f2000
SE
8,
BBK.
ER,
Oe Ewpwcte Oorlog.
SNEEKER COURANT (67ste Jaargang) e» WYMBRITSERADEEL (14de Jaargang)
Woensdag 12 April 1916.
No. 56.
Ofiwiee! Orgaan der Osmeente Sneek.
RECLAMEKOLOM.
(ES
"9
jter
Nieuwstijdingen
en
nei
Uitgevers: Firma H. BRANDENBURGS
Ged. Poortezijlen, Hoek Kletafld - Sneek.
TELEFOON No. 150.
IE.
hine
32e Jaargang.
P
srdie-
laats.
Verschijnt Dinsdags- en Vrijdagsavonds.
.pril
De Abonne’s op dit blad worden op aanvraag Gratis v®R*xekei*dl tegen de gevolgen van Ongelukken voor onderstaande "*991
bedragen. (Risico gedekt door de Hollandsche Algemeene Verzekeringsbank te Schiedam.)
biJ ‘Xtenge f ?nn 0 f Kft HanTv™, f 75 f b"
t 66.
EEN
i s i e*.
BIJ DEN UITGEVER VAN DIT BLAD.
lezer.
word!
Groove Adverrentiën kunnen uitorlgk tot Maandags- en Donderdags-
avonds ingezonden worden, kleine tot Dinsdags- en Vrijdags
B5.org«n« 10 uw.
Jostu-
houdt
m van
bij verlies
van een Duim.
bij verlies van
elke andere
Vinger.
120.
In-
Boek-
retied
bij
O v e r 1 ij d e n.
er ge-
thans
Sneek.
maand
ner
OUD-
ind.
lezer.
AJBONNBMENTS-PRIJS
Per jaar fl.50, franco per post fXbuitenland f 5.
AJxonderlijke nummert: 3 cent.
ADVESTWVT1B-PRIJS
15 regels 35 «ent, elke regel meer 6 cent.
Bij abonnement belangrpke korting.
Ingosondem Mededeelingen 3.0 cent per regel.
lezer.
eukeu
,g. on
PER3MflflNDEN75ctSlfrp.p.85ctS).
AHHEX
Invaliditeit. 1 X V V Overlijden. J UV of Oog. van een D u i m. f .Jv Wijsvinger.
MODETIJDSCHRIFT
rarden
c
d
een pad,
TtiEErlfviL rE<\
TELKENS IN 16 PAN?»
RIJK GEÏLLUSTREERD.
IEDERE AFLEVERING
BEVAT EEN GROOT AANTAL
i MODELLEN voor DAMES en
i\ KINDERKLEEDING.HAND:
WERKENenONDERKLEEDING
v PRACTISCHE WENKEN en
?»7 RAADGEVINGEN OPALLERLEI
GEBIED.AL5MEDE EEN UITVOERIG
KNIPPZURONENBUZID.
5
De moed dor vrouwen.
Slechts weinige mannen geven zich reken
schap van al den moed en de geestkracht die
sommige vrouwen aan den dag leggen om hare
taak aïs huisvrouw te volbrengen. Men mag
zonder overdrijving zeggen dat er op vier
vrouwen minstens eene voorkomt voor welke
de huishoudelijke werkzaamheden een bron
van oververmoeienis en van vreeselijke pijnen
sijn* en indien een man dezelfde pijnen moest
verduren, zou hij thuis blijven en aan ande
ren zijn werk overlaten. Maar er is niemand
die het werk tan een vrouw en moeder kan
doen. Zij is onmisbaar en aldus gaat zij voort
met werken en met lijden De ongemakken
welke deze arme vrouwen het meeste kwellen,
zijn pijnen in de rug en in de lendenen, ste
ken in de zijde, aanhoudende hoofdpijnenzij
hebben geen eetlust meer en sijn buiten adem
bij de geringste inspanningzij gevoelen zich
geknakt, vernietigd en houden zich slechts
staande door inspanning van alle krachten
De mannen lijden niet op deze wijze en zeer
weinigen zouden dezelfde geestkracht hebben.
