard, ten
gevolge van de hardheid van den bodem.
Uit Friesland wordt bericht, dat de aard
appelen, mede ten gevolge van de droogte,
te blank voor den dag kwamen, waardoor de
duurzaamheid niet wordt bevorderd. Na
den gevallen regen zal hierin waarschijnlijk
verbetering zgn gekomen.
De stand is in belangrgke productiege
bieden als de Friesche klei en Zeeland zeer
goed.
Hoewel het nog niet mogelgk is een
volledig oordeel uit te spreken, daar het
rooien pas is begonnen, schgnt de oogst
van fabrieksaardappelen het gemiddelde niet
te boven gaan. Over het geheel zgn de
knollen ten gevolge van de groote droogte
niet groot van stuk. Op het zand is de
stand in Friesland goed.
De qualiteit der fabrieksaardappelen
schgnt goed te zgn.
De stand der suikerbieten is zeer goed,
eveneens die van de cichorei.
Ten slotte wordt nog gemeld, dat men
in Friesland over het geheel nog vrg wat
grashooi 2e snede heeft gewonnen,
kwaliteit is uitstekend. E2—1
2e snede is ingehaald.
Besmettelijke ziekten.
In de week van 9 tot 15 September kwam
de volgende opgave van het aantal geval
len van besmettelgke ziekten uit Friesland
ter kennis van den Centralen Gezondheids
raad
Roodvonk Opsterland 2 gevallen Diph-
theritis: Doniawerstal 5, Leeuwarden 1 en
Sneek 4 gevallen.
aam Fockema t
Zaterdagmiddag is te Arnhem op 49-
jarigen leeftijd overleden de heer Daam
Fockema, hoofdconsul van den A.N.W.B.,
lid van den gemeenteraad, vice-consul van
Spanje, voorzitter van den Nederlandschen
Bond voor Vreemdelingenverkeer en be
stuurslid van tal van sportvtreenigingen.
Zijn vrouw vermoord
J. S., opperman, die zgn vrouw in de
Kalkoenstraat te 's Gravenhage met revol
verschoten vermoordde, is deswege door de
de Registratie en Domeinen alhier, is in
gelijke betrekking benoemd te ’s Gravenhage.
De afdeeling Sneek van den Bond voor
Staatspensionneering verliest in hem een
jjverig bestuurslid.
Bjj het bekend worden van de nieuwe
dienstregeling der H.IJ.S.M. bleek het de
Kamer van Koophandel alhier, dat ofschoon
wel gelet was op haar verzoek tot inleg-
ging van meerdere treinen, er niet op voor
kwam een geschikte trein vanaf Stavoren
naar hier voor de marktbezoekers, zooals
zij had aangevraagd.
De eerste trein uit Stavoren toch komt
hier aan te 7.25, de tweede eerst te 12.08.
De Kamer wendde zich daarom Zaterdag
jl. nog telegrafisch tot de Directie om als
nog hieraan gehoor te geven. Tot haar
genoegen ontving zg hierop bericht dat
vanaf heden des Dinsdags nog een trein
zal loopen 9.30 ’s morgens van Stavoren,
aankomst te Sneek 10.26, stoppende aan
alle tusschenstafions.
Op de voordracht voor onderwijzeres
aan de O. L. School te Itens komt voor
mej. G. Veen alhier.
IJLST Uitslag aanbesteding van het
bouwen van een onderwgzerswoning, onder
opzicht van den heer D. Woudstra.
S. Spjjksma, IJlst f 4494.
S. Groot, Makkumermee,polder, f4380.50.
P. Douma, Oosterwierum,
C. Lanting, IJlst,
D. Canrinus, Oosthem,
S. Woudstra, Koudurn,
Het werk is op verzoek van den opzich
ter, wegens familie-relatiön gegund aan den
op een na laagsten inschrijver, den heer
Canrinus.
Voorts werd aanbesteed het binnen en
buiten afverven van de nieuw
school voor Ger. onderwijs.
Ingeschreven werd door:
A. J. Tgsma, IJlst,
J. Y. de Vries,
S. van Koningsveld,
W. G. Tgsma,
Aan den laagsten inschrijver gegund.
HINDELOOPEN, 20 Sept. Aangaande
de hier tijdens den storm van Vrgdag j.l.
aangespoelde visschersschuit Wieringen 77”
zg nog vermeld, dat dit schip, in zee voor
anker liggende, is losgeslagen en het de
bemanning, waaronder een jongen, is gelukt,
op een in de nabgheid zgnd, iets grooter
schip, over te springen, zoodat het ongeval
nogal betrekkelgk goed is afgeloopen. Het
schip is n.l. ook behouden gebleven.
