f25
f2000
I
SNEEKER COURANT (67ste Jaargang) en WYMBRITSERADEEL (14de Jaargang)
Officieel Orgaan der Gemeente Sneek.
Nieuwstijdingen.
Uitgevers: Firma H. BRANDENBURGS
Ged. Poortezijlen, Hoek Kleifliand Sneek.
TBLEPOON No. 150. t
Verschijnt Dinsdags* en Vrijdagsavonds.
WYMBRITSERADEEL
op Zaterdag 11 Maart 1916,
’s voorm. 10 uur.
De Abonne’s op dit blad worden op aanvraag Gratis verzekerd tegen de gevolgen van Ongelukken voor onderstaande "99
No* 48. Woensdag 15 Maart 1916. 32e Jaargang.
bedragen. (Risico gedekt door de ïïollandsche Algemeene Verzekeringsbank te Schiedam.)
bij Xièange f ?nn o f isohLTvotJ 7s fSO b~
bij verlies
van een Duim.
bij verlies van
elke andere
V inger.
bij
O v e r 1 ij d e n.
ABONNBMBNTS-FRIJS
Per jaar fl.50, franco per post f2.buitenland f5.
Afzonderlijke nummers 3 oent.
ADVBRTBNTTB-FRIJS
1—5 regels 35 eent, elke regel meer 6 cent.
Bij abonnement belangrijke korting.
Ingebonden Mededeelingen 10 cent per regel.
P.unt IX. Vaststelling primitief kohier
hoofdelijken omslag 1916.
RAADSVBRGAD BRING
AHIEX
tnvlliditeit. l^VV Overleden. 1 1JU of Oog. I (J 1 JV Wijsvinger.
Groote Advertentiën kunnen uitorlijk tot Maandags- en Donderdags-
avends ingezonden worden, kleine tot Dinsdags- en Vrgdags-
morgens 10 uur.
Zaterdagavond werd in Amicitia de al
gemeene vergadering gehouden van de Ver.
tot bestrgding der Tuberculose alhier.
De voorzitter, de heer dr. Bouma heette
de aanwezigen welkom, in het bjjzonder ver
tegenwoordigers van het college Regenten
O. B. W. en de door het bestuur aange
stelde enquêtrice, mej. Hofstee, die reeds
«enigen tjjd werkzaam is alhier en wier
jjver doet hopen dat zjj zeer vruchtbaar
werk zal verrichten.
De secretaris, de heer dr. H. Klein las
de notulen en bracht vervolgens het jaar
verslag uit. Daaruit bleek dat de werk
zaamheden der vereeniging zich in 1915
verder hadden ontwikkeld.
Opnieuw werd behoeftige patiënten ge
legenheid gegeven herstel te zoeken in sa
natoria of ziekenhuis. Het bedrag daaraan
besteed bedroeg in 1912 f100, 1913 f430,
1914 f 1100, 1915 f 1700. Steeds werd
de helft ongeveer van het voor den patiënt
benoodigde bedrag door de vereeniging ver
strekt, de rest werd door de familie enz.
bijeengebracht.
In den loop van 1915 werd tot vaste
enquêtrice der vereeniging benoemd mej.
Hofstee, vroeger hoofd verpleegster in het
Binnengasthuis te Amsterdam, een der meest
bekenden in ons land. Tot het tgdstip
dezer benoeming was het werk verricht door
de wijkverpleegster zuster van der Veen,
die echter geen tgd had het werk naar be-
hooren te doen. Voor hetgeen zuster v. d.
Veen echter voor de tubercülose-bestrgding
deed verdient zjj de dank der vereen.
Er wordt niet aan getwijfeld of de huisbe-
zoekster der vereeniging en de wijkverpleeg
sters zullen in samenwerking veel nut kun
nen stichten.
De secr. bracht in zjjn verslag voorts in
herinnering de aankoop door de fa Hoek-
sema van een vacuum- formaline ontsmet-
tingsoven, waarvan bg de ontsmetting groot
profijt kan worden getrokken. Uitvoerig
beschreef de secr. het nut en de werking
van dezen oven.
