f200
f25
f2000
f50
NESTLÉ
(KINDERHIEEL)
1150 Ha"fd’Oovg“et,i
SNEEKER COURANT (67ste Jaargang) en WYMBRITSERADEEL (14de Jaargang)
Westerhof s Koffie
liet Nieuwe Modeblad
FARMER
LACTÉE
MEUBELFABRIEK
..SEDERLflNDV
No, 73.
Officieel Orgaan der Gemeente Sneak.
J62
Zaterdag 12 Juni !S!5.
31e Jaargang.
RECLAMEKOLOM.
Uitgevers: Firma BRANDENBUBGH
Ged. Poortezijlen, - Hoek Kletand - Sneek.
Ingezonden.
70 ct.
55
De Abonne’s op dit blad worden op aanvraag Gratis veratekerd tegen de gevolgen van Ongelukken voor onderstaande
bedragen. (Risico gedekt door de Hollandsche Algemeene Verzekeringsbank te Schiedam.)
Verschijnt Dinsdags- en Vrijdagsavonds.
Nieuwstijdingen.
Preanger
Java
Letter B
No. 1
BEHANGER/
1
(6 nummers.)
1
TELEFOON No. 150.
bij levenslange
geheele
Invaliditeit.
bij verlies
van een Duim.
bij verlies van
elke andere
Vinger.
bij
O v e r 1 ij d e n.
r
verlaging van het maximum aantal ver
gunningen.
bij verlies
van een
W ij s v i n g e r.
en Donderdags-
Vrijdags
Groote Advertentiën kunnen uiterlijk tel Maandags
avonds ingezonden worden, kleine tot Dinsdags- en
morgens 10 uur.
per post 16 ct.)
LOSSE NUMMERS
van het Nieuwe Modeblad verkrijgbaar.
Bij abonnement is de prijs slechts f 0.65
(franco per post f 0.75) per 3 maanden
4 EA bÜ verbes van
heeft.
Beklaagde sehjjnt door alles heen te zgn
geweesthg sloeg den veldwachter, waar
hg hem maar raken kon.
Bg de behandeling der zaak bekende hij
gedeeltelikbeklaagde herinnert zich wei
nig van de zaak. »Ik heb het niet met
kalm beraad gedaanik was beslist niet
normaal” zei hg. En verder: »ik wist niet,
wat ik deed.”
De officier eischte zgn veroordeeling tot
jaar gevangenisstraf.
Voor eenvoudige beleediging van den
gemeenteveldwachter J. de Vries te Waaxens
werd tegen den 52-jarigen Eeltje B, koop
man te Wommels, bg verstek veroordeeling
gevraagd tot 14 dagen gevangenisstraf.
Vonnis.
In de zitting van 2 Juni stond o. a.
terecht
Douwe O., 20 jaar, van boerenbedrijf te
Gaastmeer, voor mishandeling. Gsëischt f 40
boete of 40 dagen hechtenis en tot f 25
boete of 25 dagen veroordeeld.
Verdronken.
Da Friesche Propaganda-Commissie der
Nederlandsche Vereeniging tot Afschaffing
van Alcoholhoudende Dranken, het Provin
ciaal Comité der Nationale Christen- Geheel-
onthoudersvereeniging, de Friesche Propa-
ganda-Commissie van het Kruisverbond en
de Gereformeerde Vereeniging voor Drank
bestrijding in Friesland hebben aan ver
scheidene raden in Friesland een gemeen
schappelijk adres gericht met verzoek, om
van de bg art. 4 der Drankwet verleende
bevoegdheid gebruik te willen maken tot
Hulde aan Sneek!
ABONNEMENTS-PRIJS
Per jaar fl.50, franco per post f2.buitenland f5.
Afzonderlijke nummer? 3 cent.
ADVERTENT1B-PRIJS
1 5 regels 35 cent, elke regel meer 6 cent.
Bij abonnement belangrijke korting.
Ingezonden Mededeelingen 10 cent per regel.
SNEEK. De Staatscourant bevat de
statuten van de Vereeniging van Oud-Leer-
iingen van, Rgkslandbouw-onderwijs »Ons
Belangc gevestigd alhier.^
B. en W. van Amsterdam bevelen
den raad dier gemeente aan, ter benoeming
van een leeraar in de natuur- en scheikunde
aau de Hoogere Burgerschool voor meisjes
de heeren dr. P. C. J. Euwes, leeraar aan
de Hoogere Burgerschool en het gymnasium
alhier, en dr. W. P. A. Jonker, leeraar aan
de Rgks Hoogere Burgerschool te Zwolle.
