öe Europsesche Oorlog. farine\ LACTÉE NESTLÉ (KINDERMEEL) SNEEKER COURANT (67ste Jaarganc) en WYMBR1TSERADEEL (14de Jaargang) 32e Jaargang. Woensdag 10 November 89S5. 12* RECLAMEKOLOM. N ieuwstijdingen. Hl Ie te- 1 van het oorlogsterrein bevat. tv HES Billie Ritchie' kers schateren I tot agent Nauta van schipper van R. uit Woerden overreden, waardoor zjj onmiddellgk stierf. De Commissaris der Koningin in Fries land heeft aan de burgemeesters in deze provincie bericht, dat de minister van Land bouw aan hem heeft medegedeeld, dat een melkvoorziening, zooals de Friesche burge meesters hebben getroffen, bjj hem geen bezwaar ontmoet, mits de prjjzen niet over schreden de in zjjn schrjjven van 28 Octo ber jl. opgegeven verhooging boven den winterprps 19141915. Bjj nota van wgziging wordt aan de Tweede Kamer voorgesteld de begroeting van Nederlandsch-Indië over 1916 te ver- hoogen met f 90.250 ter bestriding van de uitgaven, verbonden aan de uitzending van den nieuw-benoemden gouverneur-generaal van Ned.-Indië, mr. J. P. graaf van Lim burg Stirum. Als naar f 60.000 EX Uitslag van de voor Zondag jl. aange- kondigde wedstrijden voor de competitie van den Frieschen Voetbalbond V.A.C. I-L.S.C. 3—1. Zondag j.l. trok L.S.C. met een volledig elftal naar V.A.C. te Heerenveen en ver loor met 31 goals. Dit is de eerste ne derlaag van dit seizoen die onze stadge- nooten hebben geleden. Toch behouden zjj ondanks dit nog de le plaats van ’t rang- Ijjstje met een beter doelgemiddeld dan V.A.C. Frisia IIIStanfries 20. Te Leeuwarden speelden de plaatseljjke De algemeene toestand. Nisch, de tegenwoordige hootdstad van Servie, is door de Bulgaren genomen, die daarmede een succes hebben behaald, dat indruk op de nog neutrale Balkan volken zal maken, v’eel buit schijnt er niet gemaakt te zijn, tenminste daarvan leest men niet. Bij de verovering van Kraljewo echter, een andere Servische plaats, vielen den centralen 130 kanonnen in handen. Het programma voor deze week van de Bioscoop bjj de Waag bevat tal van mooie films. Als hoofdnummer wordt gegeven >Het spook in het huis van den professor*, een detective geschiedenis in 3 afdeelingen. Als tweede hoofdnummer een drama in 2 afdeelingen. getiteld »Mislukte Wraak*. Billie Ritchie en Polycarpe doen de bezoe- van lachen. Eerstgenoemde in de film getiteld „De noodlottige brief" en >Polycarpe met zjjn lamp«. ->Het leven der zwanen* is een kleine maar mooie natuurfilm. Vergeten we niet te vermelden >Het oorlogsjournal” dat tal van opnamen clnbs Frisia III en Stanfries met den uit slag van 20 ten voordeele van Frisia. Thans is de helft van da competitie klas F.V.B. gespeeld. A.V.C. Friesland II 15. Te Akkrum speelden A.V.C. aldaar gen Friesland II van Leeuwarden. De Leeu warders wonnen met 51 goals. Woensdag wordt de steiger om het nieu we Weeshuisgebouw weggenomen. We hebben gisteren namiddag ge volg gegeven aan de uitnoodiging van de N. V. Ned. Plantenboterfabriek te Amster dam tot ’t bgwonen van de aangekondigde kookdemonstraties in de voorzaal van Ami- citia. Aan een met bloemen versierde ge dekte tafel werd men daar in de gelegen heid gesteld eenige met plantenboter (Klappa) en plantenvet (B.U.K). bereide gerechten te proeven, terwjjl een hoogst vriendeljjke leerares in de kookkunst ons alle gewenschte inlichtingen omtrent ’t gebruik van bedoelde vetten verschafte. Een talrjjk publiek woonde de demon stratie bjj. Bjj het verlaten van de zaal ontving men nog een boekje met 137 recepten, eenige monsters van het artikel en een aardige reclame. TIRNS, 8 Nov. ’15. Voor vak j (vijje- en orde oefeningen der gymnastiek) is te Amsterdam geslaagd onze plaatsgenoot