f 2000
ld
ct
Westerhofs Koffie
I SNEEKER COURANT (67«e Jaargang) e„ WYMBRITSERADEEL (14de Jaargang)
Officieel Orgaan der Gemeente Snoek,
onderstaande -wi
RECLAMEKOLOM.
Nieuwstijding
ER
<1.
E.
Uitgevers: Firma H. BRANDENBURGS
Ged. Poortezijlen, - Hoek KleifiZand - Sneek.
TSLBFOON No. 150.
No. 1
B
Java
Preanger
Onze prijzen zijn per pond:
56 ets.
58
62
74
„GO ET HE”
De Abonnees op dit blad worden op aanvraag Gipatis vei*3Eelc©i*d tegen de gevolgen van Ongelukken voor
bedragen, (Risico gedekt door de Hollandsche Algemeene Verzekeringsbank te Schiedam.)
:.sz 12001150 «s f150 ,s.„ 125
No« 16. Woensdag 24 November 1915. 32e Jaargang.
Verschijnt Dinsdags- en Vrijdagsavonds.
n
v
i
bij verlies
van een Duim.
bij verlies van
elke andere
Vinger.
Fa. Johs. Tromp.
bij
T>
t
ii
aan-
MA’b
weerplichtige laatstelijk
■■I
Friesche Mij van Landbouw
Afd. Sneek.
van
aan
aan
het
n
inzinking voor de Nederl. landbouw niet kan
waar het kan blijken dat
en
na
en
Elscht alleen de wettig gedeponeerde
Alleen verkrijgbaar te Sneek
Het merk is gedeponeerd onder No. 34057.
Aanbevelend, Fa. Jobs. Tromp.
TERHORNE, 19 Nov. Hedenmorgen ie
door een noodlottig toeval de veehouder
D. R. v. d. H. uit zgne boot in het diepe
water gevallen. Hoewel spoedig gered ble
ken de levensgeesten geweken.
RAUWERDERHEM, 20 Nov. Deze
gemeente heeft 20 ingezetenen, die het
volgend jaar den leeftjjd van 70 jaar heb
ben bereikt en in aanmerking komen voor
het pensioen. Op dit oogenblik zjjn er 91,
schreven, heeft gezonden, ten behoeve
de kas der Vereeniging.
Ten slotte werd de volgende motie
genomen
De vergadering enz.,
met belangstelling kennis genomen heb
bende van de door de regeering voorgesteide
wjjzigingen in de Grondwet
van meening, dat de regeering ten on
echte andere grondwetteljjke bepalingen
voorstelt ten opzichte van het vrouwenkies
recht dan ten opzichte van het mannenkies-
-echt
van meening, dat in de voorgestelde
additioneele artikelen een regeling van het
vrouwenkiesrecht niet had mogen ontbreken
van oordeel, dat het belang der geheel»
maatschappij de grondwetteljjke gelijkstel
ling van man en vrouw ten opzichte
van het kiesrecht eischt
besluit geen wettig middel onbeproefd
te zullen laten, om te verkrijgen, dat in de
regeeringsvoorstellen zoodanige wijzigingen
worden aangebracht, dat, de bepalingen
omtrent het vrouwenkiesrecht geljjk worden
aan die welke voorgesteld zjjn omtrent het
mannenkiesrecht
en draagt het hoofdbestuur op, deze motie
ter kennis van de regeering te brengen.
VERGADERING van den Raad
der gemeente SNEEK op Dinsdag 23
November 1915, ’s avonds uur.
Punten van behandeling:
Punt I. Vaststelling notulen der vergade
ring van 19 October 1915.
Punt II. Mededeeling van ingekomen stuk
ken.
Punt III. Aanbeveling van Burgemeester
en Wethouders voor de benoeming van een
Armvoogd, wegens periodieke aftreding van
den heer S. G. Ruiter.
Punt IV. Voorstel van Burgemeester en
Wethouders tot vaststelling van een rooster
voor de levering van genees- en verbandmid-
Mond- «n klauwzeer.
