f50
f25
f2000
1
I
SNEEKER COURANT (67ste Jaarganohn WYMBRITSERABEEL (14de Jaarflang)
Officies! Orgaa» der gemeente Sneek.
No. 27.
i De tsjiflstfeint fen de divel.
Maandag 1 Januari 1917.
33e Jaargang-
Officieel gedeelte.
Necrologie.
Broodboekjes-
N ieu wstijdingen.
Uitgevers: Firma H. BRANDENBURGS
Ged. Poortezijlen, - Hoek KleiflZand - Sneek.
THLBFOON Ko. 150.
Superstysje.
Kennisgeving.
Bij den Overgang
1916 1917,
De Abonne’s op dit blad worden op aanvraag verxekerd tegen de gevolgen van Ongelukken voor onderstaande
bedragen. (Risico gedekt door de Hollandsche Algemeene Verzekeringsbank te Schiedam.)
f200 15
Verschijnt Dinsdags- en Vrijdagsavonds.
ABO^NEMENTS-PRIJS
bij
O v 0 r 1 ij d e n.
bij verlies
van een Duim.
VERGADERING van den Gemeen
teraad van Sneek, on Dinsdag 2 Janu
ari 1917, 's avonds 7^ uur.
Punten van behandeling:
Punt I. Nieuwe stemming over de veror
dening on de heffing van eene belasting
De BONS voor de Maand December
1916 moeten, op Dinsdag 2 Januari
1917 worden ingeleveid in de Bus var;
het Diatributie-Bnreau (Waaggebouw).
Bij verzuim wordt het beetje ingetrok
ken.
Sneek, 27 December 1916.
De Burgemeester van Sneek
P. J. DE HOOP.
bij verlies
van een
W ij s v i n g e r.
bij verlies van
elke andere
Vinger.
bij verlies van
Hand, Voet,
of Oog.
op openbare vermakelijkheden en eventu-
.eele behandeling van de verordening on
de invordering.
Punt II. Behandeling van de punten on-
- \der de nummers 10 tot en met 25, voor
komende op de agenda van de openbare
raadsvergadering van 28 December 1.1.
Per jaar f2.franoo per post f2.50, buitenland f 5.—
A&ondarlgka nummers 5 cent.
AOVH&TEKTIE-FBIJS
1—5 regain 35 sent, elke regel meer 6 oent.
Bij abonnement belangrijke korting.
Ingesondsa Mededcelingen 10 cent per regel.
m.
F.
by, sa slap as in swipe: hy wier Onder de
geasteliken
Spaenske
RINKE TOLMAN.
Rektifikaesje.
yn
Drukkery „Vrede” te
wirdt it neamd: „God
andschap”.
Tot hoofden van de beide lagere scholen
uitgaande van de Vereen, voor Chr. Onder
wijs alhier, zijn benoemd de heeren S. Dijkstra
alhier en S. Plat, hoofd der Chr. school te
Spannum. Voor de M. U. L. O. school is nog
geen benoeming geschied.
k#v liet
in yn 'e
syn amulet, dy’t er oars altiten by him hie,
forgeat?
Wier de „superstysje”, dy’t hjar utere' troch
it dragen fen amulet en talisman al to biskóg-
jen as in earmtlik oerbliuwsel fen hei-
densk bygelove, yn dizze oarlochstiden stekt
hja de holle fer dryst omhegens. Noch de sy
node fen Laodicea yn ’e 4e eeuw, noch Bal
thasar Bekker hawwe dit foarkomme kinnen.
RINKE TOLMAN.
L
I
it
brosjures, dêr't
beurtenissen ontwaart zelfs het scherpste oog
nog niet.
Pessimisten laten ook nu nog alle hoop op
eijrï spoédigen "vrede varen, de optimisten
zien reeds het begin van het einde en blikken
overal rond of er teekenen zijn, die hen in
hunne stemming kunnen versterken.
Voor beiden echter is de toekomst onzeker,
al meenen wij, dat in elk geval wel mag wor
den aangenomen, dat 1917 den vrede zal bren
gen. Maar wanneer en hoe?