Wat zijn nu de oorzaken van »1 deze onge
makken Bijna altijd bloedarmoede en ver
zwakking van het zenuwgestel. Verrijk het
bloed, sterk de zenuwen en gij zult zien dat
de ongemakken minder worden en verdwijnen
De Pink Pillen zijn in dit geval als verster
kingsmiddel het meest aangewezen, want zij
doen het bloed krachtig herleven en »ij sijn
uitstekend om het zenuwgestel op te wekken.
Laat uw zieke Pink Pillen innemen, en gij
zult zien dat zij spoedig hare krachten en
eetlust herkrijgt, de pijnen in den rug en de
steken in de zijde wegblijven; evenzoo ver
dwijnt ook de schele hoofdpijn. Tegelijk met
de gezondheid komt ook de vroolijkheid terug.
Zoo zal zij gemakkelijk en zonder vermoeienis
den dagelijkschen arbeid volbrengen die haar
zooveel lijden veroorzaakte.
De Pink Pillen geven altijd de beste uitwer
king in alle gevallen van algemeene verzwak
king, bloedarmoede, bleekzucht der jonge meis
jes, schele hoofdpijnen, zenuwziekten, maag
pijnen, neurasthenie, rheumatiek.
De Pink Pillen zijn verkrijgbaar k 11.75 per
doos en f 8 per zes doozen bij het Hoofddepót
der Pink Pillen, Daoostakads 15, Amsterdam.
Voor Sneek en Omstreken bij de Erven Joh.
W. Meijer en fa. B. Meindersma te Sneek en
bij alle goede Apotheken en Drogisterijen.
VERGADERING van den Raad der Ge
meente IJLST op Maandag 10 April
's avonds 6*/t uw.
Voorzitter de heer H. P. Flsdderus, Burge
meester.
Aanwezig alle leden.
Na opening der vergadering op do gebrui
kelijke wjjze komt in behandeling
Punt 1. Notulen der vorige vergadering.
Mededeelingen. Ingekomen stukken.
De notulen worden golezea en onveranderd
vastgesteld.
Medegedeeld wordt:
dat door Ged. St. goedgekeurd zjjn de raads
besluiten betreffende eene wijziging van be
groeting 1915, het kohier H.O. 1916, en het
4e kw. schoolgeldkohier
dat binnen den kosteloozen. kring in Maart
zijn besteld 89 telegrammen.
Alles voor kennisgeving aangenomen.
Ingekomen zjjn
a proces-verbaal van gehouden kasverifi
catie bij dm ontvanger;'
b bericht dat de hooibroei-commissie hare
benoeming aauneemt.
Voor kennisgeving aangenomen.
verslag van de Sneeker Ambachtsschool;
verslag der gezondheids-commissie.
Zullen bij de leden circuleeren.
Punt II. Aanbiedinga. gemeenteverslag
over 1915b. Woningwetverslag over 1915.
Zullen bij de leden circuleeren.
Wijziging gemeente-begrooting,
zweeg het kanon en toen volgden hevige, maar
naar men mij vandaag meedeelde, tamelijk on
bekookt uitgevoerde aanvallen.
Na nog eenige opmerkingen van de hh.
Loojjenga, Nauta en de Vries wordt tot stem
ming overgegaan.
Het amendement-V i ss o r (retributie van
f5) wordt verworpen met 5 tegen 2 stemmen.
Voor stemden de h.h. Bakker en Visser.
Het voorstel-de Vries wordt alsnu aan
genomen met 6 tegen 1 stem (die van den heer
Visser.)
Punt VIII. Verzoek van de Ned. Auto-
mobielclub betrekkelijk afronden van straat
hoeken en wegruimen van belemmeringen voor
snelverkeer.
Voor kennisgeving aangenomen. Zal even
tueel op worden gelet.
Punt IX. Verzoek van het Gemeentebestuur
van Nieuwleusen om te ondersteunen een adres
aan H. M. de Koningin betrekkelijk mutaties
(veranderingen! in het onderwijspersoneel.
Ter voorkoming van vele mutaties wil adres
sant in de wet zien noergelegd dat onderwij
zers 2 jaar in een zelfde betrekking moeten
zjju werkzaam geweest voor zij weer kunnen
solliciteeren.