Herinnerd werd aan het vertrek uit de
gemeente van den heer E. ten Date Fenne-
ma, een der bestuursleden der vereeniging,
wiens gewaardeerde medewerking noode door
zgn medebestuurders kon worden gemist.
Het aantal donateurs en leden vermin
derde van 338 tot 329, de contributiën ste
gen van f 444.25 tot f 481.75. De bons
uit de winkelbussen brachten f 120 op.
Het Herstellingsoord van de centrale ver
eeniging te Nunspeet kwam nog niet ge
reed.
Op 1 Jan. 1915 bedroeg het aantal ge
zinnen dat in deze gemeente huisbezoek ont
ving 24; in 1915 gingen hiervan 4after-
wgl er 22 bgkwamen, zoodat thans 42 ge
zinnen door de enquêtrice worden bezocht.
Een consultatiebureau is nog niet inge
steld, bovendien is dit bureau niet noodig
daar door de medewerking der doktoren het
aantal bezochte gezinnen zeer hoog is.
14 patiënten kregen steun voor sanato
rium verpleging, 4 voor verpleging in het
ziekenhuis, terwgl 1 patiëntje met een va-
cantiekolonie naar Egmond ging.
11 maal werden ligtenten voor volwas
senen, 8 maal voor kinderen aangevraagd.
Alle 10 ledikanten waren in gebruik.
In 1915 werden 6 maal woningen, 8 maal
Ijjfgoederen ontsmet.
Hulp in de huishouding werd aan 6 ge
zinnen verleend. 6 gezinnen werd een an
dere woning verschaft, in 3 woningen wer
den verbeteringen aangebracht, 24 ligstoe
len waren in gebruik.
ijver in al-
gloed
de
ral
en W, gehouden
J van
de Spaarbankver-
omstreken, waarin wordt medegedeeld dat met
algemeene stemmen door die vereeniging,
waarbjj bijna alle mannelijke inwoners van die
omgeving zijn aangesloten, is besloten er bij
den raad op aan te dringen om te Heeg en
omstreken een tweede geneesheer aan te stel
len, zoo mogelijk met woonplaats te Oudega
h adres van de kerkeraad der Ned. Herv.
Gemeente te Gaastmeer, waarin de vrees wordt
geuit dat dit dorp de dupe zal worden van de
voorgestelde regeling van de armenpraktijk.
De kerkeraad acht het gewenscht dat zich te
Heeg twee doktoren vestigen hetgeen den raad
verzocht wordt te bevorderen
i adres van inwoners van Heeg, geteekend
door de h.h. Lankhorst, pastoor Overmeer e.a.
om voor het geval dr. Donker zijn ontslagaan
vrage handhaaft, sollicitanten te doen oproe
pen naar de betrekking van armendokter.
Besloten wordt deze adressen te behandelen
bg de punten welke nu aan de orde komen.
Worden vastgesteld.
Hierna sluiting der openbare vergadering.
In besloten zitting wordt behandeld
van
NIEUWE SNEEKER COURANT
Dr. de Witte geuii, maar na hetgeen Spr.'
thans daarvan heeft gehoord acht hij de be
schuldigingen bijna nihil. Spr. zal niet goed
keuren wat Dr. de Witte in het geval Jong
stra heeft gedaan, maar welk mensch maakt
niet eens een fout. Iemand daarom moreel
te vermoorden, en dat doet de Raad wanneer
hg op het voorstel van don heer Landman in
gaat, durft Spr. niet aan. Overigens gelooft
Spr. dat in de adressen de behoefte aan een
tweede dokter te Heeg wel wat te veel wordt
aangeschroefd, gezien de verbetering van de
verkeersmiddelen in de laatste twintig jaar.
De heer A b m a adviseert in te gaan op
het in de vorige vergadering voorgelezen advies
van de commissie voor de armenzaken (dat
vrijwel overeenkomt met het voorstel door B.
en W. thans gedaan).
