De Europeesche Oorlog.
Woensdag 12 Juli 1916.
32e Jaargang.
No< 82.
Nieuwstijdingen.
s
J
s
s s
4-
-
1
S
co
3
8
S'
I
AIREX
SNEEKER COURANT (67ste Jaargang) en WYMBRITSERADEEL (14de Jaargang)
3
JS
I
2 I
7172;
s
legers.
L. C.
4
I
I
o
o
42
O O
'o
na
o
o
uO
CO
■s
-o
-a
s
na
-tf*
ja
</i
o
s
CD
ÖO
•Q
rÏÏ
iB»
ÖJO
Q
Luchtaanval op een Nederlandsch schip.
-t)e Nederlandsche schoener „Weldaad”, uit
Groningen, die uit Zweden te IJmuIden is aan
gekomen, met bestemming naaf Amsterdam,
heeft medegedeeld, dat een groote Zeppelin,
welks ntlmmer onbekend bleef, nabij «de Deen-
sche kust een- bom naar beneden had gewor
pen, welke op korten afstand van het schip
in het water ontplofte. Na omhoog ge
schreeuwd en de Nederlandsche vlag uitge
spreid te hebben, scheen men de Duitschers
van de neutraliteit van den schoener te hej>-
ben overtuigd, want deze koerste toen dade
lijk weg.
Lepra-bestrijding.
De nieuwe commandant van het Leger des
Heils hier te lande, de heer Whatmore, heeft
aan het H b 1. meegedeeld, dat het voornemen
bestaat, in overleg met de vereeniging, die
.zich de bestrijding van de lepra ten doel stelt,
een kolonie voor lepralijders te 'stichten op een
terrein op de Veluwe, tusschen Epe en Heerde.
Officieren van het Leger des Heils, die in Ned.
Indië ervaring van dat werk hebben gekregen,
zullen aan het hoofd van deze kolonie komen.
den thans in staat zgn enorm veel materiaal
te leveren, wat dan ook wel blgkt uit de uit
rusting van de nieuwe Engelsche en Russische
Ex-minister Talma.
De toestand van ds. Talma is van dien aard,
dat het ernstigste wordt gevreesd.
o o o
CO 1—r-H
ei co 'C
Een Nederlandsch visschersvaariuig in den
grond geschoten.
Uit IJmpiden m’eldt men:
Dé haringlogger Marie, Scheveningen 307.
van de reederij P. de Mo§, is binnengékomen
met 9 man aan boord van het stoomvisschers-
vaartuig Geertruida, Scheveningen 103, van de
reederij Wouter den Duik Jac.zn., dat door
een Dujtsche duikboot in den grond is gescho
ten. De schipper van de Geertruida, Dirk
Taai, is door dé Duitschers meegenomen. Er
waren 13 man aan boord van de Geertruida:
omtrent het lot van drie opvarenden is niets
bekend.
(Volgens mededeeling van de reederij van
de Geertruida is het vaartuig onder haar toe
zicht vóór de reis (er haringvischerij uitgerust
en bevond er zich hoegenaamd geen contra
bande aan boord.)
Overgang naar de landweer.
De ipinister van Oorlog bericht den burge
meesters, dat op 1 Augustus a.s. naar'de land
weer zullen pvergaan de dienstplichtigen der
militie, behoorende tot de infanterie de
wielrijders hieronder begrepen de vesting
artillerie. de pontonniers, de genietroepen, de
hospitaalsoldaten en de administratietroepen:
1. Van de lichting 1908 wier diensttijd bij de
militie laatstelijk werd verlengd tot 31 Juli
1916, en
2. van de lighting 1909 en oudere lichtingen,
die ook in normale tijdsomstandigheden eerst
op 1 Augustus 1916 naar de landweer zouden
overgaap.
T5 05
o o
o
CO r-4
oi
T—
So
o
kO H
ca
r-< O
O
Vaardigheidsdiploma.
Naar de M s b. verneemt, hebben zich uit het
leger ongeveer 7000 militairen aangemeld om
zich te onderwerpen aan de dezer dagen te
houden proeven tot verkrijging van het vaar
digheidsdiploma. Aan het slagen is, zooals men
weet, 4 dagt?n extra-verlof verbonden.
