f2000 f25 f50 i II Westerhof's Koffie. Dreamen en dieden. SNEEKER COURANT (67ste Jaargang) en WYMBRITSERADEEl (14de Jaargang) BECLAMEKOLOK MEUBELFABRIEK NEDERLAND Zaterdag 4 November 1916. 33e Jaargang. No. 10. De Abonnees op dit blad worden op aanvraag Gratis veraekerd tegen de gevolgen van Ongelukken voor onderstaande naar I Uitgevers: Firma BRANDENBURG!! Ged. Poortezijlen, - Hoek Kleiflzatld - Sneek, TBLBFOOZSr Xo. 150. Onze prijzen zijn kwaliteit 64 67-75-85 ets. per pond Verschijnt Dinsdags- en Vrijdagsavonds. Officies! Orgatw der BemmU Snetk» bedragen, (Risico gedekt door de Hollandsche Algemeene Verzekeringsbank te Schiedam.) r.sr. fzoo o...;-...., f i5 1. i Yan een D u im- Nieuwstijdingen. ie« G rooie Advertentiin kutmes uitexlgk tot Maandags- en Donderdags^ avonds ingesonden worden, kleine tot Dinsdags- en Vrijdags- awmgons 1© anr Ja Aa HUIZINGA, Groningen. bij verlies van elke andere Vinger. bij O v e r 1 ij d e n. Telefoon 118. ABONNEMENTS-PRIJ8 Por jaar fl.50, fr&noo per poai fJL—buitenland f 5.— Afkoederijjke nummers 3 cent. ADVERTENTIH-PRUB 15 regels 35 cent, elke regel meer 6 cent. Bij abonnement belangrijke korting. Ingosondea Mededeelmgen 1© eest per regel. bij verlies van een W ij s v i n g e r. bij verlies van Hand, Voet, of Oog. AIIEX *5 bij verlies 5 schappen, de geesteswerkzaamheid altijd een machtig st et somlike Haedbistjürders drokke omgong hawn 1 P. Sipma: „In Algemiene Fryske Rie” en D. Kalina: „De Skild fen it Selskip”. ning, net to riskearjen, hold ik, nei my goed bitocht to haw wen, op mei myn oanstean, bh- BEHAN GE RIJ STOPFEERDERIJ. Examens Gymnastiek. De examens voor de acte vrije- en orde-oefe- ningen der gymnastiek te Leeuwarden zijn af- geloopen. Geslaagd zijn 65 mannelijke en 92 vrouwelijke candidaten; afgewezen resp. 21 en 17. od Jij ar ki VIII. Twabrochur es. 1) Yn it oanbigjin fen dit jier die it bliken, det Hjir hat men mei-ien de forklearring, hwer- om ik net mear opkom tsjin alle iny neijpwne skimpskeuten en fortochtmakkings. Eén millioenendame. Te Zwolle logeerde in een der voornaamste hotels een jonge dame, een barones, die groote verteringen maakte en zeer rijk deed. Maar toen 't op betalen aankwam was er geen geld. De'hotelier riep de politie, en deze had het er spoedig uit, dat de barones niet van dén adel was. Maar wel van rijke familie. Doch bij nadere navraag bleek ook dit onjuist. Mientje bleek de dochter van een Tielschen arbeider, wiens geheele rijkdom bestaat uit een groot aantal kinderen. Spoorweg zonder wielen. Van de Woensdagavond 6 uur te Hoek van Holland binnengekomen goederentrein hing de achterste wagen zonder wielen er achter. Deze is blijkbaar over een afstand van 2 K.M. zoo meegesleept, daar de rails over dien afstand ontzet zijn. Hoe de wielen los geraakt zijn is nog onbekend. ’t bezit was van eenige duizenden guldens, scheen er behagen in te scheppen dat bedrag altijd bij zich te hebben. Ongelukkig maakte de man nogal eens mis bruik van sterken drank. Zoo ook Zondag. Toen hij weer tot bewustzijn kwam, ontdekte hij dat zijn centen verdwenen waren. De politie met het geval in kennis gesteld, doet onderzoek. Het zal waarschijnlijk moeilijk uit te maken zijn of hij het verloren heeft of dat een ander gemeend heeft - het nuttiger te kunnen beste den. troch hjar forienjend en omfetsjend karakter. En it mei de hear Sipma in treast wêze for hwet men him dizze simmer oandie, det dizze iitwreiding fen de Mienskip alderearst it folch