I
4
J
i
1
P. SLUTS.
s
I MEUBELFABRIEK NEDERLAND
Brieven uit de Friesche Hoofd stad
38e Jaargang.
RFCLAMFKOLO*.
N i eii wstijdi ngen
H
t.
It
L.
No« 35. Zaterdag 27 Januari 1917.
Vrouweinr'egeerisig
4
a
S-
II
J. A. HUIZINGAg Groningen.
VERHUIZINGEN.
a
a
s>
VOGEL-EN PLUIMVEEVOEDER
71
L
g
5
-Q
s
I
A SP A
SNEEKER COURANT (67^ Jaargang)WY MBRITSERADEEL (14a. Jaargang)
8
6 2
N S
f 5 2
s
O 44
v
td
v
1
I
I
03
D
is
I»
L.
D
1»
gevaren
Wordt vervolgd.
CD
co
Q
naar den
j en
(4
a
ba
>15
fl
n
,c
r>
4>
■3
43
O
o
<u
W
fl
<5
t*
0
o
t
0
o
>-
0
to
m
fl
I
03
cz
CZ3
a
E
a
CQ
g
ns
p
'o
05
H
Pfl
w
N
<0
Q
nd
<-u<
SO
voorbeeld de bloedarmoede, de
2:
geldboete.
zou wel goed vCor
c.‘ voorstel van God. S.aien te doen herleven, om
voldoenden
breekt de
jvreeselijke
mijn zoowel als voor de arbeiders.
„Drijfsteen” noemt men in het westelijke in-
Idustriedistrict het brijachtig mengsel van zand
jen klei met water, dat dik- of dunvloeiend zich
PP sommige plaatsen sedert onheugelijke tijden
van lupuslijders te Heerenveen.
De commissie van rapporteurs stelde voor
f500 subsidit te verleenen. Dit wordt daarop
met 23 tegen 5 stemmen aangenomen.
De afstrnomlng
In zake de verbetering van de natuurlijke
afatrooming werd, na een geheime vergade
ring, een voorstel-Stoop aangenomen, om het
t Telefoon 118.
®WE>
Een mijnramp In China.
In eon van de Funshun-steenkoolmijnen
heeft, volgons een Reuter-bericht, een gas
ontploffing plaats gehad.5 Van de 1188 werk-
liedi n worden er^lOOO^vermist.
KORT GEMENGD NIEUWS.
Een verpleegde in het Rijkskraukzinni-
geugestiuht te Modejnblik is overleden. De
stumpert was naar het Hdbl. meldt, krank
zinnig, blind en doofstom zijn herkomst was
evenmin als zgn ouderdom vast te stellen.
De Koningin heeft f 5000 geschonken
aan de vier samenwerkende zendingsvereeni-
gingen.
vermee derde met 2 en
L. C.
van de gangen, die Werner zqo vlug hij kon
doorsnelde orn den stand van zaken te onder
zoeken. Hij stuurde een man naar de telefoon
bij de lift-schacht, om naar boven te melden,
dat vijftig man naar beneden moesten komen,
om een dam op te werpen; daarvoor moesten
er takkebossen, twijgen, sprokkelhout, aarde,
zand en mest naar beneden gebracht worden.
Na nog een half uur kon Werner vaststellen,
dat het heel slecht stond met het nieuwe ar-
Openbare Leeszaal.
Hij gaat er' an d. w. z. het gebouw (Ge
bouw, nou, nou). Hetzelve zal worden om
gezet in eenpakhuis, werd mij verteld,
Dat lijkt me vel in orde. Boeken, meubilair,
personeel Sfi bezoekers behoeven op den fata-
len datum alleen nog maar even naar buiten
te worden gebracht en zonder eenige zwarig
heid verder, wil mij voorkomen, staat er dan
op slag, zoo’n prima nuttige, niettemin naar-
geestig-levenlooze inrichting, wat wrak en stut?
telig, zooals ’t hoort, in de morgenstille-straat.
Edoch zoover is ’t gelukkig nog niet! We
kunnen nog hier vroolijk met elkaar vpor den
neerslaande bui binnenvluchten, onze niet-mak-
kejijk-eindigende gesprekken probeeren te be
sluiten dat duurt soms nog wel eventjes
en onze kennissen echt onder-ons ontvangen.