Van de Leeuwarder Rechtbank.
Zitting van Woensdag 9 Juni.
In den avond van 18 April was de 24-
jarige Anne de G., monteur te Sneek met
kameraden te Bolsward geweest en niette
genstaande hun waarschuwing, zonder licht
PER POND.
van daar naar Sneek gefietst.
Zgn makkers hadden hem vooral geraden
niet zonder licht door Ngland te fietsen,
maar Anne zei »ik heb een mes bg mg,
en als hg mg te na komt, dan
Welnu, veldwachter v. d. Goot te Ngland
kwam hem te na.
Toen Anne n.l. deze plaats passeerde,
riep v. d. Goot hem toe shalt« en vroeg
naar zgn naam.
Anne haalde zgn mes uit den zak en
terwgl de veldwachter bezig was procesver
baal op te maken omdat zonder licht werd
gefietst, begon de monteur den dienaar der
wet daarmee te bewerken, zoodat deze zich
later moest laten verbinden en nog heden de
litieekens aan verschillende lichaamsdeelen
-AM f Z1N G G Av
DAMES, abonneert U op
Een fraai, practisch en goedkoop
Modetijdschrift. Voor ieder die op de hoogte
wil blijven van hetgeen de mode voor
schrijft is dit Blad onmisbaar.
Het nieuwste nummer (1 Juni) van „Het
Nieuwe Modeblad brengt veel nieuws
voor Dames en Kinderen.
Het Knippatronenblad (Supplement) be
vat vele patronen van
De nieuwste Zomercostuums voor Dames
en Kinderen, mooie witte- en mousseline-
japonnen, Blouses, Rokken ecz., benevens
vele mooie Kinderjurken, Jongenspakjes,
enz.
Ook bieden de Handwerkpagina’s elk
wat wils.
Aan het Bureau der Nieuwe Sneeker
Courant zijn a 15 cent per stuk (franco
r^:
de Mg.
aan
■Al
t de
reral
het beste
k Voedingsmiddel
Voor Kinderen
tonrondte
straat, Pol
Spaarzaam
en zuinig
In het
gebruik
23Ï5SS
T) .«ES®-
"S .Zssaa
(Buiten verantwoordelijkheid der redactie.)
In Iedere
Apotheek ot
drogisterij
voorhanden
zeer grooten twijfel onder
van Toelichting De
Beleedïgfng.
BOLSWARD, 8 Juni. De milicien v. d.
B., van Blauwhuis afkomstig, was met
landbouwverlof thuis en hier als maaier
werkzaam. Hedennamiddag tusschen zgn
werk even een bad in de Sneekervaart wil
lende nemen achter »Spreeuwenstein« zakte
hg plotseling in de diepte weg en verdween
voor het oog van zgn broeder, die daar
eveneens werkzaam was en nog trachtte
hem te grgpen. Tevergeefs echter. Toen
men hem eenigen tgd daarna boven haalde,
waren de levensgeesten reeds geweken.
JÜTRIJP—HOMMERTS. Bg de Geref.
Gemeente alhier is beroepen ds. W. F.
Geerds te Idskenhuizen.
HINDELOOPEN. De heer W. S. de
Boer alhier, aan de beurt van aftreding
zjjnde als raadslid, stelt zich bij de a.s.
periodieke verkiezing wegens hoogen leeftgd
niet herkiesbaar.
De heer de Boer was gedurende 36 jaren
lid van den raad, waarvan 23 jaren tevens
wethouder.
BAARDERADEEL. In de gehouden
vergadering van de vrijzinnige kiesvereni
ging »Baarderadeel« zgn voor de gemeen
teraadsverkiezing candidaat gesteld de af
tredende heeren J. K. Hogenbrug te Jor-
werd, E. R. Oostra te Weidum en D.
Schoustra te Oosterwierum, terwgl in de
vacature J. S. Sikma te Huins gesteld is
de heer T. Hellinga te Hglaard.
Bovendien is in de buitengewone vacature,
onstaan door het overlijden van den heer
H. Fokma te Schillaard, gecandideerd de
heer A. de Boer te Baard. Alle candidaton
zgn vrgzinnig.