is fen de greate ergernisse, dy’t hiel it liedende Fryske yntellekt mei üs fielt oer it minne en lytse gedoch fen in hof-klyk yn it ienfaldige, suvere' doarp fen in Schepers en in Wielsma. Wy hoapje, det mei gauwens de tiid komme scil for it sammeljen fen syn forsprate opstel len yn Forjit-My-Net, dy’t yn safolle stikken it fundamint leine for de nije biweging, en dy’t njunken syn Ingelske Spraekleare neamd wir- de moatte as de earste skimer fen in simmerske dei. Hwet fierders „De Skild fen it Selskip” oan- bilanget, is mear taljochting fen myn kant net fen neden. Yn it Fryske forieningslibben stean ik net foarenoan, en dêrfendinne, det ik for goedkarring en forspijing fen ljuwe om my hinne, de ünforskilligens biwarje, dy’t nei de aide .Griken üs learden, foeget tsjmoer it for- gankiike en tidelike oardiel fen de minskelike wrald. Ik mien, det it-net strykt mei it aerd en de roeping fen in dichter, to bisiikjen eltsenien nei de müle to praten noch de moaije man to wirden by minsken, dy’t, hja meije ek noch sa ryk van ynfloed wêze, better tsjinoer as nést yen steane. Mei it de ienfaldigste minske sims hearlik talykje, mids gejubel fen de brede klof- ten syn Ijochte wegen to gean, hwa’t wit fen de djippere oandwanings fen it minskelik moed, hy is der net mei ünbikend, det bliuwender en waermer as it gerop fen de greate kliber, dy’t hjoed skreaut fen „Hosanna!” en moarn „Oan it Krüs!” de hildé is fen immen, dy’t yen opsi- ket yn de stiltme fen yens ienllkens en yen, klear en iepen oansjende, de waerme han jowt as in suver blyk fen syn tank. Lésten wier ik yn Snits en ik spriek der in ienfalde jonge, fen hwa’t ik net forwachte hie det er de üntjowing fen de Fryske biwe ging neigyng; ik krige hiel hwet krityk to hear- ren, fensels, hwent in Fries hat in swiere striid üt to fjuchtsjen, ear’t er yn spritsene wirden yen hwet y/eardearring jowt. Mar einlings sloech er mei de han op it skouder en hy sei: „Baes, dou hast dochs gelyk en dou scitet dochs winne”, en ik fielde, det it sokke dingen binne, en net de forhearliking fen in Adonéis-oerset- ting, dy’t wearde jowe oan yens libben. s D. KALMA. nimmen mei wissichheit ütmeitsje koe, eft de forskelen sa great wierne, det se in striid op Frysk gebiet, lyk as m«i it forbrekken fen de forhalding twisken de twa lichums mank trouwend, det de takomst üs wol de kleare bliken bringe scoe, oan hokker side de krekte. opfettings hüsmoannen. Oan de oare kant, by it Haedbisjür, seach men de rêstige üntjowing fen de Mienskip oan mei üngerêstens en argewaesje; men hie'in hate tsjin my, om’t ik de dingen by de namme neam- de, en wantrou yn Sipma, dy’t, alhowol er al- derminst blyn 'wier for it forkearde, det der bytiden yn myn lieding wier, wegere my en folie minder de Mienskip to foroardieljen. It Haedbistjür doarst de Mienskip gjin ünkromte by to lizzen it is altyd faei, posysje to nim men tsjin minsken, dy’t sa wis as de bank, ienris de lieding yn hannen krije mar Kal- ma, Kalma, Kalma wier it rudige skiep en him scoe men bistokelje en bistokelje litte, sa lang de hear Hof yn libben en der plak yn „Frys lan” wier. Woe it yen al net slagje, syn saek fen de Mièfrskip to skieden, noch it bitrouwen yn him by dfe Mienskipsleden oan it wriggeljen to krijen, men scoe yen der mei al yens- krêften tsjin forsette, det syn fordjerlike ynfloed. dy’t ommers yn stryd wier mei de leare, fes de Hil- ligens fen lit Haedbistjür, oanwous yn it Aid Selskip. Ik fyn frijichheit, yn