Slaan wij echter den blik achterwaarts, dan
zien wij, hoe de druk op ons leven langzaam
is verzwaard. Wie het heden vergelijkt met
den aanvang van 1916, bespeurt aanstonds hoe
het oorlogswee ook binnen onze landsgrenzen
al schrijnender werd. En de vraag rijst: waar
en w a t zal het einde zijn?
Met name zijn de bestaande maatschappe
lijke verhoudingen verscherpt. De één baadt
Wordt thans reeds de uiterste krachtsin
spanning ggëischt, om het leven gaande te
houden, nog meer zal dit eisch worden, als
we denken aan hetgeen jms wacht na den
vrede.
Wie dan niet krachtig staat, zal in den fei
len strijd om te zijn of niet te zijn, onder gaan.
In zekéren zin heeft elk zijn eigen toekomst
in de hand. Wie zich door de omstandigheden
Iaat neerslaan en alle hoó? en moed laat varen,
voor dien is de toekomst, wat gij ook brenge,
donker.
Maar wie ondanks de toenemende moeilijk
heden, het hoofd boven water zoekt te hou
den. en- jn den harden kamp om het bestaan
zijn krachten staalt, die zal voor de toekomst
niet al te bevreesd behoeven te zijn.
Onze wensch bij de intrede van 1917 is dan
ook geen andere dan:
Houd het hoofd koel en de hand vaardig.
Houd moed en doe uw best.
hy laket om de oarlochsfoarsizzingen fen ma
dame de Thèbes, dy’t sa tohavene binne troch scil noch wol witte, ho ünnoflik de as keap-
Burgem. en Weth. van Sneek brengen, ter
voldoening aan art. 8 der Hinderwet, ter open-
tbare kennis, dat aan S. DIJKSTRA en J. FA-
,:j(BER alhier en hunne rechtverkrijgenden ver;
üzes. Hy forsoarget üs en jowt üs béste klean,
lit üs wirkje neffens üs krêften en nimmen
scil in lilk wird fen him fornimme, noch scil er
ea haetdragend wêze. Hy is net allyk de oare
hearen, dy’t hjar feinten yette minder behan-
nelje as it<é, hjar straffe skild ef gjin skild
en nea in goed wird for hjar per hawwe.
Us hear winsket üs, al hwet goed is, ta, syn
dieden binne goed en hwet er seit is ek goed.
In better libben kinne wy ünmüchlik bijearje”.
Op dizze menear priizgen de feinten hjar
hear. Mar it siet de djvel yn ’e wei, dat de
feinten sa frjeonlik oingyngen mei hjar hear.
Dochs er wist ien fen de feinten Aleb wier
syn namme op syn han to kryen en hy
joech him oarders de oare feinten ek oer to
heljen. En do’t op in dei alle feinten hjar hear
tige rommen, spriek Aleb mei lüde stimme:
„Broerren, omdoch poche jimme op 'e goe-
dens fen üs hear. Seis de divel scil goed wêze,
as men dy syn sin docht. Wy tsjinje üs hear
goed en hannelje nei syn wil en winsk. As er
eat bijearet, dogge wy it: wy riede syn lin
zen. Werom scoê hy den ek net goed for üs
wêze? Mar doch ris in skoftke lang net syn
sin, bihannelje him mar ris minder goed, den
scille jimmé sjen, dat er krekt allyk as de
oarën kwea mei kwea forjildet en yn yet grea
ter miette as de minste hearen”.
De oare feinten wieme it der net mei Aleb
oer iens en gyngen in weddenskip mei him
In den loop van het jaar 1916 zijn o.
overleden:
Buitenland:
Jussef Izzeddin. Turksch troonopvolger.
Huërta, oud-president van Mexico.
Carmen Sylva (Elisabeth), Koningin-weduwe
van Roemenië.
Generaal Gallieni, mil. goüvern. van Parijs.
Lord Kitchener, min. van oorlog in Engeland.
Yoe-an-sji-Kai, president van China.
von Moltke, oud-chef van den Duitschen ge-
neralen staf.