Tot secretaris-penningmeester is herkozen
de heer A. A. Sierdsma te Mantgum.
LEMMER, 9 Juni. In de afgeloopen
week werden hier aangevoerd 2700-tal Zui-
derzee-haring, 4000 kg. bot, 250 kg. kuil-
aal en 130.000 stuks ansjovis. Voor de ha
ring werd f 1.50 tot f 1.10 per tal, voor
de bot 2226 ct., voor de kuilaal 40 ct.
per kg. en voor de ansjovis f 5.45 per dui
zend stuks en 35 ct. per kg. betaald. Bg
gebrek aan ansjovis houden verscheidene
onzer visschers zich nog met de haring-
visscherg bezig.
Verlaging maximum Drankwet.
Aan de Redacteur der N. Sn. Courant.
Mijnheer de Redacteur
Beleefd verzoek ik U onderstaand fragment
uit een studie van een bekwaam rechtskundige
over het in onze Gemeente zeer actueels onder
werp Winkelsluiting in uw blad op te nemen.
U bij voorbaat dankend,
Hoogachtend,
F. W. WIELENGA.
Winkelsluiting.
Zijn de Gemeentebesturen in dezen bevoegd
Dat velen aan een regeling van gemeentewege
denken, is met het oog op wat in het buiten
land bestaat, niet vreemd. Toch mag men
niet kortweg uit het feit, dat elders plaatse
lijke besturen de zaak regelen, afleiden, dat
zulks ook ten onzent mogelijk is. Als de wet
plaatselijko besturen bevoegd verklaart veror
deningen op het sluiten van winkels te maken,
gelijk men dat elders aantreft, ja dan kun
nen zij het doen. Maar hebben onze gemeente
besturen die bevoegdheid
Er zijn misschien omstandigheden denkbaar,
waaronder die bevoegdheid moeilijk ware te
betwisten. Als toch het langdurig open zijn
van de winkels aanleiding gaf tot misstanden
op straat, zou wellicht eene verordening, die
een sluitingsuur op vroegeren tijd voorschreef,
geacht kunnen worden in het belang der ge
meentehuishouding te zijn en niet met eenige
bepaling van hooger gezag in strijd te wezen.
In de hedendaagsche actie voor een door
het publieke gezag vastgesteld sluitingsuur is
echter van zoodanig motief niets te vinden.
Gemeenlijk zit daarachter het streven om den
arbeidsduur der bedienden te verkorten. Daar
voor het vaststellen van een sluitingsuur te
gebruiken, is reeds uit technisch oogpunt ver
keerd. Men waarborgt daardoor toch minder
dan men bedoeltde bedienden kunnen ook
trots zulk een sluitingsuur aan het werk wor
den gehouden. En aan den anderen kant treft
men daarmee ook de winkeliers zonder be
dienden dus personen, welke vallen buiten de
motiveoring. Maar bovendien behooren bepa
lingen tegen overmatigen arbeidsduur, voor
zoover zij gewenscht zijn, veeleer in een ar
beidswet dan in eene gemeentelijke verordening
thuis. Zoowel op grond, van de reeds be
staande wettelijke bepalingen als wijl moeilijk
gezegd kan worden, dat zoodanig onderwerp
onder het begrip van gemeentelijke huishou
ding valt. Maar zgn motiveering en regeling
met elkaar in harmonie, als de laatste hier
mee verdedigd wordt, dat er winkeliers zijn
die wenschen te sluiten, maar hiertoe niet over
gaan, zoolang anderen niet hetzelfde doen, uit
vrees daardoor nadeel te zullen lijden. Of
ook, dat men de winkeliers tegen zich zelve
heeft te beschermen, en hun heeft te leeren,
dat zij zich ook aan andere zaken dan hunnen
winkel alleen hebben te wijden. Maar toch is
ook zoo het verband met gemeentehuishouding
ver te zoeken.
In het eerste geval dwingt men eenvoudig
den een te leven zooals de ander dit begeert
te doen, opdat deze aan dien wensch kunnen
voldoen, zonder door de vrees te worden ge
kweld dat hun dit eenig geldelijk voordeel
kosten zou. En in het andere geval gaat men
eenvoudig over tot de regeling van der men-
schen particuliere levenswijze, persoonlijke huis
houding, gelijk men meent, dat voor dezen
beter is dan die welke zij verkiezen.
