f25
f2000
Bij WESTERHOF:
SNEEKER COURANT (67ste Jaargang) en WYMBR1TSERADEEL (14de Jaargang)
bij Xièange f 0 f ISRhW™ f 75 b«ïer f50 ™er-
MEUBELFABRIEK
„NEDERLflNDV
J.fl.HÜIZINGA
GRONINGEN
’C-CTOON N?na
Van de Leeuwarder Rechtbank.
Zaterdag 9 Januari 1915.
31e Jaargang.
Officieel Orgaan der Gemeente Sneek.
RECLAMEKOLOM.
i
I
UitgeversFirma H. BRANDENBURG!!
Ged. Poortezijlen, - Hoek KleillZand - Sneek.
TELEFOON No. 150.
Verschijnt Dinsdags- en Vrijdagsavonds.
Drie cijfers uit Indië.
BGHANGGRy
No, 29.
De Abonnees op dit blad worden op aanvraag Gratis verzekerd tegen de gevolgen van Ongelukken voor onderstaande
bedragen- (Risico gedekt door de Hollandsche Algemeene Verzekeringsbank te Schiedam.)
'fl
F
per ponds pak 84 ct,
Indië
echter niet meer volledig:
Nieuwstijdingen.
nieuw geluid
bij verlies
van een Duim.
bij verlies van
elke andere
Vinger.
am
bij
O v e r 1 ij d e n.
ABONNEMBNTS-PRIJS
Per jaar fl.50, franco per post f2.buitenland f5.
Afzonderlijke nummers 3 cent.
ADVERTENT1E-PRIJS
15 regels 35 cent, elke regel meer 6 cent.
Bij abonnement belangrijke korting.
Ingezonden Mededeelingen 1© cent per regel.
,,’s Gravenhage, 6 Januari. Een regeerings- zgn kunnen worden uitgereikt.
Binnenland.
Brieven.
nu geen lust toe
dan
verklaringen voldoende om Jan V. te ver-
oordeelen tot één jaar en zes maanden.
Zpn verzet heeft hem dus een halfjaar
langer straf bezorgd.
Aafke Swart werd uit de gijzeling ont-
Arnhem.
Workum.
4e Divisie Veldleger.
Sneek.
Diever.
Rppwetering.
H tl varenbeek.
Sneek.
Een ander cijfer een
zouden wij bijna zeggen
Lp st van de
bezorgde brieven
de 2 e helft der maand Dec. welke
onbekendheid van
v. Vucht met verlof
daarmee bp zpn bur-
Per pond.
van f15 voor de
en Hemelum en
en Nijega over
commissie
de belangen
behartigen.
Minister Posthuma hield de installatie-
rede.
De voorzitter der nieuw gevormde com
missie, prof. I. P. de Vcoys, sprak de hoop
uit, dat de nieuwe organisatie ten volle
aan de verwachting zal beantwoorden.
Een ongenoemde persoon uit Ned.-Indië
heeft een remise uit Indië gestuurd voor
twee giften, één groot f 10.000, voor het
R. de Boer,
P. Muller,
Ide Visser,
Groeneveld Jr.,
Briefkaarten.
Klaas de Haan,
J. Lunsingh,
Meper,
C. Rodenburg,
2 zonder adres.
Buitenland.
Brieven.
Joh. S. Koopmans, Beach N. Dak.
Briefkaarten.
John. Couperus, Paterson N. Y.
J. Douma, Hassel i/W.
NOTA. Aan de afzenders wordt aanbe
volen hun naam en adres öp de brieven en
briefkaarten te vermelden, opdat deze bp
onbestelbaarheid aan hen kunnen worden
teruggegeven.
Zitting van Woensdag 6 Januari.
Toen 31 Juli 1914 het bevel tot de al-
gemeene mobilisatie kwam, trok ook Ph.
van Vucht te Leeuwarden zpn soldatenjas
aan.
Van uit de slaapstee aan het Noord vliet
aldaar, ging het naar de kazerne.
Maar vóór dat hp zpn logies verliet, had
een kast het burgerpakje op-
I
hp daar in
geborgen.
In October kwam
in zpn slaapstee en
gerpakje terug.