Uitvoer van aardappelen.
■De .Duitsche inkoopvereeniging heeft ge
dreigd, 'haar inkoopen op de aardappelmarkten
te Warmenhuizen (N.-H.) te zuilen staken, als
voldaan wordt aan de bepaling, 25 pct. van
den uitvoer in consignatie naar Engeland te
zenden en de rest naar Duitschland voor een
prijs, vooraf door de besturen der vier markt-
bonden gesteld.
Nog liever in de gevangenis.
Donderdag meldde zich bij de politie te Al
melo een Nederlander, die voor énkele j’a.ren
hier te lande wegens bedriegelijke bankbreuk
werd veroordeeld tot een gevangenisstraf van
6 maanden en zich aan die straf had weten te
onttrekken door de wijk naar Duitschland rc
nemen. Naar hij verklaarde, is thans het ge
brek aan levensmiddelen in Duitschland zóó
groot, dat hij een verblijf in een Nederlandsche
gevangenis verkoos boven dat aan gene zijde
der grens.
Opgebrachte vlsschersschepen.
Volgens te IJmuiden ontvangen bericht zijn
in de week van 24 Juni tot 2 Juli 19 Neder
landsche stoom- en zeilvisschers-vaartuigen
jiaar Engelsche havens opgebracht, omdat ze
waren aangetroffen in verboden wateren be
noorden Aberdeen.
Friezendei.
Zondag is in de groote zaal van Tivoli te
Utrecht de jaarlijksche Friezendag gehouden,
uitgaande van It Boun fen Fryske Selskipppn
büten Fryslan.
Aan den jaarlijkschen zangwedstrijd namen
ditmaal drie Friesche koren deel, nl. de korén
van Utrecht; Haarlem en Arnhem, en verder
Was er wedstrijd in voordragen.
De uitslag van den zangwedstrijd is:’1ste
prijs Zangkoor van het Selskip Us Sjongen te
Arnhem (directeur de heer Th. Naut-a); 2de
prijs Zangkoor van het Selskip Frisia te Haar
lem (directeur de heer J. Post); 3de prijs Zang
koor van het Selskip Utrecht (directeur de
heer G. P. Vrijburg).
De voordrachtenwedstrijd had den volgen
den uitslag: 1ste prijs mevr. v. d. Sluis’en de
heer J. D. Metzlar; 2de prijs mevr, van Sloo-
ten en de heer P. Visser; 3de prijs de heer en
mevr. G. P. Vrijburg Jzn., na loting met de
heereu G. Brouwer en K. Laverman.
Friesche Maatschappij van Landbouw.
Het jaarverslag over 1915 van de Friesche
Maatschappij van (-andbouw, opgemaakt door
den secretaris, den heer C. Broekema, begint
met de mededeeling, dat efe uitkomst van het
bedrijf tengevolge van den oorlogstoestand
veel meer rjoor de economische factoren dan
door de natuurlijke verschijnselen als weers
gesteldheid en ziekten beheerscht werd. Voor
de landbouwers bracht dat ongewoon hooge
inkomsten mee: al kwam door buitengewone
uitgaven en buitengewone maatregelen niet
alles in hun zakken terecht, toch kan 1915 een
schier in alle opzichten vöordeelig jaar wor
den genoemd.
«2
CD
g
g a. a a
,-S E 8 'fi
o cj a
Sowoee
NIEUWE SNEEKER COURANT
geweten, dat hem bplegde dienstweigering, zon
der daarbij rekening te houden met de gevol
gen voor een bepaald volk. Overigens trok
Spr,. in twijfel of demobilisatie oorlog voor
ons land tengevolge zou hebben.
De heer van der Veen betoogde dat voor
hem het weizgn der natie geen beteekenis had
voor het individu is nu de tijd gekomen
om te breken met de sleur en om met de daad te
toonen dat hij wil breken met de tegenwoor
dige maatschappij.
Na een korte repliek van den heer de Haas
werd de vergadering gesloten.
VOETBAL.