dit forban hjir twa din gen to witten to dwaen, it earste my meidield troch de meast forneamde. en suverste skriuw- ster fen Fryslan, en it léste fen immen, hwaens wird tüzenden fen üs lansljue oantreastige hat yn de striid tsjin hwet üngeef is en fjuster, de weardige opfolger fen Waling Dykstra. Om’t men ynseach, det men net tsjin my opkoe, en eange, det ik mei myn wirk biwiizgje scoe, Frys lan net ta ünear to wêzen, stelde men mei mankoar op, my aloan to efterfolgjen mei pole- miken en persoanlike oanfallen, om my sa op ’en dür óf to mêdzjen en my gjin tiid to litten ta eigen wirksumhedens.En om’t men oan- kommen seach, det de Wierheit op ’en dür trochbrekke moast en men fen simrheleftige oerstjürens syn bigryp forlear, stjürde men oan somlike krite-bistjüren in oanskriuwën, om to soargjen det der safolle mülk trouwe foi- gers kamen op de Alg. Geark. to Grou, en sa to forhoedzjen det Sipma wer keazen waerd en yn it plak fen Wilhelmy Kalma nommen! Men forgeat, det ik for gjin tüzen goune my jaen wollen hie yn it Haedbistjür, om’t ik yet jim- meroan suver biwarje wol, hwet ik as myn Ik keerde terug door de eikelaan, Do zon blikte koud door de ijle blaan, Een loodgrijze wolk dreef aan uit de yert Ik voelde dat het winter werd. 14 Oot. ’16. A. G. De Zondagsbede. Hij bakent ’t gebeurde. Eisch f5.— boete of 5 dagen hechtenis. Voor diefstal van een rgwiellantaarn heeft zich E. M., 22-jarig militair, in garnizoen te Ede, te verantwoorden. Hg kwam op een avond in het begin van September uit Leeu- Arme kleine. De tram der Hollandsche Buurtspoorwegen heeft Woensdagnamiddag aan de haven Ite Heusden een kind overreden. Het was onmid dellijk dood. hie yn it forteine jier, en dos krekt wist, hok for flesk ik yn ’e küpe hie, die de measte war, om de Mienskip to bringen ta de iepene striid mei it Haedbistjür en in suvete en kleare tastan jo krijen Folkertsma lykwol wier sahwet de iennichste, dy’t mei my meigyng. Ut frjeon- skip for myn maten, en om de bloei fen de Mienskip, Fryslans iennichste skriuwersforie- Het kalf Octobermorgen ben ik gegaan In geurend»*, kleurende eikelaan. Door gouden bladerdak blauwde de lucht, Het ritselend vloerkleed was 'teenig gerucht. Mgn harte was blij en ook blij cm die pracht, Want de zon lacht alleen voor wie zelve lacht. Ik wilde niet weten van weemoed of dood, Zoo schoon was de aarde, de Schepper zoo [groot. Maar mijn pad liep uit op het spoorterrein En daar lag, de vier pooten gebonden een klein Arm kalf in een loods, op den grond Zacht klagend te wachten tot men het verzond. En sinds staat dat schrgneude beeld voor [mjjn geest, De lieflijke morgen ’t rampzalige beest, God die uit zjju volheid ons allen gedenkt, De mensch die uit winzucht iets feeders s [krenkt. NIEUWE SNEEKER COURANT persoanlike eare biskögje. Goed den, de Algemiene Gearkomste kaem en de hear Sipma, dy’t yet krekt yn syn „Alge miene Fryske Rie” it biwiis levere hie" fen syn earnstige wil, om safolle dwaenlik de goede forhalding to biwarjen ef alteast de iepenbiere striid, dy’t it Frysk knoeije hoe, foar to kom men, waerd op in wize, dy’t in unicum bliuwt yn it forieningslibben, hünlik en sünder tank j for syn greate for.tsjinsten, nei hüs ta stjürd. Hie Sj. de Zee üngelyk, do’t er sei, det it Haed- bistjür dy deis it Selskip formoarde hie, om’t men yngien wier tsjin de wetten fen tankbe- rens en rjucht, en Dr Wumkes, do’t er skreau det trocli sok in dwaen Kalma de abbekaet op ’e hüd to stjüren en Sipma