TWEEDE BIJVOEGSEL
No. 99 van Zaterdag 11 SEPTEMBER 1915
Ons Zondagsblad.
De Uitgevers.
Nieuwstijdingen.
i
Wegens vertraging in de Expeditie zal ons Geïllus
treerd Zondagsblad] de geabonneerden waarschijnlijk
later bereiken dan gewoonlijk.
Per Telegraaf.
Rechtbank Heerenveen.
r-
e
N,
in ontvang
?8
In een gisterenavond gehouden vergade-
g,
k.
m
h-
Van de Serie: Voor algemeene oefen
plicht ontvingen wg no. 3, »Geen militai-
risme doch zelfbehoud* door A. E. Dudok
van Heel en »Legerversterking in oorlogs
tad* door gep. Gen.-maj. A. J. Prins.
ST. PETERSBURG, 9 Sept. (N. R. C.)
De wending op het oorlogsterrein, die
hooge militaire kringen hebben voorzien,
is inderdaad gekomen. De uitkomst van
onzen terugtocht is in elk opzicht goed,
daar het Russische leger, naar uit alles
blijkt, geenszins is verzwakt Met hardnek
kige aanvallen, op het Duitsche veldtochts-
plan gebaseerd, is het thans gedaan.
Met cijfers laat zich aantoonen, dat de
snelheid van het Duitsche offensief afneemt.
De Duitsche legers hebben in het beste
1 meer dan 2 tot 4 wersten
daags kunnen afleggen. Om het Russische
leger te kunnen terugdrijven, niet verder
ken, dat in dezen alleen by samenwerking
van deze gemeente en Workum een afdoende
verbetering is te krggen.
HEEG. De veehouder W. P. alhier had
een stier, die kwaadaardig begon te wor
den. Reeds had hg den boer en een zoon
te pakken gehad. Ter voorkoming van ver
dere ongelukken is het dier van kant ge
maakt.
WIJMBRITSERADEEL. Ten behoeve
van het leger is in deze gemeente gevor
derd 233.965 K.G. wol.
Aan schadeloosstelling werd hiervoor den
leveranciers uitgekeerd: f34.890.926.
Zitting van 9 Sept.
De veehouder T. V. te Snikzwaag, thans
gedetineerd, werd wegens diefstal van een
koe ten nadeele van den veehouder S. te
Haskerdgken, veroordeeld tot 1 jaar ge
vangenisstraf.
te Bakhuizen gemeente Hemelumer Oldephaert
en Noordwolde, S. de Boer te Oudega, K.
Bouma te Hemelum en J. Dijkhuis te Warns;
gemeente Hennaarderadeel, A. Nawijn te Lut-
kewierum en E. J. Robijns te Welsryp ge
meente Rauwerderbem, J. do Jonge te Irnsum
en J. Reinsma te Terzool gemeente Wijm-
britseradeel, M, de Jager te Óppenhuizen, J.
de Jong te Heeg, B. van der Meer te West-
hem en D. Reitsma te Nijland; gemeente Won-
seradeel, T. de Jong te Makkum.
Toegelaten tot kl. I: P. E. Velds.
De belemmering welke deze gekantelde
stoomboot in het vaarwater vormde, is thans
weer opgeheven. De boot is gelicht en ligt
aan de kade. Men is thans bezig het ruim
leeg te pompen en de vracht te onderzoeken.
Raad van Beroep te Leeuwarden.
Zitting op 7 September 1915.
Invaliditeitswet.
In zake S. B. te Joure, J L. te Warns en
M. P. de J. te Woudsend zijn de aangevallen
beslissingen bevestigd.
TERZOOL, 10 Sept. Mej. J. v. d. Meer,
onderwijzeres alhier, zal ter beschikking
van den Gouverneur-Generaal van Ned.
Oost-Indie worden gesteld, ten einde te
worden benoemd tot onderwijzeres 3de klas
daar te lande.
STAVOREN. 9 Sept. Als gevolg ervan,
dat dezen zomer geen wier gemaaid is op
den Wieringer waard, komt er thans veel
drgfwier aanspoelen op de Friesche kust.