Ook in Leeuwarden is de gevreesde vee
ziekte het mond- en klauwzeer, geconsta
teerd en wel onder het vee van den heer
Johannes Wagenaar, wonende bjj de tweede
Kanaalbrug. Het vee, dat voor uitvoer was
bestemd, een 34 stuks, wordt afgemaakt.
De boterultvoer.
Deze week zullen de zuivelfabrieken uit
voerrecht verkrijgen voor 55 pct. van de
boter vervaardigd tusschen 10 en 16 No
vember.
maal zooveel varkens als zij uitvoeren a 80 et.
per K.G. beschikbaar stellen voor do regeering.
Aangifte om aan den gemeenschappeljjken ex
port mee te doen kan nog geschieden bij Dr.
Molhuysen te Leeuwarden. Spr. deelde nog
mede dat er slagers waren die per week met
de varkensexport f30000 hadden verdiend.
De Voorz. bracht den heer Broekema een
hartelijk woord van dank.
Aan de orde kwam nog de agenda der al
gemeens vergadering der Friesche Mij.
Namens de meerderheid der commissies van
waakzaamheid in het gebied der afd. werd
voorgesteld deze vergadering uit te noodigen
te verklaren dat het niet gewenscht is,
ter bestrijding van het mond- en
klauwzeer, met het afmaaksys-
teem door te gaan en dit door
een deputatie den min. v. Land
bouw mede te deelen.
Met 50 tegen 6 stemmen en 4 blanco, ver
klaarde de afdeeling zich voor dit voorstel en
dus tegen het afmaaksysteem.
Na nog enkele mededeelingen enz. werden
de bekroningen der laatste keuring uitgereikt
waarna de vergadering werd gesloten.
lie van de ouderdomsrente profiteeren.
BALK. Dr. S. Swanenburg alhier, be
noemd tot gemeente-geneesheer te Lemmer,
heeft voor die benoeming bedankt.
Vrouwenkiesrecht.
Zondagmiddag heeft een landeljjke bij
eenkomst plaats gehad, nitgeschreven door
Hoe de Pink Pillen
een meisje hebben gered-
Het is te betreuren dat men aan de gene
zingen met de Pink Pillen verkregen, geen
grootere bekendheid kan geven een grooter
getal genezingen zou er het gevolg van zijn.
Het gebeurt dikwerf, vooral in tijden als die
wij nu doormaken, dat men weifelt den dok
ter te laten komen. De zieke sukkelt dan, en
wanneer men tusschen beide komt, is zijn
genezing altijd langzamer te verkrijgen, som
tijds zelfs onmogelijk. Dikwijls heeft ook de
zieke verschillende geneeswijzen zonder succes
gevolgd, hij is dan ontmoedigd, wil niet meer
behandeld werden en het kwaad verergert.
De zieken die lijden aan een ziekte voortko
mend uit verslapping van het bloed, van een
verzwakking der zenuwen, moesten weten dat
men niet mag wanhopen aan de genezing in
dien men de Pink Pillen niet gebruikt heeft.
De Pink Pillen hebben inderdaad vele malen
genezen, nadat andere middelen onmachtig
waren gebleken. Het geval dat wij dit maal
gaan vermelden, is er een nieuw bewijs van.
Het betreft een meisje van 8 jaren, de jonge
juffrouw Hélène Gallet, dochtertje van den
heer Joseph Gallet, timmerman, 158, rue de
Paris, te Angers (Frankrijk). Dit meisje was
gedurende vier jaren door de bloedarmoede
ondermijnd, en men weet niet wat er van
haar geworden zou zijn, indien niet de Pink
Pillen eindelijk voor haar te hulp geroepen,
haar gelukkig weer op de been hadden ge
bracht.