de bouns to jaen de tier wol weigean moast üt de ienris sa heech-strrbjende organisaesje en Har- men Sytstra en Tiede Dykstra? Uykwol, hiel dit gedoch gyng büten my om, dy’t aloan winske hie nei de tiid, det Sipma gjin diel fen syn arbeid mear jaen scoe oan tn lichum, dêr’t ik gjin earbied for hawwe koe en det my dêrom forkettere; en men hie fen my gjin replyk hoechd to forwachtsjen, as net van den Burg, dy’t ik altyd biskóge hie as in goed- mienend en licht seis earlik man, my net allinhe ütskolden hie (hwent soks mei eltsenien wol dwaen; men rnakket allinne yensels dêrmei swart), mar it seis bistien hie to sizzen, det de skild fen syn breinroerens en fen de ynwin- dige Fryske striid laëiby my. Mei oare wirden, om, de Fryske ienriedigens to biwar jen, hie ik tsjin myn eigen sin yn, for it Haed- bistjür delknibbelje moatten as de gearkomste- drommedarissen, en ik hie net sizze meijen, rêstich mar mei klam, det de lieding fen it Selskip rekke wier yn de ünfêste hannen fen ünbitrousume minsken. Hawwe jim de frede Ijeaf, o soannen fen Frysla, neam den de wier heit nea! Tsjin de biskildiging, ’det de ünienigens op Fryske groun (dy’t der al lang foar myn op- kommen bistie!) to witen wier oan my, haw ik my fordigene yn „De Skild fen it Selskip”, in brochure, hweroer ik as myn goed rjucht freegje, det elts dy’t in oardiel ütsprekke wol oer my en myn wirk, hjar' mei soarch en ün- partidigens nèigean scil. For iensidige ynljoch- ting hoecht men net to eangjen, as men bi- tinkt, ho’t immen as Sytstra der for' omstrüpte, do’t men mei rjucht en reden fen him forwach te, det er syn forwyt fen „iensidigens” biwiizgje scoe en folstie mei it ütsprekken fen in pear fortochtmakkings en it skriuwen fen in pear warden en ging in De Drie Romer» onder Roordahuizum wat uitrusten. M. had niet een lantaarn aan zgn rjjwiel en nam om dat euvel te verhelpen, een lantaarn van een der andere fietsen die er stonden. Zij was het eigendom van E. Dijkstra te Leeuwarden. Hij had zijn fiets in de schuur neergezet en bemerkte, weer willende vertrekken, tot zjjne groote teleur stelling, dat de lantaarn verdwenen was. Voor diefstal staat M. terecht en hij bekent zgn verkeerde daad. Eisch f 25 boete of 25 dagen hechtenis De verdediger, mr. J. W. Tijsma te Leeu warden, geeft de rechtbank in overweging, mee te gaan met het requisitoir van den subs.- offieier. Met een geldboete zal beklaagde zwaar genoeg zjjn gestraft. HEEG, 2 Nov. Benoemd tot onderwijzer aan de Chr. school te De Krim bij Lutten (Over- ijsel) onze plaatsgenoot de heer S. Zeilstra. Onweer. Tijdens een hevige onweersbui, die zich Woensdag boven Harkstede ontlastte, werd een schaap in de weide door den bliksem gedood. De stijging der prijzen. Een handelaar in de gemeente Kollumerland had eert partij cichoreiwortelen. Verleden jadr bood men hem daarvoor 60.000 gulden; aFeen Imogen prijs. De eigenaar ging echter niet op dat bod in en besloot de partij nog een jaar te houden. Nu heeft hij ze verkocht voor f 175.000. Verdronken. Mej. A,N. te Harkstede (Gron.) is Dinsdag avond toen ze bij de buren op bezoek ging, door de duisternis misleid te water geraakt en verdronken. De landbouwer S. van Ter-Apelkanaal was Woensdagavond een buurpraatje gaan maken bij zijn arbeider. Op de terugreis is hij door den storm en regen te water geraakt en jam merlijk verdronken. Zijn geld kwijt. Een landbouwer van de Laudermarke, die.in gean scoe, wol alhiel rjuchtfeardigen. De hear Sipma, dy