H. Bakker, leerling der R. K. kweekschool te Z1Z- LEEUWARDEN, 9 Nov. In het Beurs gebouw zullen morgen onder de wapenen komen de landstormplichtigen uit de pro vincie, behoorende tot de jaarklasse 1913. Zjj worden in dienst gesteld bjj het depót der 9e infanterie-brigade alhier en zullen in het barakkenkamp bjj de Ambachtsschool gehuisvest worden. OOSTERLITTENS, 5 Nov. Gisteren hield de onderafdeeling alhier van de V. P. N. eene huishoudelijke vergadering. Gekozen is tot lid van het bestuur de heer G. Brink, tot leden der financieels commissie de heeren P. Reinalda en J. de Jong, tot eierverzame- laar en houder van het voederdepót de heer H. Bonsma. Naar de algemeene vergadering van de afdeeling Friesland, welke zal worden ge houden te Leeuwarden op Zaterdag 13 No vember e.k., is de heer G. Brink afgevaar digd, als zjjn plaatsvervanger de heer P. Palsma. Nog is besloten, een aandeel van f5 te nemen in de geldleening ten behoeve van het fokstation te Amersfoort. HINDELOOPEN, 8 Nov. Da Directie van het zeebad Hindeloopen ontving heden van de H. IJ. S. M. het bericht, dat met ingang van 1 December a.s. het baanvak voor buurtverkeer SneekLeeuwarden zal vervangen worden door het baanvak Warns Leeuwarden, zoodat o. a. van en naar Leeu warden, naar en van Hindeloopen ééndaag- sche retourkaarten voor buurtverkeer ver krijgbaar zullen zjjn. Een dergeljjke regeling zal onze bad plaats ten goede komen. Jammer dat zjj niet vóór de opening van het badseizoen geldend was. De burgemeester dezer gemeente heeft de maximum melkprgs der gemeente be paald op 9*/> cent. IJLST, 9 Nov. De S.D.A.P. in vereeni- gingmetde afd. v.h. Ned. Werkl. Verb. Pa- trimonimum en de [Chr. Nat. Werkmans bond alhier, hebben gezameljjk een adres gericht aan de gemeenteraad, om het daar heen te leiden dat de Ulster arbeiders ook kunnen profiteeren van de toegezegde goed koops levensmiddelen door de minister be schikbaar gesteld. IJLST. Verschillende arbeiders mochten j.l. Zaterdag weer duurte-toeslag ontvangen o.a. die van de Zuivelfabriek >de Hem«, ieder weer f 15, die van de Firma C. en A. Nauta ieder weer 1 10 en die van de aan nemer A. Visser ieder f 5 zoodat bjjna alle patroons alhier hebben getracht de druk waaronder het vaste personeel verkeert van wege de duurte eenigzins te verlichten. IJLST. De fabriek van de Firma J. Nooitgedagt Zn., alhier heeft thans haar gouden jubileum bereikt. Dat deze fabriek goede zaken heeft gemaakt, bewjjst het groote nieuwe fabrieksgebouw hetwelk thans geheel voltooid is. De gemeente-veearts dr. Nauta van Wit- marsum constateerde bjj gebr. J. en A. Feenstra te Arum mond- en klauwzeer. Het vee zal worden afgemaakt. Gisteren werd te Leeuwarden de verga dering gehouden van de »Friesche Predi- kantenvereeniging*. Ze werd bezocht door 21 leden. De voorzitter gedacht in zjjn ope ningswoord het zilveren ambtsjubile van ds. Pos te Beetsterzwaag en het optreden van ds. Fiieringa van Scharnegoutum als secre taris van het Provinciaal Kerkbestuur van Friesland. In dit verband sprak bjj tevens een hartelijk woord van hulde ten opzichte van den overleden secretaris van het Pro vinciaal Kerkbestuur, dr. J. A. Bruins van Idaard, die met veel talent en groote on partijdigheid dezen gewichtigen post jaren lang vervulde. De aftredende bestuursleden ds. deMinjer en ds. Briedé, werden herkozen. Ds. van Ingen, van Augustinusga, hield een zeer belangrjjk referaat over„Het pro bleem van Gen. 22 in S. Kierkegaard’s »Vrees en Beving**. De rechtbank te Den Haag, veroordeelde heden E. J. K., chauffeur alhier, ter zake van het veroorzaken van den dood door schuld, tot 3 maanden hechtenis. Beklaagde heeft op 28 