Echter behoort noch het een, noch het ander
bij de gemeentelijke verordeningen en evenmin
bij eenige wet, te geschieden. Gelijk men ziet,
heb ik ééne zij het al weinig denkbare
mogelijkheid gelaten om sluitingsdwang van
gemeentewege te regelen, en wel als het lang
durig geopend zijn van winkels aanleiding gaf
tot misstanden op straat.
Van zoo iets is echter thans bij de voor
standers van sluitingsdwang geen oogenblik
sprake. Op de motieven, door hen aangevoerd,
blijf ik eene gemeentelijke verordening in dezen
stellig in strijd achten met de Grondwet en
de Gemeentewet.
Ik erken tenvolle, dat het niet aangaat de
onderwerpen, die voor dringende regeling in
aanmerking komen in drie groepen te splitsen,
waarvan Rijk, provincie en gemeente er ieder
een zouden hebben. Ook denk ik er niet aan
de woordenopenbare orde, zedelijkheid en
gezondheid in art. 135 Gemeentewet „angst
vallig” te wegen en de Gemeentebesturen te
betwisten, elke bevoegdheid tot regelen buiten
de letterlgk opgevatte grenzen der bedoelde
begrippen.
Trouwens zegt genoemd artikel uitdrukke
lijk, dat ook „andere” stoffen bij gemeente
lijke verordeningen kunnen geregeld worden.
Maar wat voor mg beslist, en naar mij be
scheidenlijk wel voorkomen, in bedoelde adres-
sen te zeer werd voorbijgezien, is dit, dat èn
naar art. 144 Grondwet èn naar art. 135 Ge
meentewet elke gemeentelijke verordening moet
betreffen hot belang der Gemeente, naderde
huishouding der gemeente.
Daaronder nu sluitingsdwang ten opzichte
van winkels te brengen op grond van de daar
voor aangegeven motieven, is mij, ook met de
ruimste opvatting van dat begrip onmogelgk.
Een Gemeentelgk belang is daarbij m.i. op
geenerlei wijze betrokken. De werktgd van
winkeliers en winkelbedienden is zeker eene
zaak van gewicht, maar valt toch buiten de
gemeentelijke huishouding. Het belang dier
personen is daarmee gemoeidniet het ge
meentelijke belang. Op die wijze waren leer-
dwang en arbeidscontract, de inhoud van steen-
houwerswet en stuwadoorswet, ook die der
verzekeringswetten, gemeentelijk te regelen.
Toch zijn voor dergelgke taak de gemeente
besturen niet aangewezen en berekend. Wat
bg rijkswet geregeld moet worden, is toch niet
daarom steeds aan die wiize van regelen voor
behouden, wjjl daarbij het gebeele Rijk be
trokken is. Dit is ook waarlijk niet immer
het geval. Het motief voor regeling bij de
wet is vaak ook dit, dat het tot stand komen
van eene wet aan voorwaarden gebonden is,
die bg lagere colleges ontbreken. Voor het
maken van verordeninsen, die de gemeente
lijke huishouding betreffen, moet een gemeen
teraad geschikt worden geacht. Maar niet
voor wat daarbuiten valt.
De commissie van de Middenstand zegt op
bl. 17 v. d. Memorie
Gemeentelijke regeling in dezen is niet oir-
baar, althans
hevig met hot oog op de bepaling van art. 135
Gemeentewet, dat spreekt van verordeningen
betreffende de huishmuling der Gemeente.
Prof. FABIUS.
Ik heb u lief, mijn heerlijk Stadje,
Waar uw Klok, een wijzer mist
En men zóó zich onnadenkend
In den waren tijd vergist!
Waar de boomen, u zoo lokken
Naar het lom’rijk Schapenplein;
En gij opziet naar de takjes
Met haar blaadjes, ozoo klein
Waar de grachten ’s Zomers geuren
Bij den lagen waterstand;
En de saaiheid, U doet denken
Aan een dorpje op het land!
Waar gebrek aan Schouwburgzalen,
U voor kunstgenot bewaart;
Doch waardoor gij menig gulden
In deez’ duren tijd bespaart!
Waar de Acht’bre Raad,schroomvallig
Waakt voor aller zielenheil;
En door Kermis te verbieden,
Zorgt voor het zeden-peil.
