f2000
Uit onze Raadzaal.
i
bii“8e f 200 o d f ISO v™,f 75 f50 “s f?5
F. SLÜLS.
MEUBELFABRIEK NEDERLAND
Telefoon 118.
Van de Leeuwarder Rechtbank.
Zaterdag 27 Mei 1916.
32e Jaargang.
No. 69.
N ieuwstijdingen.
RECLAMEKOLOM.
i
e
e
Uitgevers: Firma H. BRANDENBURGS
Ged. Poortezijlen, Hoek KleiflZafld - Sneek.
TELEFOON SF o. 150.
Pink Pillen.
Verschijnt Dinsdags- en Vrijdagsavonds.
Officieel Orgaan der Gemeente Snoek.
De Abonne’s op dit blad worden op aanvraag Gratis tegen de gevolgen van Ongelukken voor onderstaande
bedragen. (Risico gedekt door de Hollandöche Algemeene Verzekeringsbank te Schiedam.)
I
voorstel tot rege-
1
X
bij verlies
van een Duim.
VOGEL-EN PLUIMVEEVOIDER.
bij verlies van
elke andere
Vinger.
e
ELANDBANK"
bij
Overlijden.
J. A. HUIZINGA, Groningen.
BATIKS voor Wandversiering,
Kussens etc.
T
m
ANNEX
SNEEKER COURANT (67ste Jaargang) en WYMBRITSERADEEL (14de Jaargang)
CANADEE5CHE
i
U
in
ÜJ
UJ
0.
O
X
UJ
5%25jarigePAND BRIEVEN
ABONNEMENTS-PRÏJS
Por jaar fl.50, franco per pooi f2.buitenland f5.
Wonderlijke 3 cent.
ADVEBTWT1H-PHIJS
1 5 regels 35 cent, elk® regel meer 6 cent.
Bij uboiiuffiment belangrijke korting.
Isgesondea Mededeelingan 10 cent per regel.
Groote Advertentiën kunnen uiteriijk tot Maandags- en Donderdags-
avontb Ingezonden worden, kleine tot Dinsdags- en Vrijdags-
morgens 10 uur.
Invaliditeit. 1 AVU Overleden, j jJV Qf>Oog (J van een Duim, f JU wijsvinger. 1 LJ
Pm
S
aangehouder.
TELEGRATLADRES
r
i voor een te-
gezond finan-
O
HAAG
co
z
Spoedeisch ende
Vergadering van den Raad der Gem. Sneek
op Woensdag 24 Mei 1916, ’s avonds 7| uur.
NIEUWE SNEEKER COURANT
Punt V. Voortzetting der behandeling van
het reglement voor het Old Burger Weeshuis.
Op voorstel van den heer IJ t s m a, gesteund
door den heer de Wolf, wordt dit reglement
met de wijzigingen daarin door B. en W. aan
gebracht z. h. st. aangenomen. Het standpunt
van den Raad wordt geheel gehandhaafd.
De heer Kuy t had vooraf eeltige inlichtin
gen gevraagd.
Algemeene zwakte.
De toestand van algemeene zwakte komt
zeer veel voor. Het is geen bloedarmoede,
maar gelijkt er veel op en in ieder geval loopt
het er op uit indien men niet oppast. De al
gemeene zwakte wordt veroorzaakt door een
algemeene vertraging der functies, waarvan
de oorzaak is de slechte voeding der organen
door het bloed. Daaruit volgt dus dat men de
hoedanigheid van het bloed moet verbeteren,
het verrijken en zuiveren. De Pink Pillen zui
veren en verrijken het bloed. Iedere gift der
Pink PiUen heeft die uitwerking, met iedere
pil ondervindt gij dus een verbetering. De
Pink Pillen zijn onovertroffen tegen bloedar
moede, bleekzucht, neurasthenie, algemeene
zwakte, maagpijnen, schele hoofdpijnen, zenuw
pijnen, rheumatiek
De Pink Pillen zijn verkrijgbaar kf 1.75 per
doos en f 0 per zes doozen bij het Hoof ddepöt
der Pink Pillen, Dacostakade 15, Amsterdam.