K-oning Otto van Beieren.
Graaf Stürgkh, minister-president van Dos
tenrijk.
Keizer Frans Jozef van Oostenrijk-Hongarije.
M. Th. Steyn, oud-president van Oranje-Vrij-
staat.
raten, as woed er sizze: „Pas op! Foartdaelk
I o/'il «Lr z4 n 1 1L- 14 o zi
Alle feinten wierne byinoar kommen, styn-
gen by de doar en kipen oer it stek hinne. De
divel kladdere yn in beam en seach der fen-
dinne yn 'e stal om ris nei to gear., ho’t syn
feint him tsjinne.
De hear roun de stal ris troch, wiisde de
gasten de skiep en lammen oan en woe hjar
ek syn béste rammen sjen litte.
„Ek de oare rammen binne prachtich”, sei
er, „mar dy mei de kromme hoarnen scoe ik
for noch sa folie jild net misse wolle. Hy is
my mear wirdich as myn eagen”.
Mar om’t de bisten kjel waerden troch al
dy minsken, fleagen hja foart, sadat de gasten
'de moaie raem net biskögje koenen. Mar' do’t
hy lykwol in skoftke allinnich styng, jage de
feint fen de divel, sabearc troch forsin, al de
bisten trochinoar hinne en wer koenen de gas
ten net ünderskiede, hokker nou eigentlik de
djüre raem wier.
Do sei de hear tsjin Aleb: „Aleb, béste
frjeon, doch jou bést ris om dy prachtige raem
to fangen en hald him den flink fêst”.
Amper wier de hear ütpraet, ef Aleb sprong
allyk in liëuw twisken de keppel, pakte de
prachtige raëm by de wol beet, grypte syn
lofter foarpoat en skoerde dy de hichte yn,
.sa’t dizze kreakjend briek as in jonge line
beam. De raem blettere mei kleyend lüd en
foei op de foarste knibbels del. Do’t Aleb syn
rjuchter foarpoat grypte, hong de lofter der
I XWUMVlXl 11 <1W J 11 V- 1 U11UV1 Vil WV'^V'll
’en it is noch net botte lang forlyn, dat in In-
gelske krante meidielde, ho’t in soldaet de
foet stikken sketten waerd troch in bom üt in
rinfürch-mortier. Mar hy woe Ijeaver de hast
net to dildzjen pinen drage as him sunder roa-
-zekranse, dy’t er foun hie yn de strietten fen
Yperen, efter it front liede to litten troch de
brancardiers. Hwent, sa miende er oprjucht,
as ik de roazekrans net haw, wird ik yetteris
troffen, foar’t ik by it hospitael bilanje.
Mar net allinne roazekransen, ek minder
wijde foarwirpen, dy’t tafallich in rol spilen
ef liken to spyljen, honear in ünk drige, mar
hommels liken as in tsjoede ünwaersloft foart-
dreau, binne lok-bringende objekten wirden:
pöpkes, peinjes, kaeijen, boeken, uniformkno-
pen ensfh. En om’t de soldaet (twisken him
jen de Dea il n’y a qli’un pas) earder
pleage wirdt troch ündogenske geasten en
tsjustere machten, dy’t syn feiligens oanranje,
as de rêstige boargerman, kin men it net nuver
fine, dat de soannen fen Mars ek earder helpe
en stipe forwachtsje fen dizze ef jinge fe-
jtïsj as hja dy’t gjin wapenrok drage.
De hjoeddeiske boppeneamde ainulettenfor-
7 earing Is lykwol net hwet nijs, mar inkeld
■‘mar in hlldigjen op ’e nij fen in tradysje,
’idy’t troch de gefaerleaze ef minder gefaerlikè
frede yn diskredyt rekke wier.