„De Pink Pillen hebben mijn dochtertje zeer
goed genezen, schreef de heer Gallet, en dit
wel toen wij begonnen te wanhopen haar te
zien herstellen, daar de geneeswijzen die zij
had gevolgd haar toestand niet hadden kun
nen verbeteren. Mijn dochtertje verviel
dag tot dag en leed al meer en meer
steken in de zijde, aan hartkloppingen? «.«.u
schele hoofdpijnen, aan oorsuizingen. Zij zag
er zeer slecht uit en was uiterst zwak ge
worden. Zij at bijna niet meer. Toen ik in
de kranten gelezen had, met de bewijzen er
bij, dat zoovele menschen door de Pink Pillen
genezen waren, terwijl men mijn dochtertje
maar niet genezen kon, heb ik mij de Pink
Pillen aangeschaft en heeft mijn dochtertje
die ingenomen. Zij heeft er zich dadelijk wel
bij bevonden, en, na vier jaren een slechte
gezondheid te hebben gehad, is zij door uwe
pillen in eenige dagen hersteld.’’
De Pink Pillen genezen bloedarmoede,
bleekzucht, algemeene zwakte, maagpijnen,
plaatselijke pijnen, zenuwuitputting, neuras
thenie.
De Pink Pillen zijn verkrijgbaar k fl.75 per
doos en f 9 per zes doozen bij het Hoofddepöt
der Pink Pillen, Dacostakade 15, Amsterdam.
Voor Sneek en Omstreken bij de heeren
Joh. W. Meijer en B. Meindersma te Sneek en
bij alle goede Apotheken en Drogisterijen.
Uitvoer-werboden.
Bjj Kon. besluit is verboden de uitvoer
van turf, -van turf strooisel, van koffie-ex-
tract, van afval van vlas.
Landstorm jaarklasse 1916,
Vermoedeljjk zal in den loop der maand
December e.k. reeds worden overgegaan tot
keuring van de landstormplichtigen der jaar
klasse 1916.
De dienstplichtigen dier jaarklasse wor
den in hoofdzaak ingeschreven op 1 De
cember e.k. of zoo spoedig mogeljjk daarna
in de gemeente waar zjj alsdan gevestigd
zjjn. Van hun inschrijving ontvangen zjj
bericht van den betrokken burgemeester.
Do verdwenen leeraar.
Men meldt uit Maastricht
Dr. Visser, leeraar aan de H. B. S. te
Maastricht, sedert verleden Maandag ver
dwenen, is gisterenavond te Maastricht aan
gekomen. Zooah vermoed werd, is bjj op
een weg, waarvan een gedeelte Düitsch, het
andere Nederlandsch grondgebied is, aange
houden en daar hjj stafkaarten bjj zich had,
gevangen genomen en naar Luik gebracht,
zonder gelegenheid te hebben gekregen be
richt naar Maastricht te zenden. Gister
morgen losgelaten, is hjj te voet van Luik
naar Maastricht gekomen.
J. 8. Meuwsen. f
Zaterdagmiddag is te Bussum overleden
de heer J. 8. Meuwsen, voorzitter van den
Middenstandsbond.
Vergiftiging.
Vrijdagnacht openbaarden zich in een
barak te Alkmaar bjj bjjaa alle manschap
pen van een compagnie (meer dan 400 man)
verschijnselen van een heftige maag-darm-
aandoening.
Vermoedt wordt, dat men hier te doen
heeft met een vergiftiging, veroorzaakt door
het voedsel, dat dien avond werd genuttigd
en dat bestond uit vet, boonen en aard
appelen. Resten van dezen avondmaaltijd
zjjn in beslag genomen en naar het cen
traal laboratorium te Utrecht ter onderzoek
opgezonden.
Steun aan Landweerplichtlgen.