Zondag j.l. is alhier op het L.S.C.-terr.ein
een zeer aardige voetbalwedstrijd gespeeld tus
schen een flink versterkt L.S.C.-elftal en „Hol
landia” van Harlingen (Militairen uit Zuid-
Holland). Beide, elftallen waren aan elkaar ge
waagd. Er werd over het algemeen nog al
forsch gespeeld. De uitslag was een 32
overwinning voor „Hollandia’. De drie goals
werden op zeer verdienstelijke wijze behaald
door de middenvoor-speler Hartog. De goals
van L. S. C. kwamen voor rekening van D.
Wierstra en E. Bergsma.
’t L.S.C.-Elftal kan met deze uitslag zeer
tevreden zijn, als het bedenkt dat er verschil
lende spelers bij „Hollandia” waren
2e klassers N.V.B. zijn.
De wedstrijd- stond onder correcte leiding
van scheidsrechter E. Velleman.
Diefstal van rijwielen.
Een rijwieldief schijnt de Tweebaksmarkt te
Leeuwarden als operatie-terrein te hebben-
gekozen. De vorige week werd een fiets, die
in het hek voor het postkantoor stond, ont
vreemd: gistermiddag tegen halfvier,, werd
daar, het tweede karretje ontvreemd.
De vorige week is in de Bank van Leening
aldaar een rijwiel in beslag genomen, dat te
Snoek was. gestolen.
Kaatswedstrijd te Harlingen.
In den groöten kaatswedstrijd van „Een
dracht" te Harlingen Zondag gehouden, is
overwirfnaar gebleven het partuur 10. samen
gesteld- uit de spelers J. Vlietstra te Franeker,
A. Rienstra te Sneek en A: Decastiau in Gaas-
terland.
In den eersten omloop speelde dit partuur
tegen partuur 9 R. J. H. Brink te Oosterlktens.
Ids Roukema en S. de Vries te Harlingen. Het
verloop wa's hier:
No: -9:
No. 10:
De algemeene toestand.
De toestand op het Oostelijk zoowel als het
Westelijk front is sedert ons laatste^ overzicht
ernstiger geworden voor de centralen.
De Russen gaan voort mot geweldige slagen
tegen de vjjandelijke linies te beuken. Een
hunner legers staat na de bezetting van het
wegenknooppunt Delatyn in Galicië gevaarlgk
dicht bg Stanislau, een spoorwegknooppunt
van zoo groote beteekenis dat het bezit ervan
beslissend moet worden geacht voor het stand
houden van de centralen op de linie in Galicië,
welke zg tegenwoordig bezetten.**Kunnen de
Russen de plaats nemen dan zal de legergroep
onder von Bothmer in ieder geval een eind
terug moeten.
Een ander Russisch leger heeft de Duitsche
troepen tusschen Styr en Stochod een felle
klap gegeven en rukt thans voorwaarts in de
richting van Kowel, welk punt de verbinding
uitmaakt tusschen de zuidelijke en noordelijke
legers der centralen.
Voortdurend maken de Russin nog gevan
genen, het aantal is thans gestegen tot onge
veer driehonderd duizend. Wanneer men daar
bij rekent het aantal dooden, en gewonden,
vraagt men zich af of speciaal het Oostenrijksche
leger nog lang in staat zal zijn den strijd tegen
de groote Russische overmacht op dit uitge
strekte front vol te houden.
Aan het Westelgk front hebben de Fran-
sehen. zoowel als de Engelschen successen van
beteekenis 'behaald. De eersten hebben ten
Zuiden der Somme opnieuw een deel der Duit
sche linie genomen, zjjn over een afst»nd van
4 K.M. twee K.M. diep in die stellingen door
gedrongen en staan thans nauwelijks twee K.M.
van l’eronne verwijderd.
De Engelschen namen noordelijker do sterke
Duitsche stelling welke onder den naam Leip
zig schans bekend staat. Tn totaal zijn bij
deze operaties ongeveer 1500 gevahgenen ge
maakt.
Men krijgt den indruk dat ook hier de Duit
schers nog niet opgewassen zijn tegen hun
tegenstanders, die naar hot schgnt over een
geweldige artillerie beschikken. Alles wjjst
er op dat de geallieerden thans hunne industrie
met succes hebben georganiseerd en zeer veel
materiaal fabriceeren. Dit blijkt bijv. uit het
volgende bericht
- Kellaway, secretaris van-’t ministerie van
munitie, deelde in een rede te Bedford mede,
dat er vorig jaar elf nieywe arsenalen waren
bijgebouwd, thank reeds 90. In 1914 waren
184.000 vrouwen werkzaam in ae munitie-in-
dustrie, thans 660.000. Het totaal aantal arbei
ders was in J914 1.198.600, thans 3.51X1.000.