Voor Sneek en Omstreken bij de Erven Joh.
W. Meijer en fa. B. Meindersma te Sneek en
bij alle goede Apotheken en Drogisterijen.
aan bjj den
verklaart zich tegenstander
dat f 100.000 reserveerde. Spr. hoopt, dat de
tegenwoordige toestand niet lang zal duren en
dat hot volgend jaar andere prijzen zullen gel
den. Dat de gasfabriek eens één jaar met te
kort werkte, dat zou toch niet zoo erg zijn;
men zou daarvoor kunnen leenen.
De heer IJ t s m a merkt op, dat waar men
een zuinig gebruik van gas wil, men de hou
ders van muntgasmeters zal moeten ontheffen
van de verplichting tot het afnemen van een
bepaalde hoeveelheid per jaar, mede in verband
met de invoering van den zomertijd.
De V o o r z. deelt' mede dat dit reeds ge
schied is.
De heer Dr. Bouma vindt dat er te wei
nig over de gemeentefinanciën is gesproken.
Er blijft altijd f30.000 te dekken. De gasfa
briek is in de eerste plaats de oorzaak van de
misère, en het is toch feitelijk niet meer dan
billjjk dat deze ook bijdraagt om het tekort
te dekken. Een verhooging van den gasprjjs
is ten slotte een v r ij willige belasting, er
zjjn andere brandstoffen, waarvan men zich kan
bedienen, terwijl ook op gasverbruik bespaard
kan worden. Waar allo brandstoffen enorm in
prijs gestegen zjjn, is een kleine verhooging
van den gasprjjs niet onbilljjk.
De gasfabriek heeft te zorgen voor rente en
aflossing en het risico te dragon van de even
tueels komst van een concurreerend bedrjjf
do electriciteit. Het stclool door den heer
Blok ontwikkeld, gelden te leenen
kort acht Spr. strijdig met een
cieel beheer.
De heer Visser wijst op de abnormale
toestand bij den kolenaanvoer. Men heeft aan
de toevallige ömstandigheid dat er broei in de
kolen te Leeuwarden was te danken dat de
aanvoer tot heden op peil bleef. Men weet
echter niets omtrent den loop van den steen
koolprijs. Het gasverbruik stijgt enorm, de
directeur is bevreesd voor te weinig bergruimte.
Zelfs nu met de Zomertjjd was in Mei het ver
bruik even hoog als in Mei 1915. Een ver
hooging van den prijs om spaarzaamheid in
het gebruik te bevorderen is dus ook ge-
wenscht. Niemand durft ook voor zjjn rekening
nemeu de juistheid van het nog geraamde voor-
deelige saldo van ruim f8000. Wordt de toe
stand weer normaal dan zal Spr. een der eer
sten zijn om opnieuw voor te stellen een ver
laging van den gasprjjs.
De heer Brouwer sluit zich
heer De Wolf en
van verhooging.
De heer W e s t r a vindt dat men de zaak
van een practisch oogpunt moet beschouwen
en geen principes te berde moet brengen. Een
leening aangaan voor een tekort is ongezonde
politiek een verhooging van den gasprjjs
maakt echter dat dit bedrijf op gezonde wjjze
blijft rendeeren. Als men tot deze verhooging
over gaat behoudt men het natuurljjk verband
met de prjjzen der andere brandstoffen.
Slechts 4 gemeenten hebben nog niet tot
verhooging besloten.
De heer De Boer zou met de verhooging
kunnen meegaan wanneer de winkeliers 2/3 van
hun gas voor 7 et. en "l3 voor 9 ct. kregen.
De V o o r z. merkt op dat deze regeling
practisch niet uitvoerbaar is.
De heer IJ t s m a verklaart dat zjjn houding
bjj dit voorstel geheel ligt in de lijn van zjjn
opvatting van de leveringsprijs van gemeente
bedrijven.