Het Koninkljjk Nationaal Steuncomité
1914 heeft naar aanleiding van de moge
lijkheid, welke voor landweerplichtigen,
lichting 1908, geopend is om 25 Novem
ber met klein verlof de gelederen te ver
laten, een circulaire gericht tot de steun-
comité’s in den lande. Na daarin herinnerd
te hebben, dat in Mei bjj het met verlof
gaan der landwaerlichting 1907 door het
comité werd aangegeven, dat er reden is
aan te nemen, dat zjj die vooruitzicht héb
ben werk te krjjgen, van het verlof ge
bruik maken, wordt er in de circulaire op
gewezen, dat te bsgrgpen is, dat het voor
menigeen noodig zal zgn, om naar werk te
zoeken of het bedrijf weder in orde te
brengen, en dat het Koninkljjk Nationaal
Steuncomité, aangezien onmiddelijjk na
het verlaten der gelederen de rjjksuitkeering
aan de gezinnen der onder de wapenen oproe-
penan ophoudt, bereid is aan allen, die al
dus van het voorrecht van klein verlof ge
bruik maken en aan deze ondersteuning be
hoefte hebben, nitkeering te geven gedu
rende hoogstens 3 weken, n.l. de eerste
week een uitkearing geljjk aan 3/t van het
bedrag, dat aan het gezin van den land-
weerplichtige laatstelijk van rjjkswege werd
toegekend. De tweede en derde week zal
delen aan het Burgerlijk Armbestuur gedu
rende 1916.
Punt V. Voorstel van de Commissie van
Toezicht op het Middelbaar onderwijs tot aan
vulling van artikel 24, le lid der verordening
voor de Burgeravondschool, met advies van
Bu'-gemeester en Wethouders
Punt VI. Advies van Burgemeester en Wet
houders op het verzoek van den Directeur der
Leeuwarder Waterleiding Maatschappij om ver
gunning tot het leggen van eene 3/4 duims dienst
leiding in den trekwey onder Leeuwarden.
Punt VII. Voorstel van Burgemeester en
Wethouders tot het in het openbaar op stam
rerkoopen van de door hun College aan te
wijzen hoornen, staande aan de Looxmagracht,
van zeven boomen, staande aan het üeksenpad
en van 3 boomen aan de Kerkgracht.
Punt VIII. Voorstel van Burgemeester en
Wethouders tot wijziging van het raadsbesluit
van 19 October j I. no. 11 sub. 2e en 5e, be
treffende contróle op het comptabel beheer van
den gemeente-ontvanger en den Directeur der
gasfabriek en waterleiding.
Punt IX. Rapport der Commissie voor het
instellen van een onderzoek naar de meening
der winkeliers over het vraagstuk der bij ver
ordening geregelde vervroegde sluiting van win
kels, met voorstel van Burgemeester en Wet
houders.
Punt X. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders om hun College te machtigen tot on-
derhandsche uitgifte, van perceeltjes tuingrond.
Punt XI. Voorstel van Burgemeester en
Wethouders tot wijziging van het raadsbesluit
van 19 October 1915 no 10 terzake geldleening
met het Old Burger Weeshuis.
Punt XII. Voorloopige vaststelling pen
sioensgrondslagen gemeente-ambtenaren.
Punt XIII Mededeeling van Burgemeester
en Wethouders betreffende het ongeluk met doo-
delijken afloop, in het reservoir van den wa
tertoren overkomen aan den werkman J. Hil-
verda.
Punt XIV. Behandeling reclames Hoofde-
lijken Omslag 1915.
Groote Advertentiën kunnen uiterlijk tet Maandags- en Donderdags-
avonds ingezonden worden, kleine tot Dinsdags- en Vrijdags-
morgena 10 nor.
NIEUWESNEEKÈR“COURANT
ABCNNBMENTB-PRIJS
Per jaar fl.50, franco per post f2.—, buitenland f5.—
Afaonderlijke nummer® 3 cent.
ADVBRTWTljE-FaiJS
1—5 regels 35 cent, elke regel meer 6 cent.
Bij abonnement belangrijke korting.
Ingezonden Mededeelingen 10 cent per regel.
beeld. Opnieuw begon voor den landbouw nu
een gunstig tijdperk. Het vrjje handelsver
keer leidde tot groote verbetering der verkeers
wegen, de bloei der industrie schiep in de
buiteqlandsehe centra een koopkrachtige be
volking dit alles werkte gunstig op de prij
zen onzer landbouwproducten.