Juni jl. op de Nieuwe Park- laan te Scheveningen, de echtgenoote van gewoonte wordt gerekend op voor kosten van uitrusting en f 20.000 voor reiskosten naar Indië en be zoldiging gedurende het tjjdvak tusschen het vertrek uit Nederland en de aanvaar ding zjjner waardigheid in Indië. Graaf van Limburg Stirum zal op 26 Januari per stoomschip »Insulinde« de reis naar Indië aanvaarden. Da minister van Oorlog heeft bepaald, dat aan niet-beroepsmilitairen, hoofden van zaken of neringen, dan wel bedrijfsleiders of zoodanig werkzaam, voor zoover zjj aan- nemeljjk maken, dat zjj in gewone tijden tengevolge van het St. Nicolaasfeest, de Kerstdagen en het Nieuwjaarsfeest meer dan gewone drukte in hun zaken hebben en in verband daarmede groote verdiensten ge nieten, met inachtneming der grens van toelaatbare afwezigheid, onder bepaalde voor waarden buitengewone verloven kunnen wor den toegekend. De duur mag ten hoogste bedragen voor het St. Nicolaasfeest van 22 November tot en met 6 December, voor het Kerstfeest van 22 tot en met 27 De cember en voor het Nieuwjaarsfeest van 30 December tot en met 1 Januari 1916. De miliciens en landstormmannen, voor eerste oefening onder de wapenen, komen voor bjjzonderi verlof niet in aanmerking. De Minister van Oorlog heeft goedge- vonden dat »The Royal Naval Brigade Team het sterkste elftal der te Groningen ge ïnterneerde Engelschen, op Zondag 21 Nov. a.s. op de Wilhelminabaan te Leeuwarden tegen Frisia I een voetbalwedstrjjd houden. De toeneming van het verkeer, met name het motor- en rjj wiel verkeer op de rjjks- wegen, heeft in sterke mate de behoefte doen ontstaan aan verbreeding dier wegen. Met dit doel is bjj de Tweede Kamer een wetsontwerp ingediend om aan de kroon de bevoegdheid te geven bij algemeenen maatregel van bestuur op gronden, langs rijkswegen gelegen, een bouwverbod te leg gen, indien deze gronden naar het oordeel der kroon in de naaste toekomst voor ver betering hier is in de eerste plaats ge dacht aan verbreeding van den weg noodig zullen zjjn. Curatoren van het gymnasium te Deven ter hebben voorgesteld, beoefening van sport in het leerplan yan het gymnasium op te nemen en overleg te plegen omtrent het gebruik van hiervoor geschikte terreinen. Burg, en weth. van Deventer moeten dit voorstel zeer sympathiek gezind zjjn. Aan den op Zondag 7 Nov. jl. door de Haagsche Atlethiek-vereeniging uitgeschre ven wandeltocht van 50 K.M. (gemiddelde snelheid plm. 7 K.M. per uur) werd met succes deelgenomen door onze vroegere stad- genooten de heeren A. Schöttelndreiër en E. Riemersma. Zjj ontvingen ieder een fraai diploma met verguld kruis. Met ingang van 10 Nov. is benoemd tot agent van politie 2e klas alhier W. Oosterend (Fr.) MM ft' 4 het beste l Voedingsmiddel voor Kinderen Spaarzaam en zuinig In het gebruik In Iedere I Apotheek of I drogisterij I voorhanden De noodzakelijkheid sier Se te zijn. De hulp der Pink Pillen. Een rijke kan arm worden, maar zoo iets is een uitzondering. Daarentegen heeft een arme in het leven veel meer kans nog armer te wor den üit het oogpunt van gezondheid is het evenzoo gesteld. Het is boven twijfel verheven dat de ziekten en epidemieën bij voorkeur hen treffen die reeds een weinig aangedaan, een weinig verzwakt zijn uit het oogpunt van ge zondheid. De ziekte valt op hen zooals de ellende het op de armen doet en maakt hen af. Om tegen de verkoudheid, de hoest, de griep en andere epidemische winterziekten te strij den, is het noodzakelijkste te zorgen dat men krachtig blijft. De behandeling met de Pink Pillen is het gemakkelijkste, het snelste, het zekerste middel om daartoe te komen. Ziet eens hoe spoedig de persoon