Spr. blijft het onrechtvaardig achten dat men
dit tekort zou willen laten dekken door de
gasverbruikers. Wat de opmerking van den
heer Visser betreft, als de verhooging moet
dienen om het verbruik te beperken, bereikt
men zijn doel niet, de inkomsten nemen dan
immers niet toe. Door den gasprijs te verhoo-
gen werkt men ook de speculatie in andere
brandstoffen in de hand, daartoe mag de ge
meente niet meewérkon.
De heer de Wolf wijst er op dat in de
begrooting door de meerderheid der Gascom
missie overgelegd wel is gerekend op moer
kolenverbruik, maar niet op de inkomsten uit
deze meerdere hoeveelheid kolen door gas
productie te verkrjjgen. Zoo ontstaat totaal een
verschil van f 11000 en daarom wordt het te
kort teruggebracht tot f22562.
Gevaar voor de gasberging dreigt er niet, er
kan nog een vuur aangezet worden.
Wat overigens hst geraamde voordeelig saldo
van f 8700 bedraagt, ook Spr. kan dat niet
voor zijn rekening nemen maar wel kan hij
zeggen dat de steenkoolprjjs na 1 Oct. nog f 8
per ton stjjgen kan voordat de gasfabriek in
het geheel geen winst maakt.
Het Bestuur van de ver. verzoekt dan ook
den Raad het voorstel niet aan te nemen.
B. en W. deelen in hun voorstel jnede dat
de Gascommissie hun heeft bericht dat de uit
gaven voorsteenkool in 1916 ongeveer f48000
meer zullen bedragen dan op de gemeente-be-
grooting is uitgetrokken.
De meerdere opbrengst van de cokes kan ge
raamd worden op f14000, zoodat op de ge-
meente-begrooting nog valt te dekken f 34000.
QB. en W. vinden het niet gewenscht dit ge-
heele tekort te vinden uit eene verhooging
van den gasprjjs, daar dan de middenstand te
zwaar belast zou worden. Een verhooging van
2 ct. per M3 voor gas over den gewonen Meter
geleverd de houders van muntgasmeters
zullen het. gas voor denzelfden prjjs als tot
heden houden komt hun gewenscht voor.
(De gascommissie stelde voor 1 ct. per M3.)
De meerdere opbrengst zoude ongeveer f28000
zjjn. Daarin is echter begrepen een geraamd batig
saldo van f 8000 ruim dat misschien ditjaar bjj de
tegenwoordige kolenprjjzen nog zou worden ge
maakt. Rekent men dit weg, omdat men den
loop der kolenprjjzen in de toekomst niet kent,
dan resteert een meerdere opbrengst uit gas
van f 20000. Er zal dus dan nog f 14000 ge
vonden moeten worden door verhooging van
den H. O. Daarom stellen B. en W. voor Kon.
goedkeuring te vragen voor een verhooging
van het maximum van den H. O. van f 95000
tot f 120000. Met andere uitgaven, die verhoogd
moeten worden zou de heffing dit jaar om een
sluitende begrooting te krijgen moeten worden
gebracht op f117.500. Het heffingspercentage
van het geraamd belastbaar inkomen van
f2.346.930 kan dan 5 °/0 worden, tegen 5.1
in 1915 toen het belastbaar inkomen f 1.859.835
bedroeg.
B. en W. stellen .ten slotte voor de begroo
ting 1916 als voorgesteld te wjjzigen.
De heer de Wolf deelt mede dat er een
meerderheid en minderheid in de Gascommissie
was. Spr. was de minderheid. Spr. verschilt in
de eerste plaats met de meerderheid en B. on W.
van meening over het te dekken bedrag dat
niet is f 34000 maar hoogstens, wanneer men
rekening houdt met het winstsaldo dat bjj de
tegenwoordige exploitatie kan worden gemaakt
n.l. f8700 f 22500 ongeveer. Maar de
gasprijs behoeft niet verhoogd te worden, om
dat bjj de kolenprjjzen, welke tegenwoordig
door de gasfabriek betaald worden nog altijd
een winst van f8700 wordt gemaakt.