Hwent neffens de meidieling fen folkloris
ten en „anecdotiers” forkoftén al yn ’e tach-
tichjierrige oarloch
needhimden oan de soldaten, dy’t hjar bi-
feilgen tsjin ünk en dea. En honear men in
tlu r k o a i s droech, wier men wis fen de oer
winning. En rekke net it fijanlik gewear yn
disoarder, as de Javaen in stikje k e 1 o r-kern-
hout bisiet? De oalje üt ’e laempen fen de
grêfkelders, dêr’t de martelers rêste, koe de
striders ek bifeilgfe neffens it sizzen fen de
folkloristen. En hie der mar hwet mear oalje
wést, den wier gjin inkeld soldaet yn dizze
NIEUWE SNEEKER COURANT
A B H E X
Oanteikening: Feinten hat de bi-
teikenis fen slaven yn boppesteand stikje,
dat in oersetting is fen ien fen Tolstoy’s folks
forhalen. Yn „Volkserzahlungen”, oersettingen
üt it Russysk troch Wilhelm Goldschmidt
(Universal Bibliothek, Nos. 2556, 2557) komt
it foar under de titel: „Des Teufels Knecht”:
„Russische Volkslegenden” (ütjefte fen
Blaricum, MDCCCCII)
is sterker dan de vij-
zich in nooit gekende weelde en overvloed,
den ander grijnzen gebrek’en ellende aan, zoo-
als men ze voorheen niet kende.
Dat wekt bij velen bitterheid, haat en nijd.
Een zekere mate van onverschilligheid maakt
zich van hen riieester en houdt het goede in
hen ten onder.
Maar beide, èn de Weelde èn het gebrek
oefenen een demoraliseerenden invloed op ons
volk.
De verschijnselen daarvan zijn voor ieder
een op te merken. En deze zedelijke achteruit
gang, deze verslapping van ons volk in al zijn
kringen, is in hooge mate verontrustend.
oan. Aleb naem it op him syn goede hear to
pleagjen op bitingst, dat er syn sneinske klean
forlieze scoe, as hy der net yn slagge om
syn hear lilk to meitsjen. Lokte it him lykwol,
den moasten de oare feinten him hjar klean
ófstean; boppedat moasten hja him ünthjitte
him tsjin de heat to fordigenjen as dy him
yn de finzenis smite litte woe. Aleb ünthjitte,
dat er de oare moarns de hear misledigje scoe.
Aleb wier as weitser oer de skiep oansteld
en moast syn eagen gean litte oer de djüre
rasskiep.
Do’t de oare moarns de goede hear mei
gasten yn ’e stal kaem en syn kostbre skiep,
Der libbe ris yn earder tiden in goede, rike der’t er sa greatsk op wier, oanwiisde, joech
man. Hy waerd fen in great tal feinten tsjinne, de feint fen de divel in wink oan syn kamme-
dy’t hjr.r b.e" tf-e s"’* hj-1 iraten, as woed er sizze: „Pas op! Foqrtdaelk
„Yn de hiele wrald is gjin better hear as'scil ik de hear lilk meitsje”.
Binnenland:
Monnier Harper, violist. Scheveningen.
H. C. v. d. Honert, directeur Deli-Mij., Am
sterdam.
L. ten Cate Wz., industrieel, Enschedé.
Dr. M. A. Gooszen, oud-hoogleeraar, Leiden.
Dr. M- E. Loke, le vrouwelijke docent, Gro
ningen.
Jan Ligthart, paedagoog, Den Haag.
L. Serrurier, oud-wethouder, Amsterdam.
G. A. A. Middelberg, oud-lid 2e Kamer, Am
sterdam.
Johan Winkler, letterkundige, Haarlem.
Jhr. Mr. V. de Stuers, lid 2e Kamer,, Weert.
Jhr. Mr. R. Feith, oud-lid Ged. St., Gronin
gen.
P. B. J. Ferf, oud-lid 2e Kamer, Hoorn/
F. H. A. Sabron, oud-minister van oorlog,
Den Haag.
Dr. D. Bos, lid 2e Kamer, Winschoten.
W. C. J. Passtoors, oud-lid 2e Kamer, Be
verwijk.
Ds. A. S. Talma, oud-min. van Landbouw'.
Mr. J. P. R. M. de Neré van Babberich, lid
van den Raad van State.
Klaas Kater, mede-oprichter van „Patrimo
nium”.