Men kan er ook wel eens rustig lezen maar
niet altijd. De binnendeur bv. werkt in dit op
zicht niet erg mee. Dat zit zoo. De gaande en
komende man en dat is er zoo voor en na
nog al 's één, (zie boven) laat ,door den
regel genoemd onmisbaar instrument achte
loos achter zich dicht rammelen nietwaar:
Bevrorc. ®»rd»ppel».
De gemeente Eindhoven was lang verstoken
van rogeerings-aardappelen. Maandag kwamen
er 7 wagons aan. Dinsdag bleek, dat de aard
appelen bevroren waren. 70.000 kilo staan
onbruikbaar op het emplacement der S S. al
daar.
do verbetering van de Roptazgl in deNkuwe
Zjjlen te verdagen totdat genoegzame ervaring
omtrent de working van het bil Lammer te
bouwen stoomgemaal en de daarheen leidende
stroomkanalen zal zijn verkregen.
Buitengewoon subsidie»
Aan de gemeenten Baarderadjel, Rauw'r-
derhem en Sloten zjjn bij K.B. buitengewone
subsidies van resp. f9000, f1500 ea f325
verleend tot wen behoorlijke inrichting van
haar lager otderwjjs.
Bond van Coöperatieve Zuivelfabrieken in
Friesland.
Mobiiisatiemelk. Geen loonend veehouders-
bedrijf?
Op de algemeene vergadering Woensdag te
Leeuwarden gehouden verklaarde de heer Pel,
directeur van de zuivelfabriek te Heeg namens
zijn vereeniging een onderzoek inzake de mo
biiisatiemelk naar Holland dringend noodig te
achten. De vereeniging is niet gerust, dat die
melk komt waar ze behoort te komen.
Mocht het onderzoek, dat Heeg wil, aantoo-
nen, dat Holland zelf werkelijk niet in zijn be
hoefte aan melk kan voorzien, dan zal de ver
eeniging natuurlijk gaarne blijven meewerken
aan de bestaande voorziening.
Spreker eindigde met op een dadelijk, onder
zoek in dezen aan te dringen.
De discussies eindigden daarmee, dat de
voorzitter namens het bestuur toezei, het punt
in zijn eerstvolgende vergadering in bespreking
te zullen nemen en naar aanleiding daarvan de
noodige stappen te doen.
Tot bestuurslid werd met 185 van de 305
uitgebrachte stemmen gekozen de heer A. A.
Bajema te Warns.
Aan de orde kwam nu de vraag: „Blijft
onder de Tegenwoordige omstandigheden het
veehoudersbedrijf nog loonend?”
Het werd, wat de zandstreken betreft, inge
leid door den heer Venema. lid van de fabriek
tC‘Steggerda, voor de klei door den heer Tatw
minga.
Beide inleiders kwamen tot dezelfde conclu
sie, nl. deze, dat de gestelde vraag ontkennend
moet worden beantwoord.' De eerste bereken
de, dat een boer in zijn omgeving met 7 koeien
tegen een ontvangst van f 2550, een uitgave
heeft van ruim f2100, en er dus voor hem
slechts f 450 overblijft. Hoogst onbillijk Moemde
déze spreker het, in verband hiermede, dat die
veehouder nog belangrijk moet bijdragen tot
de voorziening van boter en kaas in het bin
nenland. Hij, die zelf van de maximumprijzen
niet kan profiteeren, die margarine moet ge
bruiken in pjaats van natuurboter, „nastoppers”
in plaats van regeeringskaas.
Verschillende - kleinbedrijven, 'Zullen moeten
verdwijnen, als de regeering niet helpend op
treedt. Wat zou kunnen door te' bepalen, dat
een grooter deel van de productie zou mogen
worden aiitgevoerd.
De heer Troost gewaagde nog van een greid-
boer, die in 1915/16 van een boeYderij van 100
pondemaat een gemaak had van f 19.692, tegen
over een uitgaaf van f 19.297 (huur f65 per
pm.), zoodat zijn opbrengst dus f 400 was.