Dat pakje was
Broek, jas, kiel, hemd en een paar schoe
nen waren verdwenen.
Jan B., 38-jarig Sneeker, gegageerd Oost-
Indisch militair, bekende, toen er een on
derzoek werd ingesteld, de goederen te heb
ben ontvreemd.
Toen Woensdag zpn zaak voorkwam,
was hp niet verschenen.
De officier eischte tegen den afwezige
twee maanden gevangenisstraf.
Men zal zich herinneren dat 23 Dec. te
recht heeft gestaan Jan V., 18 jarig koop
man te Zwaagwesteinde, wegens mishan
deling in den avond van 1 Juli te Buiten
post van Willem Hanenburg, door dezen
met een mes in hand, been en hoofd te
steken, te slaan of te snp den. (Verzet tegen
een vroeger gewezen vonnis, waarbp Jan
deswege tot 1 jaar gevangenisstraf was
veroordeeld.)
Tpdens de behandeling werd de getuige
Grietje de Vries onder verdenking van
meineed gearresteerd, de getuige Aatke
Swart in gijzeling gesteld, omdat zp wei
gerde een ander antwoord te geven dan
„ik weet het niet.”
De ik-weet-het-niet-gewoonte heeft Aafke
in de gpzeling fcfgeleerd, want Woensdag
weer voorgekomen, legde zp voor Jan na-
deelige verklaringen af.
Zp heeft deze verklaringen den vorigen
keer niet durven afleggen, daar Jan had
gezegd, haar te zullen doodsteken, als zij
het zeide.
De rechtbank achtte thans de getuigen
LOTUS PLANTENVET
per ponds pak 45 ct.
NATURA RUNDVET
per ponds pak 40 ct.
PRIMA MARGARINE
per x/2 ponds pak 20 ct.
FIJNSTE MARGARINE
per 1I2 ponds pak 25 ct.
ROOMBOTER
en Uitgewogen.
ROOMBOTER
M^RGARINE
rund vet
Friesland
13 Januari. B. H. Heldt, oud-Tweede Ka
merlid voor Schoterlaad.
15 Januari. Walifig Dijkstra, Friesch schrij
ver en dichter te Holwerd.
21 Januari. H. G. Asman, gemeente-arts te
Stavoren.
11 Mei. Mr. L. V. Ledeboer, oud-president
der rechtbank te Sneek.
5 Juni. J. M. Goslings, oud-notaris te Sneek.
17 Juni. Ds. K. A. Straatsma, predikant
der Ned. Hervormde gemeente te Ferwerd.
7 Augustus. S. Hiemstra, arts te Warns.
7 Augustus. A. A. van Eyndhoven, pastoor
te Heeg.
16 Augustus. P. 0. Nijdam, oud-wefliouder
der gemeente Gaasterland te Wyckel.
27 Augustus. R. Bloembergen Ezn., lid
der Eerste Kamer voor Friesland.
19 September. W. J. Oosterhof, directeur
van de „Algemeene Friesche Levensverzeke
ringmaatschappij” te Leeuwarde».
23 October. Ph. H. Noord wal, lid van den
gemeenteraad van Gaasterland.
18 Dec. J. J. W. Veldhorst, Inspecteur der
Dir. Belastingen te Sneek.
Andere provincies en buitenland
Van de dooden uit andere provincies bren
gen wij in herinnering Albert Neuhuys, kunst
schilder Bart v. Hove, beeldhouwer, Overste
Thomson, luitenant-aviateur Spandaw, B. J.
Blommers, kunstschilder. Van de dooden uit
het buitenland herinnere men zich Z. H. Paus
Pius X, Koning Karei van Roemenië en Aarts
hertog Frans Ferdinand, troonopvolger in
Oostenrijk Hongarije on zpn gemalin, 28 Juni
te Serajewo vermoord.
slagen.
WORKUM, 4 Jan. Als bijzonderheid
mede, dat gister (Zondag
Er is nooit erg veel belangstelling bij
ons publiek geweest voor Indië.
Alleen bij hem of haar, die eens familie
of vrienden had weggebracht naar de groote
Indische Mailbooten te Rotterdam en Am
sterdam, of aan het station te Amsterdam
had afscheid genomen van hen, die in
Genua scheep gingen, merkte men een
greintje liefhebberij voor „Indische zaken.”