B. en W. voelen geen sympathie voor dit
adres en stellen voor het voor kennisge
ving aan te nomen.
Z. h. st. aldus besloten.
Punt X. Restitutie hoofdel. omslag.
Punt XI. Vaststelling le kwartaal school
geldkohier, dienst 1916.
Oe slag bij Verdun.
Er wordt weder heviger gevochten bjj Ver
dun de Duitschers zgn er ten Westen van
de Maas over een front van ongeveer 12 K.M.
tot een met artillerie voorbereide aanval over
gegaan. Zij hebben daarbij terrein gewonnen.
Het dorp Bethincourt, dat reeds een vooruit
stekend punt in de Fransche linies vormde,
moest door de Franschen ontruimd worden.
Dit ging echter niet zoo snel of de Duitschers
konden er 700 gevangenen maken en 2 kanon
nen en 13 machinegeweren veroveren. Elders
op dit punt en ten 0. van de Maas namen de
Duitschers ook nog eene stelling en maakten
ongeveer 400 gevangenen.
De Fransehen erkennen de ontruiming van
Bethincourt, wjjzen er op dat overigens alle
Duitsche aanvallen zijn afgeslagen en deelen
mede dat de Duitschers zware verliezen leden,
„stapels Ijjken liggen voor onze stellingen”
schrjjven zjj.
Beziet men de resultaten, dan krijgt men
van den Duitschen aanval, die naar het schjjnt
grootsch was opgezet weer dezelfde indruk
welke de vroegere perioden van den strjjd
daar heeft gekenmerkt: de Duitschers be
halen in aanvallen welke waarschijnlijk het
bereiken van een grooter doel oeoogden plaat-
selijke voordeelen.
De Fransehen verliezen daarbij gevangenen,
terwjjl do bloedige verliezen waarschijnlijk aan
DuDsche zijde het grootst zijn.
Engelflsche krijgsgevangenen in
DuitschiandL Van Engelsche zijde.
LONDEN, 9 April. Het rapport van do
regeeringscommissie in zake de behandeling
van Engelsche krijgsgevangenen van de zgde
van den vijand, geeft een verschrikkelijk ver
slag van den toestand van de gevangenen in
het kamp te Wittenberg tijdens een typhus-
epidemie in 1914. Het is een vernietigende
beschuldiging van de Duitsche autoriteiten,
aan wie plichtverzuim, lafhartigheid en on-
menscheljjkheid wordt ten laste gelegd.
Toen de epidemie uitbrak, verliet de mili
taire en medische Duitsche staf ijlings het
kamp. Nadien is er acht maanden lang met
weinig uitzonderingen tusschen de gevangenen
en hun bewakers geen verbinding geweest dan
doordat de wachten of officieren over do
draadafsluiting hen wat toeschreeuwden. Al
wat de mannen in het kamp aan benoodigd-
heden kregen, werd hun in gljjtoestellen toe
gevoerd. Het eten voor het Engelsche hospi
taal en de dokters werd op een wagen gela
den, die met windassen aan weerskanten langs
een 20 M. lang spoor werd voortgerold, ten
einde alle aanraking tusschen de gevangenen
en de buitenwereld te vermijden. Al dien tijd
zorgde de Duitsche staf niet voor geneeskun
dige hulp.
Het kamp was verschrikkelijk overbevolkt.
Op een terrein van 4.2 H.A. waren 17.000
Vlschtselt.
De Vjjvercommissie van de afd. Zoet-
watervisscherjj alhier, die reeds eenige jaren
achtereen er in slaagde uit kunstmatig be
vrucht snoekkuit visch te teelen heeft zich
dit jaar een broed-apparaat aangeschaft
waarin de eieren in stroomead water zich
kunnen ontwikkelen. Deze proef is bijzonder
goed geslaagd.
’t Is aardig te zien hoe vlug het jonge
goedje is.
Op aanvraag bij de firma N. J. Lank-
horst en Zoon wordt aan belangstellenden
gaarne gelegenheid gegeven zich van een
on ander te overtuigen.
De commissie heeft dit jaar bovendien
besloten tot den aankoop van tienduizend
jonge snoekjes om uitgezet te worden. Wjj
wenschen de commissie ook in hue verdere
pogingen goed succes.