De vetste jaren voor den landbouw echter
volgden direct na den Fransch—Duitschen oor
log van 1870, toen in Duitsehland de industrie
tot geweldigen bloei geraakte.
Omstreeks 1880 komt echter de concurren
tie van Noord Amerika onzen landbouw in het
nauw drjjve-i. Van 1895 dateert de herleving,
welke vooral is te danken aan de betere or
ganisatie van don landbouw, de grootere inten-
siveering daarvan. Onder den druk van/de
crisis van 1880 heeft de Nederlandsche land
bouw zich geleidelijk aan don nieuwen toe
stand aangepast.
In Frankrijk en Duitsehland heeft men den
landbouw tegen de Amerikaansehe concurrentie
trachten te beschermen door protectie. Wan
neer men don toestand daar echter vergelijkt
met dien in Nederland, dan blijkt dat in Frank
rijk do landbouw nog op een lage trap van
ontwikkeling staat, in Duitsehland is het wat
beter, in Nederland echter het best. Dat heeft
men hier vooral bereikt met
eijien en energie,
door intonsiveering vau het bedrijf.
Wat dan ook na den ov.log moge geschie
den, de Nederlandsche landbouw is beter ge-
wapend'ldan voorheen.
Hoe de toestand zich na den oorlog zal ont
wikkelen is nu nog niet te zeggen. Er is
tweeërlei opvatting. Sommige menschen rede-
neeren zeer optimistisch dat, waar in de om
ringende landen veel voorraden, kapitaal en
arbeidskracht zijn vernietigd, een ongeschonden
Nederland na den oorlog daarvan enorm moet
profiteeren.
Anderen betoogen echter, dat hot verleden
bewezen heeft dat de bloei van onze landbouw
samenhangt met de koopkracht van het ons
omringend buitenland.
Belgie nu is economisch ten gronde gericht.
Hoe het met Duitsehland zal gaan weet men
nog niet. Dit is echter zeker dat als Belgie’s
koopkracht vernietigd is, en wanneer ook
Duitsehland en misschien ook Engeland min
der koopkrachtig zijn geworden dan vroeger,
een
uitblijven. Te meer
de vruchtbare en groote landen Frankrijk
Rusland door den nood gedwongen, zich
den oorlog meer en meer op de landbouw
veeteelt zullen toeleggen, en
geweldige concurrenten
voor ons zullen worden.
Spr. helt tot deze laatste meening over, al
zal de waarheid wel in het midden liggen.
Zaak is het echter, dat de Nederlandsche land
bouw zijne wapenen geslepen houdt, d. w. z.
vast houdt aan zijne organisaties. Dit is ook
noodig omdat de Nederlandsche staat den boe
ren tegenwoordig oplegt hunne producten voor
matige prjjzen ter beschikking van de Neder
landsche bevolking te stellen. Deze maatregelen
zullen nog wel na den oorlog blijven bestaan,
zoodat men thans zeer stelselmatig te werk
gaat en organisaties voor do beschikbaarstel-
ling van levensmiddelen inricht. Voor de land-
bouwers is het van enorm belang dat hunne
organisaties daarbij worden geraadpleegd en voor
i hen kunnen optreden, anders worden zij gere-.
geerd door menschen, die van het goheele be
drijf niets wisten. Ook in hot buitenland gaat
men thans meer regelend optreden en do aan
koop van producten in het neutrale buitenland
organiseeren. Zoo is in Duitsehland een in
kooporganisatie opgericht, welke reeds over
aankoop van boter in Nederland aan het on
derhandelen is. Bij oen dergelijken toestand zul
len de zeer hooge prjjzou wel wat normaler
moeten worden. Ook bij onderhandelingen met
dergeljjke lichamen in het buitenland is het
van groot belang dat de organisaties voor do
boeren kunnen optreden. Wat er dan ook ge-
beure, de landbouwers dienen deze organisaties
te steunen en krachtig te houden 1
Veel applaus viel den Spr. ten deel. Op een
vraag van een der aanwezigen deelde Spr. nog
mede, dat de Friesche Mij v. Landbouw een
consent heeft tot den uitvoer van 50000 K.G.