De heer De Bóer betoogt dat van de
geheele beschuldiging Van den heer Landman
weinig is overgebleven. Het gebeurde bij de
familie Jongstra is wel af te keuren doch
zeker niet van dien aard om dr. de Witte niet
te benoemen. Spr. had verwacht dat de heer
Landman, die zoo boud heeft gesproken met
heel wat ernstiger dingen ter tafel zou zijn
gekomen. Spr. adviseert op de verzoeken van
de geneesheeren in te gaan.
De heer O p p e d ij k kan zich heel goed
met het door den heer de Boer gesprokene
vereenigen.
De heer Ages stelt voor eene oproeping
van sollicitanten naar de betrekking van ge
meentegeneesheer te doen, men maakthet dan
mogelijk dat zich een tweede dokter te Heeg
vestigt en daaraan is behoefte.
De heer J o r ri t s m a zegt dat het niet
de bedoeling is den heer de Witte voor
zjjn leven te benoemen. Vestigt zich een tweede
gepeosheer te Heeg dan kan men na drie jaar
weer zien. Het gaat hier echter om den per
soon van Dr. de Witte. Wordt de heer de
Witte niet benoemd dan wordt hij, na alles
wat hier in den Raad gezegd is, feitelijk ge
brandmerkt, moreel vermoord is hier gezegd.
Spr. waarschuwt den Raad ernstig voor een
dergelijke daad, die niet door de feiten door
den heer Landman genoemd wordt gewettigd,
al kan het optreden van Dr. de Witte bjj de
familie Jongstra ook door Spr. niet worden
goedgekeurd.
Dr. de Witte heeft in de conferentie echter
gezegd dat toen hjj vóór de bevalling de fa
milie verliet gezegd heeft dat men hem maar
een boodschap had te zenden, dan zou hjj on
middellijk weerkomen maar de familie heeft
nimmer een boodschap gezonden.
Hoe ook door den voorzitter op de confe
rentie aangezocht om meer bezwaren tegen de
benoeming van den heer d» Witte te uiten,
de heer Landman heeft dat niet kunnen doen,
wat er nog was is door den dokter geheel
ontzenuwd. Om zoo’n luttele beschuldiging
dr. de Witte niet te benoemen, durft Spr.
niet aan.
De heer Landman heeft naar aanleiding
van het door dr. De Witte ter conferentie mede
gedeelde, de familie Jongstra nog eens ge
vraagd of de dokter werkeljjk tegen haar gezegd
had dat zij maar een boodschap had te zenden
en hjj zou weer komen. De familie heeft op
Spr.’s vraag echter geantwoord„Dat liegt hij,
hij heeft nooit zoo iets gezegd”.
Toen de dokter later in Gaastmeer hoorde
dat er bij Jongstra een jongen was geboren,
heeft hij gezegd dat hij er dus niet meer noo-
dig was.
Dat door een niet benoeming de heer De
Witte moreel gedood zou worden betwist Spr./
Dat een tweede dokter te Heeg niet noodza-
keljjk zou zjjn eveneens. Wel zjjn de vervoer
middelen veel verbeterd, maar de bevolking is
ook toegenomen.
Dat Spr. maar één bezwaar tegen de benoe
ming van den heer Dr. De Witte heeft geop-,
perd is juist, maar dat bezwaar woog bjj Spr.
dan ook zeer zwaar.
De heer Breeuwsma is er voor het ont
slag van Dr. Donker niet in te willigen en de
zaak te laten zooal zjj is.
De V o o r z. wjjst er, in verband met de
ingekomen adressen om een tweede geneesheer
de gelegenheid te geven zich te Heeg te ves
tigen op, dat de gemeente wel heeft te zorgen
voor een voldoende verzorging van de genees
kundige armenpraktjjk, doch dat de wet haar
niet oplegt de zorg voor de geneeskundige ver
zorging van alle bewoners der gemeente. Wat
de kwestie van de benoeming van dr. De Witte
betreft, het geldt hier een beoordeeling van
het werk van een geneesheer door een leek en
dat is steeds moeilijk.