STAVOREN, 9 April. In de heden ge
houden vergadering van den raad is met 4
tegen 3 stemmen aangenomen het voorstel
van burg, en weth., om in te willigen het
het Donderdag tot roffelvuur steeg, ’s Middags ’erz°ek van do afdeehng Stavoren van Het
Groene Kruis om f 50 subsidie ten behoeve
van de invoering van wijkverpleging, Inde
vorige raadsvergadering staakten de stem-
NIEUWE SNEEKER COURANT
gevangenen. Voor verwarming en wasschen
was slecht gezorgd. De mannen waren onvol
doende gekleed. Drie sliepen er op één ma
tras. Dit had tot onvermijdelijk gevolg dat
er koorts uitbrak Het eenige wat er werd
verstrekt om de menschen in staat te stellen
zich te reinigen, was een kop vol groene zeep,
die met tusschenpoozen van vele weken werd
uitgereikt aan een vertrek, da’t ten minste 120
mannen borg. Het gevolg was, dat de man
nen meer en meer door ongedierte werden
geplaagd. Hoewel de Duitsche autoriteiten
met het gevaar niet onbekend waren, deden
zij niets om de verspreiding van de besmet
ting te voorkomen of te verminderen.
Toen de Duitsche dokters zich hadden terug
getrokken, werden er uit de andere kampen
Engelsche dokters gezonden. De toestand was
zoo vreeselijk, dat een hunner bij het zien
ervan in elkaar zakte Bij gebrek aan baren
moesten alle typhuspatiënten het ziekenhuis
in worden gedragen op de tafels, waaraan de
mannen aten. En er was geen gelegenheid
die tafels af te wasschen, want er was zoo
goed als geen zeep in het kamp. Een dokter
zag een ijlenden zieke met zjjn armen zwaaien
die tot aan de elbogen bruin van faeces waren.
De patiënten zaten vol ongedierte. In den
schemer wilde hg uit de plooien van de kleu
ren van een patiënt wegborstelen wat hjj voor
een ophooping van stof hield. Hij ontdekte toen,
dat het een krioelende menigte luizen waren.
In een kamer lagen de patiënten zoo dicht
op elkaar, op den vloer, dat hjj om ze te onder
zoeken schrglings over hen heen moest staan.
Van de zes dokters kregen er 3 zelf de ziekte.
De ongewone omstandigheden ten volle in
aanmerking nemende en erkennende, dat er op
aandringen van Amorikaansche zijde verbete
ringen zijn aangebracht, kon de commissie
geen rechtvaardiging vinden voor de behan
deling van de gevangenen te Wittenberg. Hun
verschrikkelijk lijden schrjjft zij rechtstreeks
los aan de opzettelijke wreedheid en verwaar-
loozing van de Duitsche ambtenaren.
Be aanvallen der Russen.
WILNA, 8 April. (Van de Berijjnschen cor
respondent der N. R. Crt.) Mijn voornaamste
indrukken na een bezoek aan het gevechtster
rein ten noorden van het Narotsj-meer, in de
richting van Postawy, betreffen de kracht van
het Russische roffelvuur en bovenal de afgrij-
selijke lijkenvelden voor de Duitsche stellin
gen. Op tweo plaatsen heb ik veel meer dan
1000 lijken met het bloots oog kunnen tellen.
Buitengewoon moorddadig is de strijd geweest
tegenover Intoka, waar de Russen de Duit
sche stelling zjjn binnengedrongen en er ver
volgens weer uit verdreven zijn. Op de uitge
breide vlakte, die zich tusschen de bosch-stel-
lingen van de twee tegenstanders uitstrekt,
zgn de Russische koldnnes, die op een breed
front aanvielen, neergemaaid. Waar de storm
loop niet gelukte, liggen de lijken tot een me
ter of drie vóór de Duitsche schansen waar
de Russen er in slaagden die binnen te drin
gen, zgn de schansen geheel verdwenen, omdat
op het Russische roffelvuur hier het Duitsche
is gevolgd. Het heeft veel inspanning gekost
de Russen daar weer te verdrijven.