Er is een toestel uitgevonden, waarmee men
nauwkeurig de hoogte van Zeppelins kan be
palen.
Wil men een ander voorbeeld, de Fransche
bladen bevatten het staatje dat hieronder volgt.
Wanneer men aanneemt dat in Augustus
1914 bg den aanvang van den oorlog door de
Fransche fabrieken 100 machinegeweren per
dag werden afgeleverd dan werden in Mei
1915 reeds per dag geleverd 2300 en in De
cember 1915 6300. Natuurlijk zjjn de cijfers
100 enz. slechts aangenomen én mag de wer
kelijke productie niet bekend gemaakt worden,
r—1
O
o C O
o Q 2 2
O» □ienstweiaeringaactle..
In „Amicitia” werd gisteravond de aange-
kondigde vergadering gehouden van de voor
standers der dienstweigering. De vergadering
de zaal was stampvol stond onder lei
ding van den heer L. Bakker Wzn., 'die de
bijeenkomst opende met een woord van welkom
en een woord van waarschuwing aan allen om op
z’n hoede te zijn voor het imperialistisch-mili-
tairistisch gevaar, dat zich thans o.a. in Neder
land uit door het zenden vanjzeemilicier s naar
Indië.
Medegedeeld werd dat ds. de Baanj tweede,
spreker, wegens ziekte niet had kunnen komen
en dat in zijn plaats zou optreden ds. van
Dobben.
Als eerste spreker trad op P. v. d. Veen,
a.S. dienstweigeraar, die herinnerend aan zijn
redevoering op dezelfde plaats gehouden, thans
zou uiteenzetten waarom hij tot de daad was
gekomen.
Tot die daad werd hij gebracht o.a. door de
groote tegenstellingen in deze maatschappij als
daar zjjngroote rjjkdom naast de diepste
arïnoede, de grootste overvloed naast honger
aan de eene zijde een kleine klasse die baadt
in weelde, genieten kan van alle kunst- en
natuurgenot, aan de andere zijde een klasse
onwetenden en alles ontberenden.
Het privaat-bezit is aan deze toestanden
schuldig, dat leidt tot winstbejag (met gevol
gen als vervalsching van levensmiddelen, pro
ductenvernietiging, veel bedrijfsongevallen enz.
enz.) en dat ook het militairisme als vrucht
voortbrengthet militairisme met zjjn oorlogen
die alles verslinden en allen ongelukkig maken.
Reeds aanvaardt men dezen toestand met
gelatenheid en met berusting.
Welnu, daartegen stelt Spr. zjjn daad van
dienstweigering als protest en als voorbeeld.
Zijn mensch-zijn brengt hem tot dienstweige
ring, de wereld heeft behoefte aan vredes-
daden, vredesw Oorden zjjn er genoeg ge
sproken. Wanneer meerderen dienstweigeron
en het gelukt een geest van verzet in het
leger te kweeken zal de arbeidersklasse zich
metterdaad kunnen bevrjjden van den oorlogs-
geesol en een stap doen op den weg die leidt
naar een wereld van vrede vrjjheid en arbeid.
Ds. van Dobben sprak over da stelling: „In
bet Christendom ligt een revolutionnaire kracht
besloten”. Aan de hand van voorbeelden uit
het Oude en Nieuwe Testament betoogde bjj
d^t in het Christendom ten allen tijde grooten
waren opgetreden van revolutionnairen zin
vervuld (Mozes, de profeten, Jezus, de disci
pelen) zij het op maatschappelijk of geestelijk
gebied. In het Christendom schuilt een rovo-
lutionnaire kracht al behoeft daarbij niet
immer gedacht aan met de Fransche revolutie
gepaard gaande verschrikkingen.