Duizenden kilo’s worden opgevischt nu
het zonnige weer nog zoo terwille is
om het droog te krggen. De prgs is ge
stegen van f 1.50 tot f2.00 p. pak of 100 K.G.
BAARDERADEEL, 7 Sept. In de heden
gehouden raadsvergadering zyn als leden
van den raad geïnstalleerd de heeren J. K.
Hogenbrug, E. R. Oostra, D. S. Schoustra
en B. Tamminga, terwyl tot wethouder is
herbenoemd de heer D. S. Schoustra met
6 stemmen.
Op het verzoekschrift van het bestuur
der afdeeling van >Het Groene Kruis* in
Baarderadeel, om een jaarlyksch subsidie
van f 250 te willen verleenen, ten einde
wijkverpleging in de dorpen Baard, Ooster-
littens en Winsum te kunnen invoeren,
werd afwijzend beschikt.
Eveneens is afwg zend beschikt op een
adres van het bestuur van den kring >Jor-
werd* van de Vereeniging van Nederlandsch
Herv. diaconieën en kerkvoogdijen in de
classis ^Leeuwarden*, om over 1915 ten
behoeve der wijkverpleging een subsidie van
f250 uit de gemeentekas te mogen ontvan
gen. Hoewel de zaak der wijkverpleging
sympathiek gezind, meende men dan alleen
deze te kunnen steunen, wanneer alle in
gezetenen der gemeente daarvan zouden
kunnen proflteeren, wat bg inwilliging van
deze verzoekschriften niet het geval zou zyn.
HEMEL. OLDEPH. en NOORDW. 7
Sept. In de heden gehouden vergadering
van den Raad dezer gemeente zgn de her
kozen leden, de heeren IJ. Boersma, M.
Brandsma en P. A. Schut, alsmede het
gekozen lid F. de Jong, beëedigd en geïn
stalleerd.
Tot wethouder is benoemd de heer A.
A. Bajema te Warns.
De aangeboden begrooting voor 1916 sluit
in ontvang en uitgaaf op f 104147.98i/2.
Tot onderwijzeres aan de O. L. school
te Warns is benoemd mej. J. T. Laurman
te Leeuwarden. Het adres der Vereen, tot
bevordering van Dorpsbelangen te Warns
c.a., inzake autoverkeer en vuilnisverzame
ling, is ter afdoening in handen gesteld
van Burgemeester en wethouders.
Ten slotte brengt de heer Brandsma de
noodzakelijkheid van een vuilnisverzameling
te Heidenschap ter sprake. De heer B.
deelt mede dat het werpen van faecaliën
in het openbaar vaarwater nog al veel
vuldig voorkomt, waaraan volgens dezen nu
er zich thans in Heidenschap niet minder
dan 7 typhus (nader door den Voorzitter
als paratyphus aangeduid) lyders bevinden,
een einde moet komen. Uit de breedvoerige
discussiën over deze zaak viel op te mer-
Zondag by haar poging tot ontvluchting
onder Nispen, zwaar gewond werden, is nog
zeer ernstig. Beiden zgn de laatste H.H.
Sacramenten toegediend.
In het O. L. Vrouwe-Gasthuis te Am
sterdam is een man verbonden, die door zijn
vrouw in den arm was gebeten. De reden voor
deze minder vriendschappelijke daad is daarin
gelegen, aldus de „Tel.”, dat de man pro-, de
vrouw anti-Duitsch gezind is.
De prijs der l’/i-jarige paarden voor
uitvo er naar Duitsehland is plotseling van
f 600f 750 gedaald tot f200f300, zoo wordt
uit Winschoten gemeld. Duitsehland wenscht
er geen meer te ontvangen. Gisteren zouden
te Winschoten T00 paarden worden afgeleverd,
2 er van werden slechts ontvangen. Enkele
handelaren zitten thans nog met 50 a 100
enters en lijden groote schade.
Tegen de 23-jarige J. L. te Rotterdam
die beschuldigd werd aldaar op 30 Juni vrouw
E. J. D. te hebben doodgestoken, werd 3 jaar
gevangenisstraf geöischt.
Wegens vervalsching van passen werd
tegen twee ongeveer 19-jarige kantoorbedien
den één jaar gevangenisstraf geöischt.