Omtrent de verlaging der productiekosten,
waarvoor wel in de eerste plaats de huur in
aanmerking komt, meende de secretaris, met
anderen uit de vergadering, dat zeker van de
zijde der regeering, die den veehouder zulke
zware verplichtingen oplegt, op eenigen steun
mag worden gerekend, doch dat versterking
der 'eigen organisatie het eerst poodige is.
EKER COURANT
jtusschen het gesteente bevindt. Worden deze
gan-
geen
In de zitting
gestaan
Ecu 14-jarige jonger te Workuin, wegers
mistandi ling aldaar var B Gaastra op 8 De
cember jl. Veroordeeld tot 1 rand, tuchtschool.
A. K„ 33-jarig huis 'rouw te Oudehaske,
wegens oplichting en verduistering te Sneek.
Geëischt 2 maanden vro w .ardelgke gevange
nisstraf en tot die straf veroordeeld (3 jaar
proeftijd
W*thoudei'«j
Bij Kon. Besluit is g >edgekeurd, dat de
jaarwedden der wetheud- r$ van de gomoenten
Don awe' Stal en Snee zijn verhoogd, onder-
scheidtnl jk van f 125 txt f 200 en van f400
tot f 500.
„je doe maar of je thuiskom”. Voormelde Onze vroegere stadgenoot de heer IHal-
Bij dé mijn heerschte een groote verwarring.
Men was totaal het 'hoofd kwijt. Ongeveer
tweehonderd van de aibeiders waren juist bo
ven gekomen en met doodsbleeke gezichten
stonden ze bij de cantine, wel begrijpend, dat
men hun diensten weer spoedig zou behoeven,
om de door het water afgesneden»kameraden
te redden. Van de hoogere beambten vond
Werner alleen Oswald aanwezig. Hij gaf bevel,
de beambten van de nachtgroep te wekkeri en
dadelijk te doen komen. Telefonisch gaf hij
een dergelijk bevel aan beambten en arbeiders i
der Kleophas-mijn en gaf bovendien last, van
daar uit door den dwarsgang te beproeven,
de kameraden te bereiken.»
Doch hij kreeg ten^ntwoord„De dwars-J Vbeh de^ maa.r. ook aan h<j‘ bergwerk zelf ge-
gang is geheel versperd door het water, vèor !dacht.H1J ,saelde’ ^oodra de lift beneden was,
;naar den bodem van het eerste gedeelte, om
te zien, of de vloed nog niet tot bij de putten
van de pompmachines was gekomen. Indien
dat het geval was, was de mijn verloren. De
pompmachines zouden dan weigeren, het on-
deraardsche water kon niet meer afgevoerd
worden en een nieuw gevaar ontstond, nl. dat
de rnijn^ onder zou Joopen en de nAmien, die
er in waren, verdrinken zouden.
Het gevaar voor dit alles was nog wel niet I
dreigend, doch in elk geval mogelijk. Groen-
achtig-geel water borrelde langs de wanden
plaatsen aangeboord, bij voorbeeld door
gen, zoodat de afsluitende steenmassa’s
weerstand kunnen bieden, dan
brijachtige zelfstandigheid door,
veroorzakend voor de
------- UV1UV1 O.
I Werner riep van uit het venster i.
chauffeur, die eindelijk zijn roepen hoorde
peval hem, dadelijk met de auto voor te komen.
op, om
Afd. Baarderadettl Frisache Mi).
In do gehouden algemeene ledenvergade-
ring dor afdeo'ing „Baarderadeel” van de
Friesche Maatschappij van Landbouw werd in
de vacature W. J. Wiersma als bestuurslid ge
kozen de heer A. S. Wiersma te Wieuwerd.
Uit de rekening en verantwoording van den
penningmeester bleek, dat de inkomsten be
droegen f940.90, de uitgaven f826.96, batig
slot f113.94.
D. heer K. J. v. d. Akker, van Berlikum
hjnld een inleiding over onderwjjs in land-
bouwhuishoudkunt e.