wier geval wij gaan verhalen, van een bloedarmoede die haar sedert 4 jaren ondermijnde, genezen is dadelijk dat zij zich aan de behandeling met de Pink Pillen onderworpen heeft. Mejuf. W. van Zutphen, oud. 23 jaren, wo nende Heesche laan 230 te Nijmegen, schrijft ons „Het is mij aangenaam u de schitterende resultaten te kunnen meedeelen die ik dank zij de behandeling met uwe uitmuntende Pink Pillen heb verkregen. Sedert 4 jaren ongeveer leed ik aan bloedarmoede en zenuwuitpntting. Ik gevoelde dat ik iederen dag zwakker werd en dat mijn gestel al minder en minder weer stand kon bieden. Ik wist niet meer wat ik doen moest noch wat ik worden zou. Men beval mij toen aan de Pink Pillen te nemen en men zeide mij er zoo veel goeds van, dat ik in die pillen mijn laat ste hoop stelde. Wat men mij had voorspeld, is gebeurd,de Pink Pillen hebben mij genezen.” De Pink Pillen zijn verkrijgbaar a fl.75 per doos en f 9 per zes doozen bij het Hoofddepót der Pink Pillen, Dacostakade 15, Ameterdam. tenaevnlo’e Voor Sneek en Omstreken bij de heeren - Joh. W. Meijer, en B. Meinderstna te Sneek en bij alle goede Apotheken en Drogisterijen. De Melk. Uitzending van den Gouverneur-Generaal- NIEUWE SNEEKER COURANT VOETBAL. Er zjjn bij de laatste gevechten natuurlijk eenige duizenden Serven in handen van hunne vijanden gevallen, doch als strjjdmacht is het Servische leger nog vrij ongeschonden. In Griekenland is reeds een nieuw ministerie opgetreden onder leiding van Skoeloedis. Ook dit kabinet zal een welwillende, doch neutrale houding tegenover de Entente aannemen. Lord Kitchener, de Engelsche minister van oorlog, heeft Engeland verlaten. Volgens de bladen zal hij na gepleegd overleg met de Fransche regeering een bezoek brengen aan de Dardanellen, Egypte, Macedonië en Grieken land. Hij zal een onderzoek instellen aan de verschillende fronten, waar gevochten wordt of men nog zal kunnen optreden. Het resultaat daarvan zal hij aan de regeeringen te Parijs en te Londen mededeelen. Het onderzoek zal, naar men hoopt, volledige samenwerking ten gevolge hebben. De pogingen van de bondge- nooten zullen wellicht leiden tot op het oogen- blik onvoorziene plannen. De Bioscoop bij de Waag. Opera-SollBten-Ensemble. Vrijdagavond gaf het Opera-Soiisten-En- semble in »Amicitia< een concert, dat met eere mag genoemd worden. Jammer even wel, dat de zaal zoo slecht bezet was. Als sopraan, tenor, baryton, en accom- pagnateur traden resp. opMej. Marie Jan sen van de Nederl. Opera, Jos. Mastenbroek van de Opera te Gent, Anton Dirks van de Vlaamsche Opera te Antwerpen en J. v. Schaik, pianist te Antwerpen. De stemmen muntten uit door grooten omvang, gevoelvol timbre, duideljjke voor dracht, en verloren ook in de hooge regi onen niets van hare vastheid. Hoe eenvoudig en toch zoo roerend schoon klonk het bekende Vlaamsche lied: >Moe- derke alleen* voor sopraansolo. Hoe tref fend was in Duo Crucifix het contrast tus- schen het liefelijk Sopraangeluid en de krach tige, sonore Bar ytonstem, die de zaal meer dan vulde. De verschillende solo’s, duo’s en trio’s werden onder een zeer lofwaardig accompagnement, prachtig uitgevoerd. Voor de pauze werd nog als toegift ge zongen een heldendicht aan de Belgen, op gedragen aan den koning van België. Te vens werd dit lied verkrggbaar gesteld met de mededeeling, dat da helft van de op brengst bestemd was voor de artiesten, die van den oorlogstoestand buiten functie zjjn geraakt. Moge het onzen solisten op hun verdere tournee niet ontbreken aan de belangstel ling, waarop hunne kunstgaven zoozeer aan spraak maken 1 Hei nieuwe Weeshuisgebouw gereed. zullen bezoeken, te doen groeien op een