Woensdag is uit de Waal het lijk op
gehaald van den 62-jarigen gemeente-ambte-
naar W. F. R. uit Nijmegen, die sinds eenigen
tijd vermist werd. De man is vermoedelijk
door een ongeluk te water geraakt.
Oorlogsnieuws^
Blgkens de Eagelsche verlieslgsten
van 2 Sept, zgn 14 officieren gesneuveld,
32 gewond. Bovendien worden dd. 23 Aug.
1384 manschappen als gesneuveld, gewond,
of vermist opgegeven.
De groote werkplaatsen der spoor
wegen Riga-Orel te Dunaburg, die in den
laatsten tgd groote hoeveelheden munitie
vervaardigden zgn naar Orel overgebracht.
Dunaburg wordt nu door de achtergebleven
burgerbevolking ontruimd. Dinsdag zgn de
filialen van de Russische Rgksbank en plait-
selyke particuliere bankinstellingen gesloten.
Een nadere lijst van de vermisten
van het stoomschip Hesperian vermeldt de
namen van 32 personen, namelgk een
eerste-klasse, vier tweede-klasse-, vier derde-
klasse-passagiers en de overigen allen tot
de bemanning behoorende.
De Hamburger Nachrichten drukt haar
voldoening uit over het vergaan van de
Hesperian, een voldoening, waarin, meent
zjj, het geheele Duitsche volk zal deelen.
Hetzelfde blad betuigt zgn leedwezen over
de vernietiging van de U 27. Het blad is
overtuigd, dat zy evenals de U 29 het
slachtoffer van een streek is geworden.
>Het Eagelsche misdryf, niet deEngelsche
vloot beheerscht de zee”, zegt het blad.
De Roemeensche autoriteiten aan de
Oostenrijksch-Hongaarsche grenzen hebben den
Joden het verblijf in bedoeld grensgebied ver
boden. Uit verschillende plaatsen, zooais Pri-
secant, Palanca enz., worden de Joden verjaagd.
Men meent, dat deze Joden aan Oostenrijk-
Hongarije te gunstig gezind zgn. Den onge-
lukkigen werd slechts enkele uren tgd gelaten jaargetijde, niet
om te vertrekken. Reeds heeft zich een co
mité gevormd om deze Joden te helpen.
De Pruisische verlieslijsten No.’s 310
tot en met 319 (25 Augustus—4 September)
vermelden de namen van 53,396 gesneuvelden,
gewonden en vermisten. Sedert den aanvang
van den oorlog zijn op de Pruisische verlies
lijsten 1,794,235 gesneuvelden, verwonden en
vermisten vermeld. Daarbij komen nog, van
Duitsche zijde, 218 Beiersche, 255 Wurtem-
bergsche, 190 Saksische verlieslijsten, benevens
46 voor de marine.
Volgens berichten in de Zwitsersche bladen
is er in de bergen zeer veel sneeuw gevallen,
vooral in het midden van Zwitserland. In de
Urner en Unterwaldner Alpen ligt op hoogten
van 18002000 M. de sneeuw al een halven
meter dik. Het station op den Pilatuskulm
rapporteert 40 cM. sneeuw en 2 graden vorst.
Ook in de Alpen van het Berner Oberland, in
het kanton Glarus en Schwyz heeft het zwaar
gesneeuwd tot op 1700 M. hoogte. Men her
innert zich sedert vele jaren niet, dat de win
ter in Zwitserland zoo vroeg is ingevallen.
Berlingske Tidende heeft van zijn Parijschen
correspondent mededeelingen ontvangen over
den aanmaak van munitie in Frankrijk. In het
laatste jaar is daarvoor 2 milliard franc uitge
geven. Lyon is een der centra van de oorlogs-
nij verheid. Daar zijn 5500 arbeiders, waaron
der 18Ö0 vrouwen, dag en nacht bezig met het
draaien van granaten. De fabrieken van St.
Chamond hebben 9000 werklieden in dienst,
die dagelijks 1000 geweerloopen, 4000 granaat-
hulzen, 5 kanonloopen voor 75 m.m.-geschut,
250 pantserschilden enz. vervaardigen. Ook
worden dagelijks honderden machinegeweren,
geweren en revolvers afgeleverd. Deze fabriek
alleen maakt thans zevenmaal zooveel machi
negeweren als bij het begin van den oorlog.