Spr. leest een schrjjven voor van den heer
dr. Faber, in verband met de kwestie, waaruit
bljjkt dat deze er zich over verheugd dat de
armen thans hun eigen plaatselijke arts zullen
krijgen, doch dat hij zich uit gevoelens van
collegialiteit tevens moet houden aan het con
tract tusschen de heeren Donker en De Witte
gesloten.
De heer K o o i s t r a vraagt of het niet aan
beveling zou verdienen de adressanten maar
voor één jaar te benoemen.
De Voorzitter deelt mede dat een der
gelijke benoeming niet door adressanten zou
worden geaccepteerd.
De heer Wesselius wjjst er op dat de
commissie voor de armenzaken met haar voor
stel op het juiste standpunt stend. Spr. acht
T uberculose-baatrij ding.
het gewenscht adressanten voor den tijd van
drie jaar te benoemen, tegen te zamen onge
veer f1200 per jaar.
De heer Ages vindt het ook zeer gewenscht
dat er aan een tweede geneesheer gelegenheid
gegeven wordt zich te Heeg te vestigen.
De V o o r z. had gedacht, dat wanneer de
particulieren uit Heeg, die thans adresseeren,
dat zoo vurig wensChten, zij wel wat meer had
den kunnen doen en bijv, kunnen garandeeren
dat die geneesheer van particuliere zijde per
jaar f3000 zou ontvangen. Dat was misschien
een beter standpunt geweekt.
De heer Landman herhaalt zgn bezwaren
tegen de benoeming van den heer De Witte,
die de dierbaarste panden van de familie Jong
stra in gevaar bracht.
De heer Jorritsma komt tegen deze be
schouwing op. De meeste dokters zullen zich'
bij een bevalling die wat lang geduurd heeft
wel hebben verwijderd. Wel vindt Spr. dat
dr De Witte den volgenden dag weef naar de
familie had moeten toegaan, maar nog eens,
welk mensch maakt niet eens een fout. Deze
fout nu wordt door den heer Landman opge
blazen. Spr. waarschuwt de raad ernstig den
heer Landman niet te volgen.
Hierna wordt tot stemming over gegaan over
punt 3 en met 10 tegen 3 stemmen eervol ont
slag aan dr. Donker verleend. Tegen de h.h.
Landman, Ages en Breeuwsma.
Wijkverpleging.
Wat punt 4 betreft, de Voorz. steltvoor
het B. A. te machtigen met de h.h. Faber en
De Witte een contract aan te gaan voor den
tgd van drie jaar voor de armenverpleging.
De heer Faber zal genieten f 500 per jaar, de
beer De Witte f 600, wanneer wijkverpleging
in Woudsend, Heeg en Omstreken tot stand
komt, waartoe overleg zal worden gepleegd met
de daar bestaande Groene Kruisvereenigingen.
De raad zal zich in beginsel verklaren 50 pCt.
der kosten van het aanstellen van verpleegsters
te dragen, tot een maximum van f800 per
jaar. Komt de wijkverpleging niet tot stand,
dan krjjgen beide artsen f 50 meer. De artsen
hebben verklaard met deze regeling accoord
te gaan.
De heer Jorritsma meende dat er een
raadsbesluit was waarbg werd bepaald, dat de
gemeente dan alleen wijkverpleging zou steu
nen, wanneer zij voor de geheele gemeente tot
stand kwam.
De Voorz. erkent de juistheid van deze
opmerking maar zgn voorstel is bedoeld om te
Heeg olie op de golven te gieten. Waar daar
de vrees gekoesterd wordt dat bij aanwezig
heid van slechts één dokter niet voldoende
hulp beschikbaar is, zal dit bezwaar by in
voering van wijkverpleging worden opgeheven.
Na kleine opmerkingen van verschillende
heeren, o.a. of de aanstelling van twee wijk
verpleegsters voor dit deel der gemeente wel
noodzakelijk is, waarop de Voorz. antwoordt
dat dit door de Groene Kruisvereeniging moet
worden beslist, wordt tot stemming overgegaan
in de eerste plaats over een voorstel Land
manAges om de benoeming maar voor een
jaar te doen geschieden. Dit voorstel wordt
verworpen met 9 tegen 4 stemmen. Voor de
bh. Kooistra, Landman, Ages en Breeuwsma.