Het Russische roffelvuur heeft slechts kort
geduurd, maar werd uitstekend geleid, volgens
verklaringen van gevangenen door Fransche
artilleristen. De doeltreffendheid en de juiste
taktiek van het vuur pleiten ook daarvoor.
Men moet hier zijn weg zoeken tusschen
groote granaat-trechters, die evenals de loop
graven tot den rand vol water staan. De Duit
sche soldaten hebben, tot den buik in het wa
ter staande bjj 6 graad Celsius vorst, dag en
nacht de vjjandeljjke aanvallen afgeslagen.
Meer naar het zuiden, waar de stellingen
beter zpn ingericht, Heeft het afslaan van het
offensief veel minder inspanning en slechts ge
ringe verliezen gekost.
Kenschetsend voor het offensief bier in het
noorden was de met gewelddadige middelen
nog opgezweepte, niets ontziende dapperheid
der Russen en de slechte leiding der subal
terne officieren. Waar de aanval gelukte, wis
ten de in de Duitsche schansen doorgedron
gen Russen zich niet te helpen en de bjj Intoka
doorgebroken afdeeling heeft zich ten slotte
zonder moeite laten vangen.
Tjjdens ons bezoek donderde het geschut ten
zuiden van het Narotsjmeor onafgebroken, tot
Punt III.
dienst 1915.
Zonder hoofd, stemming goedgekeurd.
Punt IV. Wijziging armvoogdij-begrooting,
dienst 1915.
ATsvoren.
Punt V. Besluit onvoorziene uitgaven, dienst
1916.
Betreft een uitgaaf van f10 voor het maken
van kaarten voor de plannen betreffende cen
trale drinkwatervoorziening.
Z. h. st. goedgekeurd.
Punt VI. Bekrachtiging rekening gezond
heidscommissie, dienst 1915.
Do bijdrage voor IJlst bedraagt f 19.275.
Z. h. st. goedgekeurd.
Punt VII. Verzoek van A. Vellenga om
achter zijn erf een zet met barten of draaibrug
over de Westelijke dijkgracht te mogen aan
brengen.
Hoewel het B. en W. niet gewenscht schijnt
op dit gebied zooveel toe te staan, achten zij,
mits belanghebbende voor goed onderhoud
zorg draagt en het verkeer niet wordt belem
merd, dit verzoek wel voor inwilliging vatbaar,
onder nadere voorwaarden.
De heer Visser acht het niet gewenscht
het verzoek toe te staan, men kan dan moei-
Ijjk andere verzoeken weigeren, en die zouden
vermoedelijk wel inkomen. De scheepvaart
wordt er eenigszins door belemmerd.
Inwilliging brengt de gemeente op
dat zij niet moet betreden.
Do heer v. d. Goot, ofschoon in het alge
meen wel met de opmerking van den heer
Visser kunnende meegaan, vindt echter dat
ieder verzoek op zich zelf moet worden be
oordeeld. Hier nu is het voor den aanvrager
een zaak van groot belang, terwjjl de gemeente
geen schade van eventueele inwilliging heeft.
Daarom is Spr. er voor het verzoek toe te
staan.
De heer de Vries vereenigt zich met het
door den heer v. d. Goot gesprokene doch zou
gaarne zien dat de doorvaartwijdte werd be
paald op minstens 3.25 M. en dat de barten
op palen komen te liggen. Scheepvaartverkeer
is er weinig en dat is dus geen bezwaar.
De heer Nauta zegt dat er reeds een paar
draaibrugjes over de vaart zjjn, zoodat men dit
verzoek ook wel kan toestaan. Spr, zou gaarne
onder do voorwaarden zien opgenomen dat de
barten niet mogen blijven liggen en dat wan
neer een draaiplank wordt aangebracht dit
zoo moet zijn dat de schippers hem gemakke-
lijk kunnen opendraaien. Het onderhoud zou
moeten geschieden naar genoegen van B. en W.