W. J. Oosterhoff Jzn. f
Te Leeuwarden is in den ouderdom van
ruim 78 jaren overleden de heer W. J.
Oosterhoff Jzn., directeur der Algemeene
Friesche Levensverzekeringmaatschappij
Jubilé Edo Bergsma.
Gisteren, 21 September was het 30 jaar
geleden, dat het lid der Eerste Kamer, de
heer Edo Bergsma, benoemd werd tot voor
zitter van den A. N. W. B. Toeristenbond
voor Nederland.
„De Kampioen” van 18 dezer wgdt een
waardeerend woord aan den sympathieken
voorzitter, waarin er aan herinnerd wordt,
dat onder zgn leiding. „Het Neder). Vélo-
eipédistenverbond” van weleer, met eenige
honderden leden, de Toeristenbond voor
Nederland geworden is, de A. N. W. B.,
wiens ledental de vgf-en-dertig-duizend
nadert.
Regeling van het Staatsspoorweg-
bedrijff-
Bg de Tweede Kamer is ingediend
wetsontwerp tot regeling van L— 2:
spoorwegbedrijf.
Blijkens de memorie van toelichting zal,
voordat naasting van spoorwegen volgens
de spoor wegovereenkom sten van 1890 zou
kunnen plaats vinden, een veel omvattende
arbeid te verrichten zgn.
Gevaarlijke dingen!
In IJmuiden is gisteren aan het Noor-
derstrand ten noorden van de Noordpier
een mgn aangespoeld, welke door eenige
zeeofficieren onschadelgk werd gemaakt.
Daarna werd de mgn naar het fort vervoerd
om gedemonteerd te worden.
Vermoedelgk is deze aangespoelde mgn
een Duitsche, blgkens de ingewonnen in
formaties, en zg is hoogstwaarschijnlijk ten
gevolge van de hevige stormen losgeraakt
en op onze kust gestrand.
Te Kadzand in Zeeland is Zaterdag door
een paar vrouwen een afgedrevtn mgn op
het strand gevonden. Vermoedelgk is deze
afkomstig van de mgnen in de Wielingen
aan de mond van de Westerschelde.
Vrij vervoer van militairen.
Op een schriftelgke vraag van het Kamer
lid den heer ter Laan (Den Haag), of vrg
vervoer kan worden toegestaan aan degenen,
die onder de wapenen zgn wegens de mo
bilisatie en die voor één dag of enkele dagen
naar bun haardsteden mogen gaan, hebben
de ministers van Oorlog en van Marine
schriftelgk geantwoord, dat vrg vervoer kan
worden toegestaan aan gezinshoofden, die
dit aanvragen en verklaren, dat hun be
perkte geldmiddelen hun niet toestaan, zelf
de reis te bekostigen. Voorts kan het ook
gegeven worden aan niet-gezinshoofden,
wanneer ter beoordeeling van den on-
middelgken chef het' in verband met
zeer bijzondere omstandigheden bepaald on
billijk zou zjjn, hen niet te doen deelen in
het voorrecht van gezinshoofden.
Onze Neutraliteit.
De Nordd. Alg. Zeit., die zeer nauw met
de Duitsche regeering in verband staat,
schrijft
>De Koningin van Nederland heeft in
haar troonrede er op gewezen onder welke
ernstige omstandigheden de Staten-Generaal
vergaderden. Met bijzonderen nadiuk bond
de Koningin haar onderdanen den plicht
der neutraliteit op het hart. Wg willen
gaarne met voldoening constateeren, dat
Nederland dezen duren plicht der neutra
liteit tot nog toe met de grootst mogelgke
zorgvuldigheid is nagekomen.
Deze verklaring Ijjkt ons van zooveel te
meer beteekenis, wjjl het niet mangelt aan
pogingen om de bevolking van Nederland
in hun beschouwing over dat, wat de neu
traliteit in den tegenwoordigen oorlog ge
biedt te doen wankelen.
Daartoe rekenen wg n.l. den lagen laster
over onze troepen, zooals die voortdurend in
de Nederlandsche pers wordt aangetroffen.
Wisten de Nederlanders niet uit eigen
aanschouwing voldoende van de laatste ge
beurtenissen en van de Duitsche troepen,
dan zouden zg die, door de lasterlgke be
schrijvingen van onze vganden voor horden
roevers, dieven en dronkaards houden.
Het is te hopen, dat de troonrede er toe
zal bijdragen, dat de Nederlandsche pers
trots alle pogingen die er op gericht zgn,
het Nederlandsche volk tegen ons op te
hitsen, een onpartijdig oordeel bewaren
zal.”