wijze, die ons allen, maar vooral U, mijne heeren, tot vreugde zal zijn. Landstorm. Mond- en klauwzeer. Friesche Predikantenvereenlgfng. Onvoorzichtig rijden. Buitengewone militaire verloven. Internationale voetbalwedstrijd. Verbraeding van Rijkswege. Beoefening van sport. Vereeniging voor Vrouwenkiesrecht. Naar wij vernemen heeft de Vereeniging voor Vrouwenkiesrecht besloten om op Zon dag 21’ November in Bellevue Leidsche Kade te Amsterdam ’s middags te 1 uur eene groote landeljjke meeting te houden, waarin de voorstellen tot Grondwetsherzie ning van het standpunt der Vereeniging zal worden besproken. In verband met dit plan heeft het hoofd bestuur de voorgenomen betooging voor- loopig uitgesteld. Kort gemengd Nieuws. Te Dinxperlo heeft de grenswacht eergisterenavond op den arbeider G. L., die aan de waarschuwing om stil te blijven staan geen gehoor gaf, geschoten, zoodat zijn rech terbeen werd verbrijzeld. Te ’s-Heerenberg is eergisterenavond, bij een twist tusschen smokkelaars omtrent de winstverdeeling, de negentienjarige P. R. dood gestoken. De dader, de twintigjarige E. uit Stokkum, is gearresteerd. Te Alkemade is de heer J. P. de J., boekhouder bij de firma Glas en Leembruggen te Leiden, te water geraakt en verdronken. Atlethiek. Klokkenspelen. Men verzocht ons het volgende uittreksel uit de redevoering, destijds door den heer mr. A. Loosjes op net congres voor Vreemde lingenverkeer te Arnhem gehouden, op te nemen. Ze handelt over carillon- en carillon- verbetering een zaak die de aandacht ver dient, nu ook bij onzen raad adressen zijn ingediend ons carillon betreffende. De heer Loosjes zeide daar o. m. Gezonde vaderlandsliefde dient te leiden tot een zorg voor het eigene welke ook op den weg ligt van de vereenigingen voor vreem delingenverkeer. Immers door ons Nederland zijn eigen karakter aoóveel mogelijk te doen bewaren, behoudt het land zijn aantrekkelijk heid voor den buitenlander. Behoud van het eigen karakter in steden- en landschapschoon dus èn alles wat aan onze steden haar eigen karakter geeft. Daartoe behoort ook de muziek, die uit onze torens over onze steden klinkt onze klokkenspelen. Iets specifieks-Nederlands is een klokkenspel. Ons land bezit er thans nog 59, vroeger veel meer. België bezat er voor den oorlog 54, - -- - - waarvan er thans helaas minstens 6 zijn ver- Hilversum, woest. Te zamen dus in België on Nederland 115 klokkenspelen, terwijl er buiten dit gebied over d« geheele wereld nog ongeveer 38 zijn. Al is dit cijfer misschien niet geheel nauw keurig, toch zal men moeten toegeven dat deze cjjfers bewijzen dat het klokkenspel een bij uitstek groot-Nederlandsche eigenaardigheid is. Gezonde vaderlandsliefde, die met zich brengt piëteit voor wat onze voorvaderen met zooveel zorg hebben tot stand gebracht, eischt oen nauwgezette zorg voor 't behoud onzer beiaarden. Maar niet minder en ik wijs daar spe ciaal hier op het klare inzicht, dat het hier een eigenaardigheid geldt, die den buitenlander niet minder treft, dan de kleederdrachten van Marken en Volendam, waarop als ik me niet vergis indertijd niet door ons, maar door buitenlanders het eerst de aandacht is gevestigd. Zoo was het ook de Amerikaan William Gorham Rice, die in zijn onlangs verschenen boek „Carillons of Belgium and Holland” zijn groote sympathie en bewondering uitsprak voor de torenmuziek ia de lage lan den aan de zeedoch er zich ook over ver wonderde, dat de klokkenspelen ons land zelf niet cZie belangstelling en zorg ondervin den, die men bij een zoo typische nationale eigenaardigheid zou verwachten. Aan die zorg ontbreekt echter veel de te genwoordige klokkenspelen hebben n.l. oen