Jhr. F. N. F. de Ranitz, grootmeester bij H.
M. de Koningin-Moeder.
knibbel britsen
De gasten en feinten skreauden lüd, mar de
divel hie in ünsizbere wille, do’t er seach, ho
forstannich Aleb it oanlein hie. It antlit fen de
hear seach ‘er driigjend üt en, de holle foar-
del, spriek er gjin wird. Ek de gasten en de
feinten sweien en wachten op itjinge der
barre scoe. De hear swei in hiele rek. Mar do
yn ienen, as skodde er eat fen him öf, dat
swier op syn lea woech, seach er, de holle
net langer foardël, nei de himel. De tearen op
syn foarholle fordwouqen en seft glimkjend
seach er Aleb oan en sei:
„O Aleb! Aleb! Jou hear hat jou hjitten my
to pleagjen. Mar myn hear is machtiger as
dy fen jou. Jy hawwe my net narre, mar ik
scil.dyn hear wol lilk meitsje. En derom scil
ik jou mar foarüt sizze, dat ik jou net straffe
scil en om’t jy fry wêze wolle, jow ik jou de
fryheit. De gasten binne der tsjügen fen. Gean
yn fréde en nim dyn sneinske klean mei”.
En de goede hear gyng mei syn gasten yn
’e hüs.
Mar de divel knarse mei syn tosl
him üt ’e beam delfalle en fordweü:
ierde.
Al w'eer een jaar voorbij. Een jaar van span
ning en emotie, een jaar van bloed en tranen
gaat in den tijdstroom ouder. En binnen wei
nige oogenblikken opent zich een nieuwe tijd
kring van 365 dagen.
Maar een gordijn hangt voor de toekomst en
vruchteloos is het pogen er door heen te drin
gen, om te zien wat ons persoonlijk, wat ons
gemeenschappelijk als land en volk staat te
wachten in het nieuwe jaar.
Te meer 'beklemt ons deze onzekerheid, nu
we nog steeds in zulke buitengewone omstan
digheden verkeeren.
Het scheidende jaar gaat heen, terwijl het
lieflijk getuisch van den vleugelslag der vre
desduif onze harten met blijde hope vervult.
1 gunning verleend is tot het uitbreiden hunner Maar eenige teekening in de toekomstige ge-
4 Vernikkelfabriek en Metaalslijperij in het ge-
'bouw, staande aan den Noordersingel, kadas-
traal bekend gemeente Sneek, sectie A, no.
1611.
Sneek, 30 December 1916.
Burgemeester en Wethouders van Sneek,
P. J. DE HOOP, Burgemeester.
P. SIKKES, Secretaris.
Yn dizze tiden, noü’t Dea en Gefaer de sol
daet eltse dei bidriigje, floreart it bygelove en
talleaze bifeilgjende foarwirpen wirde droe- 1 oarloch deasketten. Mar om’t dit it gefal net
gen om gjin lést to krijen fen it Unk. De is, scil pacifistyske propaganda yn it earstoan
kriichsman leaut wierwier oan dit tsjoenen en wol mear helpe as boppeneamde oalje.
- i Hwa’t Tolstoy’s „Iwan de Dwaes” lézen hat,
de meilijen-leaze, kleare en earlike feiten. (man forklaeide divel him fielde, do’t men him
Roazekransen wirde yn ’e ransel droegen óm Christus’ wil in stik brea joech. Liken as
it Christüs-wird wier it k r s in macht, dêr’t
de pleagjende geasten for fluchten. Yn it lan
fen Aalst (Belzelan) droegen somlike jong-
keardels, honear hja lotten, yn ’e iene han
in munt mei in krüs derop, om der wis fen to
wêzen, det hja in heech nümmer loeken. Tsjerk-
höflérde en it tou dêt’t men immen oan op-
hong oefenen deselde magyske ynfloed üt. Mar
om’t it léste gjin „courant” hannelsartikel is,
scil it wol komselden bisköge wirde as taflecht
yn need. Tsjerkhöfierde lykwol is der tsjin-
wirdich mear as genóch.
