f2000
faSM
N ESTLË
(KINDERMEEL)
1
SZ1200 f 150 f 75-«U150 f 25
LACTÉEV|
She Jaargang.
No. 82.
Officii Orgaan d®r Gemeente Snoek.
onderstaande ~^gBQ|
Duikers aan t werk.
I
Uitgevers: Firma H. BRANDENBURGS
Ged. Poortezijlen, - Hoek KleiflZand - Sneek.
TELEFOON No. 150.
Afdrukken
Woensdag 14 Juli 1015.
RECLAMEKOLOM.
Kon. Nationaal Steuncomité 1914
Verschijnt Dinsdags- en Vrijdagsavonds.
De Abonne’s op dit blad worden op aanvraag Gratiss verzekerd tegen de gevolgen van Ongelukken voor
bedragen. (Risico gedekt door de ïïollandsche Algemeene Verzekeringsbank te Schiedam.)
Nieuwstijdingen
DE UITGEVERS.
I
bracht.
bij verlies
van een Duim.
ter Haar Bzn., geb. alhier, wonende te
Delft.
bij verlies van
elke andere
Vinger.
bij
O' v e r 1 ij d e n.
z
‘l
1
SPOOR- en TRAMDIENST zijn aan
ons Bureau Gedempte Poortezijlen
verkrijgbaar.
Op het drietal voor predikant bg de
Chr. Geref. Gemeente alhier komen voor
ds. J. H. Riekel den Haag, de. G. Salo
mons te Oosterbeek en ds. T. Tolsma te
’s Gravenhage.
HENNAARDERADEEL. Benoemd tot
2e ambtenaar ter secretarie van Hennaar-
deradeel de heer W. J. Bleeker te Dokkum.
JOURE. Met gunstigen uitslag is te
Leiden afgelegd het doctoraal examen in
de wis- en natuurkunde door den heer P.
G. Cath, alhier.
Te Harlingen heeft de kaatsvereeniging
Eendrachthaar groote kaatspartg gehou
den, waaraan 13 parturen deelnamen.
De uitslag was als volgt
Eerste prgs f 90, benevens 3 verg, zilve
ren medailles, aangeboden door den heer
Hs. van Slooten, partuur 8, kaatsersI.
Roukema te Harlingen, A. Smidts te Fra-
neker en R. Zaagmans te Witmarsum.
Tweede prjjs f 60, partuur 3, kaatsers
R. Brink, H. Frankena en J. Boelens te
Oosterlittens.
Derde prjjs f 15, partuur 11, kaatsers:
J. Reitsma te Pingjum, J. Vlietstra ie
ANNEX
SNEEKER COURANT (67ste Jaargang) en WYMBRITSERADEEL (14de Jaargang)
ABONNEMENTS-PRIJS
Por jaar fl.50, franco per post f2.buitenland f5.
Afzonderlijke nummers 3 cent.
ADVBRTENT1E-PRIJS
1 5 regels 35 cent, elke regel meer 6 cent.
Bij abonnement belangrijke korting.
Ingebonden Mededelingen 10 cent per regel.
Zaterdagavond hield de Friescha Voet
balbond zjjn jaarljjksche algemeene verga
dering te Leeuwarden. Nadat den aanwe
zigen door den voorzitter, de heer L. J.
de Vos, het welkom was toegeroepen en
hjj met enkele woorden aan het afgeloopen
seizoen had herinnerd, werd overgegaan tot
de behandeling der jaarverslagen.
Uit een en ander bleek, dat ook de Frie
sche Voetbalbond nog al door de tydsom-
standighedan had geleden. Opgemerkt werd,
dat de pers- en propagandacommissie vijj-
wel geen werk heeft kunnen verrichten.
Het aantal aangesloten vereenighigen daalde,
wat natuurlek minder ontvangsten tenge
volge had. Ook de animo voor voetballen
scheen soms niet groot te zjjn, want in
een der afdeelingen waren van de 12 te
spelen wedstrjjden niet minder dan 8 ge
wonnen gegeven.