De heer d e ,V r i e s stelt nu voor het ver
zoek toe te staan onker voorwaarde dat de
doorvaartwijdte minstens zjj 3.25 M. on in
geen geval minder dan het brugje van Groen
veld, dat de barten op palen komen, het on
derhoud voortdurend geschiede tot genoegen
van B. en W., dat deze barten telkens moeten
weggenomen en het draai gemakkelijk door de
schippers moet kunnen worden afgedraaid op
dat het verkeer niet belemmerd wordt.
Op voorstel van den heer V is s e r wordt
hier nog aan toegevoegd dat do vergunning
tot weder opzegging wordt verleend, zoodat
zjj ten allen tg de kan worden ingetrokken wan
neer de voorwaarden niet nageleefd worden.
De heer Visser stelt bovendien als amen
dement voor dat adressant per jaar een retri
butie van f 5 zal betalen, waardoor het recht
der gemeente wordt vastgelegd.
De heer v. d. Goot is tegen dit amende
ment. Adressant krjjgt reeds vrij wat kosten
en door heffing van een retributie zouden deze
te hoog komen.
VERSCHIJNT
De wegen zjju hior nu erbarmeljjk, van
nacht heeft het weer gevroren en is er sneeuw
gevallen.
De Centralen en Turkije.
Het is niet alles koek en ei tusschen Tur-
kjje en zgn bondgenooten dat blijkt thans
uit een brief van den correspondent te Kon-
stantinopel van de N. Rott. Crt. Er is wrij
ving ontstaan over het feit dat de Centralen
veel grondstoffen uit Turkjje en waarschjjnlgk
ook uit Bulgarije weghalen. Duitschland en
Oostenrijk hebben daartoe een inkoopmaat-
schappjj te Bremen opgericht, welke in Tur-
kjjo en Bulgarjje alle grondstoffen opkoopt,
zoodat in die landen zelf gebrek daaraan ont
staat, niettegenstaande deze landen die pro
ducten in ruime mate leveren. Zoo word er
veel graan verbouwd en toch is er in Kon-
stantinopel soms te weinig brooder wordt
veel zout gewonnen en in Turkjje ontbreekt
het nu bijna geheel. Zeep, kaarsen enz. kosten
twaalfmaal zooveel als vroeger.
Niet alleen koopt deze maatschappij alles
op, maar de Centralen nemen de spoorwegen
ook voor dit vervoer in beslag, zoodat van een
goede aanvoer voor Turkije zelf geen sprake
is. Veroorzaakt dit reeds ontevredenheid, daar-
bjj komt dat de inkoopmaatschappij alles voor
betrekkelijk lage prijzen tracht te verkrjjgen,
wat haar meestal gelukt omdat zy als groot-
inkooper staat tegen niet verbonden verkoopers.
Een en ander heeft geleid tot scherpe kritiek
in de Turksche bladen, welke door de Turk-
sche regeering wordt tpegelaten.
Uit België.
BRUSSEL, 9 April. In den avond van deu
6 den dezer heeft de Duitsche militaire politie
op den straatweg bij Suchem-Moll, in het noor
den van de provincie Brabant, twee jongelieden
aangehouden, die bij het verhoor al spoedig
bekenden, dat ze over Nederland naar hot leger
van den vijand willen gaan. Beide jongelieden
zijn scholieren van het instituut St. Louis, de
eerste geestelijke opleidings-inrichting van Brus
sel, met welke kardinaal Mercier levendige
persoonlijke betrekkingen onderhoudt en waar
hjj intrek neemt, wanneer hij Brussel bezoekt.
De jongelieden deelden mede, dat hun leeraren
er op aangedrongen hadden, dat zij niet langer
op de schoolbanken zouden bljjven zitten maar
naar het leger gaan. De leeraren gaven hun
bovendien geld en varvalschte legitimatie
papieren om over de grens te vluchten en
maakten hen met het wachtwoord bekend voor
den gids, die hen over de grens zou brengen.
Valsche legitimatie-papieren en belangrijke
sommen gelds zgn inderdaad op beide jonge
lieden gevonden en in beslag genomen. In ver
band met hun aanhouding, zgn bovendien de
leeraar Trngens en de directeur Cocheteux van
do St. Louis-sehool in hechtenis genomen
wegens het verleenen van hulp bij oorlogsverraad
(toevoering van manschappen aan den vjjand.)