De redactie van de Tel. voegt hieraan
toe
(De »Nordd. Allg. Ztg.< erkent dus vol
komen, dat de Nederlandsche pers tot nu
toe onpartijdig geweest is. Wat betreft die
lasterlgke beschrijvingen, wg hebben in de
gansche Nederlandsche pers aangetroffen
beschrijvingen van beide zgden.
Er is ons althans geen enkel Nederlandsch
persorgaan bekend, dat alleen Duitsch-vg-
andige verhalen van het oorlogsgebeuren
geeft. En de »Nordd. Allg.« zal er ook
geen kunnen aanwgzen.)
rechtbank tot 7 jaar gevangenisstraf ver
oordeeld.
Jurrien en *t „ald besalen.**
Men schrijft qan de N. Gr. Crt.
Jurrien was steensjouwer Jurrien
was zoo »van alles* als er een kar
en Jurrien meldde zich, tien
en hg werd aangenomen, de
>bazen< kenden hem allemaal en al leek
hg met zgn pet diep in de oogen gedrukt,
een slanke lok er onder uit, een eenigszins
platgedrukte neus en wgduitloopende
broek, een »gevaarlgke,< toch was hg een
geschikte baas, die voor alles te vinden
was
’k Had hem al eenigen tgd gemist en
terwjjl ik juist bg Boele het »laatste nieuws»
stond te lezen, hoorde ik eensklaps>Dag
meneerEén onzer »jongens< met
verlof stond naast me, waarin ik al heel
gauw onze >Jurrien« ontdekte.
»Zoo Jurrien, óók onder de wapens
„Jao, meneer, bai de Grenadiers, we
liggen met zoo'n kleine >vief doezendc
man te Loosduinen en we hebben het
er best heur, haile best, goud van eten en
van drinken.”
Zeker bg particulieren ingekwartierd
>Zoo as meneer ’t nuimen wil, ze hebben
ons onderbrocht in ’t olie mannen- en
vrouwenhoes. Ze hebben dei luudjes wat
opschikt en doar staon onze kribben bai;
dat kon best, is ’t nait meneer
»En zeker veel marcheeren en oefeningen
doen
>Nee meneer, hailendaal niks gain
snars te doen allèanig ’s nachts
dan mot ik er altied een maol of wat of.
»Zoo?”
>Jao meneer dan wor ’k wakker
roupen deur zoo’n >old bessien* van ver
over de tachtig.”
>Jurrien Jurrien hè Jurrien
»ochleg mie even >om« en dan
»slapt« ze weer in.<
Ea terwgl hg nog bezig was om met
een >zwenking< me te laten zien, hoe dat
»om< in zgn werk ging, voelde ik in mgn
vestjezak en dankbaar aanvaardde Jurrien*
een kwartje voor sigaren
Laaghartige mishandeling.
Sedert Zondag 6 September werd ver
mist de landbouwerszoon Rutten uit Vor-
stenbosch bg Uden (N. B.) Het laatst was
hg gezien te Veghel, toen hg per fiets
naar huis terug wou keeren. ’s Dinsdags
daarop werd hg bewusteloos gevonden op
een eenzame plek in de buurtschap de Rakt.
Aanvankelgk vermoedde men dat Rutten,
een oppassend jongmensch, een ongeluk
met zgn fiets had gehad, maar langzamer
hand lekte uit. dat hg lafhartig was aan
gevallen en mishandeld. De ijlings ontbo
den geneesheer constateerde hersenschudding
bg den inmiddels naar huis vervoerden
jongeman.
Em drietal personen, waaronder een ze
kere van H. uit Vorstenbosch, wordt ver
dacht van de lafhartige daad. De politie
onderzoekt de zaak verder, maar Rutten is
nog steeds bewusteloos, zoodat hij niet
verhoord kon worden. Zgn toestand is
uiterst zorgwekkend.
Het nieuw stelsel van bedelaarsberechting,
dat vanwege het departement van justitie
zou worden ingevoerd, is in verband met
de huidige tijdsomstandigheden opgeschort.
De vermeerdering van de subsidies aan
de desbetreffende vereenigingen zou een
gevolg van dit stelsel zgn geworden.
In verband met de gewenschte zuinigheid,
heeft het departement aan de reclasseerings-
vereenigingen een circulaire gericht, waarin
wordt meegedeeld, dat de verplegingssub-
sidies van 30 tot 25 cents per persoon
worden verminderd, en de bijdragen in de
ondersteuningssubsidies van tweederden en
driekwart tot de helft van het bedrag.