Waar in deez’ benarde tijden,
Carillon en straatmuziek,
Als te zijn van uit den booze,
Wordt onthouden aan ’t publiek!
Waar men, door verschil van meening,
Zelfs geen Kiesvereeniging vindt!
En dus, onbewust als kind’ren,
Zich aan niets en niemand bindt
’k Zal nog heel vaak aan u denken
Als ik u den rug toekeer;
Dankbaar voor uw rein genieten,
Langer niet uw schoon begeer!
’k Heb u lief, mijn dorpsche stadje
Met uw wel en met uw wee
Maar toch woon ik nog bij voorkeur,
In een hutje aan de Zee.
Daar, daar zou ik aan U denken,
Denken aan Uw treurig lot!
Aan het hoog belastingcijfer,
En het weinige genot.
Aanval op een Veldwachter.
NIEUWE SNEEKER COURANT
EX
b verzoek aan de Dir. der Ned. Tramweg
Mij om bij de a.s. zomerdienstregeling de laat
ste tram een betere aansluiting te geven op
den sneltrein van Meppel bij aankomst te
waar nu een uur moet worden ge-
Heerenveen,
wacht
c mededeeling van den Secretaris, dat se
dert de vorige Verg, door hem 5 certificaten
van oorsprong zijn afgegeven bij verzending
van goederen van hier naar ’t buitenland.
3. Behandeling der volgende ingekomen
stukken
a mededeeling van B. en W. van Sneek, dat
naar aanleiding van het verzoek der Kamer,
aan den stads-architect opdracht is gegeven de
van het kruispunt Oosterdijk, Burg
en Poortezijlen te veranderen en
de bestrating van de beide laatste iets te ver-
hoogen.
Voor kennisgeving aangenomen.
b afschrift adres van het Plaatselijk Comité
van de Kath. Sociale Actie te den Haag aan
de Min. van Justitie en Financiën en de beide
Kamers der Staten-Generaal inhoudende ver
zoek tot uitbreiding van de Staatsloterij en
daardoor algeheel te doen eindigen de parti
culiere loterijen met privaat winstbejag. Het
Comité vraagt de Kamer hieraan adhaesie te
betuigen.
Besloten alsvoren.
c. Verzoek van het Departement Sneek
van de Maatschappij Nijverheid om medewer
king der Kamer tot het stichten van een Afd.
Sneek van de te ’s Gravenhage opgerichte vor-
eeniging „Nederlandsch Fabrikaat” ten doel
hebbende te bevorderen, dat het publiek geen
buitenlandsche, doch Nederlandsche artikelen
koopt, indien dit zonder nadeel van kwaliteit
en prijs kan geschieden.
Na een langdurige discussie wordt besloten
het bestuur van ’t Dep. Sneek van de Mij.
Nijverheid uit te noodigen tot een vergadering
in het lokaal der Kamer op Vrijdag 11 Juni a.s.
d. Schrijven van de commissie van den
Bond van Friesche Veehandelaren, dat zij de
Kamer verwacht op Vrijdag 11 Juni a.s. in
het Hotel „de Keizerskroon” te Leeuwarden,
ten einde te wisselen van gedachten over den
dag der Sneeker veemarkt.
Verder werd besloten, dat de Kamer in het
Openingsnummer van het maandblad „Onze
Leeszaal” bij gelegenheid der opening van het
nieuwe lokaal den wensch zal uitspreken, dat
de O. L. en B. te Sneek alhier steeds doorga
met het aanschaffen van alle gegevens, die
mede kunnen werken tot den bloei van den
handel en nijverheid van Sneek.
VERGADERING van de KAMER van
KOOPHANDEL en FABRIEKEN te
SNEEK op Dinsdag 8 Juni 1915.
Aanwezig de heeren P. Reinouts van Haga,
Voorzitter, W. Nieveen, E. Priester, H. Bren-
ninkmeijer, S. v. d. Meulen Szn., R. Gorter en
J. Lindeman, Secretaris.
Afwezig met kennisgeving do heer S. Henstra.
Punten van Behandeling
1. Lezing en goedkeuring der notulen van
do vorige Verg.
2. Lecture
a van missive No. 589 aan den Raad der
gemeente Sneek, inhoudende verzoek naar aan
leiding van de vele klachten over de vaar-
ruimte in het Zomerrak
■4