Ook nu roepen de maatschappeljjke toestan
den om een ommekeer en verzet tegen' de
laidslieden der volkeren en jammer genoeg
staat het officieele Christendom niet aan de
zijde waar het hoorde. Het ontbrak daar aan
de revolutionnaire durf om de grondslagen
dezer maatschappij aan te tasten. En dat zal
moeten de maatschappjj zal omhoog moeten
worden gewenteld. Dat kan alleen gedaan wor
den door hen die bereid zijn tot de daad, de
dienstweigering, waardoor men zjjn steun op
zegt aan militairisme en kapitalisme.
Een raadsel was Spr. de houding der inter
nationale sociaal-dcmocratie.
Er was gelegenheid voor debat, waarover
wjj kort moeten zjjn.
De heer de Vries van IJlst vroeg eene in
lichting aan ds. van Dobben.
De heer ds. Horreus de Haas, verklarend,
dat hij persoonljjk san dezen oorlog ook niet
mede zou kunnen doen en dus beide Sprekers wat
dit betreft zjjn volle sympathie hadden, be
toogde dat het op dit oogenblik gevaarlijk is
te trachten een massa-actie voor dienstweige-
ren en demobilisatie te doen ontstaan, omdat
deze actie ten slotte slaagde zg ons
land onherroepelijk in den oorlog zou betrek
ken. Is het probleem der dienstweigering dus
moeiljjk op te lossen voor den enkeling, die
met alle zjjden van het vraagstuk rekening
houdt, hoeveel moeiljjker is het voor eenpartjj
met hare verplichtingen en verantwoordelijk
heid die geheel anders zjjn dan die van een
individu.
Overigens kan door de enkele daad der
dienstweigering toch geen bétere wereld verkre
gen worden. Dit kan alleen door taaie, vol
hardende strjjd met alle middelen welke de
arbeidersklasse ter beschikking staan.
Deheer ds. van Dobben beaamde ^it laat
ste, doch betoogde dat zjjn Christendom hem
voorschreef' alleen rekening te houden met zjjn
getemperden uitvoer üitgebr'eider daA zij bij
vrije ontwikkeling vyn den handel waarschijn
lijk zou zijn gebleven.
Zeer veel zorg eh moeiten heeft de Friesche
Maatschappij van Landbouw moeten besteden
aan de regeling van voorjaars-, hooi- en oogst-
verloven en tal van bijzondere verloven. In T
geheel werden ongeveer 12.000 aanvragen be
handeld.
Het ledental der Vereeniging vermeerderde
van 6611 tot 7172; het aantal afdeelingen
bleef 32.
De huishoudkundigen waren voortdurend in
de weer jnet het geven van cursussen. Aan
vele aanvragen kon niet worden voldaan.
Door bemiddeling der Friesche Maatschap
pij van Landbouw zijn bovendien gegeven 37
landbouwwintercursussen met 450, 7 cursus
sen voor volwassenen met 128, 4 chrsusseh, in
paarden- en veekennis met 39 en 1 cursus in
gezondheidsleer met 17 deelnemers.
De oplage van het vFriesdH Weekblad” klom
tot 8500 exemplaren, d. i. 600 nfeer dan bij
liet begin van het jaar.
Aan de keuring van gewassen werden dit,
jaar 6387 pondemaat onderworpen, waarvan
4516 pondemaat werden goedgekeurd.
Voor dg eerste maal werd een najaarskeu-
ring van zaaitarwe gehouden, de inzending
was echter geheel onvoldoende.
In het, algeméén is.de belangstelling in de
kleinveefokkerij aan .de zijde der afdeelingêri
nog onvoldoende.
BALK. Bij de doopsgezinde gemeente alhier
is beroepen ds. S. J. van der Meulen te Ter
schelling.
LEEUWARDEN. Bij ean der groote firma’s
te dezer stede werd uitverkoop gehouden. Tuk
op een koopje stonden reeds vroeg in den mor
gen vele kooplustigen voor den winkel Onder
de buiten' wachtenden bevond zich ook een
juffrouw, die in een handtaseb je een beurs mei
geld, men zegt wel f50, had geborgen.
Plotseling bemerkte zij dat haar taschje open
en haar portemonnaie verdwenen was.
Onmiddelljjk sjtelde zjj de politie hiermee in
kennis, die last gaf, dat uit den winkel nie
mand mocht vertrekken,.alvorens gefouilleerd
te zjjn.