Hierna wordt gestemd over het voorstel van
B. en W. dat wordt aangenomen met 11 te
gen 2 stemmen.
Tegen de hh. Landman en Ages.
De hh. Faber en de Witte zgn dus benoemd.
Punt V. Adres van het Bestuur der Afd.
Heeg van de. Friesche Maatschappij van Land
bouw om een schoollokaal in gebruik te mogen
hebben tot het houden eener huishoudcursus te
Woudsend.
Deze vergunning wordt zonder hoofdeljjke
stemming verleend tegen eene vergoeding van
f 5 per jaar.
Punt VI. Adres van den heer A. Lank
horst te Heeg om een gedeelte bermslóot onder
Osingahutzen te mogen dempen en in koop te
ontvangen.
Daar het advies van den gemeenteopzichter
nog niet is ontvangen wordt de behandeling
van dit punt tot de. volgende vergadering uit
gesteld.
Punt VII. Vaststelling verordening Izewring
levensmiddelen en andere waren.
Wordt overeenkomstig het verlangen van
Ged. St. gewgzigd, en z. h. st. aangenomen.
Punt VIII. Vaststelling schoolgeldkohieren
van het herhalingsonderwijs.
Voorzitter de heer H. M. Tromp, Burge
meester.
Secretaris de heer J. Poppinga.
Aanwezig 13 leden.
Afwezig met kennisgeving de heer dr. Ren-
gers; er is een vacature wegens het overlijden
van den heer Feenstra.
Na opening der vergadering op de gebrui
kelijke wijze wijdt de Voorz. de volgende
woorden aan de nagedachtenis van den heer
Jobs. Fecnatra- f
„Bg het bericht van het overlijden van ons
zeer geacht medelid Feenstra, staan wy ge
troffen en verbijsterd bij zulk een slag, die
wel in de allereerste plaats de' familie trof,
doch aok ons in heel onze gemeente.
Immers ook wg hebben allen, de een meer,
de ander minder zgn trouw en
lerlei daden zien uitblinken.
En nu is het gedaan.
In de kracht zgnor jaren werd hij wegge
maaid. Dat leven zoo welbesteed, werd afge
sneden. Wie heeft dat gedacht, toen nu juist
14 dagen geleden tot zijn leedwezen zjjne af
wezigheid werd gemeld wegens ongesteldheid.
Het leven zal weer zijn gewonen loop her
nemen, maar zonder hem, die glans en gloed
gaf aan veler leven in zgn kring.
Voor velen met mg zal onze vriend Feen
stra onvergetelgk big ven, niet het/ minst door
zgn volharding als voorzitter der Woning
stichting.
Met groote opgewektheid woonde hij de con
ferentie met Gectep. Staten te Leeuwarden bij,
pas een maand geleden en voor mg is het nog
een goede herinnering hem daarvoor van deze
plaats op 8 Febr. j.l. een enkel woord van
hulde te hebben gewijd.
Waar hij èn als raadslid, èn als lid v. h.
college van zetters met zijn goed verstand en
oordeel ook de gemeente diende, stel ik u voor
zijn bedroefde betrekkingen een adres van
rouwbeklag te zenden.
Steune God zgne weduwe,- kinderen en de
hoogbejaarde ouders in hunne verslagenheid.”
Z. h. st. besluit de raad het adres van rouw
beklag te doen zenden.
Punt 1. Notulen van den 26 Febr. 1916.
De secretaris leest de notulen der vorige
vergadering welke onveranderd worden goed
gekeurd.
Punt II. Ingekomen stukken en mededee
lingen.
Ingekomen zgn
a dankbetuigingen van de marechaussee te
Sneek en van de rgksveldwachters in de bri
gade Sneek voor de hun verleende gratificatie
b schrgven van B. en W. van Hem. Oldeph.
en Noordwolde, waarbg zij meedeelen dat de
raad dier gemeente besloten heeft het subsidie
voor den aanleg van een lokaalspoor in
den Z. W.-hoek van f 40000 tot f 60000 te
verhoogen mits de andere gemeenten en de
provincie f435000 geven;
c rekening van de Commissie van beheer
van den Mac-Adamweg SneekBolsward.