Schneider-Creusot gebruikte, toen de oorlog
uitbrak, maar een vijfde van zgn bedrijf voor
aanmaak van oorlogsmateriaal. Thans is zijn
hoele bedrijf daarvoor ingericht.
Aan Aftenposten wordt uit Tokio gemeld
In de Koreaansche munitiefabrieken wordt dag
on nacht gewerkt aan munitie voor Rusland.
Uit de vestingen in het noorden van Japan
worden zware kanonnen met manschappen en
munitie naar Rusland gezonden. In Korea
heeft Rusland 40.000 paar laarzen en 30.000
kisten munitie besteld. De Japanscho celluloid-
maatschappij in Korea heeft een bestelling van
440 ton schietkatoen gekregen. De Japanscho
staatswapenfabrieken werken met dubbele
ploegen.
Engelsche bladen vernemen uit Athene
dat de Turksqhe torpedojager Yagh Hissar in
de Zee van Marmora door een duikboot van
een der bondgenooten in den grond is geboord.
Grieksche bladen beweren, dat onder de
laatst aangekomen Indische soldaten op Gal
lipoli builenpest heerscht en dat meer dan 100
gevallen zijn waargenomen. De zieken worden
op een klein eilandje ten noorden van Lemnos
geïsoleerd. Ook zou er veel typhus onder de
troepen heerschen.
Boekaankondiging.
Ons werd toegestuurd het supplement
van het Watertoerisme, handboekje voor
1915, uitgegeven vanwege de A. N. W. B.,
Toeristenbond voor Nederland. Het boekje
is versierd met een paar aardige foto’s, be
vat tal van nuttige mededeelingen, opmer
kingen en wenken die voor den watertoe-
rist van nut kunnen zgn. Ge tg tafels zgn
opgenomen, bevattende den tgd van hoog
water te Brouwershaven, Hoek van Hol
land, IJmuiden, Texel en Delfzyl.
Verder geeft het boekje een en ander
omtrent het gebruik van vlaggen en bevat
het een Igst van byzonderheden betreffende
de voornaamste plaatsen in Nederland, of
ficieels mededeelingen aangaande de vaar
waters in de verschillende provincies enz.
Het boekje kan gemakkelyk worden me
degenomen op watertochtjes.
ring van de afdeeling >Sneek« der Ver
eeniging voor Vrgzinnig Hervormden zgn
tot Jcandidaten^ voor| deji verkiezing van 8
Gemachtigden in ’t Kiescollege der Herv.
Gem., welke 4 Oct. a.s. plaats vindt, ge
steld de aftredende leden, en wel de h.h.
W. Deinum. G. Elzer, A. F. Hingst, K.
Houwen, F. H. Pgttersen, H. Spaanstraen
P. Schenkius.
De heer K. Ruardi, eveneens aftredend,
had een schryven ingezonden, waarin hg
meedeelde, dat hg wegens gezondheidsre
denen niet voor een nieuwe verkiezing in
aanmerking wenschte te komen. (Voor diens
plaats werd van de bestuurstafel een gros
tal aangeboden, bestaande^uit de h.h. Gjalt
de Jong en J. de Ruiter.
Gekozen werd de heer J. de Ruier, apo
theker.
Voor de’verkiezing van 6 notabelen we
gens periodieke aftreding van de h.h. L.
J. Bakker, J. H. Bont, A. F. Hingst, F. H.
Pgttersen, L. v. d. Zgl en R. Nieveen.
werden genoemde h.h. bg acclamatie her
kozen.
Aan 't slot der vergadering sprak de
voorzitter Dr. De Graaf een zeer waardee-
rend woord aan ’t adres van Ds. De Haas,
naar aanleiding van 't bedanken voor het
beroep naar de Herv. Gemeente te Deereum
en Poppingawier, welke woorden met een
daverend applaus groote instemming bg de
aanwezigen vonden.
Ds. De Haas dankte voor de hem ge
brachte hulde, waaruit hg de zekerheid
mocht putten, van een steeds aangename
samenwerking met zgn gemeenteleden.