Dit onderzoek leverde evenwel niets op,
maar het gelukte toch de portemonnaie weer
te vinden. Deze lag nl. op don grond in den
winkel. Het bevreemdende is nu, dat, terwjjl
de eigenares in ’t geheel niet in den winkel
is geweest, haar beurs daar op den grond werd
gevonden.
Prov. Staten van Friesland.
PensionneerinQ Ged. S».
De heeren Krop, Hiemstra, Jansonius, Brand-
sma en v.> d. Burg hebben een voorstel in ge
diend tot vollediger pensiónneering van Ged.
St. dan volgens het reglement op hetGedepu-
teerdenfonds, alsmede tot de instelling van een
pensiónneering van weduwen en weezen van
Gedeputeerden.
VAN DE LEEUWARDER RECHTBANK.
Zitting van Maandag 10 Juli.
Vernieling te Heeg.
Eenigen tijd geleden was'Herre v. B„ 18-
jarig arbeider te Heeg, bij den koopman B.
Visser Aldaar in dienst. Zij kregen ongenoegen
en het gevolg was, dat Herre in het laatst van
het vorig jaar ontslagen werd. Hij heeft daar
na op den 8 April in den tuin van zijn vroege-
ren patroon een aantal planten vertrapt en uit
den grond getrokken, zooals hem ten laste
wordt gelegd.
Bekl. bekent. Wraakzucht was de drijfveer
zijner handeling. Z: i. gaf zijn patroon hem te
weinig loon/dat is de grondoorzaak van alles.
De officier van justitie is van, oordeel, dat
bekl. zich laaghartig heeft gedragen en eischt
3 dagen gevangenisstraf tegen hem.
De verdediger, mr. Burger te Leeuwarden,
toegevoe^d raadsman, omdat bekl. destijds
nog onder de Kinderwetten viel, kan het ge
drag van dezen jongen onmogelijk vergoelij
ken. maar het wil hem niet aan, dat Herre
onverbeterlijk zou zijn en het misdrijf met ge
vangenisstraf moet worden geboet. De recht
bank legge bekl., rekening houdende met zijn
draagkracht, een geldboete op.
Volgen re- en dupliek.
Landstormplichtigen 1916 en 1910.
De minister van Oorlog bericht den burge
meesters, dat de landstormplichtigen der jaar-
klasse 1916 en een gedeelte van die der jaar-
klasse 1910 op de navolgende datums in wer-
kelijken dienst zullen moeten komen voor
Friesland.
1. de landstormplichtigen 1916 bestemd voor
de veldartillerie op Dinsdag 1 Augustus a.s.:
2. de landstormplichtigen 1916 bestemd voor
de zeemacht van 6—10 Augustus e.k.:
3. de overige landstormplichtigen der jaar-
klasse 1916 en voorts van de jaarklasse 1910
de dienstplichtige^ toegewezen aa.n de infan
terie (hieronder begrepen de hospitaalsoldaten
en ziekendragers) wier geslachtsnamen be
ginnen mef een der letters A C en D en dc
dienstplichtigen toegewezen aan de genietroe
pen wier geslachtsnamen beginnen niet een
der letters A tot en met F op 17 en 18 Augus
tus a.s.
doch als verhoudingscjjfers die de vooruitgang
yan de productie aan oorlogsmateriaal aan-
toonen zjjn zjj belangwekkend.
6 0 6 0 2 8 8 4.
8-8 8 8 8 6 6 8.
Reeds bij dezen strijd bleek, welk een ge
weldige kracht A. Decastiau in het uitslaan is.
Bij den derden omloop versloeg partuur 10
partuur 1 bestaande uit de spelers H. v. Hait-
sma, N. Staalstra en J. Jellema te Franeker.
Deze strijd verliep als vólgt:1
No. 10: 4 2 8 8 8 6 8 2 6 8 8.
No. 1: 8 8 4 6 0 8 2 8 8 6 0.
Ten slotte streed partpur 10 met partuur' 7
S. A. Kooistra te Witmarsum, K. Faber te
Sneek en J. Hiemstra te St. Jacobi Parochie
om prijs eh premie. Partuur 10 won. Het ver
loop was:
No. 7: 2 6 6 6 0 2.