De doorsnee-Nederlander voor hem
schijnt Indië echter niet te bestaan.
Het mocht wel eens anders worden.
Dezer dagen lazen wij drie cijfers uit
Indië.
Drie veelzeggende cijfers.
De eerste kwamen voor in het jaarover
zicht door den heer S. P. van Eeghen uit
gebracht over den toestand van Amsterdam
in 1914.
Daarin lazen wij o.a.
„Suiker. De Java-suikeroogst wordt dit
jaar dan ook slechts op 23,000,000 picol ge
raamd, zijnde 1 millioen picol minder dan het
jaar te voren.
De hiervoor bedongen prijzen tot den oor
log varieerden voor Superieur van f 73/8 tot
f8.en voor no. 16 van f 63/4 tot 7l/y
Daarna rezen de prijzen van voorradige sui
kers tot fll.- a f 13,/4 voor Superieur en
tot f10.a f 12.voor no. 16.
Tabak. De ongunstige weersgesteldheid
had voornamelijk op den Java- doch ook op
den Sumatra-oogst een nadeeligen invloed.
De totale verkoopen te Amsterdam in 1914
beliepen 632,716 pakken met een opbrengst
van f61,120.000 tegen 762,439 pakken met
een opbrengst van f76,093,000 in het jaar te
voren.”
23 millioen picol suikerneem ze door
één 7x/4 gulden, maakt uit een bedrag
van 167.000.000 gulden in één jaar.
Daarbij kwam f 61.000.000 aan tabak,
daarbij nog de Java-Thee en Koffie.
Hebben wij, die dagelijks een schepje
suiker in ons kopje thee doen, dagelijks een
sigaartje opsteken en dagelijks aan onze
pijpjes zuigen, er toch eigenlijk wel begrip
van hoe rijk Indië is Het land dat in
één jaar zulke reuzensommen aan een enkel
product levert?
deelde men ons i
3 Jan.) reeds 1 schaap van den heer Tj.
A fll HEX
Invaliditeit. 1 iVU Overlijden, J 1JV of Oog. J van een D u 1 m. f Wijsvinger.
84 ct.
40
37
Westendorp in het Heidenschap 2 lammeren
ter wereld heeft gebracht. Wel vroeg
HEM. OLDEPH. en NOORDW. In de 30
Dcc. gehouden raadsvergadering werd door den
Voorz. het overleden medelid R. Dijkstra her
dacht en werden tot den wethouder den heer
O. H. Bajoma door verschillende heeren woor
den van hulde gesproken in verband met zijn
40-jarig jubileum als wethouder.
Hierna werden o. m. de navolgende mede-
deelingen voor kennisgeving aangenomen
dat D. van der Heide en W. J. de Vries,
gemeente-reinigers te Koudum, respectievelijk
met- ingang van 1 Oct. 1914 en 1 Januari
1915 op verzoek alszoodanig eervol zijn ont
slagen en dat door Burgemeester en Wethou
ders in hunne respectievelijke plaatsen zijn
benoemd R. H. Feenstra en Sjoerd J. Rein-
stra te Koudum.
Besloten is de verhooging
klokluiders te Molkwerum
van f10 voor die te Oudega
1914 alsnog toe te kennen.
Wordt besloten aan de zangvereeniging
„Helje op” te Koudum en „Tot nut en ge
noegen” te Oudega-Nijega respectievelijk kwijt-
scheld’ng’ *tot de helft der huursom van f 20
en ontheffing van huur over het huurjaar
1914/1915 te verleenen.
Naar aanleiding van een adres der Vereen,
tot bevordering der Dorpsbelangen te Warns
is besloten de particuliere verlichting door de
gemeente te doen overnemen en overigens,
waar eloctrische verlichting in uitzicht
is, tot uitbreiding van verlichting voors
hands niet over te gaan. De brugverlichting
zal echter een punt van'opzettelijke overweging
uitmaken.