Door mej. van dor Knoop, van Leeuwarden,
werd een rede gehouden ter toelichting van
het leerplan van een in April a s. te openen
landbouwhuishoudcursus in de afdeelin^ Baar
deradeel, Vrouwen en meisjes, den leeftjjd
van 16 jaar bereikt hebbende (ook van niet-
leden), die belang stellen in dit onderwjjs,
waren op deze vergadering uitgenoodigd. Aan
divn oproep hadden een genoegzaam aantal ge
volg gegeven staande de vergadering waren
er 24 dames, die genegen waren een derge-
lijk' n cursus te volgen, die een jaar zal du
ren .en waartoe de aangifte opengesteld is tot
1 Februari a.s.
Tlmmsrliedei>pRtroom>« in FrtasiantL
In een te Leeuwarden gehouden vergade
ring van timmerliiden-patroons in Friesland
die do: r een 30-tal belanghebbenden werd bij
gewoond, werd tot de oprchting van een Pro-
vit dale federatie van Timmerlieden-patvoons-
vereenigingen in Friesland besloten.
Voer f 7O»ODO aan olio gestoten.
1 In de eerste helft dezer maand werden te
Rotterdam ter verzending naar de Jurgens
Botcrfabrieken te Oss aan de Spoorweg Mij.
aai gegeven zeven wagons geladen met vaten
olie. Ze werden te Dordrecht ovorgeladen in
metorbooten, doch deze kwamen niet te Oss
aan. Met hulp der politie en justitie is het
toen gelukt de motorbooten te Amsterdam te
vinden. Zij hadden de olie nog aan boord en
zijn in den nacht van Zaterdag op Zondag te
Dordrecht teruggebracht.
Het onderzoek in deze geheimzinnige zaak
duurt voort. Eenige employe’s van ’t goede-
renstation te Dordrecht hebben een verhoor
ondergaan.
Nader meldt men
Do heer A. J. Heuff, commissaris van poli
tie Tc Dördrech', heeft ‘te Rotterdam aange
houden d n koopmai J. C. U., dan lading-
m 'ester P. Ji J. O. en den arbeider G. van
der V., beiden in dienst van de exploitatie
maatschappij.
Dj aangehoudenen worden verdacht mede-
plichtig te zjjn aan de in Dordrecht plaats ge
had hebbenden diefstal van 340 vaten olie, een
waarde van f 60 000—f 70.000 vertegenwoor-
gende.
De voorwaarden der genezing.
Zij die lijden, of zelfs zij die zonder inder
daad te lijden, hunne krachten zich langzaam
zien begeven, gelooven in niets ,en in niemand
meer. Zij hebben zoovele leefregels gevolgd,
te vergeefsch zulk een hoeveelheid en-zulk een
verscheidenheid van geneesmiddelen geslikt,
dat zij zeker zijn dat geen enkel middel hen de
gezondheid kan weergeven. Onder hgn die in
dezen treurigen zielstoestand verkeeren, treft
men voornamelijk de bloedarmen, de verzwak-
Iten, de neurasthenie-lijders aan, in één woord
de massa van hen wier bloed verslapt is en die
geen weerstandsvermogen meer bezitten. Tot
hen wenden wij ons in het bijzonder om hen
eerstens de hoop en daarna de gezondheid
&eer te geven. Bij iedere ziekte zetelen de
y oor waarden der genezing natuurlijk in de
eerste plaats in het middel of in de behandeling
die juist geschikt is ter bestrijding der aan
doening, daarna ook in de volharding waarmee
'de behandeling gevolgd wordt.
Wat betreft hen die verzwakt en terneerge
drukt zijn, dat wil zeggen hen wier bloed arm
is en wier zenuwgestel in slechten staat ver
keert, is de behandeling die hen het best past,
die met de Pink Pillen. Deze pillen toch heb
ben eigenschappen, merkwaardig krachtdadig
om het bloed nieuw leven te geven en de ze
nuwen te versterken. Zij zijn bovendien in het
bijzonder saamgesteld met het oog op ziekten,
aandoeningen of storingen die een verslapping
van het bloed of een verzwakking van het ze
nuwstelsel tot oorzaak hebben. En die ziekten,
die aandoeningen en die storingen zijn zeer
[talrijk. J3ij dó,
jbleekzucht der jonge meisjes, neurasthenie,
jrheumatiek, de maagpijnen, de hoofdpijnen,
hartkloppingen, de benauwdheden, de onre
gelmatigheden bij vrouwen enz.deze allen
komen voort uit bederf van het bloed of uit
een afwijking van het zenuwstelsel. In al die
gevallen hebben de Pink Pillen een zekere uit
werking, daarvoor staan hare vroegere gene
zingen borg. Het komt er maar op aan de be
handeling regelmatig en met volharding te
volgen.
De Pink Pillen zijn verkrijgbaar a f 1.75
per doos en f 9 per zes doozen bij het Hoofd
depót der Pink Pillen, Dacostakade 15. Amster
dam.
Voor Sneek en Omstreken bij de Erven Joh.
W. Meijer en fa. B. Meindersma te Sneek en
bij alle goede Apotheken en Drogisterijen.
~.=x=-T-rmn- -'i
ROMAN NAAR HET DUITSCH
(Weiberregiment)
van
A. OSKAR KLAUSMANN.
(Geautoriseerde vertaling)
(Nadrnk voröodeo.i
beval hem, dadelijk met de auto
Hij belde nog vlug.geheimraad Kersten
|iem het ongeluk mee te deelen.
Eenige minuten later joeg Werner, zoo snel
le auto rijden kon, naar de Justinus-mijn.
absoluut niet vast te stellen, waar zich men-
schen bevinden -en of er sommigen door den
stortvloed overvallen zijn. De ventilatoren
moeten met volle kracht werken. Laat iemand
van de mechanicians zorgvuldig onderzoeken,
hoever hij daarmee gaan kan.”
„Zal ik beneden komen?” vroeg Kersten.
„Neen, neen, in geen geval, mijnheer Ker
sten! U kunt hier beneden niets uitrichten. Het
is veel gewichtiger, dat er boven iemand is,
die leiden kan en mijn wenschen uitvoert. Ik.
ben zelf nog heelemaal niet georiënteerd. Stuur
alstublieft zoo spoedig mogelijk materiaal naar
beneden om dammen op te werpen. Ik zal op
zichter Oswald hier aan de telefoon zetten
en hem vanuit de mijn mijn bevelen geven”.
Geheimraad Kersten zag er weer zoo stram
en flink uit als in zijn besten tijd. De ernst van
hét oogenblik scheen hem zijn beste krachten
terug gegeven te hebben. Hij zond vijftig man
met bijlen nar het bosch. dat zich in de nabij
heid bevond en ook tot de Buchwaldsche be
zittingen behoorde, met het bevel, jonge hoo
rnen om te hakken en naar de mijnplaats te
brengen en ook groote takken van oudere hoo
rnen mee te brengen.
Hij telefoneerde zelf naar de naburige berg
werken om hulp en daarbij viel het hem in, dat
graaf Klinter een jaar lang practisch gewerkt
had op het Justinus-werk en daar goed thuis
was. Hij belde>dus ook den graaf op; deze
beloofde onmiddellijk te komen.
Kort daarna kwam een auto aanjagen. De ge
heimraad was in het mijnhuis binnen gegaan,
om elk moment bij de hand te kunnen zijn.
Uit de auto, die voor het gebouw stilhield,
stapte Dora.
deur nu. argelooze lezer die in de leeszaal
„uitkomt” (de deur bedoel ik) valt onver-
wacht-driftig achter den binnentredende dicht
als de klap van een 15-cents-muizenval,
met een korte, schrik-wékkende slag. Dat
werkt, zooals U licht begrijpen kunt, de vrede
des gemoeds niet bizonder in de hand. Gemeen
lijk heffen de respectieve eigenaren van de
aanwezige hoofden dezelve dan ook even van
de lectuur op, kijken ’s grimmig naar den kreeft-
kleurigen delinquent en probeeren dan weer
rustig verder te slapen of te lezen. Echter deze
ongelukkige ingang typeert niet in hoofdzaak
het onmogelijk-ongerieflijkevan de ,zaal” in
quaestie. Neen, dan moet U eens een boekuit-
leening meemaken. Stel U voor een leesgele-
genheid, geachte lecteur(trice), waar nauwe
lijks ruimte genoeg is voor het aantal weetgie
rige bezoekers, aangegeven door een bepaald
aantal daar neergezette stoelen. Op een gege
ven uur, op bepaalde dagen nu, met de be
nauwende regelmaat van éen natuurverschijn
sel, drommen de boekbegeerige ruilers naar
binnen. Deurgeklapper, voet-geschuifel. gegi-
ehel, gedrang, gedempte uitroepen van het'
werkzame personeel als bevel-woorden in de
loopgraven vlak vóór den aanval. Nog méér
lectuur-willenden, nog méérGij wildet mis
schien lezen, ik ook. We komen dan wel ’s
terug wat ik u brom!
Intusschen, mocht U ’s te Leeuwarden ko
men binnenkort, op den hoek van de Weaze
staat ons Openbare Leespakhuis.
VIJLTJE.
0
Jg
a
v w S
,fl 9 -ö
VAN DE LEEUWARDER RECHTBANK.
Zitting van Woensdag 24 Jan.
Mishsmdniino Snuek.
Op 17 October stond J. Kcopmans voor het
Café Hofstra alhier over zijn fiets hoengebo-
gei <n dacht er niet ag,u dat een vjjand op
hem loeide.
Toch was dit zoö want plotseling sprong
J. G. 33-jarig landbouwer en koopman alhier
op hem toe en gaf hem een vuistslag tegen de
onderkin. Koopmans viel, half bezwijmd, tegen
dar groid. Doch daarmee was de misl afde
ling ziet; afgeloopen. Hy stond op en wilde
zich tegen den aam aller verdedigen, maar deze
gaf hem geen kans en sloeg hem met de zweep.
Ze raakt-n aan ’t vechten.
De mishandelde k»n zich dit gedrag niet
verklaren; hij bad G. in geen tyden gezien.
Beklaagde onlkent het feit niet, doch be
weert, er zich weinig van te herinneren Hjj
heefc blpkbaar oen vect; tegen Koopman», dien
hij verdenkt, hem onuan jenaam te willen zjjn.
De su is.-offieier verm edt, .dat als beklaagde
sterken drank heeft geb uikt, dan de waro G.
bij hem te voorschjjn k' mt. Eisch: 14 dagen
gevangei istraf.
Beklaagde verzocht ere
Eenigi dagen afzenderirg
je zjjn, was het antwoord van den president.
Vonnissen.
van 17 Jsr uari hebbeu terecht
bertsma is te Amsterdam geslaagd voor het
theoretisch-geneeskundig examen.
BALK, 25 Jan. Ds. J. van Henten, predikant
bij de Geref. Kerk te WijcKel en alhier is be
roepen te Oldekerk.
Eest; drreiing
DEERSUM. 24 Jan. De echtgenote van
B. O. alhier is gister b>va,llen van 3 jonger».
Een er van was levenloos, de beide andere
verkeeren in de beste wentand.
RAUWERD, 23 Jan. In de-jaarvergade
ring van de Begrafenisvereeniging wijddo do
waaraemerde voorzitter een woord vao nage
dachtenis aan den hoer J. Bergsma, die van
d« oprichting der Vertooiging af hot secreta
riaat trouw en nauwgezet had waargenomen.
BIpkens de goedgekeurde rekening van den
penningmeester bedroeg m de inkomsten over
tiet, afgeloopen jaar f 83.17 on de uitgaven
f 195.18.
Acht maal heeft de vereeniging hare dien
sten motton bewezen.
Tor b sfourslid were gc-ikozen de heer J.
Greben. De heer-m W. Bergsma, 11. Postma
en U. v. d. Meer weiden voor het volveod
jaar benoemd om de rekening van den pen-
ningmeister na te zien.
De commisnie, bestasnde uit do h Ten H.
Bruiusma, W. Haitsmn, H. Mulder en K.
Sixma zal met het bestuur de loo<’- m eon-
tributieregoling nader onderzoeken. Het. fooien
stelsel werd afgeschaft
Het ledental
thans 166.
Provinciale Stater van Friesland.
In de Woensdag gehouden vergadering is
o.a. aangenomen het vocrstel tot bestendiging
van toeg‘konden duurtel oeslag op de jaarwed
den var. ondrscheidere provinciale ambtena-
naren en bedienden.
Voorts werd goedgekeurd het vooistel tot
het verkenen an een subsidie van 90 procent
voor veraiouwif’g van hi t havengaljoen te Hin-
deloopen.
Vastgesteld werd het nieuwe reglement op
do inrichtirg v n den provincialen water-
«taatsdienst, dccb niet dm nadat verschillende
wijzigingen zijn aangebr :cht. De voor aamste
zijn wel dat de salarissrn vau de opzichters
en van den ambtenaar in algemeenen dier st
worden bepaald op een max mum van 12500,
dit. is f200 minder dan was vcorgestcld. Het
salaris van den bode-congierge blgft van f800
tot f 1100.
Tenslotte was aan de orde het voorstel tot
het verleeuen van subsidie aan de vereeniging
beidsveld in de Justinus-mijn. Ontzaglijke hoe
veelheden moesten in de dwarsgang gedrongen
zijn. De stroom was in alle zijgangen en alle
gaten gevloeid, zoodat er geen sprake van was,
in dit gedeelte te kunnen doordringen. Mis
schien echter waren daar nog menschep, die
verloren waren, omdat ze spoedig geen lucht
meer zouden hebben. Door het ongeval was
de gansche luchttoevoer der mijn verstoord en
door een zorgvuldig onderzoek moest eerst
uitgemaakt worden, hoe het op het oogenblik
er mee stond en of het misschien mogelijk
was, op een andere manier lucht daarheen te
voeren en zoodoende een nieuwe ramp te voor
komen.
Werner stuurde arbeiders in de verschillen
de gangen van de Justinus-mijn, om te contro-
leeren of de stroom verder ging en na te zien,
welke gedeelten van het nieuwe mijnveld over
stroomd waren. 1
Daarna ijlde Werner terug naar de hbofd-
schacht, om van daaruit zelf zijn bevelen naar
boven te geven.
Aan het 'telefoontoestel boven was Kersten,
[die ook op liet terrein van de ramp was aan-
gekomen.
..Hoe staat het er mee?” vroeg hij.
„Ik kan er nog niets van zeggen”, zei Wer-
ner. „Maar dat is zeker, de doorbraak is ont
zettend. Ik vrees voor een catastrofe. De man
nen van de nachtploeg moeten gealarmeerd en
hierheen gestuurd worden. Vóór alles héb ik
menschen noodig. die hier den weg weten en
thuis zijn. Ik maak me erg bezorgd over de
ploeg, die in het diepste gedeelte der, mijn is.
Ze hebben daar eeii telefoon te hunner beschik
king, doch gebruiken haar niet. Ik geloof niet
eens, dat de leiding gestoord is. Waarschijnlijk
zijn ze dus van de telefoon afgesneden Het Is'
fl
a
rs»
o
Allen traden naar voren, allen, zelfs diege
nen, die van schrik en opwinding bijna niet
vast op hun beenen konden staan. Werner
zocht er die lieden uit, die hem te zenuw
achtig voorkwamen en beval de anderen, zich
gereed te maken voor een afdaling. Hijzelf
trok ook snel zijn mijnkleeding aan.
In den looppas kwam een colonne van hon
derd man van de Kleophas-mijn aan eft Wer
ner nam ook van hen eenigen mee. De overi
gen moesten als reserve blijven wachten. Voót-
[löopig konden ze hem niet helpen, omdat ze
jden weg in de Justinus-mijn niet kenden.
Werner had niet alleen aan de redding der
imuciuvio, llLCLCXl XJ
„De dwars- dacht Hij sneldei
de Kleophas-mijn is geen gevaar; we maken
dammen. Hulpbrigade gaat onmiddellijk op
weg”.
Werner probeerde de mannen, die uit de
mijn gekomen warpn, te ondervragen, om zich
eenigermate den toestand daar te kunnen voor
stellen. Doch de meesten hunner hadden een
zoo hevigen schok gekregen, dat ze bijna niets
konden uitbrengen. Slechts zooveel wisten ^e:
plotseling hadden ze een ruischen en bruisen
gehoord en een kouden wind of tocht gevoéld,
daarna werd er geroepen: „Doorbraak, door
braak!” en hals over kop waren ze allen naar
de schacht gevlogen om naar boven te komen,
daar ze vreesden anders door de masaa’s 'drijf
steen afgèsneden te worden. Dit stond vast:
met het laagste gedeelte der mijn was er geen
verbinding meer; daarheen was de massa met
volle vaart gestroomd.
„We moeten naar beneden. Degenen, die met
me meegaan, voortreden!” riep Werner.