Men verzoekt ons dit versiagje omtrent
bovengenoemde uitvoering op te nemen.
Een paar genotvolle uren hebben we
Woensdag 8 Sept. j.l. doorgebracht by de
uitvoering van het Sted. Muziekcorps van
Leeuwarden, op de Marktstraat, alhier.
Met de meeste aandacht, en onder een
voor Sneek ongekende stilte, werden de
verschillende nummers, onder leiding van
den dirigent Paardekooper, ten gehoore
gebracht.
Het Muziekcorps heeft by deze uitvoering
zgn goeden naam gehandhaafd en het was
voor de ontelbare toehoorders een waar
genot, dit goede orchest te hooren.
Een woord van dank aan het bestuur
van de Ver. V. V. dat ons in de gelegen
heid stelde van deze uitvoering te kunnen
genieten, wg koesteren een stille wensch,
om het volgend jaar meermalen te kunnen
genieten van uitvoeringen door het Leeu
warder corps. Wil de Ver. v V. V. van
die wensch nota nemen, ze kan verzekerd
zgn van de dankbaarheid der Sneekers.
Beroepen bg de Chr. Ger. Gemeente
alhier Ds. B. v. d. Berg, predikant te Vlis-
singen.
Omtrent de indeeling van jaarklasse 1914
van den landstorm, welke omstreeks 1 Oc
tober a.s. zal plaats hebben,“heeft de Mi
nister van Oorlog, voor zooveel deze pro
vincie aangaat, bepaald, dat de manschappen
in dienst zullen worden gesteld by het
depotvan (de Xle Infanterie-brigade te
Leeuwarden, met uitzondering van een 40-tal,
dat voor het depot van de Brigade Grena
diers en een 16-tal, dat voor het depot
van het Regiment Genietroepen bestemd
zal worden.
Bij beschikking van den minister van finan
ciën, zijn, in verband met het feit, dat de
werkzaamheden ter uitvoering van art. 369
der Invaliditeitswet nagenoeg zijn afgeloopen,
de aanwijzingen o. a. van de navolgende tusschen-
personen voor de Invaliditeitswet ingetrokken
Rentedistrict Sneek gemeente Baarderadeel,
A. Schaafsma, te Bozum, B. Hollander te
Winsum, P. Schaafsma te Weidum, en M. H.
Visser, te Baardgemeente Doniawerstal, O.
Aninga te Oosterhaule en J. Hoogland te St.
Nicolaasgagemeente Gaasterland, M. D. Mous
Te Wolvega is de prgs van het lichtgas
verhoogd van 8 tot 10 ct. per M3, die van
industriegas van 6’/2 tot 9 ct.
Kort gemengd Nieuws.
Te Delft is gistermorgen de 2'A-ja-
rige M. van H. door een militaire auto
aangereden. Het kind is een half uur later
overleden.
Gisteren is te Tzummarum het 3-
jarig dochtertje van G. v. d. K. te water
geraakt en verdronken.
Da toestand der beide meisjes, die
dan de linie MinskCitomir, zouden de
Duitsche troepen voor het afleggen van de
200 tot 220 werst ongeveer 3 maanden
noodig hebben. Bij het begin van den win
ter zouden ze zich dan temidden van de
moerassen van Pinsk bevinden.
De zware regens, die de laatste dagen
op het gevechtsterrein zijn gevallen, zullen
er stellig niet 'toe bijdragen, den opmarsch
der Duitschers te bespoedigen. De wegen
in Polesië zijn onbegaanbaar geworden. De
beweging der artillerie, vooral van het be
legeringsgeschut, is daardoor uiterst be
zwaarlijk geworden. Auto’s kunnen niet
meer rijden. De vijand poogt de wegen zoo
goed mogelijk te herstellen met behulp van
balken. Het is twijfelachtig of dit werk tot
het doel zal leiden.
BERLIJN, 9 Sept. (Off.) Het officieele
Russische bericht van gisteren over succes
sen bij Tarnopol heeft betrekking op de
gebeurtenissen, in de kennisgeving van het
Duitsche hoofdkwartier van 8 Sept, ver
meld. Het Russische bericht is, gelijk ieder
deskundige dadelijk bij nauwkeuriger be
schouwing zal moeten erkennen, verzonnen
met het klaarblijkelijk doel om de overne
ming van het opperbevel door den tsaar
met een verdicht succes te verheerlijken.