t yn Haedbistjür en Mienskip beide siet, en him.liede liet fen syn ideael, de Fryske ien riedigens to biwarjen, troch de beide lichums to bringen ta Onderlinge weardearring, wier der óp tsjin, de kriich to forklearjen en ünder de ynfloed fen syn rêstich en liedend gesach, folge him de mearheid yn de Mienskip. hweründer weardige persoaniikhedens as Pol- lema, Zeldenrust, Sybesma. Mar ik, dy’t mei Weer naar school toe. (Raadgevingen aan de ouders). Men zegt terecht dart de gestadige ontwikke ling der geestvermogens even nuttig is als die der spieren. Zij heeft zelfs, volgens een beroemd geneesheer, dit voordeel op den spierarbeid dat „hetgeen de hersenen hebben verkregen, in zijne voornaamste kenmerken bewaard wordt zoolang het zenuwweefsel gezond blijft”. Het is van groot belang hieraan te denken op het oogenblik dat de jonge lieden weer aan hunne studies gaan. Opdat dezen, die, men moet dit niet vergeten, reeds zijn blootgesteld aan de vermoeienissen der lichaamsvorming, den zwar-en arbeid dien hunne hersenen heb ben te verduren, kunnen verdragen, is het noodzakelijk met zorg te letten op den goeden staat van hun zenuw.weefsel,' dat wil zeggen van hun zenuwstelsel. Een te groote geesteswerkzaamheid is een oorzaak van min of meer erge zenuwverslap ping die zeer nadeelige gevolgen voor den al- gemeenen gezondheidstoestand kan hebben. .Men kan dus den ouders niet genoeg aanraden hunne kinderen, niet alleen wanneer zij bij de zen. teekenen van vermoeienis waarnemen, maar ook regelmatig gedurende het schooljaar eenige doosjes Pink Pillen te doen nemen, die, door hunne merkwaardige versterkende eigen schappen, de geesteswerkzaamheid altijd op hetzelfde peil zullen houden, de zenuwverslap ping tegenhouden of voorkomen en in enkele dagen alle gevoel van vermoeienis doen ver dwijnen. De Pink Pillen zijn zoowel een machtig versterkingsmiddel voor de zenuwen als bij zonder heilzaam voor allen die veel met het hoofd werken. Een kuur met de Pink Pillen de dagelijks verkregen resultaten bewijzen het is de krachtigste geneeswijze voor hen die overwerkt, vermoeid, of verzwakt zijn. De Pink Pillen zijn verkrijgbaar f 1.75 per doos en f9 per zes doozen bij het Hoofd depót der Pink Pillen, Dacostakade 15, Amster dam. Voor Sneek en Omstreken bij de Erven- Joh. W. Meijer en fa. B. Meindersma te Sneek en bij alle goede Apotheken en Drogisterijen. Natuurkundig Gauootschap. Voor het Natuurkundig Genootschap zullen dezen winter als sprakers optreden Woensdag 8 Nov. H., C. Reimers, Wagenin- gen. De biologische beteckenis van de nieu were inzichten in de spijsvertering bij mensch en dier. Woensdag 13 Dec. Dr. H. de Leeuw, Sneek. Hooge en lage temperaturen Woensdag 10 Jan. Dr J. F. Steenhuis, den Haag. De geologische samenhang van de Wad deneilanden en Noord-Nederland. Woensdag 7 Febr. Frs. T. H. Meijer, Sneek. Draadlooze telegrafie. Dinsdag 6 Maart. Prof. Dr. J. P. Kuenen, Leiden. Verband fusschen licht en electrici- teit. Tot onderwijzer'aan de Openbare Lagere School aan de Ferd. Bolstraat te 's Graven- hage is benoemd do heer A. van der Linde, onderwijzer aan School II alhier. VAN DE LEEUWARDER RECHTBANK. Zitting van 1 November. De 32-jarige arbeider S. H. te IJlst s!aat terecht wegens beleediging van den politie agent Kielstra, wien hij do woorden „domme ezel” heeft toegevoegd. en verklaart spijt te hebben over ua.