Al deze stukken worden voor kennisgeving
aangenomen.
d schrijven van de Kerkvoogdij van de
Ned. Herv. gemeente te Woudsend betreffende
eene regeling der rioleering. -
B. en W. zullen antwoorden dat zn met deze schuldigingen door den heer Landman tegen
regeling genoegen nemen. n’ a”'
e uitslag van de door B.
onderhandsche inschrijving op eene leening
f6500 a 5 °/0. Gegund aan
eeniging te Sneek a 100% °/0 en' met het lot
tegen de Leeuwarder Bankvereeniging.
Voor kennisgeving aangenomen.
bericht van de commissie voor arbitrage
in de bouwbedrgven dat tot arbiters in het
geschil tusschen deze gemeente en den aanne
mer Melles zgn benoemd de h.h. Post te Nij
megen, Mulock Houwer te Groningen en de
Herder te Zwolle.
Voor kennisgeving aangenomen.
D« geneeskundigs armenpraktijk
In Heeg en Woudsend.
g adres van Dorpsbelangen te Oudega en
Punt III. Adres van den gemeentegenees
heer Donker om eervol ontslag.
Punt IV. Adres van de h.h. De Witte en
Faber om tot gemeentegeneesheer en te worden
benoemd.
Deze punten worden te samen behandeld.
'De Voorz. deelt mede dat in de vorige
vergadering door don heer Landman bezwaren
zijn ingebracht tegen eene benoeming van den
heer de Witte. In hoeverre deze bezwaren ge
grond zgn was niet te beoordeelen. Intusschen
werd de beslissing tot deze vergadering uitge
steld en Spr. vestigt er de aandacht op dat
het adres van dr. Donker zoo is ingekleed,
dat wanneer hem ontslag wordt verleend daarbg
dr. Faber (voor Woudsend) en dr. de Witte
voor Heeg tot gemeente-geneesheer worden
benoemd.
De Raad heeft dus feitelijk te beslissen over
het al of niet inwilligen van het ontslagverzoek
van den heer Dr. Donker.
Bij inwilliging stellen B. en W. voor dat
de Raad het Burgerlgk Armbestuur zal mach
tigen met de h.h. Faber en de Witte te con-
tracteeren betreffende de armenpraktjjk.
De heer Landman deelt mede dat hij
zjjne bezwaren tegen eene benoeming van den
heer De Witte uiteengezet heeft in de ge
heime vergadering van den vorigen keer. Naar
aanleiding daarvan heeft hjj een schrijven
van Dr. de Witte ontvangen, waarin deze van
den heer Landman eischt zjjne beschuldigin
gen in het openbaar waar te maken.
Spr. heeft met B. en W. en Dr. de Witte
een conferentie gehad en de besprekingen zgn
van dien aard geweest, dat Spr. niet van stand
punt kan veranderen en zgn bezwaren tegen
de benoeming van Dr. de Witte moet hand
haven.
Spr. overhandigt den voorzitter een schrgven
van een zekere familie Jongstra, dat deze voor
leest Daarin wordt gezegd dat bjj eene be
valling te hunnen huize dr. De Witte was
weggegaan voor het kritieke stadium, de fa
milie in grooten angst achterlatende en dat de
dokter later nooit meer bij Jongstra terugge
weest is. Naar aanleiding van een en ander
noodigt de Spr. den Raad uit tegen het ont
slag van Dr. Donker te stemmen, waardoor van
de benoeming van Dr. Faber en Dr. de Witte
niets behoeft te komen.
Den heerW esselius wil het voorkomen
dat men in de adressen welke zijn ingekomen
twee zaken verwart n.l. het aanstellen van
een tweede geneesheer te Heeg en de verzor
ging der geneeskundige armenpraktjjk. Het
eerste is geen zaak voor den raad, het laatste
wel, en Spr. adviseert op> de adressen van de
hh. De Witte en Faber in te gaan. Spr. was
destijds eenigszins geschrokken voor de be-
