f2000
Firma H. Brandenburgh,
mniXI
lactée\
NESTLÉ
(KINDERMEEL)
SNEEKER COURANT (67ste Jaargang) en WYMBRITSERADEEL (14de Jaargang)
e
MEUBELMBRIÈk
.AEDERLflNDV
Raad van Beroep te Leeuwarden.
Zaterdag 3 Juli 1915.
31e Jaargang.
No. 79.
t
Officieel Orgaan der Oameente Sneek.
onderstaande
R EC LAME KO LOM.
J
I
Nieuwstijdingen.
Vliegen zijn geen Trekvogels.
Uitgevers: Firma H. BRANDENBURGH
Ged. Poortezijlen, - Hoek Kleimand - Sneek.
TELEFOON No. 150.
1-
1
Is
I
Opnieuw ontvangen:
Verschijnt Dinsdags- en Vrijdagsavonds.
sc\
BtlHflNGCP'/
De Abonne’s op dit blad worden op aanvraag Gratis verzeicarc! tegen de gevolgen van Ongelukken voor
bedragen. (Risico gedekt door de ïïollandsche Algemeene Verzekeringsbank te Schiedam.)
r=-Z 1200f 150 75 150 „SL125
Ter Aankondiging.
I
I
4
bij verlies
van een Duim.
B
bij verlies van
elke andere
Vinger.
f-
bij
O v e r 1 ij d e n.
ANNEX
1
1
I
I
ge
en
i
j
3
a.
r
i
F
rekening
L
L
1
het beste
Voedingsmiddel
Voor Kinderen
Spaarzaam
On zuinig
In het
gebruik
door
van
I
Voor Hooger Leven
eene prachtige collectie
Jwott Wies
Vele nieuwe dessins.
Zeer geschikt voor PIC-NIC’s en BUI
TENPARTIJTJES.
Vraagt monsters en prijsopgaaf aan
GED. POORTEZIJLEN.
en Donderdags-
Vrijdags-
Groote Advertentiën kunnen uit er lijk tct Maandags
avonds ingezonden worden, kleine tot Dinsdags- en
morgens 10 uur.
In Iedere
Apotheek of
drogisterij
voorhanden
ABONNEMENTS-PRIJS
Per jaar fl.50, franco per post f2.buitenland f5.
Afzonderlijke nummers 3 cent.
ADVERTBNT1B-PRUS
1 5 regels 35 cent, elke regel meer 6 cent.
Bij abonnement belangrijke korting.
Ingezonden Mededeelingen 10 cent per regel.
en verantwoording gedaan over 1914/1915.
Aan de orde werden gesteld de vol
gende Synodale voorstellen: 1. Wjjziging
van Art. 14 al. 1 van ’t Alg. Reglement.
Deze wjjzigmg werd aangenomen, evenals
2. Wjjziging van Art. 15 al. 4 van het
Alg. Reglement en van Art. 59 van het
Reglement voor Kerkel. Opzicht en Tucht
enz. Verworpen werd de invoeging van een
nieuw lid in Art. 15 van ’t Reglement op
het Godsdienstonderwijs. Aangenomen werd
de wijziging van Art. 39 al. 1 van ’t Re
glement op het Godsdienstonderwijs en
verworpen de Wijziging in Art. 7 van
het Reglement op het Examen enz. Punten
6. Wijziging in Art. 25 van het Regle
ment op het Examen enz.7. Wijziging
van Art. 6 van het Reglement voor de
Diaconiën8. Wijziging van Art. 7 van
het Regletnent op de Kosten enz., en 9,
Reglement voor Kerkel. Opzicht en Tucht,
werden alle aangenomen, terwijl verworpen
werd10. Reglement op het Beheer.
De Gemeenteraadsverkiezingen.
Bjj de burgemeesters van na te noemen
Friesche gemeenten zgn de volgende opga
ven van candidaten voor het lidmaatschap
van den gemeenteraad ingeleverd:
WIJMBRRITSERADEEL. Zes zetels.
Herkozen de h.h. P. Ages te Heeg, T. Jor-
ritsma te Oppenhuizen, J. Koopmans te
Goënga, T. Reitsma te Wolsum en H.
Wesselius te Heeg, allen aftredende leden,
en in de vacature-Hoekstra gekozen de
heer W. Abma te Oosthem.
IJLST. Bjj enkele candidaatstelling wer
den herkozen de leden van den raad de
hesren T. S. Bakker en B. A. Loojjenga.
BAARDERADEEL. De heeren D. S.
Schoustra te Oosterwierum (vrjjz.. aftr.),
E. R. Oostra te Weidum (vrjjz., aftr.), J.
K. Hogenbrug te Jorwerd (vrjjz., aftr.) T.
R. Hellinga te Hjjlaard (vrjjz.), T. Boorsma
te Hjjlaard (s.-d.), H. Hoekstra te Bozum
(s.-d.) en B. Tamminga te Jellum (a.-r.);
in de buitengewone vacature de heeren A.
J. de Boer te Baard (vrjjz.), H. W. Krop
te Weidum (s.-d.) en P. Stegenga te Win-
sum (chr.-hist.)
BOLSWARD. Bjj enkele candidaatstel
ling gekozen de heeren H. J. Boersma
(lib.), P. D. v. d. Klei en S. J. Oosterbaan
(kath.), P. Th. v. d. Wal (a.-r.), aftr. leden
en in de plaats van den heer C. W. Eisma,
overleden, de heer G. C. Eisma (lib.)
pONIAWERSTAL. H. J. Drost (aftr.
vrjjz.), G. B. Holtrop (a.-r.), beiden te Oos-
terhauleJ. J. de Jong te Langweer (aftr.,
c.-h.), J. F. Kemme te Njjega (r.-k.), J. D.
NIEUWE SNEEKER COURANT
ei.MU Zlt.s.c
„Het Handelsblad“ bevat het volgend arti
kel, dat tal van nuttige wenken bevat en
eenige middelen aangeeft om de even lastige
als gevaarlijke vliegenplaag te bestrijden.
Zooals bekend, hebben ook verschillende ge
zondheidscommissies in Friesland en afdeelin-
gen van het Groene Kruis een actie tot be
strijding van deze plaag op touw gezet, waar
om wij het nuttig achten dit artikel hieronder
over te nemen.
„De kamervlieg is een huisgenoot van de
menschen, maar deze musea doméstica is bij
hen geen welkome gast. Want nauwljjks komt
er eten of drinken op tafel, of de vliegen zijn
er bij. Vele geleerden, vooral in Engeland,
hebben uitgebreide studies gemaakt om achter
de leefwijze der huisvliegen te komen.
Bekend is, dat do vlieg geboren wordt in
Vuil; dat zij haar witte eitjes legt op allerlei
rottende stiffen, voornamelijk in mesthoopen,
waarom zij dan ook in zoo overgroote menigte
voorkomen bij de boeren.
En daar nu in de bladen reeds zoo herhaal
delijk is gewezen op het vliegengevaar, is het
zeker niet overbodig u in het kort de levens
geschiedenis te verhalen van onze kamervlieg
en waarom zij met groote angstvalligheid verre
moet worden gehouden van vleesch, van melk,
kortom van alle levensmiddelen. Dan ook zult
ge weten, waarom hierboven werd geschreven,
dat vliegen geen trekvogels zijn.
De vlieg dan legt haar eitjes (120140 in
aantal) in den mesthoop en reeds na acht uur
ongeveer (het kan ook vier dagen duren, maar
deze tijd staat in nauw verband met de tem-
peratuursgesteldheid) komen de witte, blinde
larven (de zoogenaamde maden) te voorschijn,
die zich in hun walgelijk voedsel boren en
daarvan leven.
Wij herinneren hier aan een sprekend voor
beeld van overgrooten last van vliegenlarven,
in den volksmond maden geheeten. Eenige
jaren terug stond in de Uilenburgerstraat te
Classicale Vergadering.
Woensdag hield de Classis Sneek van
de Ned. Herv. Kerk een vergadering in de
St. Martinikerk alhier.
Voor het Prov. Kerkbestuur werd het
periodiek aftredend lid, de heer L. J. van
Apeldoorn, herkozen.
Tot sec. voor bovengenoemd lid werd
herkozen de heer T. G. van Reeuwjjk.
Voor het Classicaal Bestuur werd tot een
sec. voor het lid Dr. G. A. Wumkes, we
gens vertrek van Dr. J. Swart Jr. te Wor-
kum, gekozen ds. J. J. C. Karres.
Herkozen werd tot lid (periodieke aftre
ding) de heer H. van Elven.
Tot sec. voor den heer H. van Elven,
(periodieke aftreding) werd herkozen de
heer P. Bootsma; eveneens werd tot lid
herkozen de heer P. Flieringa en tot
sec. de heer C. E. F. de Vries; tot lid
de heer W. A. Mac Pherson en tot secun
dus in de vacature-G. van Dorssen, die
bedankte, de heer C. v. d. Ende van Wor-
kum.
Tot sec. voor den heer J. van Rjjs, we
gens vertrek van den heer J. Kramerwerd
gekozen de heer W. R. Boerendans te
Oppenhuizen. Herkozen werd tot lid-oud.
de heer A. F. de Boer en tot sec. lid-oud.
de heer A. J. Tjjsma. Eveneens werden
herkozen de quaestor de heer P. Flieringa
en de sec.-quaestor de heer J. van Rjjs.
Tot assessor uit de leden van het Clas
sicaal Bestuur werd gekozen de heer H. v.
Elven, Gaastmeer.
Tot scriba uit de leden van het Classi
caal Bestuur werd herkozen ds. Flieringa.
Verslag werd uitgebracht van de voor
naamste werkzaamheden volgens Art. 43
al. 9 van het Alg. Reglement en rekening
Amsterdam een lompenpakhuis, dat herhaal
delijk last tot klagen gaf. Op zekeren dag
kwamen bij den Gemeentelijken Gezondheids
dienst klachten in, dat in de omgeving van
het pakhuis de straat bezaaid was met deze
z.g. „maden”, dié zelfs tegen de tegenoverlig
gende huizen opkropen. Eerst door middel van
den Reinigingsdienst en krachtige straatbe-
sproeiïng gelukte het, deze plaag te bestrijden.
De larven waren afkomstig uit de verzameling
beenderen die zich in het pakhuis bevond.
Vóórdat de larve vlieg wordt, ondergaat zij
nog twee vervellingan en na de tweede ver-
velling, vóórdat de larve, thans nymphe ge
heeten, gaat verpoppen, verlaat zij bij voor
keur de mesthoop en kruipt in droge stoffen.
En hier zijn we nu aangeland, bij de periode,
waarin
Oppedjjk te Langweer (a.-r.), S. S. Sjjbesma
te Tjerkgaast (aftr. vrjjz.), R. R. Visser Jr.
te Langweer (s.-d.), D. F. van der Wal te
Teroele (aftr., vrjjz.). Stemming 7 Juli,
eventueel herstemming 14 Juli.
GAASTERLAND. 4 vacatures. De af
tredende leden H. S. Keuning, Sj. de Vries,
H. H. F. Vierdag en A. Rampion bjj en
kele candidaatstelling benoemd.
HEMELUMER OLDEPHAERT, c.
Door de anti-rev. en chr.-hist. IJ. Boersma
(aftr., c.-h.), te Oudega, F. J. de Jong
(c.-h.) te Koudum, L. P. Oppedjjk (c.-h.) te
Njjega en P. Schut (aftr., a.-r.) te Kou
dum. Door de liberalen M. Brandsma (aftr.
r.-k.) te Heidenschap, S. Mensonides (lib.)
te Koudum en M. van der Weg (lib.) te
Kolderwolde. Door een groep kiezers IJ.
Boersma (aftr. c.-h.) te Oudega, M. Brandsma Leiden) tweemaandelijksch tijdschrift voor 'stich-
(aftr. r.-k.) te Heidenschap, F. Bjjlama (s.-d-) ->
te Koudum en P. Schut (aftr. a.-r.) te Kou
dum. Door een groep kiezers Durk D. van
der Wal te Njjega.
HENNAARDERADEEL. De heeren
J. de Boer, J. Noordmans, E. Visser en J.
v. Wjjngaarden, allen chr.-hist. aftredende
ledenIJ. Heeg (vrjjz.) en G. Th. v. d.
Meer (s.-d.)
het bestrijdingsmiddel
van het vliegenkwaad met succes kan worden
aangewend bij de boeren. Als namelijk droog
stroo wordt gelegd rondom de mesthoop en
dit stroo (waarvoor natuurlijk afval-strpo dienst
kan doen, mits het maar droog is) om de vier
dagen wordt ververscht, terwijl men het oude
verbrandt, wordt den vliegen geen gelegen
heid gelaten, tot volkomen ontwikkeling te
geraken.
Dit middel is het eenvoudigst, het goed
koopste en het meest practische. Want velerlei
andere middelen worden geraden. Men spreekt
van petroleum, dat te duur is en te gevaarlijk
men noemt ook creoline, maar dat middel ge
bruikt de boer niet graag, omdat zijn mest er
door bederft.
Een Italiaansch professor beval met klem
aan om in de door vliegen geteisterde villa’s
en zomerhuizen bossen, in vergiftigde vloei
stof bestaande uit water, bruine suiker en een
arsenigzuur zout gedrenkt, gras op te hangen.
Het is geên fraai gezicht, op verschillende
plaatsen bij huis bosjes gras te zien bengelen
en bovendien niet ongevaarlijk. En evenmin
zijn alle soorten van vliegenvangers aan te
bevelen. Men ziet de beesten vastkleven en
urenlang worden zij gemarteld, trekken en
wringen ze met pooten, vleugels en snuitjes
om los te komentotdat de dood hen uit hun
lijden verlost.
Een eenvoudig middel om do vliegenplaag
tegen te gaan, aldus deelde ons de directeur
van den Gemeentelijken Gezondheidsdienst te
Amsterdam, dr. Ringeling, mede, is het vol
gende
In een diep bord, gevuld met water, doet
men ongeveer twee theelepels formaline
35 °/0. Op den rand strooit men wat sub
kerkorrels. De vliegen, gelokt door de suiker,
komen snoepen en drinken. Even later worden
ze ziekmen ziet de beesten even ophippen
korten tijd later zijn ze dood.
Men kan, vervolgde dr. Ringeling, indien de
vliegenplaag erg is, eenige borden neerzetten.
Zij mogen echter niet in de zon worden ge
plaatst.
Bedekt ook de melk ieder oogenblik valt er
een vlieg in en ge weet immers, dat ze overal
in zitten dat ze van alles eten ze snoepen op
de mesthoop en even later brengen ze een
bezoek aan de kaas, wippen dan in de sui
kerpot, smullen van de jam.
Ziet maar eens hoe bedrijvig de vlieg voort
durend bezig zijn, met haar harige pooten
haar lichaam te poetsen. En dat is niet over
bodig, want zij zoeken bij voorkeur stoffige
plekken op en bovendien hebben zij veel last
van kleine, uitwendige parasieten.
Zoo kan de vlieg dus de
overbrengster zijn van zeer ge
vaarlijke
ziektekiemen en smetstoffen. Het verspreiden
van cholera, typhus, darmcatarrh, miltvuur kan
op haar rekening worden geschoven.
Of zij inderdaad in dezen dikwijls schuldig
is, is echter moeilijk uit te maken en het gaat
niet aan, aldus te redeneeren er zijn veel vlie
gen, dus zullen we ook wel besmettelijke ziek
ten krijgen. Want daar is de heel droge zo
mer van 1911 om deze bewering te logén;
straffen.
Er was toen groote droogte, er waren veel,
héél veel vliegenmaar besmettelijke ziekten
gelukkig verschijnselniet.
Toch moeten wij in dit verband in herinne
ring brengen de onderzoekingen van News-
holme en anderen, die wij o.a. aangehaald vin
den in de voordrachten over Gezondheidsleer
van prof. R. H. Saltet.
Newsholme heeft in Brighton jarenlang de
sterfte der zuigelingen aan de zomerdiarrhee
nagegaan en komt tot het besluit, dat de in
fectie in het huis geschiedt en niet van de
boerderij afkomstig is. Vliegen zijn do over
brengers, waarvoor het voornaamste argument
is dat gecondenseerde zoete melk, die, als het
blikje eens geopend is, niot dadelijk wordt op-
gebruikt,
in onzindelijke huishoudingen
door vliegen bezocht en door deze dieren geïn
fecteerd wordt.
Wat nu het vliegengevaar in verband met
de slagvelden aangaat deelde dr. Ringeling
mode, dat hij do kans van overbrenging van
ziektekiemen naar hier geheel uitgesloten acht
Vliegen zijn geen trekvogels.
De Engelsche geloerde Nutall heeft door on
derzoekingen gevonden, dat de vliegen zich
niet verder verplaatsen dan 1 kilometer (een
afstand dus van twaalf minuten). Andere ge
leerden vonden 30—190 yards; 800—1000
yards1900 yards. Maar dat waren dan ook
de verste afstanden, door de vliegen afgelegd.
Door den wind (men zou dit kunnen mee
nen) worden de vliegen niet voortgedreven.
Bij stormweer schuilen zij in huizen, onder
daken, in boomen. Aan de hand van deze
feiten is het dus niet wel aan te nemen, dat
naar ons land de vliegen van de Belgische en
Fransche slagvelden ziektekiemen overbrengen.
Voorzichtigheid blijft echter steeds geboden
en men zorge dus, zoo gauw de vliegenplaag
zich openbaart, het bovengenoemde bestrijdings
middel klaar te maken, wint k Amsterdam is
omgeven door gemeenten, waar mestvaalten,
en schillen stalletjes maar al te wettige ont-
staansoorden zijn vorr millioenen en millioenen
vliegen.
Op de Stadsbelt te Amsterdam is men be
gonnen. het bovengenoemde stroomiddel reeds
toe te passen.
Want i’ndien ge naar getallen vraagt
een vlieg legt per keer 120140 eieren en ze
doet dit per seizoen 5 a 6 keer. En als men
nu weet, dat het nageslacht van een vlieg na
drie weken weer eieren legt en men rekent
den vliegentijd aan te vangea 15 Juni en te
eindigen 15 September, dan houden wij ons
gaarne aanbevolen bij den weetgierigen en
rekenkundig bekwamen lezer om ons mede te
deelen op hoeveel nakomelingen één enkele
yliegenmoederin één enkel seizoen kan roemen”.
HINDELOOPEN. 2 vacatures. De hee
ren F. W. de Boer, D. K. v. d. Kooi (aftr.)
en B. P. v. d. Velde.
RAUWERDERHEM. 2 vacatures. A. G.
van Balen (kath.) te Irnsum, W. G. de
Boer (vrjjz.) te Rauwerd en F. Wiersma
(s.-d.) te Poppingawier. De stemming is
bepaald op Woensdag 7 Juli en de her
stemming, zoo noodig, op Donderdag 15
Juli.
SLOTEN. Bjj enkele candidaatstelling
zjjn tot raadslid herkozen de heeren R. v.
Djjk en L. Djjk. In de door overljjden ont
stane vacature werd gekozen de heer G.
v. d. Wal.
WORKUM. De heeren P. Gaastra, W.
Kroese en G. G. Posthumus, aftr. leden,
benevens de heeren E. J. Tjeerde en H.
de Vries Wz. (schilder). Het aftr. lid, de
heer H. J. v. Djjk, had bedankt voor een
nieuwe candidatuur.
Zitting op 29 Juni 1915.
Ongevallenwet.
Bjj beschikking werd het beroep van A.
de G., Workum niet-ontvankeljjk verklaard
wegens te late instelling.
Invaliditeitswet.
Bevestigd werd o.a. de beslissing inzake
C. E. P., vrouw H. P., Sneek.
Arme kleine.
Te Leeuwarden is het 3-jarig zoontje
van de familie Aan de Rot in de regenbak
verdronken. Nadat tot laat in de nacht
overal naar het kind gezocht was, vonden
de ouders het Ijjkje van hun zoontje in
de bak.
„Vrij Nederland'1. Nederlandse
Friese tekst van Dr. J. B. Schepers.
Lied voor een of twee stemmen met
Pianobegeleiding door Libertas.
Alsbach, Amsterdam, f 0.30.
De titel is aanlokkelijk genoeg, eveneens de
schuilnaam van den muziekschrijver. Jammer
dat de inhoud niet in overeenstemming hier
mede is. Het gedicht is ongetwijfeld goed be
doeld doch het komt mij vóór minder goed
geslaagd te zijn, wat ook het oordeel is van
meerbevoegden in deze stoffe. Het Frieseh
klinkt nog het mooiste maar wat te denken
van versregels als de volgende
Geen vreemde heersersmond stelt hier
[de wet,
Zie ’k ernstig ook mijn dierb’ren aan,
Ik kan aan d eigen arbeid gaan
Door niets belet.
En dergelijke zijn er meer.
Slimmer is het echter met de muziek ge
steld. S
„Vrij Nederland” door „Libertas” ’t is om
van te watertanden, maar de muziekschrijver
toont zich wel allerminst „van vreemde smet
ten vrij”. Hij is klaarblijkelijk sterk beïnvloed
een of andere Zwitschersehe wijze waar
bij ons hier op een zeer onbeholpen en
gebrekkige manier een uiterst smakeloos groeje
aanbiedt. Tot staving mijner bewering wil ik
de technische fouten den heer Libertas gaarne
rechtstreeks aanwijzen. Dit kan hier ter plaatse
waar het veel te lang zou worden en den le
zer niet zou interesseeren, gevoegelijk achter
wege blijven.
„Vrij Nederland” d. w. z. het land, waar ik
openhartig deze dingen mag zeggen, welke m.i.
niet verzwegen mochten worden het land
ook waar de samenstellers mij daarom deze
uitspraak niet zullen kwalijk nemen.
Jac. N. D. H.
(uitgave G. Los,
teljjke lectuur onder redactie van den heer P.
J. Smink Jbz.
De Inkomstenbelasting en de
Landbouwers, een eenvoudige wegwjjzer
voor de aanslagregeling van het landbouwbe-
drijf door den heer P. v. d. Meulen, inspecteur
der belastingen (uitgegeven op advies van het
bestuur van de Friesche Maatschappij van
Landbouw). Uitgave van J. Laverman, Drach
ten. Prijs 10 ct.