De steenkool-contracten, die men afgesloten
heeft, worden nagekomen. Voor 1 Oct. ’16 moeten
nog 2000 ton geleverd worden, dus 500 ton per
maand, het gecontracteerde kwantum. Bjj 1
Jan. 1916 is er een vooruitgang van 5000
H.L. te constateeren. Als de rest tot 1 Oct.
geregeld wordt geleverd, is er op 1 Oct. 46000
H.L. in voorraad, dat is genoeg tot 1 Jan.
1917, ook al wordt er 9000 H.L. meer ge
bruikt dan verleden jaar. Op grond van dit
alles wil spr. geen verhooging van den gas-
prgs.
De heer IJ t s m a constateert, dat de gas
fabriek nog rendeerende is, doch dat zjj vorige
jaren aanzienlek bijdroeg tot de inkomsten der
gemeente, wat nu niet het geval zal zjjn. Spr.
vindt dat het echter jaiet aangaat dat men
thans een belasting legt op de gasverbruikers.
Verhooging van den gasprjjs nu is een indi
recte belasting op een bepaalde klasse den
middenstand. Spr. waardeert het dat de munt-
gasverbruikers van do verhooging zouden wor
den uitgesloten, maar ook voor den middenstand,
die veel kookgas ook gebruikt, is deze belas
ting niet te dragen. Het tekort wordt recht
vaardiger gevonden uit een verhooging van
dén H. O.
De V o o r z. merkt op, dat het natuurljjk
niet zeker is, of alle steenkool voor 1 Oct. zal
worden geleverd. Waar alle brandstoffen hoog
in prjjs zijn, is een verhooging van den gas
prijs niet onbilljjk, die tevens tot spaarzaam
heid met het gas zal leiden, en dat is zeer
gewenscht. Wanneer de H, O. met het geheels
tekort van de gasfabriek wordt verhoogd, wor
den de muntgasgebruikers ook getroffen.
De heer Bakker betoogt, dat de midden
stand, welks toestand niet rooskleurig is, niet
getroffen mag worden door een verhooging van
den gasprijs. Een tekort moet gevonden wor
den door verhooging van den H. U.
De heer Blok vindt eveneens het voorstel
van B. en W. onbillijk. Vorige jaron heeft de
gasfabriek altjjd een belangrijke winst opge
leverd. Had men een reserve gevormd, dan
had men daaruit nu een eventueel tekort
kunnen dekken. Dat heeft Leeuwarden gedaan,
Het vorig jaar maakte de fabriek f 50000
winst waarvan af te trekken het verschil
in voorraad steenkool op 1 Jan 1916 ad 500
ton of f4500 zjjnde f 9000 meer dan de
raming, zoodat er nog wol eenige reserve is
en de gasprijs niet behoeft verhoogd.
De heer Bakker wjjst er op dat tot heden
de winsten der gasfabriek in de gemeentekas
zjjn gevloeid, het is biet meer dan billijk dat
ditmaal het eventueel verlies ook daaruit komt
en dus niet op de gasverbruikers wordt ver
haald.
De heer Blok beaamt dit.
De heer W e s t r a betoogt dat de winst-
becijfering van den heer de Wolf van f50000
moet worden verminderd met de prijs van 500
ton steenkool waardoor dit cjjfer belangrijk
daalt, waarschijnlijk meer dan f4500.
Spr. begrjjpt niet dat men nu tegen dogas-
prijsvorhooging is en destijds niet tegen de
cokesprjjsverhooging.
De heer IJ t s m a wjjst er op dat hij tegen
die verhooging ook altjjd protesteerde.
De heer K u y t is het geheel eens met de
redeneering van den heer Bakker. Het voor
deel van het bedrjjf is vroeger in de gomeonte-
kas gekomen, nu moet ze het verlies bjjpassen.