-uisjui iC11 un jiei uie n miKeu, uet der yn de Mienskip, sa lyts as se do wier, twa klear ünderskate fraksjes bistienen, dy’t by al hjar oerienkomst en oprjuchte frjeonskip for mankoar, üngelikens tochten oer in saek, dy’t dodestiids de earnstige oandacht hie fen alle Fryske taelstriders: de forhalding twisken Mienskip en Aid Selskip. Yn it midden (de Alg. i Geark. fen T5) en tsjin' it ein (de „Fryslan”- kwesje) fen it jier, det efter üs laei, hie it op syn klearst bliken dien, det der greate for- I skelen bistienen twisken it Haedbistjür en hwa letter de Mienskip ütmeitsje seoenen, forskelen- dy’t sa goed sakelik wiemen men tocht oer de Fryske striid üngelikens as persoanlik, trochdet myn maten en ik op groun fen hwet wy ünderfoun hiene, net to greate earbied "bi- warje koene for it Haedbistjür, en it léste li- chem kear op kear de düdlike bliken joech, fen üs to biskógjen as ünmülnige kweajonges. De forhalding wier faei en twiveleftich, om’t spot-riinén fen in alderbidroefdste morael. Safier de skiednis fen it üntstean fen dizze twa brochures. Hwet Sipma sines oanbilanget (it wier, tnkt my, better neamd „De Fryske Selskippen” as In „Algemiene Fryske Rie”), de ynderlike wearde dêrfen leit foaral yn it moaije stüdzje-matériael, yn de opbouwende krityk, ,dy’t er jowt oer de forskate Fryske Selskippen j en yn syn bounige en rêstige, mar ynlike tei- kening fen it Fryske ideael, sjoen ünder „it Ijocht fen de oarlochslampe”. Egenaerdich is it sizzen fen üs frjeon de hear Sytstra, dy’t ta- jowt det de skriuwer syn teikening „fen üs ideaei’gnap neamd wirde moat sünt holang, scoe men ..freegje wolle, is it kultuer-ideael ten de Mienskip itselde as det fen it Haedbistjür mei syn lange pipen en skoane kofje? ef moat men hjiryn in wink sjen oan de neiteam, det hwet it sakelike: oangiet, men it Haedbistjür neat forwite mei, om’t dit it yn it stik fen bi- gjinsels jimmeroan iens wier mei de Mienskip? Bliid, ynlike bliid bin ik de hear Sipma nam- mens de hiele Mienskip forklearje to kinnen, det hy, nei alles hwet men him oandien hat, Fryslans foarütstribjende jonger- en alderein yette trijeris sa djür wirden is. Iepen kom ik der for üt, det as it lichum, dêr’t ik yn de moannen fen myn Frysk libben myn béste krêften oan jóech, en det ik meitsje woe ta in pearel op it stimmige klaed fen Fryslan, my op dy wize for- staet en ófstegere hie, nei my earst jubeljend ynhelle to hawwen, myn Fryske wirkkrêft nei wierskyn britsen west hie. Mar bihalven det de hear Sipma weardiger bliken fen energy jown hat as ik oantmou ta, waerd hy ütdreaun troch ljuwe, dêr’t er nei myn sin frjeonskip noch weardearring for fiele koe, en do’t er werom- kaem nei de Mienskip, dy’t yn him ien fen hjar béste leden forearet, scil it him west haw we as_ kaem er üt in aldmanne-hüs dêr’t de typhps hearske yn in fjürtoer, dy’t as in Ijocht en in lampe de swalkjende reizigers laet en de mieden oerstrielet. Hearlik is it, det nei dizze Alg. Geark. de meifieling for de Mienskip sa great en waerm wirden is, det al de weardige eleminten üt de ünderskate Selskippen hjar by hjar oanslute, hwertroch de Alg. Rie sünder mis yn hjar to- rane en opgean scil. Nou't alle Riedsleden ta de Mienskip bihearre, en ljuwe as Simkje Kloas- terman, Sj. de Zee, R. Brolsma, Jan D. v. d. Mei, Rinke Tolman, G. R. Veendorp en A. de Vries hjar ynkomste halde yn üs jonge en krêf- tige foriening, scil de Mienskip graech ij wirk fen. de Rie oernimme, hwerop hja oanwiisd is

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Sneeker Nieuwsblad nl | 1916 | | pagina 1