No. 10: 8 8 8’8 8 8.
De totaal uitslag was dus: le prijs, f90, be
nevens drie verguld zilveren medailles, l.
yiietstra, Franeker: A. Rienstra, Sneek; A
Decastiau, Gaasterland; 2e prijs, f60, S. A
Kooistra. \yitmarsum; K. Faber, Sneek en J
Hiemstra, St. Jacobi Parochie: 3e prijs, f39,
H. v. Haitsma, N. Staalstra en J. Jellema, Fra
neker.
Tot koning van de partij werd uitgeroepen
A. Decastiau van Gaasterland.
Door het publiek werd „leve België” geroe
pen en Decastiau was het middelpunt van
belangstelling, zoo zelfs, dat hij op de schou
ders van het publiek van het terrein werd ge
dragen.
o <D o o o
-- -> o
rt
o
g
o ce
hQ ju
a
o o o o
0 0 0 0-0
CO Oj O»
O O- r-1 r-< 04
Als schaduwzijde!! van het gunstige jaar
worden opgesomd, dat zich in den lande een
soort anti-landbouwstèmming heeft gevestigd,
waarmee, hoe ongemotiveerd en dom het ver
schijnsel ook geacht 'moge worden, in de
naaste toekomst rekening zal moeten worden
gehouden; dat de handel uit zijn normale bed
ding werd, geleid en dat langzamerhand ’een
geheele ohnatuurlijke toestand in de Wijze van
afzet van onzè producten is ontstaan; dat er
een toenemende kunstmatigheid in, het bipnen-
en buitenlandsch verkeer kwam.
De rundveestapel groeide gestadig aan.
De zuivelprodyctie was buitengewoon groot/
en vóór het optreden der Duitsche inkoop-
centrale bereikten de prijzen een hoogte als
nooit te voren. Bij het streven naar een inten
sieve prodpetie was de hooivorderingten
dienste van het leger geen aangenaam ver
schijnsel en nog onaangenamer was de voort
durende stijging der voederprijzen tengevolge
van dé vermindering van het aanbod, in ver
band met het gebrek aan scheepsrjiimte en be
lemmering van den aahvoer door de Engel
sche blokkade.
Het streven In Zeeland en Groningen om
coöperatieve fosfaatfabrieken op te richten
heeft ook veel stteun bij de /Friesche belangheb
benden ondervonden.
die De.'schapenhouderij was tengevolge van den
Het offensief in het Westen.
De Berlijnsche redacteur der Frank!.
Z t g. schrijft aan het slot van een militair
overzicht: Het ligt niet in den Duitschen aard,
zich lichtvaardig over den ernst van den te-
genwoordigen toestand heen te zetten. Voor
een ieder, daar ginds aan het front en in het
vaderland, is het duidelijk dat er thans om
overwinning of nederlaag wordt gevochten,
dat deze gevechten nog niet ten einde zijn, dat
zij nog vele offers zullen vergen en dat er
zware eischen aan onze troepen te velde zul-
s
s>.
sa,
o
Sm
g 5
Waar sedert eind 1915 de productie natuur-
Ijjk verder is opgevoerd moeten de geallieer-
o
rH
leri wp.pdeii gesteld. Wanneer men echter op
de afgeloopen zes dagen, sinds dé infanterie-
aanval aan den gang1 is, terugblikt, kan men
althans vaststellen dat hetgeen onze tegen
standers bereikt hebben niet in de verte ge
lijkt op hetgeen werd voorspeld en verwacht.
Wat onze vijanden aan terreinwinst op hun
credit kunnen boeken, staat hoegenaamd niet
in verhouding tot’ de daarvoor gebrachte of
fers. Wij wisten van tevoren dat na het ge
weldige zevendpagsche roffelvuur hier en
daar onze voorste stellingen verloren zouden
gaan. Wij kunnen gerust zeggen: wij hadden
op meer gerekend. Da( het onzen in den strijd
geharden troepen is gelukt, een zoo welge
slaagden tegenstand te bieden, geeft ons recht
om met’vertrouwen de gevechten'der,volgen
de dagen en weken tegemoet 4e zien.