Van verschillende zjjden werd den secre
taris, den heer Jousira, dank gebracht voor
zjjn uitvoerig en zakeljjk verslag. Des te
meer werd dit gewaardeerd, daar de heer
Joustra het geheele seizoen 191415, we
gens de mobilisatie, niet in Leeuwaiden
aanwezig was.
Uitgebreide discussion ontstonden daarna
over het door de >L. S. C.« behaalde kam
pioenschap der le klasse en het niet ge
negen zjjn om nog een wedstrgd tegen no.
2, >Frisia 3«, te spelen.
Met enkele toepasselijke woorden werden
vervolgens de medailles aan de nos. 1 en
2 der verschillende afdeelingen uitgereikt.
De hoofdeljjke omslag per lid werd even
als andere jaren weer bepaald op f 0.25.
Zonder hoofdelgke stemming werd een
voorstel aangenomen van »F. O. A.« (Bols-
ward), om de elftalcommissie uit te breiden
van 3 tot 5 leden, waarvan ten minste 2
buiten Leeuwarden moeten wonen.
Bjj de gebruikelijke rondvraag werd door
een der afgevaardigden van „Frisia* nog
een motie ingediend, waarin het betreurd
werd, dat >L. S. C.«, die thans de le plaats
inneemt, haar medewerking niet heeft wil
len verleenen tot het spelen van een be
slissingswedstrijd. Deze motie werd aan
genomen met 4 stemmen vóór en 3 tegen,
terwjjl 8 stemmen blanco werden uitge
bracht. L. C.
Groote Advertentiën kunnen uiterlijk tot Maandags- en Donderdags-
avonds ingezonden worden, kleine tot Dinsdags- en Vrijdags
morgeus 1© uur.
Morden, Woensdagavond, geven mevr.
H. v. LooDe Vries, Mezzo-Sopraan en de
li.h. Frits Gaillard, violoncel en Paul Gail
lard, Orgel een uitvoering van gewjjde mu
ziek in de Groote Kerk alhier.
Een aanbeveling is feitelgk vrgwel over
bodig. Wie de gaven van mevr. v. Loo
en de h.h. Frits en Paul Gaillard kent, hjj
zal morgen zeker niet ontbreken? En wie
keut die gaven eigenlijk niet. Reeds vele
malen immers traden de uitvoerenden hier
op, reeds vele malen oogstten zjj hier wel
verdienden lof voor schoonen zang en prach
tig spel. Waar dit drietal optreedt, daar
valt voor den muziekminnaar te genieten.
Men verzuime dan ook niet deze uitvoering
bjj te wonen, de toegangsprijs is zeer laag
gesteld.
In de 8 Juli gehouden algemeene ver
gadering/ van Aandeelhouders in de N. V.
Friesche Veem* werden de Balans en Al
gemeene Winst- en Verliesrekening goed
gekeurd.
De Directeur, de heer B. M. van den
Boom, treedt met 15 Juli a.s., wegens ver
trek uit Sneek, als zoodanig af, en met
algemeene stemmen werd in zjjne plaats be
noemd de heer P. de Jong Pzn.
Uitslag der Zaterdag j.l. door Burg,
en Weth. ten raadhuize gehouden aanbe«
sleding van de buitenverfwerken der Sneeker
Waterleiding.
Ingekomen 10 biljetten. Ingeschreven was
in massa door: P. Brouwer f360; Fa. P.
Lusthcff f328; H. Miedema f325; P. J.
de Boer f310; G. Zjjlstra f294; G. Brou
wer en Zn. f284; L. de Vos f283; J.
Blok f 275.50J. R. Raitsma f 262.50,
allen alhier, en door S. van Koningsveld
te Woudsend f237.50.
De gunning van het werk is voorloopig
aangehouden.