Bidrijgje oarlochsgefaren de kriichsman, de
„boargerlike” minsken wirde pleage troch it
fredesünk. Ien fen de populairste „boargerlike”
amuletten is Billiken, it bikende keareltsje
(Amerikaensk import), dat de automobilisten
biskermet, as hja mei hjar wein troch de wide
wrald süzje. Hwent bistiet der wol „happiness
without Billiken”? En fljucht in earnstich avia
tor, as hy der net wis fen is, ef syn talisman
him wol opl syn loftreis biselskippet?
Wol men dos faken bisiikje om it ünk foar
to kommen trochdet men faek de nuverste
dingen promowearret ta wente fen helpende
geasten, ek it direkte I o k kin bifoardere wirde
troch it dragen fen amuletten. Tink'b.g. oan ’e
biddel- en kost winning-talisman! En waerd
Cesar net formoarde op in dei, do’t er tafallich
As ien fen de gefolgen fen de hjoeddeiske
oarloch moatte wy, bihalven it üntstean fen
Keninklik Nasjonael Steuncomité en de
men yn tsiert hwa’t dizze
wylde kriich wekke hat, neame: de nije
bloei fen de animistyske libbensbisköging, sa-
det op ’e nij talisman en amulet wer tige for-
eare wirde.
Mr. M. Tydeman Jr„ lid 2e Kamer, Tiel.
F. C. Addicks, fabrikant van carillons, Am
sterdam.
A. G. Ellis, oud-minister van Marine.
Dr. P. M. Roessingh, oud-lid 2e Kamer.
Dr. A. J. v. d. Meulen, leeraar H. B. S.,
U*recht, vroeger te Sneek.
Friesland:
J. Velsing, hoofd van school III, Sneek.
G. v. d. Veen, gem.-ontvanger, Joure.
Mr. T. Sleeswijk, kantonrechter, Bolsward.
Mr. W. J. v. Welderen baron Rengers, oud-
lid le Kamer, Leeuwarden.
Joh. Feenstra. raadslid Wijmbritseradeel,
Woudsend.
L. G. Tjalma, oud-wethouder, Sloten.
W. H. Wisselink, oud-direct. H. B. S„ Hee-
renveen.
Jan Bogtstra, oud-kaatser, Franeker.
T. Faber, oud-hoofd der school, Jutrijp.
C. Wieringa, oud-burgemeesier Dantuma-
deel.
Ds. M. Niemeijer, em. Ned. Herv. Pred.,
Sneek.
Ds. J. L. TJchelaar, Ned. Herv. Pred., Nij-
land.
K. J. P. Dwarshuis, oud-raadslid, Sneek.
J. Voetberg, directeur der Ambachtsschool,
Sneek.
R. J. Praainsma, hoofd der J. v. N.-school.
Sneek.
H. Fennema. oud-lid le Kamer, vr. Sneek.
Mr. J. A. Wijers, oud-griffier, Heerenveen.
Ds. G. de Walle, em. Geref. pred., vr. Kou-
dum.
Mr. C. J. Prakken, districts-schoolopz., Leeu
warden.
A. Riemersma, 100 jaar, Lemmer.
H. J. Rutjes, past^^s Onstci-wierum.
J. Fokkema, lid v. Prov. St., Westergeest.
K. P. W. Besuijen, lid van Ged. St, Leeu-
warden.
Troch in forsin is de oanteikening by „It
Krystfeest fen Pake” net öfprinte, sa’t net mei-
dield waerd, dat it oarspronkelike stik skreaun
waerd troch de FrSnskman Jean Aicard. Men
kin it fine yn „Contes de Noël”, in ütjefte fen
P. Noordhoff to Grins.
Grooie Advertentiën kuimen niterlijk tot Maandags- en Donderdags-
avonds ’ngesonden wordan, kleine tot Dinsdags- en Vrijdag»
'x mergess 10 n?r.
earder tiden in goede, rike der’t
in rri-Aat Tal foin An feiinnp Hp
dy’t hjar hear tige priizgen, sa’t hja seinen:
