2000
Brodenburgh, Boschma&Co.
n
OHicissI Orgaan der Oemesnto SneeL
Venohgnt
U'
BEOLAHEKOffl
Kaarneme ikzeep
annex SHEERER COU"«MT ca WYMBRITOERADE&.L
BUITENLAND.
Nieuwstijdingen.
P
I
Wo^ns^ag II Dticembar HH8
J&mtrgang
V»?a der KALLEK.
ge-
12.
mo-
nge-
and.
h.)
het
top
No.
CR-
Ke, 21.
3 en
en
sje.
106.
IR,
»th-
30.-
ar, 0
DINSDAGS en VRIJDAGSAVONDS
Uitgevers
Skmje Tffllefco:a No. 150.
Da prijs van de groote stukken
Fabrikaat DOBBELMAN
is heden VERLAAGD tot 50 cent
Abonnement: por jaarf2.
fr. p. post f2.50. Lome Nos. 5 ct.
Advestentiên voor Friesland 6 et.
p. r., buiten Friesland 8 at Bg Abon-
EercenO belangrijks korting
De ■’dverten'tie-prgzon zg n tjjdelgk ver
hoogd mat een oorlogstoesl&g ran 2O°/o
!K.
na
;ade,
HÏWI SIEIHE ODEil’
153
VS
Volgens voorwaar den overeengekomen met de HoHsndsohe lS5g«ïMV»*n® ïfcsrxa»
k®ping,«”B«wfc c® Sohl^dam rijn onza Abontiés verzekerd tegen ongelukken voor
voor
komen stil.
sta-
t 17.
België en Nederland.
penstilstand.
JF
!i te
r&aC
■ectii
toegs
ior
rd t(
hiei
de;
adiu
'orde
L Vei
i g<
orde
ct.
de
st.
ige
en
ige
i te
De wapenstilstand.
De Lokal Anzeigér meldt: terzake van de
door Foch geëischte groote locomotieven ver
nemen we te bevoegder plaatse, dat het aantal
'.locomotieven, welke worden hersteld, van 17
i tot 24 November j.l. met 300 is vermeerderd.
In het geheel waren of zijn echter 35 procent
3t b<
ie re
leder
t h<
:n ii
,p di
en.
Clit
lie di
iraaji
rautraoo^
akkel
rinall
iversl
Buik
techtj
nceJ
band-
'ering
Ineek.
Voetbal.
Van de voor Zondag j.l. door de Friesche
Voetbalbond aangekoadigde wedstrijden zjjn
er slechts 2 gespeeld.
Voor de le kla» tusschen Frisia en L.V.G.
beiden te Leeuwarden met den uitslag 3—1
ten voordode van Frisia.
Voor de 2e klas won Bolsward mat 3—0
goals van Frisia IV.
L.S.C. gaf met 5—0 Friesland gewonnen.
Te Bols ward werd het terrein afgekeurd
waardoor de wedstrjjd F.C.A.—Leeuwarden
niet koa plaats hebben.
Beaoemd tot Opzichter bjj de Gemeente
werken van Leeuwarden, do Heer P. Bleeksma,
oud leerling van da Middelbaar Technische
School voor Bouwkunde te Saeek.
slechts, dat de onderdrukking van de Joden in
Polen ophoudt. De Poolsche regeering verklare
ronduit, dat zij den Joden naast de burgerlijke
gelijkstelling nationale rechten wil toestaan;
zoolang siechts pogroms en gruweldaden uit
Polen worden gemeld, zal zich Polen noch in de
sympathie van het Joodsche volk noch in die
van de beschaafde wereld kunnen verheugen.
heel onvoldoende zijn.
De heer Polak stipt voorts aan dat de joden
ir. Polen geen burgerlijke gelijkstelling, maar
nationale rechten verlangen.
Ten slotte bestrijdt de heer Polak de bewe
ring dat er onder de Poolsche joden bofcjewik-
sche propagandisten zijn. Het bolsjewisme
heeft onder de joden in Polen geen aanhang,
en in Rusland; hebben slechts zeer enkele intel-
'ectueele joden zich bij de bolsjewiki a.,..geslo
ten. Daarentegen hebben alle Joodsche partijen
in Rusland en Polen zich tegen het bolsjewisme
verklaard en ook de Joodsche socialistische
arbeiderspartijen bestrijden het.
De heer Polak eindigt zijn zeer uitvoerig ant
woord als volgt:
De Poolsche bewering, dat de Joden bolsje
wiki zijn; heeft twee doeleinden. Eencrzijds ho
pen de Polen door deze argumentatie het bols
jewisme beter te kunnen bestrijden. In de mas
sa’s wordt in vele oproepen tegen het bolsje
wisme gewaarschuwd door de zeer doeltref
fende verdachtmaking, dat de Joden onder den
dekmantel der bolsjewiki de heerschappij over
Polen willen verkrijgen. Anderzijds weet men
in Polen, dat men de uitspattingen tegen de Jo
den het best voor de groote wereld kan ver
ontschuldigen, indien men den indruk wekt,
dat men een bolsjewistisch deel der bevolking
moet onderdrukken.' Men wenscht eenvoudig
den grooten tegenzin, die in de Westelijke lan
den tegen het bolsjewisme bestaat, op de Jo
den af te leiden. De Poolsche regeering doet
een beroep op mij om de aan Polen vijandige
actie der buitenlandsche Joden te doen staken.
Ik ben evenmin als andere buitenlandsche Jo
den een vijand van Polen, mijn wensch is
In Duitschland.
■Het is te Berlijn reeds tot een uitbarsting ge
komen tusschen de bolsjewistische partij die
van Liebknecht en de aanhangers van de re
geering EbertHaase.
Het is de eerste uitbarsting, het zal echter
de laatste wel niet zijn. Alles schijnt er op te
wijzen dat er onder de socialistische partijen
geen krachten schuilen in staat om door beslist
en krachtig ingrijpen den ellendigen toestand,
waarin de oude regeering het Rijk achterliet,
zoodanig en zoo snel te verbeteren dat de
chaos voorkomen zal worden, de chaos, waar
uit de contra-revolutionnaire partij ten slotte
misschien zegevierend te voorschijn zal treden.
Thans het een en ander over die eerste uit
barsting, ontleend aan de N. Rott. Crt.:
„Al dagen heerschte te Berlijn de allerhoog
ste zenuwspanning, daar overal omtrent een
ophanden zet der volgelingen van Liebknecht
werd gefluisterd. De verdoezelde machtsver
houdingen droegen ertoe bij, deze spanning te
vermeerderen. Heel die toestand werd ge
vaarlijk door de aankomst van fronttroepen,
die niet juist tot lijdelijkheid waren gestemd.
Naar soldatenbegrip was de kwestie nog al
eenvoudig: de Spartacusgroep (Liebknecht-
groep) bedreigde de rust, dus moest met de
Spartacusgroep worden afgerekend.
De stemming der soldaten werd nog van an
deren kant aangehitst. Van de week wemelde
het in de stad van strooi- en aanplakbiljetten,
waarop wera aangedrongen, om Liebknecht
dood te slaan. De soldaten-energie snakte
naar daden. Men moet evenwel in het oog
houden, dat de soldaten Ebert niet vooral on
dersteunen, omdat ze zijn opvatting van het
program van Erfurt deelen, maar eenvoudig
dewijl ze in hem den krachtmensch zoeken, die
'j orde en vaderland er bovenop kan helpen. De
soldaten streven, louter door hun instincten
gedreven, naar een dictator, die met krachti-
gen hand in den verwarden toestand orde
schept en aangezien ze een militaristischen en
contra-revolutionairen dictator toch waar
schijnlijk niet willen, zoeken ze hem in Ebert,
dien ze als verstandig kennen en probeeren ze
hem tevens tot president der republiek uit te
roepen zoomede hem tegen zijn eigen wil van
den verwarrenden invloed van den Uitvoe
rende Raad (van arbeiders -en soldatenraden)
Toen de soldaten met vuren waren opgehou- lukte, maar het voorval zal door Liebknecht
den, bleef het een of twee seconden bijna vol- stellig gebruikt worden als propaganda
Beschroomd waagden de eersten zijn plan tegenover de frontsoldaten een roode
zich toen buiten de deur en namen het tooneel garde op te richten.
Vlak vóór de Invalieden- De Spartacusgroep riep de algemeene
van het bovenge- king uit en verklaarde, dat Scheidemann weg
mark uit voor de gevangenneming van Lieb
knecht.
Nieuwe verwikkelingen dreigen somber
blijven de vooruitzichten voor het Duitsche rijk.
van den strijd op.
straat vóór den ingang
noemde warenhuis lagen zoo wat 20 menschenmoet. De regeering loofde daarentegen 10000
te ontdoen.
Het is te begrijpen dat deze gelegenheids-
politici met soldatenaard, gezien de hooge ze
nuwspanning van het oogenblik hebben ge
meend, nu allen draalden, dat een krachtig in
grijpen hunnerzijds, dewijl ze toch het over
wicht hebben, een eenvoudige oplossing zou
zijn.
Deze onderschatting van het vraagstuk heeft
tot een verwarde ontlading van de spanning
geleid, die vermoedelijk een verergering van
de verwarring tengevolge zal hebben. De aan
slag is mislukt door het dilettantisme, waar
mee hij werd uitgevoerd. De onafhankelijke
socialisten worden weer verder naar links ge
drongen en voor Ebert zal nieuw verzet rijzen.
Over den loop der gebeurtenissen meldt het
Tageblatt: nadat in de Spartacus-vergadering
een motie tégen de huidige regeering, tot af
danking van het leger alsmede het op de been
brengen van een roode garde aangenomen was,
verscheen in de Germania-zalen een vertegen
woordiger der deserteurs. Opgewonden sprong
hij op het podium en riep hij tot de onthutst toe
luisterende menigte: kameraden, om vijf uur is
de Uitvoerende Raad (van arbeiders- en solda
tenraden) gevangen genomen. Officieren van de
reactie hebben onze commissie gepakt. Ebert
is tot president (van de Duitsche republiek.
Red.) uitgeroepen. Als u nu de zaal verlaat,
zult u verbouwereerd staan. Soldaten met de
- bajonet op het geweer houden de straten bezet.
Op deze woorden brak een onbeschrijflijk
kabaal los. Plotseling slingerde een der aan-
wezigen zich op het tooneel en riep boven het
geraas uit: kameraden, laten wij den Uitvoe-
renden Raad wreken. Laten wij de „rijks-kanse-
larijkast” bestormen en Ebert aan de eerste de
beste lantaarn ophangen. Volg mij.
Toen de kop van den stoet onder hoerage
roep op Liebknecht den hoek van de Invalie-
denstraat naderde, werd den deelnemers, door
I soldaten die de straten afzetten „terug” toe
geroepen. Daar dit vruchteloos bleef, ratelde
machinegeweervutir, door geweervuur onder
steund los. Anderhalf tot twee minuten maar
duurde het vuren. Onder doordringend hulp
geroep en geschreeuw stoof alles uiteen we-
I gens het geheel de straat bestrijkende vuur.
I Zoo wat twintig menschen stortten zich in
I blinden angst door het groote uitstalraam van
I het warenhuis Fabisch. De wonden niet tellend,
‘welke de vluchtelingen opliepen, drongen allen
I achter de beschermende muren. Een tram-
I rijtuig van lijn 32, waarvan de bestuurder, van
I den prins geen kwaad, wetend, tot daar was ge-
i reden, raakte eveneens in het vuur, Schreeu
wend en luidkeels om hulp roepend, stormden
de inzittenden, de een dén ander omtrekkend,
naar buiten. Wat kon loopen, redde zich in de
I dichtst bij zijnde huizen.
f2‘
Diefstal ruim 2 35 OOO
De 24-jarige IJ. S. van Heerenveen als- bs-
dieade werkzaam bij de Friesche Baak te Leeu
warden, is er van door met ruim f 35.000 aan
effecten en ruim f 1000 aan buitenlandseh geld.
Hg is vertrokken ia gezelschap van een juf
frouw. S. leefde ver boven zijn inkomen.
Dm schesraot woor
De Minister vau Landbouw heeft bepaald
dat in Friesland 9000 H. A. grasland in bouw
land zal moeten worden omgezet.
Hierinzgn begrepen de oppervlakte gras
land, in 1918 reeds gescheurd voor den ver
bouw van koolzaad en wintertarwe of winter
rogge en die, welke vrijwillig zgn gescheurd
met recht op schadeloosstelling.
De omzetting moet, zijn geschied vóór of op
15 Maart 1919, en de bebouwing der gronden
moet zijn geschied vóór ef op 15 Mei 1919.
È3w HooïdiatrilbuSEa.
De Commissaris der Koningin heeft de bur
gemeesters in dit gewest uitgenoodigd, ten
behoeve van een snelle en doelmatige uitvoe
ring der hooidistributie huuse krachtige me
dewerking te verleenen.
Bij het ontbreken daarvan dreigt niat slechts
stagnatie ia de stadsbedrijven, doeh zullen óók
de vole, door het ten eenenm&le ontbreken var,
het voor hen onontbeerlijke hooi thans reeds
ia groote verlegenheid rakende, kleine veehou
ders, te wier behoeve deze vordering mode
geschiedt en die geheel van de distributie
arhangen, nu daarvan althans een zeker kwan
tum verwachten, voor goed worden gedupeerd.
D® Textlcl'indiiB'.rfe»
Uit tc-xtiel-kringea verneemt de Haagsehe
correspondent van N.I.P.A.
uoor de voorloopige overeenkomst to Lon
don is gedurende hei eerste jaar can katoen
en garens niet meer dan 25 a 30 °/0 te ver
wachten van het nermaal verbrmk, voor de
textiel-industrie in Nederland benoodigd. Hier
door wordt deze industrie absoluut gehandicapt
en is zg niet ia staat om de verbindingen raet
Nederlandsch-Indië, waarheen vóór i oorlog
ongeveer 40 der productie geëxporteerd
werd, te onderhouden.
Dat de zeer intieme relaties, dia deze industrie
met Nedcrlandsch-Itidië had, gezien ook het
feit, dat alle groote Indische exportzaken ia
Nederland gevestigd zijn on hun kantoren ie
Indië hebben, aldus, verbroken worden, is zeer
te betreuren. Er wordt dan ook met krach.t
op aangedrongen, het percentage aldus ver
hoogd te krijgen, dat zg in staat zullen zijn
ten minste esnigermate naar Indië te expor-
teeren.
De pogroms in Poleii en Galic.
Het lid der Eerste Kamer de heer Henri
Polak heeft een telegram van de Poolsche re
geering ontvangen, waarin deze te kenn<->
geeft dat ze krachtige maatregelen heeft ge
troffen om de verhoudingen tussenen Polen 1i
Joden te verzachten. Den Joden is burgerlijke
gelijkstelling gewaarborgd en maatregelen zijn
getroffen om in de toekomst uitspattingen te
voorkomen.
Verder zegt de regeering dat breede lagen
der Joodsche bevolking loyaal zijn tegenover
de Poolsche regeering. Ook onder de Joden
zijn echter bolsjewistische onverantwoor le
lijke propagandisten en dezen brengteen aan
de Joden vijandige stemming teweeg. Voor de
verbetering van de verhoudingen zal het ge-
v. enscht zijn, de aan Polen vijandige actie die
de buitenlandsche joden volgens de regeering
tegen Polen voeren, te doen staken.
De heer Polak heeft geantwoord, dat hij deze
verklaring der regeering niet voldoende acht
om bij de openbare meening den indruk te
wekken dat de plannen en i
Poolsche regeering van dien aard zijn, dat men
over het lot der Poolsche Joden gerust mag
zijn. De gebeurtenissen in tal van plaatsen in
Polen en Galicië en vooral in Lemberg oewij-
Bnrge- ^pn, dat de maatregelen der Poolsche regeering moet Belgisch gebied worden.
HINDELOOPEN. Woensdagavond 4 Dec
spraken Ds. A. N. Tonsbeek en Ds. O. W. C.
van der Veen uit Heeg in ’t gebouw „Irene”
voor een stampvolle vergaJ.-ring over de diep
treurige, onsociale en ellendige gemeente-
toestandeu. Telkens werd hua rode onder
broken door donderend applaus. Eenstemmig,
met uitzondering van den gemoente-seeretarir,
nam men de volgende motie aan
„De zeer druk bezochte vergadering van
burgers der, gemeente Hindeloopen, gehouden
op 4 Dcc. 1918, de» avoads 7’/3 uur in
„Irene”,
gehoord hebbende de bespreking betreffende
de treurige verzorging der gemeentebelangen,
besluit eenstemmig
a. ten opzichte van de distributie-aan ge
legenheden ','U gemeenteraad te verzoeken,
zoo spoedig mogelgk een accountant op te
1 dragen de boeken na te zien en een distributie-
commissie in te stellen waarin alle partgen
on groepen hun vertegenwoordigers hebben
b. wat betreft de gemeentebelangen in het
'i algemeen, de Regeering dringend te verzoeken
verlossen van de kostbare huishouding, hetzij
door aansluiting aan een andere gemeente,
hetzji door ingrjjpendo wijzigingen aan te
brengen in ’t gemeestebostuur, en gaat over
tet de orde van des dag.”
Tevens zal or een adres aangeboden women
aan Hare Majesteit de Koningin, aan minister
Ruys de Beerenbrouck on aan versehilleEds
Kamerleden om hulp en bpstand, opdat Hin-
delocpen niet verder wegzakt 'in ellende en
OBgorechtigheid, opdat niet langer de hoog?
i belasting uit 't zwenk van de arme bevolking
opgebracht, gebruikt wordt om een F
moester, Secretaris en politieman te onder
houden, die toch weinig voor de gemeente
does, ea nog een schraal-tractsmentje te geven
aan een schrijver cp Stadhuis. Duizend
arme inwoners kunnen dit niet betalen
j voor Hinde-Ov a zelf wordt niets, niets gedaan.
SLOTEN 7 Dec. Onze Burgemeester de
hoer G. Haitsma Mulier heeft met ingang van
1 Jan. als zoodanig ontslag aangevraagd. De
heer Mulier zal bjj de Twee.tsche Baak Ver.
te Utrecht worden werkzaam gesteld.
Spoororag Jours»
Is gediend is een wetsontwerp tot verklaring
van het algemeen nut der oateigenir-g ten be-
hoevs van verbetering van den spoorweg
HeerenveenJcure.
De minister vaa Waterstaat wijst er incle
memorie van toelichting cp, dat ten einde het
doorvoeren van goederenwagens der hoofd
spoorwegen naar Joure, St. Nicolaasga en
Lemmer mogelijk te maken, verbetering van
den spoorweg Hoerenveen—Joure noodig is.
Daarvoor is aaa de Noderiandsehe Tramweg-
Maatüchappij vergunning verleend.
Om de werken te kunnen uitvoere», is toe
passing noodig van de wet van 28 Aug. 1851.
Een vijftal bezwaren zijn ingebracht. Deze
zjjn niet gericht tegen het algemeen nut van
het werk, maar hebben hoofdzakelgk betrekking
op schade in bedrjjf, schademjjding, maken
van veekeorende afscheidingen en de hoegroot
heid der te verleenen schadeloosstelling.
Naar de „N. R. Ct.” verneemt kan eerst
daags de distributie van schaap en paardan-
vleesch worden tegemoet gezien.
on pogroms te voorkomen of te beletten, ge- .En van de Schelde-kwestie zegt het blad:
„Dat Nederland zelf het vraagstuk ter sprake
gebracht heeft -door een nota, welke de Belgi
sche gezant te Den Haag op 3 Aug. 1914 's
avonds ontving. De Nederlandsche autoriteiten,
gaat het bad voort, stelden op de "chelde jje
oorlogsbetonning ft, d.w.z. doofden de lichten
én beletten de vaart des nachts. Het zou nog
mogelijk zijn de Schelde overdag op te varen
naar Antwerpen, verklaarde de Nederlandsche
regeering, maar alleen met Nederlandsche lood
sen. Antwerpen, het centrum van België’s ver-
dedigingsstelsel, was dus afgesloten van de zee.
De nota, die deze sluiting aankondigde, werd
op der d; g van den afloop van het Duitsche
ultimatum overhandigd en vóór de Duitsche
troepen België waren binnengevallen.
Het is dus duidelijk, dat dit besluit van Ne
derland onder Duitsche pressie genomen was.”
Deze laatste beschuldiging als zou de regee
ring van Cort van der Linden met Duitschland
geheuld hebben is van alle grond ontbloot,
maar uit een en ander blijkt, dat het gevaar,
dat Nederland een deel van zijn grondgebied
zal verliezen niet zoo geheel denkbeeldig meer
is.
Gelukkig geven andere berichten meer hoop.
De Belgische gedelegeerden ter Vredes-confe-
rentie zijn Emile van der Velde, Paul Hijmans
en Van den Heuvel. Van de beide eersten is be
kend, dat zij Nederland een goed hart toedra
gen en besliste vijanden van een dergelijk an-
nexionisme zijn.
Ook is het zeer onwaarschijnlijk dat presi
dent Wilson zal dulden dat zijn opvattingen van
het volkenrecht worden ten offer gebracht aan
het drijven van een gr pje Belgische heet
hoofden.
Na vier jaren buiten de oorlog gebleven te
zijn, schijnt Nederland kans te loopen om thans,
nu de vrede zoo nabij lijkt nog een deel van
zijn grondgebied te verliezen.
De Belgen, die in de laatste jaren zoo veel
geleder, hebben, schijnt de overwinningsroes
naar het hoofd gestegen. Dit uit zich niet alleen
in de door hen genomen draconische maat
regelen te Aken en andere bezette Duitsche ste
den, maar ook in de houding die de Belgische
bevolking tegen de in hun land vertoevende
Nederlanders aanneemt.
Nederlanders, die hun families in de Belgi
sche grensgemeenten gaan bezoeken, worden
daar door Belgische civiele en militaire autori
teiten zeer onheusch bejegend. Het regent
scheldwoorden, soms volgen ook bedreigingen.
De woede onzer Zuiderburen schijnt voort te
spruiten uit de meening, dat wij Duitschland
steeds naar ae ooge i hebben gezien en dit land
ten nadeele van België en de Entente voortdu
rend ter wille zijn geweest.
En hierbij schijne onze Zuiderbroeders het
niet te wilier laten.
Aan een Amsterdamsch correspondentie-
bureau wordt uit Brussel gemeld, dat de
Cercle Maroitime aldaar een besloten ver-
eeniging een motie heeft aangenomen, waar
bij de volgende veranderingen van de Hol-
landsch-Belgische grens worden voorgesteld:
1. De Scheldearm, genaamd de Hont, wordt
geheel Belgisch gebied.
2. Zeeuwsch-Vlaanderen, gelegen tusschen
deze arm en Vlaanderen, wordt bij België ge
voegd.
3. Het Hollandsche gebied tusschen den
bocht van de Maas en het. gebied van Maas
tricht wordt Belgisch gebied.
4. Als compensatie zal in het belang van
Holland de kanalisatie van de Maas tusschen
Visé en Venlo worden doorgevoerd overeen
komstig de conclusie van de officieele Hol-
landsch-Belgiscl. commissie.
5. De toekomstige grenslijn zal worden te
ruggebracht tot den toekomstigen bocht van
het Maaskar.aal, zooals het is geprojecteerd
door de genoemde commissie.
6. De noodige voorwaarden zullen worden
opgesteld, om in het gebied van dit deel der
Maas toekomstige afwijkingen, evenals kleine
eiianden tusschen deze afwijkingen en den
stroom te neutraliseeren.
Besloten werd, deze motie en de bijgevoegde
rapporter ter kennis te brengen van het mi
nisterie var. buitenlandsche zaken, met ver
zoek, een en ander op de vredesconferentie ter
tafel te brengen.
Nu is deze „cercle” de Belgische regeering
nog niet en heeft de Belgische gezant wel aan
’n medewerker van de Tel. verklaard, dat deze
vereeniging, die niet het minst officieele ka
rakter draagt hem den gezant onbekend
is, maar toch wordt in diezelfde verklaring,
waarin Z.Exc. wijd en breed praat over de
goede verstandhouding van Nederland en Bel
gië na de ooi.og, met geen enkel woord tegen
gesproken het gerucht als zou België zijn
grondgebied ten koste van Nederland willen
uitbreiden.
Ook van Fransche zijde schijnt men van een
dergelijke schadeloosstelling voor België niet
maatregelen der afkeerig.
1 £oo ir <nt het officieuse Fransche blad de
„Temps”, doelend op Limburg, dat men het on
recht moet herstellen, dat België in 1830 is aan
gedaan. Dus met andere woorden: Limburg
Pas toen de geweren waren verstomd trachtte
men hun lot te lenigen. Men droeg de ten deele
licht gewonden in particuliere huizen en daar
er bij toeval in de huizen in de buurt verschei
den geneesheeren waren, konden de gewonden
geholpen worden. Men haalde de dooden weg
en beurde de gekwetsten op in allerijl ontbo
den wagens om hen in de dicht bij zijnde apo
theken aan de afdeeling van E. H. B. O. en in I
het Virchow-ziekenhuis ter geneeskundige ver-I‘el bespjekmg van de verlenging van de wa-
zorging af te dragen.
Even na vijven meldden zich ongeveer tien
matrozen en soldaten in het rijks-kanseliers-
gebouw en vroegen den blijkbaar niets ver
moedenden Ebert naar buiten te komen. Op
straat had een onafzienbare drom soldaten
van alle wapenen front gemaakt. In den weife-
ligen schijn schenen het er duizenden. Vóór de
poort stond een auto. Zoodra Ebert buiten was
gekomen, sprong een soldaat op de- auto. Hij
zei: de soldaten zijn gekomen, om zich aaneen
gesloten achter de regeering te plaatsen. Daar
na betoogde hij, dat een groep de regeering
verhindert, de vruchten der revolutie te ber
gen. De regeering behoort vrij te zijn, opdat
het volk den vrede machtig kan worden, die
alleen uit een ordelijken toestand kan voort
spruiten. Alleen een vrije regeering kan het
land weer uit de ellende opbeuren. Daarom zijn
de soldaten herwaarts gekomen, vast besloten,
tot het uiterste voor de regeering pal te staan.
De soldaat ontblootte het hoofd en riep: Om
eindelijk een geregelden toestand in het leven
te roepen, roep ik op dit heilige oogenblik de
jonge Duitsche republiek uit en tot haar eer
sten president kameraad Ebert.
Een fanfare, tromgeroffel en minuten aan
houdende, geestdriftige hoera’s klonken na de
ze proclamatie. Daarop beklom Ebert de auto.
Hij maande tot rust en het bewaren van de
discipline, want alleen cp die manier kunnen
de vruchten van de revolutie worden ver
gaard. De dag voor het beleggen van de Con
stituante is bepaald. (Tal van menschen
schreeuwden: veel te laat.)
Ebert ging door; men moet de van het front
terugkeerende soldaten ook in de gelegenheid
stellen, iiün stem uit te brengen. Hij ried den
soldaten, hun superieuren te kiezen en die/dan
te volgen, strenge discipline te handhaven en
zich vast tot de eenige macht aaneen te sluiten.
Op die manier zouden ze de regeering het best
en veiligst kunnen steunen. Ebert eindigde
met een hoera op de Duitsche socialistische re- j
publiek, zonder ook maar van zijn uitroeping s
tot president te hebben gerept.