Te Leiden is bevorderd tot doctor
in de rechtswetenschap, na verdediging van
oen academisch proefschrift, getiteld: »Het
datproces der inlanders*, de heer Barend
■x'" r ~“9S)
regelma-
don
van
van
de Maatschappij
bijdragen geschie-
fondsen (aan-
t.
het beste
l Voedingsmiddel
Voor Klndereo
Spaarzaam
•O zuinig
In het
gebruik
I
een
Heel
de haven. Wat daar
In Iedere
Apotheek of
drogisterij
voorhanden
maar van iemand, die 't ook weten kon, hoor
den we, dat andere duikers rijk waren gewor
den en dat een belooning van f 100 in de week,
als ’t wat meeliep, wel gehaald kon worden.
Laten we eindigen met de opmerking, dat
we noch vóór, noch na het duiken geen en
kele maal ook maar de minste spanning of on
rust hebben opgemerkt bij de beide gebroeders,
die zooveel belangstelling ondervonden bij hun
werk te Stavoren.
Kaatspartij Harlingen.
ducenten van eerste levensbehoeften, die door
het duurder worden van deze, veel grootere
winsten maken dan gewoonlijk, waardoor in
het bijzonder de levenskosten dergenen, voor
wie de steuncomité’s moeten zorgen, zoo be
langrijk stijgenop bezitters van fondsen (aan-
deelen in scheepvaartmaatschappijen, in indus-
trieele ondernemingen, enz.), welke in den
laatsten tijd groote dividenden gaven; in één
woord op allen, die niet door de crisis getrof
fen zijn, ja, die zelfs tengevolge van deze een
niet onbelangrijke winst gemaakt hebben.
Met grooten aandrang noodigen ondergetee-
kenden hunne landgenooten uit, hunne gaven
aan eep der onderstaande adressen te zenden.
een beroep op de offervaardigheid van
menig industrieel, die, dank zij de hulp
het Koninklijk Nationaal Steuncomité of
een
Eere-VoorzitsterH. M. de Koningin.
Tweede oproep.
Toen het Koninklijk Nationaal Steuncomité,
den 22en Augustus 1914, kort na zijne op
richting zich tot het Nederlandsche Volk richtte,
om de gelden te vragen uoodzakelijk voor de
vervulling zijner taak, is het in de verwach
ting op de offervaardigheid zijner landgenoo
ten niet teleurgesteld. Aanzienlijke bedragen
konden elke week door den Penningmeester
verantwoord worden. Dank zij in het bjjzonder
ook de hooge giften, die ons Comité uit Insu-
linde bereikten, kon dit tot heden voldoen aan
de talrijke aanvragen om financieele hulp die
van alle zijden inkwamen.
Thans na 10 maanden werkzaamheid, zijn
de geldmiddelen uitgeput. Wel is de econo
mische toestand des lands na het uitbreken
der crisis niet onbelangrijk verbeterd wel zijn
uit den aard der zaak tal van uitgaven, die
het gezin van den werklooze des winters druk
ken, in den zomer niet noodig, maar toch zijn
de eischen, die ook thans nog aan de kas van
het Koninklijk Nationaal Steuncomité gesteld
worden, zeer velezelfs in deze zomermaan
den moet dit wekelijks f 80.000.uitgeven.
Zullen dank zij het Rijkssubsidie, waarover
het Koninklijk Nationaal Steuncomité krach
tens een pas aangenomen wet, de beschikking
heeft, in den eersten tijd geen ernstige finan
cieele zorgen zijne bestuurderen drukken, toch
meenen deze thans opnieuw een beroep op de
offervaardigheid hunner landgenooten te mogen
doen.
Met alle waardeering voor den ontvangen
geldelijken steun, zou het voor hen toch zulk
een groote voldoening zijn, indien dit subsidie
slechts in geringe mate zou behoeven te wor
den gebruikt!
Niet alleen dat dit een verheffend bewijs
zou zijn van den gemeenschapszin der beter-
gestelden, een krachtig teeken van de eensge
zindheid onzer natie, maar tevens zou dan de
schatkist, aan welke toch in deze dagen zulke
zware eischen gesteld worden, niet worden be
last.
In het bijzonder doen de ondergeteekenden
i j- .a - zoo
van
van
zijner organen, zijn bedrijf beeft kunnen
voortzettenop de landbouwers en andere pro-
NIEUWE SNEEKER COURANT
gen niet verder, wilden niet onbescheiden zijn, Franeker en J. Kuperus te Witmarsum.
Vierde prjjs f 15, partuur 13, kaatsers
A. Rienstra Sneek, T. Sirikwerda Franeker
en G. de Vries Dokkum.
Koning der partjj is geworden de kaat
ser A. Smidts van Franeker.
De kaatspartjj is bezocht door ruim 1500
bezoekers, een 60Ö-tal minder dan het vo
rige jaar.
Friesche Voetbalbond.
’t in zijn macht door aan een soort schroef
te draaien (aan den helm) meer of minder
lucht te laten ontsnappen. Maar dat had toch
zijn grenzen. Of men niet sterk moest zijn
voor ’t duikwerk ’t Was nu eenmaal zwaar
werk en dat liet men wel, als men niet sterk
was, maar zoo ging het met ander werk ook
Men moest toch zeker een strenge keuring on
dergaan Heelemaal niet. Ieder moest maar
voor zichzelf uitmaken of hij er geschikt voor
was. Wat bepaald noodig was Stalen, zenu
wen. Anders hield je vast ongelukken want
do grootste omzichtigheid was altijd noodig
en inzonderheid, als er met dynamiet moest
worden gewerkt, om een wrak weg te ruimen.
Na elke explosie moest je je dan opnieuw
oriönteeren en stond je aan vele verrassingen
bloot. Of dp duiker wel eens malheur had ge
had Verleden jaar voor ’t eerst en toen had
zjjn leven aan een draadje gehangen. Hjj moest
toen zilverstaven lichten ipet een zuigtoestel.
Op een gegeven oogenblik was zijn arm mee
naar binnen gezogen, had men zijn teekens
niet goed verstaan en bewusteloos was hij toen
opgehaald.
Dat was al weer vergeten nu. Zoo’n duiker-
toestel behoorde zeker in eigendom aan de
firma, waarbij men werkte? Neen, neen,- dat
moest je zelf aanschaffen 't Kostte f 1800,
de pomp alleen f 750, alles Engelsch werk.
Er mocht dan wel flink mee verdiend worden,
merkten we op. Dat werd dan ook, maar ’t
was niet meer zoo goed als vroeger. Wevroe-
lucht, geeft eenigo ontspanning.
Op den lichter staan twee mannen
tig te draaien aan een rad, dat een pomp in
beweging brengt, die den duiker daar beneden
door de gummibuis de noodige lucht toevoert,
die op haar beurt weer kan ontsnappen door
iets als een ventiel en opborrelsnde het spoor
van den man daar beneden verraadt. Het
eerste werk is nu zich te oriënteeren, zich te
vergewissen van de juiste ligging. Of de man
daarbij zien kan Neen, 't gaat alles op don
tast, op ’t gevoel. Wel zit er een doorzichtige
plaat in den helm, maar dat is alleen voor ’t
geval, dat de duiker naar boven komt om al
gesticuleerende kenbaar te maken, wat hij
noodig heeft of wat er gedaan moet worden.
Wordt hij niet begrepen, dan geeft hij te ken
nen, dat de plaat afgeschroefd moet worden
om het praten mogelijk te maken.
De duikers zjjn dan begonnen met al de
emmers van den jacobsladder los te kappen
en los te schroeven, die stuk voor stuk door
den lichter werden opgehaald en geborgen.
Vervolgens werden zware kettingen, mede ver
bonden aan de takels, onder water aan den
molen gehecht om dien daarmede recht te
zetten
De lieren werden aangezet en langzaam,
langzaam begon het gevaarte te rijzen. We
vroegen waarom daarvoor geen stoomlieren
werden gebruikt. Het verstandelijk overleg,
zoo werd ons beduid, kon daarbij niet worden
gemist. Heeft Multatuli ook al niet opgemerkt,
dat de natuur dom is Een reuzenkracht kan
met die lieren en takels worden ontwikkeld
35 ton, werd gezegd en een ton is 1000 K.G.
De molen kwam dan ook nagenoeg recht te
staan, hangende in de takels, de romp onder
water.
De duikers maakten nu het lek dicht en
houten luiken werden aangebracht op alle
openingen in het dek, alles onder water, wel
te verstaan. Slechts één opening bleef vrij om
daar straks de slangen door naar binnen te
laten, waardoor het water moest worden uit
gepompt.
Eerst echter moest do molen nu zooveel om
hoog gedraaid, dat deze opening althaps bo
ven water kwam. Dat lukte onder water zijn
de dingen niet al te zwaar.
Maar op ’t onverwachtst schoot de molen
op zij, doordat de ketting, waarin hij hing,
verschoof. Misschien was 't ook omgekeerd,
maar hoe dan ook, ’t was een leelijk ding. Er
moest nu een ketting onder den molen door
worden gebracht om hem daarmede recht te
houden bij ’t opheffen. Dat alleen heeft bijna
een dag werkens gekost.
Heden kon men opnieuw beginnen met het
heffen on ja, de molen rees zooveel, dat de
slangen van de reuzenpomp, die op de sleep
boot staat, konden worden naar binnen ge
bracht. De pomp werd aangezet, twee dikke
waterstralen spoten naar buiten, naarmate het
water binnen afnam, vermeerderde het drjjf-
vermogen en in enkele uren had men ’t doel
bereiktde gezonken baggermolen was ge
licht, een kranig stuk werk, maar dat toch
STAVOREN, 11 Juli 1915. Dat was
aangename afwisseling verleden week.
Stavoren liep uit naar ".’„1
dan te doen was
Dat er een baggermolen gekanteld lag in de
haven weet meen. En nu liep er een legende.
Er zou een lichter, ook bok genaamd, komen
uit Amsterdam. Die zou den molen even ko
men rechtzetten, opheffen, en er dan koers
mee zetten naar Amsterdam, alles in minder
dan goen tijd. Men moest zoo’n lichter aan ’t
werk gezien hebben De een wist er al meer
van te vertellen dan de ander. Bezadigden
waren er ook, die wel beter wisten, die het
hoofd schudden, maar belangstelling was er
bij allen.
Maandagavond dan arriveerde de lichter met
een sleepboot en de noodige manschap.
De lichter bleek een kantige bok te zijn,
vanvoren zeer breed, naar achteren smaller
uitloopend. Voorop staan een paar zeer zware
en zeer hooge overhellende staken met de noo
dige takelage en verder naar achter twee hand-
lieren, waaraan acht man kon draaien.
Wat intusschen de meeste belangstelling
wekte was, dat er twee duikers waren mee
gekomen.
Dinsdagmorgen begonnen de werkzaamheden.
De duikers moesten eerst aan ’t werk,, bij af
wisseling. En dat was inderdaad interessant.
Er waren hier wel meer duikers geweest, maar
dat was lang geleden, ten tijde toen de spoor-
weghaven werd gemaakt en het meerendeel
wist daar niet van. Het monteeren van zoo’n
duiker wekt eigenaardige aandoeningen. Zoo
lang hij zelf meewerkt om het >ware caout-
choucpak aan te trekken, is het alleen maar
vreemd, maar wanneer hij daar eenmaal in
zit, verder passief blijft en een paar mannen
komen, die hem een paar looden schoenen aan
trekken, morrelen aan zijn polsen, een helm
opzetten, daaraan schroeven en draaien, hem
dan nog pakken lood op rug en I
een touw om den middel binden, als einde-
Ijjk de man onbeholpen, gesteund, een lad
dertje beklimt, dat naar de diepte voert, dan
wordt ’t griezelig, ontkomt men niet aan de
aandoening, die een terechtstelling moet wekken.