Met algemeene stemmen worden benoemd
tot leden der commissie tot wering van school
verzuim de heeren 8. W. Bos te Koudum en
A. Schrale te Warns, respectievelijk in de va
cature, ontstaan door vertrek van Ds. G. de
Walle naar Velp en in die, ontstaan door pe
riodieke aftreding van den heer Schrale.
Worden achtereenvolgens herbenoemd tot
armvoogd te Koudum R. K. Bajema, te Molk
werum W. Luinenburg en te OudegaE.
Atsma, en benoemd te WarnsHarmen H.
Speerstra en te Hemelum G. Damstra. Hierna
worden achtereenvolgens herbenoemd tot boek
houder bij de armvoogdij te Koudum: R. K.
Bajema, te MolkwerumW. Luinenburg, te
WarnsB. Schilstra, te Hemelum K. Bouma
en te Oudega P. M. Laurman.
Wordt besloten aan P. de Jager, voor ver
richte werkzaamheden tijdens de overname van
het kantoor van den gemeente-oRtvanger, een
gratificatie te verleenen van f 22.22.
Ged. Staten van Friesland hebben niet
goedgekeurd het besluit van den raad der
gemeente Schoterland, om het salaris van
den secretaris der gemeente, den heer Huizin
ga, met f200 te verhoogen, opdat deze zich
zou terugtrekken als sollicitant voor het
secretarilaat te Sneek, wat de heer H.deed.
Door een 6-tal bekende wielrijders zal
een rondrit door Nederland gemaakt wor
den. welke 10 dezer een aan vang zal nemen
en 10 dagen zal duren.
Het zpn Jaap Eden, Schilling, Jan van
Gent, Jan Bleekemolen, Veldkamp en Hold-
kamp.
Het gaat over een afstand van 1000
K.M.
Eenige auto’s zullen hen vergezellen.
Dinsdag werd de eerste vergadering ge
houden door de commissie, welke als sub-
van het Kon. Nat. Steuncomité
van de nijverheid zal moeten
In een vergadering van de afd. Zoetwjs-
tervisscherp der Ned. Heidemaatschappf
deeld de voorzitter, de heer A. A. Nenger-
man, mede, dat in een normaal jaar als 1913
naar Duitschland ongeveer 2 millioen, naar
Engeland ongeveer 1 millioen, en na»r
België en Frankrijk ongeveer 3 millioen
K.G. zoetwatervisch ging.
Deze uitvoer heeft door den oorlog aan
merkelijk geleden. Pogingen worden thans
in het werk gesteld het afzetgebied in
Nederland zelf uit te breiden.
De minister van Oorlog heeft de com-
pagniecommandanten, enz. aangeschreven,
hun onderhebbenden, behoorende tot de
kleine neringdoenden, wier zaken door de
mobilisatie verloopen en die in ernstige
moeilijkheden dreigen te geraken, aan te
zeggen, dat zjj zich tot het steuncomité ter
plaatse waar hun zaken worden gedreven,
of rechtstreeks tot het Koninklijk Nationaal
Steuncomité hebben te wenden, dat de noo-
dige hulp zal verleenen.
De advocaat-generaal bp den Hoogen
Raad, requireerde inzake het revisieverzoek
van den bekenden uitbreker Frans Rosie<-,
die door het Amsterdamsche hof tot 5 jaar
gevangenisstraf werd veroordeeld wegens
poging tot doodslag, dat de Hooge Raad
een nader onderzoek zou gelasten omtrent
de vraag of het gepleegde feit aan den
verzoeker, wegens de destjjds bestaande
gebrekkige ontwikkeling of storing zpner
verstandelijke vermogens, niet kan worden
toegekend.
Een inspecteur van politie uit den Haag
en een Amsterdamsche rechercheur hebben
te Amsterdam den Vermoedelpken dader
van den diefstal in het Koninklijk Penning
kabinet in den Haag aangehouden.
Uit den Staat der Bank per 31 Decem
ber 1914 blpkt, dat in 1914 werd verkocht
voor f 766300 Pandbrieven, terwpl f 555300
werd teruggekocht, gevende dus eene ver
meerdering van f211000.
In 1914 werd gesloten aan Hypotheken
voor f338825 en f162590 afgelost, geven
de dus eene vermeerdering van f 176235.