Het voorstel van B. en W. om den gasprjjs
met 2 ct. te verhoogen wordt alsnu in stem
ming gebracht en verworpen met 4 tegen
10 stemmen. Voor de h.h. Visser, Kiezobrink,
Westra en dr. Bouma.
Do heer Visser stelt voor den prjjs met
1 ct. te verhoogen, welk voorstel gesteund
wordt door den heer Kiezebrink. Dit voorstel
wordt met dezelfde stemmenverhouding v e r-
worpon. Voor dezelfde heeren als bij het
eerste voorstel.
Naar aanleiding van deze beslissing wordt
een verhooging van den H. O. tot f 120.000
niet meer voldoende geacht. De koninkl. goadk.
zal dus worden gevraagd voor eene verhooging
tot f 125000, het heffingspercentage zal later
worden vastgesteld.
Punt III wordt nu
Punt IV. Nieuwe stemming over het amen
dement van den heer De Wolf om de verbou
wing van het, oude weeshuisgebouw te doen
plaats hebben bij openbare aanbesteding.
Het amendoment-de Wolf wordt aange
nomen met 9 tegen 5 stemmen. Tegen de
h.h. Westra, Rijpma, Bakker, Dr. Bouma en
IJtsma.
Hoofd School lil.
De heer Bakker vraagt hoe het komt met
de voordracht voor de betrekking van hoofd
aan school III.
Do V o o r z. zegt dat deze nog niet is op
gemaakt.
De heer Bakke r wjjst er op dat binnen
6 maanden in deze vacature moet zjjn voor
zien, anders komt de rijksbjjdrage in gevaar.
De V o o r z. zegt dat er maatregelen geno
men zjjn,
De heer IJtsma betoogt dat het mooiljjk
zal gaan nu nog zoo spoedig in dé vacature
te voorzien nu er zelfs nog geen voordracht
is. Spr. zou gaarne willen weten welke om
standigheden deze vertraging hebben bewerkt.
De V o o r z. deelt mede te zjjnor tijd gaarne
mededeelingen te zullen doen. De schuld van
het uitstel ligt niet bij B. en W.
De heer IJ t s m a hoopt inderdaad dat B.
en W. vrijuit gaan, omdat het in gevaar bren
gen van de rijksbjjdrage geen kleinigheid is.
Er moeten wel zeer ernstige dingen zijn.
De heer Blok zou gaarne iets meer ver
nemen.
De V o o r z. stelt voor dan nu in besloten
zitting te gaan, waarin hij mededeelingen dien
aangaande zal doen.
Z. h. st. aldus besloten.
De openbare vergadering wordt gesloten.
SNEEK. Bjj Kon. besl. van 23 dezer is,
met ingang van 1 Juni a.s., aan onzen vroe-
geren plaatsgenoot den heer J. E. v. Renesse,
op zjjn verzoek, eervol ontslag verleend uit
zjjn betrekking van schoolopziener in het
district Arnhem.
Zitting van Woensdag 24 Mei.
Terecht heeft gestaanBonne M., 35-jarig
grondwerker te Sneek, wegens mishandeling
van een politie-agent in functie aldaar. Ge-
ëischt 14 dagen gevangenisstraf en tot die
straf veroordeeld.
Groens Krui* in Friesland.
Te Leeuwarden vergaderde bovengenoem
de vereeniging. De voorz. wekte allen op
te bljjven werken voor ziekenverpleging en
tuberculosebestrjjding, maar ook voor wo
ningverbetering, vacantiekolonies, het school-
aitseninstituut, oprichting van zwem- en
badinrichtingen, gezonde sport enz. Voor
stel I van het hoofdbestuur betreffende col
lectieve lidmaatschappen werd teruggeno
men. Een nadere regeling zal worden ge
troffen.