Was ’t vallen of springen Plomp, daar
verdwjjnt de man in de diepte, alleen door
een touw en een caoutchoucbuis, vastgemaakt
aan den helm, verbonden aan den lichter. Dat
zijn spoor is te volgen door de opborrelende
Het Koninklijk Nationaal Steuncomité 1914
Mr. M. W. F Treub,'Minister v. Financiën,
le Algemeene Voorzitter.
F. E. Posthuma, Minister van Landbouw
Njjverheid en Handel, 2e Algem. Voorzitter.
De Commissie van Uitvoering
Prof. Is. P. de Vooys, Voorzitter van
Werkloosheidsraad, Voorzitter.
Mevr. H. v. Biema-Hijmans, Presidente
den Nationalen Vrouwenraad.
Jhr. Mr. W. Th. C. v. Doorn, Voorz.
den Neder). Tuinbouwraad.
J. van Hasselt, Voorzitter van
van Nijverheid.
J. R. Snoeck Henkemans, Lid van, do Al
gemeene Armoncom missie.
Mr. J. T. Linthorst Homan, Voorzitter van
het Nederl. Landbouweomité.
Prof. Dr. W. H. Nolens, Lid van den Werk
loosheidsraad.
J. Oudegeest. idem.
A. S. Talma, idem.
H. A. van IJsselsteyn, Directeur-Genoraal
van den Arbeid, Algemeen (Secretaris.
Giften worden ingewacht bij de heeren
Jhr. Mr. W. Th. C. van Doorn, le Penning
meester, Koninginnegracht No. 35.
W. ’s Jacob, 2e Penningmeester, Nassau
Ouwerkerkstraat No. 8.
Ook kan de storting van v,
den bij: de Directie der Nederlandsche Bank,
hare Bijbank te Rotterdam en hare Agent
schappen ’s-Gravenhage, Dordrecht en Leiden,
de Nederlandsche Handel-Maatschappij of hare
Agentschappen te Rotterdam en ’s-Gravenhage
en de Administraties der Dagbladen die zich
tot het in ontvangst nemen van bijdragen be
schikbaar hebben gesteld en de door hunne
Administratie ontvangen bijdragen telkens zul
len bekend maken.
’s Gravenhage, 10 Juli 1915.
Nieuwe Uitleg 12.
en in enkele uren had
gezonken baggermolen
2 maar
heel wat meer voeten in de aarde had, dan
men zich had voorgesteld. Zes dagen waren er
mee heengegaan.
We hebben de gelegenheid te baat genomen
om de duikers eens te hooren praten over hun
moeilijk en gevaarlijk werk ’t Bleken twee
broers te zijn. Hoe ze er toe gekomen waren?
Vader was duiker en dan kom je er vanzelf
toe. De vader naderde de zeventig, ging niet
meer te water, maar toch wel geregeld mee
naar de werken. Dat was van belang ook.
Men diende elkander te verstaan, te begrijpen.
Er werd n.l. voortdurend getelegrafeerd van
beneden naar boven door middel van het touw.
Het aantal rukken daaraan had zijn bepaalde
beteekenis meer of minder toevoer van lucht,
het verhalen van den lichter, het vieren of in
palmen van het touw, enz. ’t Laat zich den
ken dat dit alles groote waakzaamheid vordert.
We brachten een telephonische verbinding ter
sprake. Was wel eens geprobeerd, maar dat
voldeed niet. Waarom De duikers vloekten
teveel daar beneden. Er werd zoo eigenaardig
borst leggen, gekeken bii die woorden, dat we wel een wei-
-1_ nig twijfelden aan de juistheid van de bewe
ring. Of men geen electrisch licht kon aan
brengen Was ook al geprobeerd, maar dan
had je niet de vrije beschikking over je han
den en dat was noodig. Onze zegsman leek
het niet zoo kwaad, een electrische lamp aan
te [brengen voor de borst. Dat zou misschien
iets kunnen geven, maar dan alleen maar bij
nacht. Of men bij den luchtaanvoer geheel af
hankelijk was van de pomp Neen, men had
Uitvoering van Gewijde Muziek.
N. V. Friesche Veem.
JE