klein gebrek, gemakkelijk te verhelpen, waar door de belangstelling voor de daardoor minder volmaakte klokkenmuziek verloren ging, terwijl tengevolge van de weinige belangstelling, de gebrekkigheid bleef bestaan. Hoe komt men uit dezen vicieuzen cirkel Door opnieuw belangstelling en liefde voor het klokkenspel op te wekken. De beteekenis van het automatisch speelwerk is hoofdzakelijk een van archeologischen aard en hadden wij aan een klokkenspel niet anders dan de wasjes op heel en half uur, dan zou eene beweging om kostbare veranderingen, verbeteringen aan te brengen, niet voldoende reden van bestaan hebben. Maar een klokkenspel is bovendien een in strument dat bespeeld kan worden, ten minste verreweg de meeste en hoe het als zoodanig genot kan verschaffen en ontroering kan wek ken, bewijzen de bespelingen in Vlaanderen, inzonderheid die te Mechelen, waar de meester der beiaardiers, Jef Denijn, zijn mooie klokken voor den oorlog bespeelde en een groot aantal vreemdelingen naar zijn stad lokte. Deze con certen werden door de Mechelsche vereeniging voor Vreemdelingenverkeer ingericht, die daar van een programma uitgaf. Zeker, daar was een kunstenaar aan het woord, op een vier octaven omvattend klok kenspel, maar dat zou die schoonheid van spel niet geven, wanneer er de methode niet was die den toren als ’t ware doet zingen, ’t Geheim hiervan schuilt voor een niet gering deel in ’t in staat zijn den toon langzaam te houden, dit geeft, vooral bjj accoorden, dat zingende en orgelende geluid, op de geestdrift die de Mechelsche meester klokkenist de klepels der klokken volkomen in zjjn macht heeft en zij herhaalde malen vlug na elkander aangeslagen kunnen wordennoodig hiervoor is onder meer, dat de wrijving der draden, die het klavier en de pedalen met de klepels verbin den, zoo gering mogelijk zij. Deze inrichting heeft nog gèèn onzer bei aards in België door toedoen van Denijn tegenwoordig de voornaamste. Hef niet aan houden van de tonen tot de volle waarde geeft aan het spel zelfs van onze bekwaamste klokkenisten iets onvolkomens, waardoor het bij dat van hunne Belgische collega’s verre achter blijft. Hoe den Belgen deze nieuwe kunst ter harte gaat, blijkt uit de plannen tot het oprichten van een nationale beiaardschool te Mechelen, waarvan door den oorlog voorloopig echter niets komt. Al staat ons land, wat de klokkenspelen betreft, bij België ten achter, wij kunnen het ook daarin benaderen en met kunstenaars als Denijn en waarom zouden ze ook bij ons niet opstaan in sommige plaatsen evenaran, misschien zelfs overtreffen. Wij geven niet gauw geld uit voor iets; wjj zijn wat conservatief maar als men het in één plaats eens waagde; daar, onder toe zicht van Denijn, de meest noodzakelijke wij zigingen aan ’t instrument aanbracht (meer dan f1000 kost zoo iets niet, al kan ik geen juiste getallen noemen, daar veel afhangt van de wijze, waarop de klokken in den toren hangen), en dan Denijn uitnoodigde de eerste bespeling to houden. Men zou verwonderd zijn over het genot, dat het voorheen wel eens geminacht klokkenspel kan geven 1 Laat men in één plaats, waar de omstan digheden het meest gunstig zijn (ik noem Utrecht, Delft, misschien ook Arnhem) een begin maken. En heel Nederland is weldra voor deze nieuwe kunst gewonnen, de belang stelling is gewekt, ik twijfel er niet meer aan. Dan zal Nederland inzien, dat het in zijn klokken schatten bezit, waarop het tegenover heel de wereld trotsch kan zijn en die er toe zullen medewerken den stroom van vreemde lingen, die in normale tijden weer ons land

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Sneeker Nieuwsblad nl | 1915 | | pagina 1