Hem volgde een spreker in burger op, uui. .- - tr- t
wiens eerste woorden bleek, dat hij de revolu- hervormwgen m te voeren, Hmdelocperi te
tie te Kiel aan ’t rollen had gebracht. Hij zei:
de soldaten lieten zich niet onbedacht meeslee-
pen, toen ze herwaarts marcheerden, maar
hidden hun stap terdege overlegd. Zooals het
thans gaat gaat het niet langer. Derhalve
vroeg hij Ebert: wilt u het u door ons aange
boden eerste presidentschap der Duitsche re
publiek al dan niet aannemen? Ik sommeer u,
kortweg ja of neen te zeggen!
De spanning was in de geweldige menigte
ten top gestegen, dewijl nu ook nog tallooze
burgers te hoop waren geloopen. Men kon een
speld hooren vallen. x
Ebert zei deze vraag niet voetstoots te kun
nen beantwoorden. Hij is niet het eenige lid
van de regeering en kan alleen zoo’n beslissing
niet nemen.
Het antwoord werkte zienderoogen ontnuch
terend. De man, die op de auto het woo d had
gevoerd, zei, dat men zich met dit antwoord
wel tevreden moet stellen. Hij wees er nog eens
op, dat de soldaten eendrachtig op de hand der
regeering zijn.
Na Ebert’s antwoord trokken de soldaten in-
geregelden marsch weg.”
Tot zoover dit relaas.
Men ziet uit een en ander dat er onder de
soldaten een sterk verlangen naar orde en rust
heerscht. Dat verlangen kan gevaarlijk worden
ook voor de regeering EbertHaase, wanneer
deze er niet in slaagt die orde in te voeren. Im
mers dan is het mogelijk dat het leger over
gaat naar de contra-revolutionnairen die dan
’t bewind zouden kunnen veroveren. En de eer
ste uitbarsting brengt nu juist de Duitsche re
geering in een moeilijke toestand. Dat Ebert
niet beslist geweigerd heeft het presidentschap
te aanvaarden vervreemdt hem nog meer van
de Spartacusgroep, dat hij het daarentegen
niet aannam werkte ontnuchterend op de sol-
daten.
De Spartacusgroep heeft bij' deze betooging
bovendien dooden en gewonden verloren, wat
voor haar propaganda is. Zij heeft ook de steun
der deserteurs in Berlijn, waarvan er in 1916
zich al 30000 in de höofdstad schuil hielden.
Tenslotte schijnen een aantal soldaten, zonder
daartoe door de regeering gemachtigd te zijn,
gepoogd te hebben de uitvoerende raad van
arbeiders en soldaten te arresteeren. Dit mis-
gld. bij levens gld. ingeval nan over- ij En gld. bij verlies van 7K gld. bij verlies EA gld. bij verlies van 'IE gld. bij verlies
lange invaliditeit. lijden binnen 30 d. Jvv één hand, voet of oog. tv van een dnim vv een wijsvinger. Lv van een vinger
het bovenge-(king
i 4 'Of i o Z'b n n 1
luid zuchtend en om hulp roepend dwars over
elkaar. Wat verder naar achteren lagen vijf
menschen, o.w. een vrouw, op het trottoir.
Groote bloedplassen lagen op de steenen. Een
deel der soldaten gordde zich op last der aan
voering terstond aan om de gewonden re ber
gen. Vde gekwetsten hadden zich met hun
laatste krachten naar de raast bij zijnde por
talen gesleept, waar ze ineenzonken. In de
eerste minuten der verwarring kon niemand
zich om de beklagenswaajrdigen bekreunen, k
Ill live VV 0.1 Vil VI Zxljll WJ1LV1 JJlVVVlll.
van al onze locomotieven met inbegrip van
de reeds afgeleverde op het oogenblik voor
herstel onder handen. Die getallen schijnen ook
op Foch indruk te hebben gemaakt, zoodat hij
het Duitsche tegenvoorstel tot verlenging van
den aflevertermijn tot 1 Februari aangenomen
heeft.
Op 12 en 13 Dec. komt een commissie bijeen