Op 31 December 1914 stond aan Hypo
theken uit voor f4.370193, terwpl Toor
f4.313450 aan Pandbrieven in omloop was.
In 1914 hebben geen executies plaats ge
had.
Groote Advertentiën kunnen uiterlijk tci Maandags- en Donderdags-
avonds ingezonden worden, kleine tot Dinsdags- en Vrijdags-
morgens 10 unr.
telegram betreffende de pestgevallen op Java
gedurende het veertiendaagsch tijdvak van 16
tot en met 29 December 1914 luidt Afdeeüng
Malang 366 nieuwe gevallen, 319 dooden,
Toeloengagoeng 8 en 7, Kediri 36 en 31, Pa
ree 25 en 24, Bangil 9 en 5, Berbek 6 on 5,
Stad Soerabaja 24 en 23, overige gedeelte af
daling Soerabaja, Magetan en Poerworedjo elk
1 en Madioen 5 doodelijke gevallen.
In het vorig tijdvak Malang nog 36 ge
vallen en 30 dooden Lamongan 2 en Sidoar-
djo 1 doodelijk geval”.
Dat is goed geteld 455 pest-dooden op
Java in den tijd van 14 dagen.
Een eenvoudige vermenigvuldiging geeft
voor 452 dooden in 14 dagen twaaf duizend
dooden in een jaar.
Het is de pest op Java die twaalf dui
zend menschen per jaar verslaat.
Het is geen Europeesche oorlog het
is alleen maar de pest op Java.
Die nu al jaar in jaar uit, de slachtoffers
eischt.
Waartegen jaar in jaar uit, onze In
dische geneesheeren met den moed der
wanhoop strijden.
Twaalf duizend pest-dooden in één jaar.
Meer dan twee-honderd-millioen gulden
aan suiker en tabak in een jaar.
Toch wel een land, dat soms eens even
onze aandacht verdient, niet waar dat
Indië.
En daarom, hebt gij er
nu er een Europeesche oorlog is,
later.
Maar toch eindelijk eensde blik naar
G. O.
SNEEK. In de jl. Dinsdag gehouden
leden-vergadering der coöp. Telefoonver-
eeniging, is wegens het bedanken van den
heer Joh. B. Posma, met alle (25) ter ver
gadering uitgebrachte stemmen (er zpn 30
leden) als bestuurslid verkozen de heer
mr. P. C. Andreae.
aan dit kantoor ter post
en briefkaarten, gedurende
wegens
de geadresseerden niet
Te Spekholzerheide is Zaterdagnacht ds
mpnwerker V. G. in de mpn Willem Sop
hia onder afvallend gesteente geraakt. De
ongelukkige overleed kort na zpn bevrij-
ding.
Ned. Kanker-Instituut te Amsterdam en
één groot f35.000 voor het Nationaal
Steuncomité 1914.
Op 1 Januari 1915 bedroeg de bevolking
in de bpzondere strafgevangenis te Leeu
warden 166 gedetineerden, waaronder 7
levenslangen en 29 militairen.
RAUWERDERHEM. De Commissaris
der Koningin in Friesland heeft aangewe
zen als voorzitter der gezondheidscommissie,
gezeteld in Rauwerderhem, den hear J. C.
Wildervanck, arts te Oldeboorn, in de plaats
van mr. W. H. de Greve te Heerenveen,
die voor zpn benoeming als zoodanig heeft
bedankt.
Bp het dorp De Bilt staat een ruim dr
meter hooge hazelaar in vollen bloei. D
eerste lentebode
De officieele bloeitpd van hazelaars is
Maart.
i
V
I
Steun uit Indië.
Het gestolen burgerpakje.
□e snijpartlj te Buitenpost.
Necrologie 1914.
NIEUWE SNEEKER COURANT
Niet goedgekeurd raadsbesluit.
Een 10-daagsche rljwielrlt.
Behartiging Nijverheidsbelangen.
De zoetwatervlssoherij.
Voor zaken die verloopen.
Frans Rosier.
Diefstal In het Kon. Penningkabinet.
Insulaire Hypotheekbank te Zlerlkzee.
Postkantoor Sneek.
Mljnongelak.
Da Leeuwarder Strafgevangenis.
De hazelaar bloeit!
I