varkensvleesch in November. Dit consent is
ter beschikking van de leden gesteld, dia var-
kens willen uitvoeren. Een 40-tal hebben zich
daartoe reeds verbonden en zullen in Akkrum
aanvangen met slachten.
Zooals bekend moeten deze leden dan twee
Bovengenoemde afdeeling hield gisteren in
café Schram een algemeene ledenvergadering.
De Voorz. de heer H. M. Tromp opende de
vergadering met een woord van welkom, in
zonderheid tot den heer Broekema, die in deze
vergadering eene lezing zou houden.
De Voorz. kon nog meedeelen dat de vrees,
dat ook in het gebied der afdeeling reeds mond
en klauwzeer was uitgebroken, niet bewaarheid
is. Deze afdeeling is nog vrij van de ziekte.
Na lezing en goedkeuring der notulen en
eenige mededeelingen van den secretaris, den
heer IJ. Veldhuis, o.a. betreffende een te hou
den huishoudcursus ook voor jonge vrouwen,
werd overgegaan tot de verkiezing van be
stuursleden. De heer J. Leenstra werd als
zoodanig herkozen evenals de heer S. Alberda,
beiden met groote meerderheid van stemmen.
In de vacature—D. Schaafsma, welke heer niet
weder in aanmerking wenschte te komen werd
gekozen de heer R. S. Bergsma, veearts te
Sneek.
De Voorz. richtte eenige woorden van dank
tot den aftredenden heer Schaafsma, die ook
eere-voorzitter der afd. is. Deze 80-jarige
heeft èn als bestuurslid der afd. èn als hoofd
bestuurslid veel gedaan in het belang van den
landbouw.
Tot afgevaardigde en plaatsvervangend af
gevaardigde werden herkozen de heeren J.
Leenstra en P. Andela.
De heer Broekema kreeg vervolgens gelegen
heid zijne lezing te houden over
De tegenwoordige toestand In ver
band met den oorlog.
Tijdperken van bloei en inzinking zgn elkaar
steeds opgevolgd, zegt Spr. Gaat men de ge
schiedenis van den landbouw gedurende de
laatste eeuw na, dan blijkt dat gedurende het
Napoleontische tjjdperk, toen handel en indus
trie lamgeslagen waren, de landbouw onze
bevolking belangrijke inkomsten opleverde,
dank zij de vraag, van het buitenland.
Van dien tijd -dateert de liefde van den Staat
voor den landbouw, die zich na het Napoleon
tische tjjdperk uitte in het invoeren van be
schermende rechten voor landbouwproducten.
Tot 1850 bleven die bestaan. Toen begon ech
ter de Engelsche industrie een groote vlucht
te nemen en schafte dit rijk alle rechten af. An
dere naties, ook Nederland volgden dit voor
de Vereeniging voor Vrouwenkiesrecht. In
deze vergadering is het standpunt van de
vereeniging ten opzichte van de voorstellen
tot grondwetsherziening inzake het kiesrecht,
uiteen gezet.
De vergadering was zeer druk bezocht.
Als spreeksters traden op de dames dr.
Aletta H. Jacobs, presidenteF. S. v.
BalenKlaar, vice-pres.V. C. v. d. Meer,
v. Kuffeler, 2a vice-pres., en als sprekers
de heeren dr. J. v. Leeuwen, mr. H. P.
Marchant, W. J. E. H. M. de Jong, leden
van de Tweede Kamer.
In den loop van de vergadering deelde
freule Wichers mede, dat een dame een
spaarbankboekje, waarop f 1000 staat inge
schreven, heeft gezonden, ten behoeve van