Tot leden van het hoofdbestuur werden
benoemd de hh. J. A. Audier, Sexbierum,
dr. A. Overbosch, Leeuwarden, N. L. Reu-
vrkump, Leeuwarden en as. D. van Lonk
huizen, Hoornsteizwasg. Herkozen werd,
naej. A. G. van Hulst.
Aangenomen werd een voorstel tot rege
ling van de moeder- en bakercursussen. Een
bakerbureau wordt opgericht. In de rege
ling der onderdeelen is het bestuur niet
gebonden.
Begrooting 1916 werd in ontvang en
uitgaaf vastgesteld op f 9439.71.
Hst wittebrood.
In Smallingerland, Arnhem, Utrecht, Zut-
phen hebben de burgemeesters reeds beslo
ten dat in die gemeenten geen gebruik zal
worden gemaakt van de bevoegdheid op
Zaterdag wittebrood te doen bakken.
Gebrek aan grondstoffen.
Het Volk meldt, dat over twee weken
de Centrale Guanofabriek te Kralingscbeveer
haar bt drjjf zal moeten stopzetten. Oorzaak
daarvan is gebrek aan salpeter en pyriet,
dit laatste voor de bereiding van zwavel
zuur. Reeds zjjn ongeveer 100 arbeiders
ontslagen, maar dan komen ook de overige,
ongeveer 250, op straat.
Naar de N. Rt. Ct. verneemt, is hetzelf
de te vroezen voor de fabrieken onder de
zelfde directie te Zwjjndrecht, waar onge
veer 200 werklieden arbeiden.
D* Isvensmiddelenvoorzisnlng.
Vanwege het ministerie van Landbouw is
met betrekking tot de levensmiddelenvoor
ziening een circulaire tot de burgemeesters
gericht, waarin o. a. hei volgende voor
komt:
Ik heb de eer u mede te deelen, dat voor
het derde crisisjaar, dat welhaast voor de
deur staat, door mij wederom maatregelen
zullen worden getroffen, wanneer het ont
werp van wet tot aanvulling en verhooging
ran het tiende hoofdstuk der Staatsbegroo-
tiag voor het dienstjaar 1916 tot wet zal
zjjn verheven.
In afwachting daarvan acht ik het ge
wen scht de behoefte te kennen, waarin zoo
ioenlpk en zooveel mogeljjk zal worden
voorzien, en verzoek ik u derhalve te willen
nagaan, of de beschikbaarstelling der onder
toezicht van rjjkscommissiön gedistribueerde
artikelen wederom voor uw gemeente nood-
zakeljjk (wenschelgk) is, en zoo ja, welke
hoeveelheden der verschillende artikelen u
van September 1916—Mei 1917 voor uwe
gemeente wenscht te betrekken.
Het behoeft geen betoog, dat mjjnerzjjds
op een zoo juist mogeljjke opgave der b?-
noodigde hoeveelheid wordt gerekend.
Voorzitter; de heer.P-. J. de Hoop, Burge
meester.
Secretaris de heer P. Sikkes.
Aanwezig 14 leden.
Afwezig de heer Zelvelder.
De heer Bakker vraagt en verkrijgt ver
lof om na behandeling der agenda een vraag
tot B. en W. te richten in verband met de
vic. van hoofd aan School III.
O« Gasprijs.
Punt I. Voorstel van Burgemeester en Wel-
Kouders tot verhooging van den prijs van het
gas, geleverd over den gewonen meter, met 2
cent per M3.
Punt 11. Voorstel van Burgemeester en
Wethouders tot wijziging der verordening op
de heffing van den Hoofdelijken omslag in
dien zin, dat het maximum wordt gesteld op
ƒ120.000.
Punt III. Voorstel van Burgemeester en
Wethouders tot wijziging der begrooting voor
1916.
Ingekomen is een adres van de vereeniging
„Middenstand” waarin er op wordt gewezen dat
de voorgestelde verhooging vooral op den mid
denstand zal drukken. Dat wordt onbilljjk ge
acht, billjjker ware gesteld meerdere inkom
sten zyn noodig een verhooging van de H. O.