NEW-YORK, 9 Sept. (N.R.C.) Gustav
Stahl is schuldig verklaard aan meineed,
in verband met zijn schriftelijk getuigenis,
dat hij vier kanonnen op de Lusitania had
gezien.
LONDEN, 9 Sept. (N.R.Ct.) Het pers
bureau meldtIn de week van 18 Sep
tember zijn 10 schepen door Duitsche duik-
booton in den grond geboord. In dezelfde
week zijn 1438 schepen Engelscho havens
aan- of uitgeloopen.
BERLIJN, 9 September. Officieel. Van
de Oostzee tot ten Oosten van Olita is de
toestand niet noemenswaard veranderd.
Ten Zuiden van do Njemen heeft de
vijand zich aan een nederlaag onttrokken
door den terugtocht achter de Selwjanka
(linker-zijrivier van de Njemen). Op den
Westelijken oever handhaven zieh nog slechts
achterhoeden. 3550 gevangenen zijn ge
maakt en tien machinegeweren vermeesterd.
Ten Zuiden van Rozana is de overgang
over de Rozanka geforceerd.. Door ons
oprukken naar het Noorden tot den aftocht
gedwongen, heeft de vijand de stellingen
bij Bereza-Kartuska ontruimd.
WEENEN, 9 September. Officieel. Ons
offensief in Wolhynië maakt, goeden voort
gang, Gisteren is het Russische front ten
Noorden van Olyka doorbroken en Dubno,
de tweede vesting van den Wolhynischen
vestingdriehoek, genomen. Gistermiddag
is Oostenrijksche landweer en kavallerie de
stad binnengetrokken. De stroomopwaarts
liggende sperforten zgn in ons bezit.
De Russische strijdkrachten die in de
streak ten Westen van Trembowla over de
Sereth waren getrokken, zyn voor ’t groot
ste deel weer over de rivier teruggewor
pen. In de gevechten, die daar tegen een
vijandelijke overmacht zyn geleverd, heb
ben Duitsche garde-bataljons, onder bevel
van kolonel von Leu, met goed gevolg
ingegrepen.
BERLIJN, 9 September. Officieel. In
Argonne hebben onze Wurtembergsche en
Lotharingeche regimenten gisteren ten Noord
oosten van Vienne le Chateau een aanval
gedaan, die door de artillerie voortreffelijk
werd ondersteund. De infanterie stelde zich
stormenderhand in het bezit der vijande
lijke stellingen over een frontbreedte van
meer dan twee kilometers en ter diepte
van 300 tot 500 meter, benevens van ver
scheiden steunpunten, o.a. van het door de
Franschen vaak vermelde veldwerk Marie
Thérèse. Dertig officieren en 1999 man
zijn gevangen genomen48 mitrailleurs,
54 mijnworpers en een revolverkanon buit
gemaakt.
Duitsche vliegtuigeskaders hebben een
aanval op Nancy gedaan.
PARIJS, 9 September. Officieel. In
Argonne zijn in de streek van Fontaine
aux Charmes den geheelen nacht verwoede
gevechten geleverd. De Duitschers hebben
herhaaldelijk met groote verbittering aan
gevallen. De Franschen hebben zich overal
in hun stellingen gehandhaafd, behalve in
een deel van een loopgraaf ten Oosten van
Binarville; zij hebben enkele gevangenen
NIEUWE SNEEKER COURANT
I
i-
4
Vrijzinnig Hervormden.
jn
Van Russische zijde.
Wol.
2e toelatingsexamen H. B. S., Snoek.
De „Stad Winschoten.”
Reeds winter.
Munitie aanmaak in Frankrijk.
Openbare uitvoering van het
Sted. Muziekcorps van Leeuwarden.
Indeeling landstorm 1914.
Invaliditeitswet.
Duur gas.
Getuigenis inzake de Lusitania
gewraakt.
De duikboot- en mijnoorlog.
Duitsche aanvallen in Frankrijk.
